25 karangura z'igenekerezo / Indimburo

Mu ryungane hagati turashobora gusangamwo iiryungane rindi nshimikiro y'iryo ryungane rikuru ryose. iryo ryungane turyita inshingiro. Amungane nshingiro ntakunda kuronka utujambo tuyaranga. Mu bisanzwe, amungane nk'ayo akunda kwerekanwa n'utujambo tubijejwe (insigarirazina muvugwa, sahwanya isanganya canke ijambo ry'ukubaza)

Ke ni sahwanya zisanganya ngirakamaro
Ĉu ituma mu ryungane habamwo amungane yongeweko yo kubaza.
udusahwanya turimwo KI- dutuma turonka amungane nshingiro y'ukubaza hamwe n'aya muvugwa.

ayandi majambo atanga amungane nshingiro ni se, ĉar, dum, ĝis, kvankam, kvazaŭ, ol na apenaŭ.

Ke

Sahwanya kentifise insiguro itomoye. yerekana intango y'iryungane mu gihe ata rindi jambo ribifatanya rihari. iryungan ryongeweko hakoreshejwe ke rishobora gufita ibikorwa bitandukanye mu ryungane. Turashobora kwerekana igikorwa mu ryungane mu gihe dusubirije iryo ryungane ryongeweko na ke turisuburuje na sahwanya tio.. Kenshi dukoresha akajambo tio gahuza iryo ryungane hamwe n'iri ryungane ryongeweko hakoreshejwe ke, mu gihe bikenewe ko tuvuga igikorwa c'iryo ryungane dukoresheje indongorazina.

Amungane yerekanwa na ke zikoreshejwe nka rukozi, ikintu canke karangura

Okazis, ke la reĝino mortis. → Tio okazis. - vyashitse umwamikazi arapfa. ivyo vyashitse
Ŝajnas, ke pluvos. → Tio ŝajnas. - biboneka ko imvura ihava igwa. biraboneka
Estas vero, ke ŝi havis sur si pantoflojn. → Tio estas vero. - ego nivyo yambaye impuzu nziza. ni vyo
Kompreneble, ke mi lin amas. - ego cane ndamukunda

irivuga ntiryumvikana Estas kompreneble, ke mi lin amas. → Tio estas komprenebla. Kompreneble ifise agasozo -E kuko ari karangura k'iryungane ryose. mu gihe dusubirije iryo ryungane na tio duca duhindura tukagira komprenebla.
Diru al la patro, ke mi estas diligenta. → Diru tion al la patro. - Mbaririra data ko ndiko ndanyaruka. bibarire data
Mi volas ke vi tien iru. → Mi volas tion. - Nshaka ko ujayo. Nshaka ko ivyo
Se li scius, ke mi estas tie ĉi, li tuj venus al mi. → Se li scius tion... - Iyaba yaramenye ko ndi ngaha, yari kuza kundaba bidatevye. Iyaba yarabimenye.....
Subite li aŭdis, ke iu alrajdas de la vojo al la domo. → Subite li aŭdis tion. - Bidatevye aca yumva ko umuntu aziriye ku ndongobwe yerekeza ku muhana. Bidatevye aca yumva ivyo.
Mi pensas, ke ne. → Mi pensas tion. - Nibaza ko atari vyo. nibaza uko

iryo ryungane riravunaguye binyomoje. = ..ke tiel ne estas, canke ibindi
Li vekiĝis per tio, ke iu lin skuis. = Li vekiĝis per skuado. - aca aravyuka kuko hari uwariko aramukubagura
Tiam ŝi ekploris pro tio, ke ŝi estas tiel malbela. = Tiam ŝi ekploris pro sia malbeleco. - hanyuma aca atngura kurizwa nuko ari mubi
Via patro neniam povis ekrigardi vin sen tio, ke li batus sin en la bruston kaj ĝemus. = ...sen brustobatado kaj ĝemado. - So wawe ntarigera akuraba atarinze kwikubita lu gikaraza ngo akome induru.
Ne por tio mi estas ĉi tie, ke mi alportadu manĝon al la loĝantoj. = Mi estas ĉi tie ne por alportado de manĝo al la loĝantoj. - Si ndi ngaha kugira ngo ngaburire abahaba.

mu gihe indongorazina ari pri, mu bisanzwe duca tuyikuraho (hamwe n'ijambo rufasha tio):

Ili nin kulpigas, ke ni agas maljuste. = Ili nin kulpigas pri tio, ke... - Batwagirije ko twarenganije = batwagirije kubera ko....
Petu ŝin, ke ŝi sendu al mi kandelon. = Petu ŝin pri tio, ke... - Musabe andungikire ibuji

mu bisanzwe, dushira indongorazina por imbere y'iryungane ryongeweko hakoreshejwe ke, itari kumwe na tio. imvugo por tio ke ntikunda gukoreshwa kanini. dukoresha kandi anstataŭ imbere ya ke, na malgraŭ, krom na sen :rimwe na rimwe

Jen prenu ankoraŭ du panojn kaj unu ŝinkon, por ke vi ne bezonu malsati. - ngiyi imikate ibiri n'icuoa ry'umutobe kugira ngo ntimusonze.
Ŝi tuj lavis sian kruĉon kaj ĉerpis akvon en la plej pura loko de la fonto kaj alportis al la virino, ĉiam subtenante la kruĉon, por ke la virino povu trinki pli oportune. - bidatevye aca yoza umubindi wiwe avoma ahantu hari amazi meza kuri iryo soko hanyuma ayashira umugore, arabandanya afata umubindi kugira ngo umuore ashobore kunywa neza.
Anstataŭ ke ĉiu lernas diversajn lingvojn, ĉiuj ellernadu unu saman lingvon. - ahuko umwe wese yokwiga indimi zitandukanye, bose bategerezwa kwiga ururimi rumwe kandi rusa.
Li klopodis daŭrigi, malgraŭ ke li estis tre laca. Malgraŭ (tio) ke = kvankam. - aca yihatirira kubandanya , nubwo yari arushe cane.
Mi nenion pli postulus, krom ke oni montru al mi sindonecon kaj estimon. - nta kindi nari ndindiriye atari ukubona ko banyereka iherezo.
Vi ne povas ĝin tuŝi, sen ke ĝi rompiĝus. - ntimushobora kugikorako ico kitavunitse.

rimwe na rimwe bakoresha iciyumviro kirimwo ke itagira por mu kibanza ca por (tio) ke :

Ŝi bone lin kovris, ke li ne malvarmumu denove. = ...kovris por ke li ne malvarmumu denove. - aca aramufuka neza kugira ngo ntasubire kugira imbeho.
Tie estis unu riĉa virino, kiu retenis lin, ke li manĝu ĉe ŝi. = ...por ke li manĝu ĉe ŝi. - ahantu haba umugore atunze amugaburira =...... kugira ngo afungure iwiwe

mu bisanzwe por ke, malgraŭ ke, anstataŭ ke, krom ke nasen kezonyene nizo zemewe. Ariko ikoreshwa ryonyene ry'iciyumviro kirwanya amungane nka: Ni parolis, pri ke la prezoj ĉiam altiĝas. Oni argumentis, kontraŭ ke ili ekloĝu en la urbo. Li sukcesis eskapi, pro ke vi dormis. Tio okazis, antaŭ ke mi naskiĝis. kubera ko ayo mungane atagwiriye biratuma haba ingorane mw'ikoreshwa ryayo, baca bakoresha ijambo rufasha tio : pri tio ke, kontraŭ tio ke,n'ayandi. mu kibanza ca antaŭ (tio) ke na post (tio) ke bakoresha antaŭ ol na post kiam. mu kibanza ca pro ke hategerezwa gukora pro tio ke, tial ke canke ĉar.

amungane arimwo ke ikoreshejwe nka karangura

rimwe na rimwe amungane arimwo ke afise igikorwa ca karangura yerekana neza insiguro y'ijambo.

