Al la enhavo

Chu ni parol u sprant ?!

de Senegaùlo, 2009-marto-09

Mesaĝoj: 18

Lingvo: Esperanto

henma (Montri la profilon) 2009-marto-10 20:33:49

Senegaùlo:"Ven jar mi donac tut da mi bel mal nov libr ar!"
Sed tio povas esti:

Venos jare mia donaco tuta da mia malnova libraro.

Kaj se mi volas skribi:

"Ĉiujn miajn librojn donacos mi venontjare", tio fariĝas:

"Tut da mi mal nov libr ar donac mi ven jar"

Kio povas ankaŭ signifi:

"Ĉiuj miaj libroj donacos min venontjare"

Ĉu ne?

Mi pensas ke la finaĵoj ne nur ekzistas por simili al eŭropaj lingvoj. Fakte, as/is/os/us/u, a/e/i/o kaj n donas gravan signifon al vortoj.

Parolante pri simplaj lingvoj, en kiuj precizeco ne gravas, mi preferas tokiponon.

Amike,

Daniel.

Senegaùlo (Montri la profilon) 2009-marto-10 21:18:46

Utopie estas konsideri ke iu lingvo, ech se esperanto, povas esprimi chiujn nuancojn per ekzateco kvazaù scienca... Ghi ne povas, nek devas, char tia lingvo sekve estus tro malfacile parolebla, tro malpeza kaj malpraktika, tio estas, maltrafa...
Tio okazas en Eo kiam oni diras "mi jhus achetis malnovajn librojn", kiam oni povus diri tutsimple "mi jhus achet mal nov libr ar ", kiu france estus "je viens d'acheter de(s) vieu.x livres" kaj angle "I've just bought some old books"...

Ankaù diskutebla estas tro da flexebleco, kiam oni chiam komencas frazon per MI :

"Mi achetis librojn" signifas ke mi kaj ne alia achetis...(estas mi, kiu...)

Oni devus diri: "Achetis mi librojn", aù "librojn achetis mi" sed tion oni ne faras. Kial ? Char vortordon la parolanto bezonas por plia komforto!!! Kaj la pli bona vortordo estas tiu de la najbaroj...
Do, kial ni ne diras tutsimple "mi achetis libroj" ?

Mi povus mencii centojn da ekzemplo de nelogikeco en Esperanto, kia "duonhoro" anstataù "horduono" kaj "novjaro" anstataù "nova jaro" aù "jarnovigho" ? Chu jam "sprante" ? (nov jar)

Vidu bretone :

1-Leoriou am eus prenet deh
2-Prenet am eus leoriou deh
3-Me am eus prenet leoriou deh
4-Prenet 'm eus greet leoriou deh
5-Deh em eus prenet leoriou

1- librojn mi achetis hieraù
2- Achetis mi librojn hieraù
3- Mi achetis librojn hieraù
4- Acheti mi faris librojn hieraÙ
5- Hieraù mi achetis librojn

En "sprant" :
1- Buk-ar mi achet jer
2- Achet mi buk-ar jer
3- Mi achet buk-ar jer
4- Achet mi far buk-ar jer
5- Jer mi achet buk-ar

Se mi skrib "mi achet buk", mi nepre hav ord Subjekt+verb+komplement

Se mi skrib "buk mi achet", la ord ig si : K-S-V

Se mi skrib "Achet mi buk", la senc sam est...

Sed "Achet-u mi buk" signif-us "Achetu mian libron"...
(Mi gard la vort "us" por kondicional sam kaj vort-ar "u" por volitiv kaj "chu" por interogativ form...

("buk" el franc "bouquin" mem komprenebl...)

En la bretona oni ne almetas pluralmarkon post nombroj :

"leor-iou" sed "tri leor" Kial ? char senutile estus... Tiu shpar-principo ankaù povas aplikighi al tencoj :

Hieraù mi ir/is/as/os ? > os (as en rakontajho)
Hodiaù mi ir/is/as/os ? > as aù is
Morgaù mi ir/is/as/os ? > os (aù as?)

En la franca kaj portugala, oni dirus "Morgaù mi laboras"... (antaùvidite)
Sed : "Vi ne povas labori morgaù. Vi malsanas! - Mi ja laborOS! = Mi volas labori, kie OS funkcias kzazaù US, ghi esprimas alian modon...

Kaj plue :

Hieraù, kiam vi telefonis, mi estis manghinta...

Hieraù, kiam vi telefonas, mi manghis ???

En la angla "put" chiam restas "put" en paseo kaj en la franca "manger, mangé, mangés, mangée, mangées, mangez, mangeais, mangeait kaj mangeai" same sonas sen gheno al bona komprenado... Kial ? La vort(ar)sekvordo... kiel en la angla, china ktp...

Senegaùlo (Montri la profilon) 2009-marto-12 15:14:44

Kaj plie... Se mi skribas :

"Mi vidis la katon manghi muson"

vi mem vidos ke bezonatas la vort-ordo por bona kompreno tie, kie la akuzativo ne sufichas... > "Mi vidis muson manghi la katon" estas alisenca frazo, chu ne?...

Do mi tute povus skribi sen gheno al bona kompreno :

"Mi vid(is) (la) kat(o) mangh(i) (un) mus(o)".

Frankouche (Montri la profilon) 2009-marto-12 16:43:04

Multaj lingvoj ne posedas la infinitivon.
Certe, iliaj lingvanoj, ofte, ne uzas aŭ ne legas facile tian frazon "mi vidis la katon manĝi muson" kun objekto kiu estas samtempe subjekto.

