Al la enhavo

Originala Esperanta Literaturo

de Silvanus, 2004-novembro-10

Mesaĝoj: 14

Lingvo: Esperanto

Frith Ra (Montri la profilon) 2006-oktobro-09 04:50:01

sal.gif Nova aliganto ĉe tie. Mi havas bildstrion en kaj E-o kaj Angla. Se vi deziras legi kaj diskuti ĝin estas trovebla ĉi tien.

Ĉu mi komencus novan fedenon pri ĝi?

Philipp (Montri la profilon) 2007-januaro-28 22:09:43

Unu el la verkoj kiuj plej impresis min el la originalaj verkoj en esperanto estas "La familio de Anto Speri", de Giorgio Silfer. Ĝia temo ne estas nur pri la identeco de esperantistoj, sed ankaŭ grava demando pri la rilato inter generacioj kaj geedzoj. Sendube ĝi estas teatra majstraĵo.

mastro Jano (Montri la profilon) 2007-septembro-22 18:44:04

rido.gif

Tabelvortoj de fraŭlino

Kia estos la amanto,
brava viro, min ravanto?

Kie placo, parko, ponto
estas inda por renkonto?

Kio estas tiu viro?
Ĉu abelo? Ĉu vampiro?

Kiu tenus kun fidelo,
gardus kiel GABRIELO?

Kial longe mi lin ŝatus,
se malbone li rilatus?

Kiel trovi bravan viron,
vivi kun li tutan vivon?

Kiam diros li la JESon,
havi leĝe la permeson?
Ĉu al gasto estos gesto?
Kiom kostos ties festo?

Lasta indas la forreston.
(Ĝin sopiru, kiel peston!)
Je eksiĝ’, komuna aĵo,
kies estu jam propraĵo?

bluaMauritius (Montri la profilon) 2007-novembro-07 12:27:46

Юрий:Esperanto estas tre oportuna lingvo por verko. Lingvistoj esploris ĉiujn lingvojn kaj difinis, ke Esperanto tre facile tradukata lingvo. Ili tradukis tekstojn de gepatraj lingvoj al Esperanto kaj male. Okazis, ke traduko de unu lingvo al Esperanto ka male estas sen ŝanĝoj. Ankaŭ kompreno Esperanton de homoj estas pli facila ol iu alia.
Rp.:
Vi uzas en la lasta propozicio la akuzativon objektivan (simila al la genitivo objektiva de Latino) skribante:
"kompreno Esperanton"; tion rarofoje ankau faris Zamenhof, precipe por "en direkto al"
[por kio oni pli bone uzu tamen "versau" (Lat.: versus), sed tio est sole un propón. Diferencige al la vorto "verso" oni ja povas skribi tiun lastnomitan per duobla s:
"versso"] -
Anstatau la "akuzativo objektiva" mi ankaú proponus enkondukon fojan de la rekta genitivo (objektiva) per la finajjo "-es" (adj. kai subst. sama) en singular, kai per la finajjo "-ojs, -ajs" en la plural. Oni estas tute libera elekti inter au prepozicia au finajja genitivo.
Tiu genitivo povas esti posesiva au ankau objektiva, au tute gjenerala (ghenerala).
La proponon mi unue iam legis en Hungara gazeto en Esperanto jam pre (tempe antau) jardekoi. (J)
-
Por havi bonan literaturon, necesas foje ellargji (ellarghi) la lingvon; tiel ankau okazis en el Rusa kai en la Germana ktp. lingvoi, kiuj posedas vere grandan literaturon sen iu ain dubo.(JJ) -

Czu (Pole: czy) en Esperanto ne estas literaturo?
Tion oni povas opinii, sed ne pruvi. Jes do, exsistas (exhistas/ekzistas) literatur' Esperanta.

Pri la pliai eventualai plibonigoi (JJJ) al Esperanto en tiu respekto mi enmetas czi-tie un artikoleton, pri kiu mi faras poste la tradukon postulatan de la administrantoJ:

Mi skribis antau kelke da semainoi (J) por "lernu.net" l'o jenan:
::
Pro tio qve la scribado tro mal-Romanide aspectas, eventuale tio ne consideratas de la recensistoi exter-Esperantai.

Prove cai testofare scribante antílocau ‘k’ nyin ‘c’ por antau a,o,eu - au en fino de syllabo au antau ália consonanto (camarado, acto, congresso, credi, ctp.) - cai antl. ‘k’ antau e,i,ae mettante un ‘q’ -
edí scribonte ‘cs’, kiam tamen devas esti prononcsata la ‘c’ qviel [ts]-sono (exemple en: conferencso, qvarcso),
cai duoblan z: ‘zz’ inter vocaloi (la bellezza, fazzo, tenazza),
perrexante (daurigante) ‘c’ kiel [ts] antau e,i,ae (ceterai, recenzistoi), crom tio utiligante ‘x’ por ‘ks’, ‘kz’, plus 'qv' antíloke de 'kv',
tiam jess teuj la litteratur de Esperantuja commencidsas aspecti pli civila (malrabista) cai gjentila al la sentoi de la pópoloi qvi(uj) seshaz (havas) Romanidain lexoin (vortoin), inter qvi trovidsaz (trovig°as) ancau Hispanoi, Portugaloi, Italianoi, Latinuloi, Rumanoi, parte ancau Angloi, Francsoi edí áliai pli. La Língua (lingvo) commencidsas bellidsi (belig°i).
[en pluralo la verbofinoi szon (estas): -ms, -z, -z].

La tuta bellezza tamen aperas sole post Lingunigo completa, qviel hic facite en (postseqva extracto el fabela (fabelo) dra (de) Andersen (pli-sube), vidu la antanain lexoin en crampoi tie.