De s-ro Bourlet mi ricevis la sciigon, ke li ne volas publikigi la projekton en la "Revuo". - kwa M. Bourlet, numvise ko adashaka gutangaza igikorwa muri "la Revuo".
Ŝi estis plena de timo, ke la infano mortos. - yarafise ubwoba ko umwana ahava apfa
Li metis la kondiĉon, ke oni ne instruu al ŝi la Kristanan religion. - aca atanga itegeko ko adashaka kwiga inyigisho za gikirisu
Tio estis la unua fojo, ke ŝi nomis ŝin sia filino. - ryari irya mbere amwise umukobwa wiwe

Benshi bakoresha kiam mu kibanza ca kemu mungane nk'ayo. Ke niyo yumvikana kuko ayo mungane arimwo ke kenshi ntiyerekana igihe igikorwa cabereyeko, ariko atomora neza ico gikorwa.
Estis tia ventego, ke la tegoloj deflugis de la tegmentoj. - hariho umuyaga mwinshi ku buryo amategura yaguruka ava ku matangi.
Ili ambaŭ estis tiel malagrablaj kaj tiel fieraj, ke oni ne povis vivi kun ili. - abo bose uko ari babiri bari bameze nabi ku buryo atawashobora kubana na bo
Ili enpakis tiom da libroj, ke ili ne povis ĉion porti. - baca bapakira ibitabu vyinshi batanashobora gutwara.
Vi ne estas kulpa, ke vi fariĝis tio, kio vi estas. = ...kulpa pri tio, ke... - Ntimwagira ugucika ico muri ubu=..... mwagira kuberako ............
Ŝi estis tute certa, ke tio estos plenumita. = ...certa pri tio ke... - yari abizi neza ko ivyo bizokorwa.=.....yari azi ko....
Kiel feliĉa mi estas, ke mi ĝin scias! - ndanezerejwe cane n'ukumenya ivyo!

ngaha, iciyumviro kirimwo ke cerekana igituma. barashobora rero gusubiriza ke na ĉar.
Ĉion mi permesis al vi escepte, ke vi faru tion ĉi. = ...kun la escepto, ke vi faru tion ĉi. - Vyose narabikurekuriye havuyemwo ibi= .... turetse ko mukora ibi.

iciyumviro congeweko hakoreshejwe ke nka karangura y'irivuga.

iciyumviro congeweko hakoreshejwe ke{3} kirashobora kuba karangura y'umugwi w'amazina.

La vero estas, ke mi amas vin. - ukuri ni uko ndabakunda
La esenco de la sciigoj estis, ke al ili estas bone. - igikenewe muri aya makuru cari kugira ngo kuri bo bibe vyiza.

ukudakoreshwa kwa ke

rimwe na rimwe ke ntikoreshwa imbere y'iciyumviro congeweko, ariko gusa mu gihe ari mu ryungane nshororokerwa

Mi diras al vi, ŝi ricevos. = Mi diras al vi, ke ŝi ricevos. - nkubwiye nti azokironka= nkubwiye ko azokironka
La vetero baldaŭ malboniĝos, ŝajnas. = Ŝajnas, ke la vetero baldaŭ malboniĝos. - umwanya ugiye kumperana, biribonekeza= biribonekeza ko umwanya ugiye kumperana

ivyiyumviro vyo kubaza

Iryungane rya muvugwa atanguzwa na ĉu canke na ijambo ririmwo KI- ni ikibazo. Amungane ya muvugwa yo kubaza arashobora gufita igikorwa nka karangura z'igemekerezo zerekanwa na ke.

Diru, ĉu mi povos veni. - Mwire ko nshobora kuza.

{Ikibazo gitangurwa na1}ĉu ni ikintu ca diru.
Ŝi ne sciis, ĉu ŝi nur sonĝis aŭ ĉu tio estis efektivaĵo. - Ntatahura ko yariko ararota n'uko vyari ivy'ukuri.

Ibibazo bibiri bitangurwa na ĉu bihuzwa na aŭ.
Ĉu tio estas roso aŭ larmoj, tion neniu povis vidi. - Cari ic'umunezero canke c'umubabaro? Nta numwe yoshobora kubimenya.

Ikibazo gitangurwa na ĉu ni ikintu, gitangurwa na tio.
Li provis, ĉu la pordo estas nefermita. - Ageragera [kuraba] ko umuryango wari wuguruye.

Ikibazo gitangurwa na ĉu ni ikintu ca provis.
La tuta afero dependas de tio, ĉu ŝi venos aŭ ne. - Vyose bivana nuko kizohinduka canke kitazohinduka.

Ikibazo ni karangura de, itangurwa na tio.
Mi dubas, ĉu vi estas feliĉa. - Ndakekeranya ko boba banezerewe.

Ikibazo kica kimera nka karangura pri. = Mi dubas pri tio, ĉu...
Li faris al mi la demandon, ĉu mi bone fartas. - Yambajije ko nari mfise ubuzima bwiza.

Ikibazo ni karangura y'ijambo demandon.
Mia sola demando al vi estas, ĉu vi amas min. - Ikibazo canje kimwe ni, murankunda.

Ikibazo ni karangura y'inshozi.
Kion ni nun faru, estas demando tre malfacila. - Ico dutegerezwa gukora ni ikibazo kigoye cane.

Ikibazo gitangurwa na KI) ifise akamaro ka rukozi.
Mi montris al la infano, kie kuŝas ĝia pupo. - Nzokwereka umwana ahatumbereye igikinisho ciwe.

Ikibazo ni ikintu ca montris.
Mi volus scii, kiom de la ŝtofo ili jam pretigis. - Nashaka kumenya ibitambara bingahe bamaze gutegura.

Ikibazo ni ikintu ca scii.
Mi ne scias, ĝis kiam ili restos ĉi tie. - Sinzi gushika ryari bazoguma ngaha.

Ugusaba ni ikintu.
Kiel longe ni estis en la malliberejo, tion mi ne scias. - Twamaze umwanya ungana gute mw'ibohero, ivyo, nta vyo nzi.

Ikibazo ni ikintu hamwe n'ijambo ryunganira tio.
Nun mi venis, por informi vin, kio estos kun via popolo en la estonta tempo. - Ubu nyene nje kugirango ndakumenyeshe ibigiye gushikira abantu bawe muri kazoza.

Ikibazo ni karangura y'ingenekerezo itangurwa na pri, ariko pri tio ica ikurwaho : ...por informi vin pri tio, kio estos...
La demando pri tio, kia estos la formo de tiu lingvo, estas por mi afero negrava. - Ikibazo ku kizoba ari inyubako y'ururimi kuri jewe ni rukozi idakwije.

Ikibazo ni ikidondora ubwo nyene la demando hakoreshejwe ijambo ryunganira tio.

Mu ndimi nyinshi, cane cane mu gifaransa, harakoreshwa muri karangura y'ingenekerezo kuri iryo jambo nyene ĉu no kuri se. Mu ki Esperanto ni amajambo abiri atandukanye, bikenewe ko atandukanywa. Ĉu yerekana ikibazo. Se yerekana ibisabwa . ubudasa bw'insiguro buratandukanye cane

Morgaŭ li diros, ĉu li venos. ≈ Morgaŭ li diros "jes, mi venos" aŭ "ne, mi ne venos". - Ejo azovuga ko azoza≈ Ejo azovuga kimwe « Egome , nzoza. » canke « Oyaye, sinzoza. »

Ikibazo gitangurwa na ĉu ni ikintu ca diros. = Ejo azotanga, inyishu y'ikibazo yo kumenya ko azoza.
Morgaŭ li diros, se li venos. = Morgaŭ li diros (ion), sed tio okazos nur se li venos. - Ejo, azovuga ko aje. = Ejo azovuga (ikintu), ariko ivyo bishika igihe aje.

