Al la enhavo

Question de grammaire : l'article défini "la" : cas particulier

de Guillermoman, 2021-aprilo-06

Mesaĝoj: 4

Lingvo: Français

Guillermoman (Montri la profilon) 2021-aprilo-06 17:36:30

Bonjour à tous !

J'ai une question grammaticale. Tous les exemples, règles et citations ci-dessous sont tirés de https://lernu.net/gramatiko/difiniloj.

Quand il est question d'individus connus de l'interlocuteur, on doit utiliser "la" (ou tout autre déterminant) juste devant le groupe nominal correspondant.
Exemple : La rozo apartenas al Teodoro.

En revanche, quand il est question d'espèces, on n'utilise pas "la" (ou tout autre déterminant) devant le groupe nominal correspondant.
Exemple : Leono estas besto.

Mais les règles vont se corser... Quand il est question d'espèces mais qu'on considère cette espèce comme un individu imaginaire, on emploie alors "la".
Exemple 1 : La gitaro estas tre populara instrumento.
Exemple 2 : La kato preferas varman klimaton.
Mais cela n'est qu'une question de style, on pourrait aussi omettre "la" si on ne considère par l'espèce comme un individu imaginaire.
Exemple 1 : Gitaro estas tre populara instrumento.
Exemple 2 : Kato preferas varman klimaton.

Par contre (et c'est là où je ne comprends pas), lernu.net dit ceci :
« La urso troviĝas kaj en Eŭropo kaj en Ameriko.
Ce qui est dit ici ne peut pas se rapporter à un seul ours. C’est pourquoi on ne peut pas dire : "Urso troviĝas kaj en Eŭropo kaj en Ameriko." »

Je suis d'accord sur le fait que "ce qui est dit ici ne peut pas se rapporter à un seul ours". En effet, il est impossible qu'un ours en tant qu'individu unique et imaginaire se trouve à la fois en Europe et en Amérique (à moins qu'on le coupe en deux...). Mais alors, pourquoi utiliser "la" dans cette phrase ? Il faudrait omettre "la", puisque si on utilise "la", on considère l'ours comme un individu unique et imaginaire, et on ne peut justement pas le considérer ainsi pour la raison évoquée ci-dessus ! Il faudrait donc selon moi écrire "Urso troviĝas kaj en Eŭropo kaj en Ameriko" (contrairement à ce qu'affirme lernu.net) parce que l'ours en tant qu'espèce (et non en tant qu'individu unique et imaginaire) peut, elle, se trouver à la fois en Europe et en Amérique...

Mais lernu.net ne s'arrête pas là et dit ensuite :
« La saĝulo havas siajn okulojn en la kapo, kaj la malsaĝulo iras en mallumo. La saĝulo = ĉiuj saĝuloj. La malsaĝulo = ĉiuj malsaĝuloj. - Le sage a ses yeux dans la tête, et le sot va dans l’obscurité. Le sage = tous les sages. Le sot = tous les sots. »

Peut-on, dans la phrase ci-dessus, écrire "Saĝulo havas siajn okulojn en la kapo, kaj malsaĝulo iras en mallumo" ? Pourquoi ?

Merci de votre aide.

Metsis (Montri la profilon) 2021-aprilo-07 13:23:38

Mi ne posedas la francan, do mi devis uzi la Guglo-tradukilon por ekhavi vian demandon en Esperanto. Ĉi tial povas esti, ke mi komprenis ion.

1) La baza regulo en Esperanto estas, ke oni uzu la difinan artikolon, kiam oni parolas pri afero, kiun oni antaŭe menciis en la diskuto:
 
  • Jen estas kato. La kato estas nigra.
Se la kunteksto klare difinas, pri kiu temas, oni uzu la difinan artikolon:
 
  • Hej, ĉu vi prenis la librojn kun vi?
Temas pri certaj libroj.

En ambaŭ okazoj oni povas anstataŭigi la artikolon per montra prepozicio, "(ĉi) tiu(jn)".

2) La sekva regulo estas, ke oni uzu la difinan artikolon, kiam "la afero estas ĝenerale konata kaj unika":
 
  • La suno brilas kaj la ĉielo estas blua.
  • La amo venkas ĉion!
Ĉi tie "la suno" celas la plej proksiman stelon kaj "la ĉielo" la ĉielon de Tero. "La amo" temas pri la ĝenerala koncepto de amo, kaj ne ekzemple pri la amo inter Adamo kaj Eva.

