Wpisy: 21
Język: Esperanto
Altebrilas (Pokaż profil) 31 października 2010, 10:12:01
ekzemple,
la rusa "soyuz" (unio) la hinda (?) "yoga" (esperante jogo) kaj la franca "joug" (jugo, speco de ligna stango por arigi du bovojn kiu tiras plugilon) devenas de la sama hindeŭropa radiko.
aliekzemple, la latindevenaj vortoj en "s" korespodas al grekdevenaj vortoj kun "h".
"sex" (ses, en la latina)-> sekstanto, sesteto
"hexa" (ses, en la greka) -> heksagono, heksametro
same "sol"(latine suno) korespondas al "helios", "super" al "hyper", ktp.
Ĉu tiu temo interesas vin?
gabadubo (Pokaż profil) 31 października 2010, 21:43:18
Pliekzemple:
Lat. sequor = Gr. hepomai ("sekvi" esperante)
Ĉi tie ankaŭ la "kv"-sono aliiĝas al "p" (aŭ ŝajne kelkfoje "t"), kiel en:
Lat. quinque = Gr. pente ("kvin")
Kaj por kompari la franca kun la nederlanda (ĉi tie okazas la sama, sed la "s" aliiĝis al "é"):
école = school, étudier = studeren...
Altebrilas (Pokaż profil) 31 października 2010, 23:31:22
(lat) schola - > escole - > école
restas derivataj vortoj kun la malnova formo:
école - > scolaire (lerneja)
étudiant - > studieu x (studema)
Altebrilas (Pokaż profil) 2 listopada 2010, 20:40:57
ĝi devenas de la latina "caput" samsignifa, kiu devenas de la sama hindeŭropa radiko kiel la greka "kephale", la malnovangla "hafud", kiu donis "head", kaj la sanskrita "kapalam" (kranio).
G'i ankaŭ donis la francan "chef", kiu sugnifas "estro", "ĉefa" (sama etimologio) kiel en "chef-lieu" (ĉefurbo).
"chef" estas ankaŭ ĉefkuiristo, kaj signifas eminenta kuiristo.
Ankaŭ kapitalo kaj kapitulacio.
Matthieu (Pokaż profil) 3 listopada 2010, 09:28:25
Ekzemple la franca cent kaj la pola sto (100) ambaŭ devenas de la prahindeŭropa vorto *ḱm̥tóm. En kelkaj lingvoj, la prahindeŭropa ḱ iĝis k:
[LISTO]
latina centum, franca cent, hispana ciento,
k poste fariĝis h en ĝermanaj lingvoj: angla hundred, germana hundert.[/list]En aliaj lingvoj, ḱ iĝis s, ekzemple en la slavaj lingvoj (praslave *sъto, sto en ĉiuj modernaj slavaj lingvoj).
Eddycgn (Pokaż profil) 3 listopada 2010, 13:54:46
Aŭ el aliaj maloftaj lingvoj?
Mi nur konas "ĝirafo", "lazura", el la araba.
vidas vandenis (Pokaż profil) 3 listopada 2010, 18:11:30
jugo - jungas
ses - ŝeŝi
suno(latine solo) - saŭle
sekvi - sekti
cent - ŝimtas
darkweasel (Pokaż profil) 3 listopada 2010, 19:06:30
Eddycgn:Ĉu estas vortoj el japana, korea aŭ ĉina etimo en la esperanta?Origamio, cunamo, uŝuo, karateo, ŝinobo ...
Aŭ el aliaj maloftaj lingvoj?
Mi nur konas "ĝirafo", "lazura", el la araba.
vidas vandenis:Litova lingvo estas plej malnova el hindeŭropaj lingvoj.Ĉu? Kiel unu el diversaj lingvoj, kiuj devenas de la sama fonto, povas esti "plej malnova"?
Kion vi verŝajne celas, estas, ke la litova estas plej proksima al la originala hindeŭropa lingvo. Tio tamen ne signifas, ke ĝi estas "pli malnova" ol aliaj lingvoj. Ja ĉiuj lingvoj - ankaŭ la litova - evoluas.
vidas vandenis (Pokaż profil) 3 listopada 2010, 19:49:20
darkweasel:Vi pravas.Amike,V.V.Eddycgn:Ĉu estas vortoj el japana, korea aŭ ĉina etimo en la esperanta?Origamio, cunamo, uŝuo, karateo, ŝinobo ...
Aŭ el aliaj maloftaj lingvoj?
Mi nur konas "ĝirafo", "lazura", el la araba.
vidas vandenis:Litova lingvo estas plej malnova el hindeŭropaj lingvoj.Ĉu? Kiel unu el diversaj lingvoj, kiuj devenas de la sama fonto, povas esti "plej malnova"?
Kion vi verŝajne celas, estas, ke la litova estas plej proksima al la originala hindeŭropa lingvo. Tio tamen ne signifas, ke ĝi estas "pli malnova" ol aliaj lingvoj. Ja ĉiuj lingvoj - ankaŭ la litova - evoluas.
Rohan (Pokaż profil) 3 listopada 2010, 20:08:13
Tra la tuta hind-eŭropa lingvaro rimarkiĝas prefikso sufiĉe komuna, ŝajne. Mi parolas pri la latina 'con', kiu en la greka estas 'syn/sym', sanskrite 'sam' kaj perse 'ham' (kaj esperante 'kun'/'sam'
).Do ekzemple, en sanskrito, 'samvaad' signifas 'kunparolo'. Persa (kaj ankaŭ urdua) 'hamraahi' signifas 'vojkunulo' aŭ 'samvojulo' (raah = vojo). De la latina kaj greka facile troviĝas grandan nombron da ekzemploj tiaj. Mi citas iliajn anglajn formojn ĉi tie ĉar mi ne konas la originalajn: constellation (stelkunaĵo, stelaro), synergy (kunlaboro?) ktp.
Plie, troviĝas vortoj en la moderna angla kaj en sanskrito (kaj pro tio en aliaj barataj lingvoj) kiuj similas. Ekzemple:
Door - Dvaar (Pordo)
Medium - Maadhyam (Medio)
Wagon - Waahan (Vagono)
Serpent - Sarpa (Serpento)
Kaj inter la latina kaj sanskrito:
Ignis - Agni (Fajro)
Ped(em) - Pad (Piedo)