Indongorazina itangurwa na se ni karangura y'ingenekerezo

Karangura z'igenekerezo za muvugwa

Sahwanya zirimwo KI- zishobora kandi gutuma turonka karangura z'igenekerezo naho ataba ari iryungane ry'ukubaza. Ayo majambo arimwo KI- yerekana rimwe na rimwe ikintu kandi kiri mu ryungane rikuru. Ayo majambo rero arimwo KI- tuyita insigarirazina muvugwa kuko zerekana ubucuti hagati ya karangura y'igenekerezo n'iryungane rikuru nshimikiro.

Insigarirazina muvugwa kiu

Hieraŭ mi vidis viron, kiu promenis sur la strato. - Ejo hahise narabonye umugabo yariko agendagenda mu nzira.

Karangura y'igenekerezo ifise kiu ni karangura y'ijambo viron. Vyose vyerekana ubucuti buri hagati y'ivyiyumviro bibiri: Hieraŭ mi vidis viron. + La viro promenis sur la strato. Muri ivyo vyiyumviro bibiri ni umuntu umwe gusa. Muri karangura y'igenekerezo dukoresha insigarirazina muvugwa kiu mu kwerekana uyo muntu. Dushobora kandi gusubiriza karangura y'igenekerezo muvugwa yerekanywe na kiu n'irivuga riri muri kahise ryafashwe nka karangura y'izina: Hieraŭ mi vidis viron promenantan sur la strato.
La libroj, kiuj kuŝas tie, estas miaj. - Ibitabu biri ngaha ni ivyanje. = La libroj estas miaj. + La libroj kuŝas tie. (= La libroj kuŝantaj tie estas miaj.)

Dukoresha kiuj n'agasozo –J kuko yaserukiye ijambo riri nuri bwinshi..
La domo, kiun vi aĉetis, estas malbona. - Inzu mwaguze ntimeze neza. = La domo estas malbona. + Vi aĉetis la domon. (= La domo aĉetita de vi estas malbona.)

Dukoresha kiun ifise agasozo –N kuko iyo nsigarirazina yabaye karangura nshororkerwa muri karangura y'igenekerezo.
Mi vidis la filmojn, pri kiuj vi tiel multe rakontis. - Narabonye ya ma reresi wama uvuga. = Mi vidis la filmojn. + Vi rakontis tiel multe pri la filmoj.

Dukoresha pri avant kiuj kuko ari karangura y'igenekerezo y'igikoresho mu ryungane.
Jen venas la verkisto, la librojn de kiu ĉiuj legas. - Nguyu umwanditsi abantu bose basomera ibitabu. = Jen venas verkisto. + Ĉiuj legas la librojn de la verkisto.

De kiu ni karangura satunga ya la librojn igategerezwa kuja la librojn. D’ordinaire on emploie kies à la place de de kiu : Jen venas la verkisto, kies librojn ĉiuj legas.
Riĉa estas tiu, kiu ŝuldas al neniu. - Umutunzi ni uyo ataco afitiye mugenzi we.
Mi nun havas tie ĉi preskaŭ neniun, al kiu mi povus konfidi! - Ubu nta muntu n'umwe fise ngaha nokwizera!
Mi vizitos tiujn amikojn, kiujn mi ekkonis dum la pasinta Universala Kongreso. - Nzogenda kuramutsa abo bagenzi namenyeye kuri «Universala Kongreso». = Mi vizitos tiujn amikojn. + Mi ekkonis tiujn amikojn dum...

tiujn iri imbere ya amikojn ishimangira ubumwe buri hagati yayo na karangura y'igenekerezo ikurikira.
Ŝi kisis tiun manon, kiu ankoraŭ antaŭ nelonge kruele batis ŝian infanon. - Aca araramutsa uyo muntu hari haheze akanya gatoyi akubiye umwana wiwe.
Unuj servas por ornamo, kaj aliaj por manĝo, ekzistas ankaŭ tiaj, kiuj estas tute superfluaj. - Bamwe bafasha mu gusiga amabara, abandi mu mfungurwa: hari kandi n'abandi ba ntahompagaze.

Twoshobora kuvuga ko izina ritumvikana : ...ekzistas ankaŭ tiaj kreskaĵoj, kiuj estas.... Dushobora kandi gukoresha insigarirazina muvugwa kia inyuma ya tia mu gihe biboneka neza ko ari ukugene canke ikintu ca muntu.
Al Vi, kiu kreas, al Vi, kiu reĝas, hodiaŭ ni preĝas. - Wewe urema, wewe uganje, ubu turagusenga.

Rimwe na rimwe biragoye gutandukanya karangura y'igenekerezo muvugwa kiu y'iryungane nshingiro, kuko insiguro ivana n'amungane abiri icarimwe.

Ŝi prenis la plej belan arĝentan vazon, kiu estis en la loĝejo. - Yakiriye umubindi wa mbere mwiza ukozwe mu nzahabu y'umujumbuwari mu nzu. = Ŝi prenis la plej belan arĝentan vazon. + La plej bela arĝenta vazo estis en la loĝejo.

Amungane afashwe atari hamwe ntagira insiguro. Karangura y'igenekerezo yaserukiwe na kiu irakenewe kugira ngo iryungane la plej belan arĝentan vazon ryumvikane.

Benshi ntibashirrako agakwabu imbere n'inyuma ya karangura z'igenekerezo zerekanywe na kiu. Ni ngirakamaro rero mu nsiguro y'iryungane ryose. Nta mategeko rero agenga ivyo bintu ariho. Dushobora kwama dushiraho udukwabu.

Karangura y'igenekrezo muvugwa ryerekanwe na kiu ryama rija inyuma y'ijambo ryihekako, ariko kandi rirashobora kuja mu kindi kibanza, nk'akarorero, mu ntango y'iryungane. Iritangura yama ari tiu canke yatanguriwe na tiu :

Kiu volas perfektiĝi en Esperanto, al tiu mi rekomendas la diversajn lernolibrojn kaj vortarojn. = Al tiu, kiu volas perfektiĝi en Esperanto, mi rekomendas... - Kuri uwo ashaka kwiga bikwiye iki esperanto,ntumiriye ko mworaba ibitabu na zi kazinduzi.
Kiun malĝojo ne turmentis, tiu ĝojon ne sentas. = Tiu, kiun malĝojo ne turmentis, ne sentas ĝojon. - Uwutahuye n'ivyago ntiyokwumva uyu munezero.

Rimwe na rimwe, ijambo ryitangije rirafita karanura nyinshi z'igenekerezo muvugwa zerekanywe karangura na kiu . Mu bisanzwe, mu kugira ngo vyumvikane, bongerako sahwanya, nk'akarorerokaj cankesed : Hieraŭ mi vidis viron, kiu promenis sur la strato, kaj kiu portis grandan valizon. Ayo mungane abiri yerekanwa na kiu ni karangura y'ijambo viron. Mu gihe hari karangura z'igenekerezo zirenga zibiri zerekanywe na kiu, haba hakenewe kwongerako ijambo ry'uguhuza imbere ya karangura ya nyuma yerekanywe na kiu : Jen estas afero, kiu estas tre utila, kiu helpos vin en multaj okazoj, kaj kiun vi tre zorge gardu. Karangura z'igenekerezo zerekanywe na kiu ni karangura z'ijambo afero.

Rimwe na rimwe, karangura y'igenekerezo muvugwa yerekanwa na kiu yifatanije bukebuke cane kw'ijambo yabereye karangura. Ubwo bwoko bwa karangura buri aho kugira ngo bubandanye ivyo baba bashatse kuvuga. Twoshoboye neza gukoresha iryungane rikuru mu kibanza ca karangura y'igenekerezo. Karangura y'igenekrezo nk'iyo yama iri inyuma y'iryungane rikuru.