3) Pli konfuziva regulo estas, ke oni uzu la difinan artikolon, kiam temas pri individuo, kiu reprezentas grupon:
 
  • La hundo estas la plej fidela de la bestoj. = Ĉiu hundo… de ĉiuj bestoj
sed tiu regulo tre facile enmiksiĝas kun la unua, ĉar
 
  • La knabino kuras plej rapide de la infanoj.
ne signifas, ke "ĉiu knabino… de ĉiuj infanoj" sed anstataŭe signifas, ke "tiu knabino… de tiuj infanoj".

4) Al mi la plej konfuziva uzo estas kun la partoj de la korpo:
 
  • La kapo doloras al mi.
Kies kapo? Pli komprenebla estas "Mia kapo doloras".

5) La difina artikolo ankaŭ montras la malsimilecon inter la tuta kaj parta objekto:
 
  • Mi havas monon : parta objekto, t.e. mi havas iom da mono
  • Mi havas la monon : tuta objekto, t.e. mi havas la tutan amason (difinita de la kunteksto) de mono
Sed mi suspektas, ke multaj ne rimarkas tiun malsimilecon.

Fine

Notu, Zamenhof komprenis, ke la artikolo estas malfacila afero, ekz. lia denaska lingvo la pola malhavas la artikolon. Ĉi tial li permesis, ke oni unue(*) povas forlasi la difinan artikolon, se oni ne komprenas kiel uzi ĝin. Ankaŭ PMEG havas rimarkon, ke estas pli eta eraro forlasi la artikolon ol uzi ĝin, kiam oni ne uzu.

*: Pri tiu "unue" mi konas du kontraŭajn interpretojn. "Unue" signifas nur la unuaj jaroj de Esperanto, antaŭ ol la uzo establiĝis. "Unue" signifas sperton de ĉiu Esperantisto, t.e. ĉiu komencanto povas forlasi antaŭ ol kompreni kiel uzi. Kia plia fuŝaĵo!

Guillermoman (Montri la profilon) 2021-aprilo-07 16:46:30

Dankon por via mesaĝo. Mi komprenis ĉion, kion vi diris al mi, sed vi ne respondas mian demandon ... Mi scias kaj komprenas ĉiujn regulojn pri la difinita artikolo "la", tio ne estas problemo. La vera problemo koncernas nur, en mia antaŭa mesaĝo, la ekzemplon kun la urso kaj la saĝulo ...

Mi ne komprenas kial estas ĝuste skribi "La urso troviĝas [...]" kaj kial estas malĝuste skribi "Urso troviĝas [...]". Same, mi ne komprenas kial estas ĝuste skribi "La saĝulo havas [...]" kaj kial estas malĝuste skribi "Saĝulo havas [...]". Mi detaligis mian opinion en la antaŭa mesaĝo.

Sed egale dankon pro viaj klarigoj !

____

Merci pour votre message. J'ai compris tout ce que vous m'avez dit, mais vous ne répondez pas à ma question ... Je connais et comprends toutes les règles concernant l'article défini "le", ce n'est pas ça le problème. Le vrai problème concerne, dans mon message précédent, l'exemple avec l'ours et le sage ...

Je ne comprends pas pourquoi il est correct d’écrire «La urso troviĝas [...]» et pourquoi il est incorrect d’écrire «Urso troviĝas [...]]». De même, je ne comprends pas pourquoi il est correct d’écrire «La saĝulo havas [...]» et pourquoi il est incorrect d’écrire «Saĝulo havas [...]». J'ai détaillé mon avis dans le message précédent.

Mais merci quand même pour vos explications!

Metsis (Montri la profilon) 2021-aprilo-10 16:17:03

Guillermoman,

Temas pri la reguloj, kiujn mi numeris per 1 kaj 3. En la frazo
 
  • La urso troviĝas kaj en Eŭropo kaj en Ameriko.
"La" montras laŭ la regulo 3, ke temas pri "individuo, kiu reprezentas grupon". Kp. "La hundo estas la plej fidela de la bestoj". Sed kiel mi jam skribis, on facile miksas tiun regulon kun la regulo 1, kaj pensas, ke temas pri individuo, kiun oni antaŭe menciis.

Kompreneble la solvo estas alvoki la Zamenhofan permeson por forlasi la difinan artikolon kaj uzi nur montrajn prepoziciojn, "(ĉi) tiu(jn)", kiam oni devas precizigi.

Reen al la supro