[ ‘ids’ estu fixata por ‘ig^’ ; antaue estis saepe (ofte) la paracomprenebla (miskomprenebla) ‘iĝ-' tro próxima al '-ig-';
álicase (alikaze) useblas (uzeblas) qve (ke) ‘g^’ estu gj, rare dj ]

Ecce (jen) unu peqena (eta) exempl de un piess de litteratura (literatura peco):
(el la Andersen fabelai)
---:
Donims (ni donis) illin (ilin) al la zorczejca (sorczistino), por qve shi donu ajuvon (helpon) cai por qve dzi (ci) ne devu morti en tiu-ce nocto! Shi donis al ni cuteon (tranczillon), jen id est! Czu dzi (ci) vidas, qviel acra id? (akra gji estas)? Prae (pre/antau) ol la hélio (suno) levidsos (levig°os), dzi (ci) devas djin enpushi en la ceuron (koron) del prinzo, edí (kai tiam) qviam lia dzerma sánguo (varma sango) sheos (s°prucos) sur tuain (ciain) piedoin, tiam tuai (ciai) piedoi concresqidsaz (kunkreskig°as) en unu voston pezan (fishan), cai ci denove facidsos (farig°os) qvena (virineto) de mar, dzi (ci) povos veni al ni en la maron cai vivi tuain (ciain) tricent ánnuoin (jaroin), prae (pre/antau) ol dzi (ci) facidsos (farig°os) ápsycha (malviva) afrausso (shaumo) sala de la maro. Rápidu, rápidu ! Au li au dzi devas morti antau la levidso (levig°o) de la hélio (suno). Nostra (nia) olda (maljuna) bábushca (avino) mornas (malgjojas) tiel, qve shiai blancai volssoi eq-elcadiz (ekelfalis), qviel nostra volssaro (hararo) cadiz (falis) sub la tondillo de la zorczejca (sorczistino). Neqeru (Mortigu) la prinzon cai revenu ! Rápidu ! czu dzi (ci) vidas la strion rugjan (ruĝan) sur la czielo? Post qelqe da minutoi levidsos (levig°os) la hélio (suno) cai dzi (vi) devos morti!“ Cai illai (shi’ili) strangje cai profunde ec-gjemiz (ekg°emis) pitantai (mallevig°antai) fade (dismalfortig°ante) en la aqvan (akvon).
:---
Prefero donita est(as) al vortoi He(l)lenai antí de (anstatau) Germanai. (JJJ)-
[Sen la multai pro-administraciai krampoi (JJJ) la Linguna versio aspektus pli-kohera !]

Transponita la artikolo en Esperanton:
::
---: Pro tio ke la skribado tro mal-Romanide aspektas, eventuale tio ne konsideratas de la recensistoi ekster-Esperantai.

Prove kai testofare skribante anstatau ‘k’ nun ‘c’ por antau a,o,eu - au en fino de silabo au antau ália konsonanto (camarado, acto, credi, ... ktp.) - kai anst. ‘k’ antau e,i,ae metante un ‘q’ -
skribonte ‘cs’, kiam devas esti prononcata la ‘c’ kiel [ts]-sono (ekzemple en: conferencso, qvarcso),
kai duoblan z: ‘zz’ inter vokaloi (la bellezza, fazzo, tenazza),
daurigante ‘c’ kiel [ts] antau e,i,y,ae (ceterai, recenzistoi), krom tio utiligante ‘x’ por ‘ks’, ‘kz’, plus 'qv' antíloke de 'kv',
tiam jes tuj la literatur' de Esperantujo komencidshas aspekti pli civila (malrabista) kai gjentila al la sentoi de la popoloi kiuj havas Romanidain vortoin, inter ki' trovidshas ankau Hispanoi, Portugalanoi, Italianoi, Latinuloi, (JJJJ) Rumanoi, parte ankau Angloi, Francoi plus aliai pli. La Lingvo komencidshas belids'i. [en pluralo la verbofinoi estas: -ms, -z, -z].

La tuta beleco tamen aperas sole post Lingunigo kompleta, kiel czi loke farite en postsekva ekstrakto el fabelo de Andersen (pli-sube.
[‘ids’ estu fiksata por ‘ig^’ ; antaue estis ofte la miskomprenebla ‘iĝ-' tro proksima al '-ig-';
alikaze uzeblas kve ‘g^’ estu gj, rare dj].

Jen unu eta ekzempl' de un peco de literatur':
(el la Andersen fabeloi, retroskribite en Esperanton)
... Ni donis ilin al la sorczistino, por ke shi donu helpon kai por ke ci ne devu morti en tiu czi nokto! Shi donis al ni kuteon (tranczilon), jen gji ! Czu ci vidas, kiel akra gji estas ? Pre ol la suno levids'os, ci devas gjin enpushi en la koron de l' prinzo (regjido), kai tiam kiam lia varma sango s°prucos sur ciain piedoin (JJJJ), tiam ciai piedoi kunkreskig°as en unu fishan voston, kai ci denove farig°os fraulineto de mar', ci povos veni al ni en la maron kai vivi ciain tricent jaroin, pre ol ci farig°os malviva shaumo sala de la mar'. Rápidu, rapidu ! Au li au ci devas morti antau la levidsho (levig°o) de la sun'. Nia maljuna avino mornas (malgjojas) tiel, ke shiai blankai haroi (JJJ) ekelfalis, kiel nia hararo falis sub la tondilo de la sorczistino. Mortigu la prinzon kai revenu ! Rapidu ! czu ci vidas la strion ruĝan sur la czielo? Post kelke da minutoi levig°os la suno kai ci devos morti!“ Kai ili stranghe kai profunde ek-gjemiz (ekg°emis) mallevig'antai fade en la akvon.
:---

---hdito ~*~

Reen al la supro