Ŝi kun ĝentila rideto transdonis la leteron al la anglino, kiu leviĝis, faris saluton kaj eliris el la ĉambro. = Ŝi kun ĝentila rideto transdonis la leteron al la anglino, kaj tiu (poste) leviĝis... - Anezerewe, aca aha ikete Umwongerezakazi, yari ahagurutse, aca aramutsa, aca arasohoka... = Anezerewe, aca aha ikete Umwongerezakazi hanyuma uyu nawe aca arasohoka...
Kelkaj estimataj scienculoj per sugestio falis en kaptilon, el kiu ili tamen baldaŭ retiriĝis. = ...falis en kaptilon, sed ili tamen baldaŭ retiriĝis el ĝi. - Abashakashatsi bamwe bamwe bagwa mu mutego baciye bavamwo ubwo nyene = ..... baguye mu mutego ariko bawuvuywmwo ningoga.
Li ŝuldas al mi mil eŭrojn, kiun sumon li ne repagis malgraŭ plurfoja rememorigo. = Li ŝuldas al mi mil eŭrojn. Tiun sumon li ne repagis... - Amperanye amafaranga y'amanyaburaya igihumbi, amahera atarigera ampa kandi aronka umushahara munini. = Amperanye amafaranga y'amanyabuayi igihumbi. Ntarigera ampa ayo mahera....

Insigariazina muvugwa

Kio irashobora gukoreshwa nka sahwanya mu buryo bumwe nka muvugwa kiu. Dukoresha kio mu kibanza ca kiu mu gihe karangura y'igenekerezo ari karangura ya sahwanya irimwo –O :

Mi volas, ke tio, kion mi diris, estu obeata. = Mi volas, ke tio estu obeata. + Mi diris tion. - Nshaka ko ivyo navuze vyubahirizwa. = Nshaka ko ivyo vyubahirizwa. + Ivyo narabivuze.
Mi faros ĉion, kion mi povos, por trovi por vi konforman okupon. - Nzokora ivyo nshoboye vyose kugira ngo uronke akazi.
La juvelista laboro enhavas en si nenion, kio superus miajn fortojn. - Igikorwa co gushariza ntigifise co nyene ivyonanira.
Vi rakontis al mi ion, kion mi neniam forgesis. - Waramabriye ibintu ntigeze nibagira.
Neniu faris ion eminentan, kio meritus mencion. - Nta muntu n'umwe yigeze akora ibintu ngirakamaro ngo yerekanwe ku mboneshakure zigezweho.

Mu buryo bumwe bumwe bw'ubwo bwoko, mu gihe inyuma ya sahwanya irimwo -O hari ingereka karangura, turashobora kandi gukoresha insigarirazina muvugwa kiu : ...faris ion eminentan, kiu meritus mencion.

Rimwe na rimwe, sahwanya ifatanye n'ijambo ryayitangiye nyiyumvikana.

Redonu, kion vi prenis. = Redonu tion, kion vi prenis. - Subiza ivyo watwaye
Post du aŭ tri tagoj mi jam ne havos per kio hejti la ĉambron. = ...ne havos ion, per kio mi povus hejti la ĉambron. - Inyuma y'iminsi ibiri canke itatu, sinari bwashushe iyi nzu.

Dukoresha kio mu kibanza ca kiu mu gihe karangura y'igenekerezo ari karangura y'ingereka yafashwe nk'izina mu nsiguro y'ifatirahamwe. Dushobora kuvuga ko ijambo io ritumvikana igihe riri inyuma y'ingereka. Ariko iyo mvugo yuzuye ntiyigera ikoreshwa iri kumwe na io

La sola, kion mi deziras, estas: ke la mondo havu lingvon internacian. (≈ La sola io, kion mi deziras...) - Ikintu kimwe nshaka nuko bose bovuga ururimi rumwe mvamahanga.
La unua, kion li faris vespere, estis tio, ke li elprenis la nukson. - Ikintu ca mbere yakoze ku mugoroba kwari gutora umuse.
Okazis la plej bona, kion oni povus imagi. - Habaye ibintu tutokwibaza.

Mu gihe dukoresheje izina, nk'akarorero afero (ikintu), dutegerezwa kwama dukoresha insigairazina muvugwa kiu : La sola afero, kiun mi deziras... La unua afero, kiu okazis... Okazis la plej bona afero, kiun oni povus imagi.

Mu gihe insiguro ya karangura yafashwe nk'ingereka itumvikana neza, canke mu gihe n'izina ry'ikintu kibaho naryo nyene ritumvikana, duca dukoresha kiu :

Vi ne estas la unua [persono], kiu parolas al mi en tia maniero. - Nturi uwa mbere [umuntu wam mbere] umbariye uko.
Ĉiu estis ravata de la nova kaj bela [afero], kiun ŝi vidis. - Umwe wese yari anezererejwe n'ico kintu ciza gisha yariko abona.

Dukoresha kandi muvugwa kio mu kibazna ca kiu pmu gusigura iryungane ryose. Kio iserukira rero iciyumviro nyamukuru kiri mu ryungane. :

Li donadis multe da mono al la malriĉuloj, kio estis tre laŭdinda. - Yaratanga amahera menshi ku bakene, ni ibintu vyo gushima. = Li donadis multe da mono al la malriĉuloj. + Tio estis tre laŭdinda.

Kio iserukira iryungane ryose : Li donadis multe da mono al la malriĉuloj.
Ŝi havas ŝatokupon, kio estas bona. = Estas bone, ke ŝi havas ŝatokupon. - Arasoohoka, kandi ni vyiza. = Ni vyiza ko aza gusohoka.

Gereranye na : Ŝi havas ŝatokupon, kiu estas bona. = Ŝi havas bonan ŝatokupon.
La filmo estis tute teda, pro kio li foriris jam antaŭ la fino. = Ĉar la filmo estis tute teda, li foriris... - Ireresi yari ibishe cane, nico gituma yasohotse itaranahera. = Kubera ko ireresi yari ibishe cane, yasohotse....
Oni proponis al li oficon de kuriero, kio promesis esti tre enspeziga afero. - Bamusavye ko yaja mu binonora imitsi, ko vyoba ngirakamaro.

Ngaha, kio ntiyaserukiye iciyumviro oni proponis al li oficon de kuriero (ukugene bamusavye ko yoja mu binonora imitsi), ariko iciyumviro ko ke li eble havos oficon de kuriero (yosaba akaja mu binonora imitsi) canke iciyumviro ca havi oficon de kuriero (gufita ikibanza mu binonora imitsi).

Amungane ashimikaarimwo muvugwa kiu canke kio

Hari inyubako nshimitsi muri bakoresha irivuga esti, hamwe na karangura y'igenekerezo muvugwa irimwo kiu canke kio :

Li decidas pri ĉi tiaj aferoj. → Estas li, kiu decidas pri ĉi tiaj aferoj. - Afata ingongo mu bintu be n'ivyo . → Niwe afata ingingo mu bintu be n'ivyo.

Ijambo rikuru estas li ryerekana rukozi.
Ni manĝas makaroniojn. → Tio, kion ni manĝas, estas makaronioj. → Estas makaronioj [tio], kion ni manĝas. - Turafungura imboga. → Ivyo turiko turafungura ni imboga. → Ni imboga,ivyo turiko dufungura.

Ugushimika cane kuri makaronioj.

Rimwe na rimwe turashobora kuvyerekana bivanye n'urutonde rw'amajambo : Pri ĉi tiaj aferoj decidas li. Makaroniojn ni manĝas.