Mi skribus :
- Mi vidis la katon kiu manĝis muson
- Mi vidis la katon, ĝi manĝis muson
- Mi vidis ke la kato manĝis muson

henma (Montri la profilon) 2009-marto-12 16:54:04

Frankouche:- Mi vidis ke la kato manĝis muson
Kaj vi povas ankaŭ uzi akuzativon en tiu frazo:

Mi vidis tion, ke la kato manĝis muson.

Amike,

Daniel.

henma (Montri la profilon) 2009-marto-12 17:04:11

Nu, forgesu akuzativon, kaj uzu ne fleksebla vortordo.

Sed, kiel mi diris, la aliaj finaĵoj ankaŭ gravas.

Kion mi volas diri en tiu frazo:

li ebl leg bon libr

Ĉu "li eblas legi bonan libron"?

Ĉu "li eble legos bonan libron"?

Ĉu "li eble legas bone libron"?

Ĉu "li eblos legi bone libron"?

Tiuj frazoj havas tre malsamajn signifojn. Ne estas la sama pensi tion, ke iu eble legas bone aŭ aserti tion, ke iu povas legi libron, kiu estas bona.

Ne estas la sama "eble" ol "eblas", aŭ ol "eblos". Kaj certe "legi bone" kaj "legi ion bonan" ne estas eĉ similaj.

Amike,

Daniel.

Senegaùlo (Montri la profilon) 2009-marto-12 17:59:33

Vidu la frazon : Last jar li kapabl leg dek libr en unu semajn sed chi jar nur par da...

Kion mi volas montri, tio estas, ke por bona kompreno (aù bone kompreni, aw bon kompren), oni nur bezonas bonan ordo-sekvon...

Sed vi tute povas diri (sen akuzativo) :

Lastjare, li kapablis legi dek libroj en unu semajno sed chijare, nur paro da...

Kaj ech (sen flexio):

Lastjare, li kapabli legi dek libro en unu semajno sed chijare, nur paro da...

Senegaùlo (Montri la profilon) 2009-marto-12 18:37:16

Priatentu! Alia lingvo tute povas ighi pli simpla ol Esperanto, kia mia...NUVEL LANG FRANSEZ

Dan nuvel lang fransez on ekriv kom on pronons

alfabet av solman le vinteun letr suivant: a b d e f g i j k l m n o p r s t u v x(=ch) z

Il i av transform de le voaiel e diftong kom suiv :

e > o / e
eu/oeu > o
ou > o / u
u > u
ui >ui
oi > oa / e
ai > e / a
ei > e
eil/euil > ei
ail > ai
ouille > oi

Il i av plu de voaiel nazal

Tut le mot revet form feminin e singulier

Mark de pluriel et LE

Definise singulier : etudiant (maskulin e feminin)
Definise pluriel : le etudiant (mask. e fem.)
Indefinise singulier : un etudiant (mask. e fem.)
Indefinise pluriel : de le etudiant (mask. e fem.)

Tut le verb aparten a un sol grup de konjug(ezon) e et regulier

Le pronom personel et kom suiv :

Je > sujet / Me(moa) > komplemant
Tu > sujet) / Te (toa) > komplemant
Se (soa) > reflexise
Lui > maskulin, singulier
El > feminin, pluriel
On > indefinise
Nu > (F e M)
Vu > (F e M)
Lo > (F e M)

Le pronom posesiv et : mon ton son notr votr lor

Pronom demonstrativ : sel
Adjektiv demonstrativ : set

Interogativ : ki, ke, kel, le kel

Ekzampl de konjug(ezon) :

Se regarder dan son miroar

Je me regard dan mon miroar
Tu te regard dan ton miroar
Lui se regard dan son miroar
El se regard dan son miroar
On se regard dan son miroar
Nu nu regard dan notr miroar
Vu vu regard dan votr miroar
Lo se regard dan lor miroar

Le otr tan de konjug(ezon) :

Je regard (prezant)
Je regarde (imparfe)
Je regarda (pase simpl)
Je regardera (futur simpl)
Je regardere (kondisionel)
Ke je regard (subjonktiv)

Le tan kompoze avek oksiliar aver:
J' av regarde
J' ave regarde
J'avera regarde
J'avere regarde
Ke j'av regarde

Form pasiv avek verb eter:
J'et regarde
J'ete regarde
J'etera regarde
J'etere regarde
Ke j'et regarde

Imperativ : regard, regardon, regarde

Form negativ avek PA apre verb konjuge me avan infinitif :
Pa konjuger
Je konjug pa

On puv former un nom a partir de un verb par sufiks EZON : konjug/ezon

Aplik(ezon):

Nuvel Lang Fransez et un utii tre efikas de komunik(ezon) internasional, sertenman plu efikas ke lang fransez normal o mem ke lang anglez o espainiol, etan parfetman fonetik e regulier....

Dialog >

- Bonjur Nikol ! tu fez koa set apremidi ?
- O, pa grand xoz a verite... Je panse aler a sine... e toa ?
- Moa, je sav pa tro, j'ezit ankor antr sine e teatr, o alor fezer lex-vitrin, j'av kelk petit xoz a axeter...
- E bien, alon-z- i ansambl si tu vul bien de mon kompaini ! (-z- liezon)
- Volontier! On i va (form alternativ de aler ki serv osi de futur imediat. Ekz.: On va manjer dan un (/a) restoran.)

Reen al la supro