Insigarirazina muvugwa kies

Muvugwa kies yerekana kenshi ugufita canke ukwegukira :

Jen venas la verkisto, kies librojn ĉiuj legas. - Nguyo araje umwanditsi bose baasomera ibitabu. = Jen venas verkisto. + Ĉiuj legas la librojn de tiu verkisto.

Ibitabu vyegukira uyo mwanditsi (kuko yavyanditse)
La ĉambro, kies pordon la pordisto malfermis, estis sufiĉe vasta. - Icuma umuzamu yuguruye cari cagutse. = La ĉambro estis sufiĉe vasta. + La pordisto malfermis la pordon de la ĉambro.

Muvugwa kies irashobora kandi kwerekanaikintu casiguwe canke rukozi rw'iizina ry'igikorwa.

Ĝi estas ia ennovaĵo, pri kies akceptado aŭ neakceptado oni devas konsiliĝi. - Ni ibintu bishasha, dutegerezwa kwitondera mu kuvyemera canke kubihakana . = Ĝi estas ia ennovaĵo. + Oni devas konsiliĝi pri la akceptado aŭ neakceptado de tiu ennovaĵo.

Karangura de tiu ennovaĵo yerekana ikintu bavuze bakoresheje (ne)akceptado : Oni devas konsiliĝi, ĉu oni akceptu aŭ ne akceptu tiun ennovaĵon.
La serpento, de kies mordo mortis via patro, nun portas lian kronon. - Inzoka nyene ugukomora kwatumye data apfa, yambaye urugori ibi. = La serpento nun portas lian kronon. + Via patro mortis de la mordo de la serpento.

De la serpento yerekana rukozi rwa mordo : Via patro mortis, ĉar la serpento mordis lin.

Mu ndimi nyinshi hari amajambo asa na kies, ariko asigura vyinshi. kies y'iki espéranto ne ishobora gusigura ko de kiu, kandi ko ari ugufita/ukwegukira, karangura canke rukozi. Kies ntishobora gusigura el kiu, al kiu, pri kiu ou autres : Venis grupo de junuloj, el kiuj du estis miaj filoj. Ntibishoboka ko tuvuga : ...junuloj, kies du estis miaj filoj. Iryungane ryigenga ni : Du el la junuloj estis miaj filoj. Ni ugutandukanya ibintu bibiri vyo mu murwi umwe. Duca tuvuga el la junuloj, ariko ntituvuga de la junuloj. Nico gituma kiesidashoboka. Nia asocio, al kiu ne apartenas tiuj personoj, ne havas ian ajn respondecon pri iliaj agoj. Ntibishoboka ko tuvuga: Nia asocio, kies ne apartenas... Iryungane ryigenga ni : Tiuj personoj ne apartenas al nia asocio. Ntaho bigera bavuga aparteni de. Ntibishoboka rero ko dukoresha kies.

Sahwanya isanganya kiam

Sahwanya kiam ishobora gutuma turonka karangura y'igenekerezo y'igihe. Karangura y'igenekerezo nk'iyo ijanye n'ikintu c'umwanya c'iryungane nyamukuru canke kuri tiam itumvikana :

Antaŭhieraŭ, kiam mi estis en la urbo, mi aĉetis novan robon. - Hirya y'ejo hahise, mu gihe nari mu gisagara, naraguze iyindi kanzu. = Antaŭhieraŭ mi aĉetis novan robon. + Tiam mi estis en la urbo.
Kiam Nikodemo batas Jozefon, tiam Nikodemo estas la batanto kaj Jozefo estas la batato. - Mu gihe Nikodemu yakubita Yozefu, Nikodemu rero ni uwukubita, Yozefu nawe ni uwakubiswe.
Kiam oni estas riĉa, [tiam] oni havas multajn amikojn. - Mu gihe utunze, uraronka [rero] abagenzi benshi. = Tiam oni havas multajn amikojn. + Tiam oni estas riĉa.
Kiam mi venis al li, [tiam] li dormis. - Igihe naza iwe, [muri ico gihe] yari aryamye.

Karangura y'igenekerezo irimwo kiam ishobora kuronka imbere yayo indongorazina y'umwanya. Iyo ndongorazina yerekana igikorwa ca karangura y'igenekerezo irimwo kiam mu murwi wayo, ariko atari iya kiam :

Post kiam ŝi estis mallongan tempon en la arbaro, fariĝis nokto. = Post mallonga estado en la arbaro fariĝis nokto. - Inyuma yuko yari aruhukiye mw'ishamba, buca burira. = Inyuma y'umwanya mutoyi ari mw'ishamba buca burira.
De kiam naskiĝis mia filino, mi estas kiel alia homo. = De la naskiĝo de mia filino mi estas kiel alia homo. - Kuva umukobwa wanje avutse, meze nk'uyundi muntu. = Kuva kw'ivuka ry'umukobwa wanje, meze nk'uyundi muntu.
Adam vivis, post kiam naskiĝis al li Set, okcent jarojn. = ...post la naskiĝo de Set... - Adamu yabayeho inyuma yuko Set we avuka, imyaka amajana umunani. = ..... inyuma y'ivuka rya Seti.....

Mu gihe dushizemwo tiam muri ayo mungane, indongorazina ija imbere ya tiam : Adam vivis, post tiam, kiam naskiĝis al li Set, 800 jarojn.

Kuri kiam kabaza yoyo ni ibindi bindi. Indongorazina iri imbere ya kiam kabaza yerekana igikorwa ca kiam, ariko ntiyerekana igikorwa c'iryungane ryose ryo kubaza : Ŝi demandis, ĝis kiam mi restos hejme. = Ŝi demandis, ĝis kiu tempo mi restos hejme.

Insigarirazina muvugwa kie

Insigarirazina muvugwa kie irashobora gutuma turonka karangura y'igenekerezo y'ikibanza. Iyo karangura y'igenekerezo ishobora gusa n'ijambo ryerekana ikibanza ryo mu ryungane rikuru, canke kuri tie ishobora kutumvikana :

Mi volis resti tie, kie mi estis. - Nashaka kuguma aho nari ndi. = Mi volis resti tie. + Mi estis tie.
Kie fumo leviĝas, tie fajro troviĝas. - ahava umwotsi haba hari umuriro. [ahava umwotsi, aho haba hari umuriro.]
Jen la loko, de kie venis la bruo. - Ngiki ikibanza cavuyemwo induru. = Jen (estas) la loko. + De tiu loko venis la bruo.
Ĉie, kien mi venas, troviĝas ia malbonaĵo, kiu premas la koron. - Aho nja hose, hari ibintu bimbabaza mu mutima bibi cane.

Mu kibanza ca kie muvugwa, dushobora rimwe na rimwe gukoresha en kiu(j), ĉe kiu(j), sur kio canke iyindi, na cane cane mu gihe karangura y'igenekrezo ari karangura y'izina ridafise igikorwa ca karangura y'igenekerezo y'ikibanza mu ryungane rikuru. Ariko kie iratomoye :

Kelkajn fojojn mi eĉ legis longajn artikolojn pri mia afero, kie estis videble, ke la aŭtoroj eĉ ne vidis mian verkon. = ...longajn artikolojn pri mia afero, en kiuj estis... - Kenshi naranasomye ivyerekeye igikorwa canje, aho hibonekeje ko abanditsi batigeze babona igikorwa canje. = ............ibikorwa birebire mu vyo nakoze, muri vyo..........

Imvugo longajn artikolojn pri mia afero si ingereka y'ikibanza, ariko ni karangura.
Ne troviĝas, kie sidi. = Ne troviĝas io, sur kio oni povus sidi. - Nta na kimwe cari aho kwicara. = Nta kintu na kimwe co kwicarako cari kihari.

Sahwanya kia

Sahwanya kia{3} irashobora gutuma dufita karangura y'igenekerezo y'ubwiza. Karangura y'igenekrezo yaserukiwe na kia{3} irashobora kwiheka kuri tia, tiaspeca canke tiuspeca zo mu ryungane rikuru :

Ŝi ne estas tia, kia devas esti reĝino. - Ntameze nk'uko umwamikazi yategerezwa kuba. = Ŝi ne estas tia. + Reĝino devas esti tia.
Kia oni vin vidas, tia oni vin taksas. - Uko bababona, niko babarereka. = Tia oni vin taksas. + Tia oni vin vidas.
Regis tia frosto, kian ni ĉe ni ne havas eĉ en la plej kruela vintro. - Hari hakanye cane ku buryo bitigeze biba no mu rudhana rukomeye. = Regis tia frosto. + Tian froston ni ĉe ni ne havas eĉ en la plej kruela vintro.
La arbo de la suno estis belega arbo tia, kian ni neniam vidis. - Igiti co mu ci cari igiti ciza cane ku buryo tutari bwakibone.

Mu gihe karangura y'igenekerezo irimwo KI yiheka kw'izina rirmwo tia, dushobora kandi gukoresha muvugwa irimwo kiu : Vi havas plenan rajton uzi la monon en tia maniero, kiu ŝajnas al Vi la plej bona.

Insigarirazina muvugwa kiu yerekana ubumwe, ariko kia yerekana ubwoko

Mi uzis tiun aŭton, kiu povas veturi tre rapide. - Narakoresheje iyo modoka, ishobora kugenda yihuta.

Bavuga umuduga udasanzwe. Ushobora kunyaruka cane.
Mi uzis tian aŭton, kia povas veturi tre rapide. - Narakoresheje umuduga uyo ushobora kunyaruka cane.

Bavuga ubwoko bw'umuduga. Ubwoko bw'imiduga nk'ubwo bwose buranyaruka cane.

Ariko muri ubu burorero, tiun na tian burerekana neza ubudasa hagati y'umuntu n'ubwiza afise. Dushobora rero gukoresha kiu muri izo karangura zibiri z'igenekerezo. Bakunda guhitamwo rimwe na rimwe kiu, ariko kia irerekana neza birenze ko baba bariko bavuga ubwiza.

Sahwanya kia ikoreshwa imbere ya karangura y'igenekerezo irimwo irivuga gusa. Imbere y'agace k'iryungane kari ukwako canke umurwi w'ibice vy'iryungane bitagira irivuga, dutegerezwa gukoresha ingereranyo kiel : Li vizitis (tiajn) urbojn kiel Parizo. Nitmuvuge : ...urbojn kia Parizo.

Sahwanya kiel

Sahwanya kiel ishobora gutuma turonka karangura y'igenekerezo y'ukugene canke y'incuro. Karangura y'igenekerezo yerekanywe na kiel ifatanye na tiel iri mu ryungane rikuru, ariko iyo tiel ntikunda gukoreshwa :

Oni ludas sur fortepiano, tamen tre mallaŭte kaj tiel bele, kiel ŝi neniam antaŭe aŭdis. - Bariko bavuza inanga, bukebuke kandi neza cane ku buryo atigeze yumva kuva yabaho.
Li komprenas predikon [tiel], kiel bovo [komprenas] muzikon. - Atahura ituro nk'uko impfizi [itahura] umuziki.

Karangura y'igenekerezo irimwo kiel idondora rimwe na rimwe iryungane ryose. Muri ico gihe kiel iserukira iciyumviro c'iryungane ryose, nka kio iajnye : Ŝia beleco, kiel oni diris, estas la deloga beleco de la malbono. = Ŝia beleco estas la deloga beleco de la malbono. + Tiel oni diris. = Oni diris, ke ŝia beleco estas...

Sahwanya kiom

Sahwanya kiom ishobora gutuma dushiramwo karangura y'igenekerezo y'incuro canke y'ingero. Karangura y'igenekerezo irimwo kiom ifatanye na tiom iri mu ryungane rikuru, muri ico gihe tiom irakunda kudakoreshwa :

Vi faris por nia afero tiom multe, kiom neniu alia ĝis nun faris. - Mwarakoze vyinshi, ku buryo ata wundi muntu yigeze akora nkamwe gushika ubu. = Vi faris por nia afero tiom multe. + Neniu alia ĝis nun faris tiom.
Nun vi ricevos tiom multe da mono, kiom vi volas havi. - Ubu muzoronka amahera yose mushaka.
Ĉiuj donas al mi prunte [tiom], kiom mi volas. - Bose bangurana ivyo nshaka

Karangura y'igenekerezo irimwo sahwanya kiom yerekana rimwe na rimwe urubibe :

La kompatinda stana soldato tenis sin, kiom li povis, tute rekte. - Uyo musirikare muto aca ahagarara yemye uko ashobora.

Inguvu ziwe zari zaheze.
Unu el la plej kuraĝaj knaboj kaj iom post iom ankaŭ ĉiuj aliaj ekkantis strofon el malnova kanto pri cikonioj, kiom ili tion memoris. - Umwe mu bana babanguka, bidatevye n'abandi baca batangura kuririmba bumvise igice c'ururirimbo rwa kera rw'igikona.

Rwari urubibe mu vyiyumviro. Ntibashobora kuririmba kuruta aho nk'uko babishaka.

Sahwanya kial

Kial ikoreshwa kandi nka muvugwa, ariko igakora nka karangura y'izina nka kaŭzo canke motivo, no muri ubwo buryo budakunda gukoreshwa :

La efektiva kaŭzo, kial ili ne aliĝas al ni, estas tio, ke ili timas. - Icatumye neza na neza bataduhamvya nuko bafise ubwoba. = La efektiva kaŭzo estas tio, ke ili timas. + Tial ili ne aliĝas al ni.

Dushobora kandi kuvuga ...la kaŭzo, pro kiu ili ne aliĝas al ni... Bakunda gukoresha kenshi iryungane ririmwo ke :...la kaŭzo, ke ili ne aliĝas al ni...

Ntidukoresha amungane nka : Ili foriris tial, kial mi foriris. Ariko dutegerezwa kuvuga : Ili foriris pro la sama kaŭzo, kial mi foriris. Canke rimwe na rimwe : ...pro la sama kaŭzo, pro kiu mi foriris.

Mu kweekana iryungane ryose ryerekana igituma ikintu cabaye, dushobora gukoresha pro kio : Mi ne ricevis vian leteron, pro kio mi ne respondis. Dushobora gucurika inyubako y'iryungane mu gukoresha ĉar : Ĉar mi ne ricevis vian leteron, mi ne respondis.

Karangura y'igenekerezo muvugwa yerekanywe na kial ntiyerekana muri yo ubwayo intuma. Intuma yerekanwa n'ijambo iryungane ririmwo kial ryihetseko, kandi ijambo kial ryaserukiye iyo ntuma muri karangura y'igenekerezo. Mu kwongeramwo karangura y'igenekerezo yerekana ubwayo intuma canke iciyumviro , bakoresha cane cane ĉar : Ili foriris, ĉar mi foriris. [Baragiye kuko nari ngiye.](Ukugenda kwanje kwatumye nabo bagenda.)

Ukudakoresha TI-

Muvugwa irimwo KI- ikunda kwiheka kw'ijambo ririmwo TI- ryo mu bwoko bumwe, riri mu ryungane rikuru. Rimwe na rimwe, dushobora kudakoresha ijambo ririmwo TI- tudahinduye insiguro y'iryungane. Nta mategeko agenga uko kudakoresha iryo jambo ririmwo TI-. Igikomeye cane nuko ivyo biguma vyumvikana: mu gihe iryungane rigomba guta insiguro, duca tugumana ijambo ririmwo KI-. Muvugwa irimwo KI- hamwe n'iyo bijana irimwo TI- zitegerezwa mu bisanzwe gufita inyubako zimwe : zitegerezwa kuba mu murwi umwe mu rukurikirane rwa sahwanya(tiu — kiu, tio — kio, tiel — kiel n'ibindi.) zigategerezwa kandi kuronka n'ibizirannga canke zose ntizibironke.

Tiu, kiu havas forton, havas rajton. → Kiu havas forton, havas rajton. - Uwufise inguvu niwe aganza. → Ufise inguvu uba ufise ububasha.
Kiu okupas sin je meĥaniko, estas meĥanikisto, kaj kiu okupas sin je ĥemio, estas ĥemiisto. = Tiu, kiu okupas sin... - Uwukora ivy'ubufundi ni umufundi, uwukora nawe mu vy'uburozi ni umurozi. = uwo akora......
Mi pagis al tiu, al kiu oni devis [pagi]. → Mi pagis, al kiu oni devis. - Nararishe ku wo nategerezwa [kuriha]. → Nararishe ku wo nari mperanye.

Mu bisanzwe, tiun canke tiujn ntibareka ngo zibe zonyene : Mi finfine provis tiujn, kiujn vi tiom laŭdis. Ntimuvuge : Mi finfine provis, kiujn vi tiom laŭdis.

Mu gihe tiu ifasha mu gutanga indangurakintu y'izina yihetseko, dushobora gukuramwo tiu tudahinduye insiguro. Dushobora rero rimwe na rimwe gusubiriza tiu na la tudahinduye iciyumviro nyamukuru : Li ankoraŭ ne redonis tiun libron, kiun li pruntis de mi. → Li ankoraŭ ne redonis la libron, kiun li pruntis de mi. Mu gihe tuba twavuze : Li ankoraŭ ne redonis libron, kiun..., vyoba ari kimwe mu bitabu yanguranye. Insiguro yoca ihinduka.

Tio, kio pasis, ne revenos. → Kio pasis, ne revenos. - Ivyabaye ntibizosubira.
Li tuj faris tion, kion mi volis. → Li tuj faris, kion mi volis. - Yakoze bidatevye ivyo nashaka.

Mu gihe tio na kio zifise indongorazina, ni vyiza ko duca dukoresha tio : Marta renkontiĝis kun tio, kun kio renkontiĝas milionoj da homoj. mu kibanza ca : Marta renkontiĝis, kun kio renkontiĝas...

Mu gihe karangura y'igenekerezo irimwo kiam est liée à tiam, bakunda gufuta rimwe na rimwe tiam. Bagumizamwo tiam mu gihe bashaka gushimika : Kiam oni estas riĉa, [tiam] oni havas multajn amikojn.

Mu kibanza ca post tiam kiam, de tiam kiam, n'izindi., bakoresha mu bisanzwe post kiam, de kiam n'izindi. Bakuramwo rero tiam, ariko bakagumizamwo indongorazina. Muri ico gihe, indongorazina ntifatanye na kiam, ariko na karangura y'igenekerezo irimwo kiam yose : Post tiam, kiam ŝi estis mallongan tempon en la arbaro, fariĝis nokto. → Post kiam ŝi estis mallongan tempon en la arbaro, fariĝis nokto.

Mu kibanza ca ĝis (tiam) kiam tuvuga mu bisanzwe ĝis. Ntidukoresha dum (tiam) kiam, ariko dukoresha dum. Ĝis na dum ni zi sahwanya zisanganya, kandi ntizikeneye kiam. Mu kibanza ca antaŭ tiam kiam dukoresha mu bisanzweantaŭ ol.

Mu gihe karangura y'igenekerezo muvugwa irimwo kie ifatanye na tie gusa, ntibakoresha tie, ariko tie igumamwo kugira ngo bashimike : Kie estas pano, [tie] ne mankas panpecetoj.

Karangura y'igenekerezo muvugwa irimwo kia yama ifatanye na tia mu ryungane rikuru. Mu bisanzwe ntidukuramwo tia, ariko mu gihe iryungane riguma ryumvikana, turashobora kuyikuramwo : Li havas [tian] kapon, kian vi ne trovos en la tuta mondo.

Karangura y'igenekerezo muvugwa irimwo kiel yama yiheka kuri tiel mu ryungane rikuru, ariko tiel ishobora rimwe na rimwe kutumvikana : Ne vivu [tiel] kiel vi volas, vivu [tiel] kiel vi povas.

Karangura y'igenekerezo irimwo kiom yama yiheka kuri tiom iri mu ryungane rikuru, arikotiom irashobora rimwe na rimwe kutumvikana : {3

Karangura y'igenekerezo irimwo kies yiheka gake kuri ties mu ryungane rikuru. Mu gihe rero bimeze uko, dushobora gukuramwo ties : Kies ĝi estas, ties ĝi restu.

Karangura y'igenekerezo mucugwa kial ntiyigera ifatana na tial mu ryungane rikuru.

Ugufuta ijambo ririmwo TI ntibishoboka mu gihe iryo jambo hamwe na muvugwa irimwo KI zifise ibibiranga bidasa canke mu gihe imwe muri zo ifise ikiyiranga nk'igikorwa :

ntimuvuge : Mi konas, kiu venis. vuge : Mi konas tiun, kiu venis. ntimuvuge : Ĝi estas besto, kian vi timas. Ariko : Ĝi estas tia besto, kian vi timas.
Ntibishoboka ko tuvuga : Ili loĝas, de kie mi venas. Dutegerezwa kuvuga : Ili loĝas tie, de kie mi venas. Nk'uko nyene, si vyiza kuvuga;: Li devenas, kien mi iros. ahubwo tuvuga : Li devenas de tie, kien mi iros. Ntibikunda kandi ko tuvuga tie tugumijemwo indongorazina yoba iri imbere ya tie. Ntimuvuge : Li venas de kie mi loĝas. Vuge : Li venas de tie, kie mi loĝas.

Mu ndimi zimwe zimwe, birashoboka rimwe na rimwe gufuta sahwanya irimwo KI-. Ivyo ntibishoboka mu ki esperanto. Ntimuvuge : La viro, mi vidis, portis valizon. Vuge : La viro, kiun mi vidis, portis valizon. Ntimuvuge : Nun estas la horo, ŝi normale alvenas. Vuge : Nun estas la horo, kiam ŝi normale alvenas.

Mu ndimi zimwe zimwe, turashobora rimwe na rimwe gufuta sahwanya irimwo KI-, ariko tugumijemwo indongorazina iri ukwayo muri karangura y'igenekerezo (naho hoba ku mpera). Ivyo ntibishoboka rero mu ki espéranto. Indongorazina itegerezwa kuja imbere y'ico igeretsweko. Ntimuvuge : Mi vidis tiun knabinon, vi parolis pri. Vuge : Mi vidis tiun knabinon, pri kiu vi parolis.

Se

Se = «ku buryo bw'uko, dufashe ko, mu gihe». Se = ituma turonka karangura y'igenekerezo yerekana itegeko, ico bibaza canke uko biboneka :

Se li scius, ke mi estas tie ĉi, li tuj venus al mi. = En la okazo, ke li scius... - Iyo aba yari azi ko nari ngaho, yari kuza iwanje. = Mu gihe yomenye ko......

Dukoresha rugambiriza kuko ari icipfuzo kandi kitabaye.
Se mi estus sana, mi estus feliĉa. = Sub la kondiĉo, ke mi estus sana... - Iyo mba nari nkomeye, nari kunezerwa. = Mu gihe noba noba mfise amagara....
Se li havas multe da mono, li verŝajne aĉetos aŭton. - Nimba afise amahera menshi, biraboneka ko ayogura imodoka.

Inyubako -AS na -OS za nyemezi zerekana ko ibivugwa ari ivy'ukuri Birashoboka ko aronka amahera menshi, ariko ntibizwi neza.
Se iu havas multe da mono, tiu havas ankaŭ multe da problemoj. - Iyo umuntu afise amahera menshi aba afise kandi n'ingorane nyinshi.

Inyubako irimwo -AS yerekana ko ari ibintu bishobora kuba buri munsi.
Tiu ĉi libro havas sesdek paĝojn; tial, se mi legos en ĉiu tago po dek kvin paĝoj, mi finos la tutan libron en kvar tagoj. - Ico gitabu gifise impapuro mirongo itandatu, nico gituma niyo nasoma ku munsi impapuro icumi na zitanu, nzoheza igitabu cose mu minsi ine.

Dushobora kandi gukoresha rugambiriza muri ubu bwoko bw'amungane. Muri kazoza, ntivyama bikunda ko dutandukanya ivyo biyumviriye hamwe n'ivy'ukuri, kuko kazoza yama itegekanya.

Mu gihe karangura y'igenekerezo yerekanywe na se iri mu ntango z'iryungane, dukoresha rimwe na rimwe tiam mu ryungane rikuru kugira ngo dufashe gutahuza. Tiam iserukira rero iciyumviro ca karangnura y'igenekerezo yerekanywe na se. Dushobora kandi gukoresha tiuokaze, tiaokaze canke irindi jambo bijanye : Se ĉiu balaos antaŭ sia pordo, tiam en la tuta urbo estos ordo.

Kenshi tio mu ryungane rikuru iserukira iciyumviro ca karangura irimwo se : Se ŝi havas multe da mono, tio ne nepre signifas, ke ŝi estas feliĉa. = Se ŝi havas multe da mono, la fakto, ke ŝi havas multe da mono, ne nepre signifas...

Se ikoreshwa kandi mu ryungane rikuru mu kwerekana ugushaka kurenze, gushobora kutazokwishurwa. Irivuga ryama rifise inyubako irimwo agace –US muri ubu bwoko bw'amungane : Ho, se mi estus sola! Se mi ne havus infanon! = Mi deziregas, ke mi estu sola, ke mi ne havu infanon (sed tio ne eblas). Dushobora kuvuga ko inryungane rikuru nyakuri ridatahuritse : Ho, se mi estus sola, tiam mi estus feliĉa! Dushobora gukoresha nur mu ryungane riserura ugushaka kwerekanywe na se mu gushimika ku gushaka : Ho, se mi nur estus sola! Ho, se mi nur povus esti tiu feliĉulo!

Ĉar

Ĉar = "kubera ko". Ĉar ituma dukoresha karangura y'igenekerezo yerekana intuma canke ico bivako :

La tranĉilo tranĉas bone, ĉar ĝi estas akra. = Ke la tranĉilo estas akra, estas la kaŭzo, ke ĝi tranĉas bone. - Imbugita ikata neza. = Kubera ko imbugita ikarihije niyo ntuma ikata neza.
Ĉar vi estas tiel servema, mi faras al vi donacon. - Kubera ko ufasha cane, ndaguhaye agashimwe.
Venigu la kuraciston, ĉar mi estas malsana. - Nimuzane umuganga, kuko ndarwaye.
Li estas mia onklo, ĉar mia patro estas lia frato. - Mi marume, kuko bavukana na mama

Kubera ko mama ari musazawe niyo mpamvu ndamutazira marume.

Mu gihe iciyumviro gitangurwa na ĉar gatangura ku ntango y'iryungane, akenshi bakoresha tial mu ciyumviro ngenderwako. Tial iserukira iciyumviro gitangurwa na ĉar : Ĉar la aŭtoro de la lingvo Esperanto tuj en la komenco rifuzis unu fojon por ĉiam ĉiujn personajn rajtojn kaj privilegiojn rilate tiun lingvon, tial Esperanto estas "nenies propraĵo". mu mpera y'iciyumviro kirekire ĉar, urashoboye kwibagira ko hatangujwe ĉar. Tial itangurwa n'ibikurikira igituma kandi ni ukwibuka ko ari igituma tial ubwo nyene imbere ĉar kugirango umuntu ashimike : Mi petas tion ĉi tial, ĉar mi scias la inklinon de la plimulto da homoj. Inyuma tial, mu bisanzwe bakoresha akajambo gatangurwa na ke. Tial ke = pro tio ke = ĉar : Tio ĉi estas nur tial, ke la ideo mem de lingvo "tutmonda" estas tiel alta kaj alloga. Ihindagurika pro tio ĉar muri ico gihe ntitegerezwa gukoreshwa.

Dum

Dum ituma turonka karangura y'igenekerezo y'igihe. karangura y'igenekerezo irimwo dum yerekana ikibera rimwe n'igikorwa co mu ryungane rikuru. Dukoresha dum iyo iryungane rikuru na karangura y'igenekerezo ari birebire kandi vyabereye rimwe.

Unu el la vojaĝantoj gardodeĵoris, dum la aliaj dormis. - Umwe mu bariko baragenda aca aratoroka mu gihe abandi bari basinziriye.

Ugucungera vyabera rimwe n'ukuruhuka.
Restu apud mi, dum mi kun li ekstere parolos. - Guma hampande yanje mu gihe jewe na we tuzoba turiko tuyagira hanze.

Rimwe na rimwe karangura y'igenekerezo irimwo dum yerekana ikintu gihushanye n'iryungane rikuru. Muri ico gihe insiguro y'ikiringo irashobora kutaboneka neza, canke ikanyika yose.

Dum interne ĉio kantadis kaj ĝojadis, ŝi sidis malgaja en sia ĝardeneto. - Mu gihe abandi bariko baririmba bongera batwenga, we yari yicaye hanze ababaye.

Ibikorwa bibiri bibera rimwe kandi bikamara igihe kimwe, birahushana cane kimwe ku kindi.
Li estas nur unufoja mensoginto dum vi estas ankoraŭ nun ĉiam mensoganto. - Ni umuntu yigeze kuba umubeshi rimwe rizima, ariko weho wama ubesha.

Uko kuntu abantu bameze ni nka co kimwe (nubwo uko kuba yarabaye umubeshi vyabaye imbere), ariko igikenewe ni igihushane hagati y'uko yabeshe rimwe rizima hamwe n'ukwama abesha.

Dum kare yari sahwanya isanganya. Bidatevye dum yarabaye kandi indongorazina : Dum la manĝado venas apetito.

Iyo ivyo bikorwa bibiri bitamaze umwanya munini, canke mu gihe badashaka kwerekana ikiringo vyamaze, dukoresha muvugwa kiam. Muri ico gihe ivyo bikorwa biba vyabereye rimwe kandi vyamaze umwanya umwe : Kiam mi venis al li, li dormis. Kiam oni estas riĉa, oni havas multajn amikojn. Dum na kiam zerekana ubutandukane budasa. Ntidutegerezwa rero gukoresha izo zose ica rimwe. Ntimuvuge : Tio okazis, dum kiam mi loĝis en Romo. Vuge...dum mi loĝis en Romo, mu gihe ari ibintu vyamaze umwanya munini. Vuge ...kiam mi loĝis en Romo mu gihe ari ibintu vyamaze akanya gatoyi canke mu gihe ikiringo vyamaze ari gitoyi cane gose.

Ĝis

Ĝis ituma turonka karangura y'igenekerezo yerekana ihagarikwa ry'agasozo (dufatiye ku mwanya) k'iryungane rikuru. Mu gihe igikorwa ca karangura y'igenekerezo irimwo ĝis gitanguye, igikorwa c'iryungane rikuru gica gihagarara.

Ili persekutos vin, ĝis vi pereos. - Bazobasinzikaza gushika mupfuye.

Ni mwapfa, ukubirukako kuzoaba guheze.
Malĝoje ŝi eliris el la palaco kaj iris dum la tuta tago tra kampoj kaj marĉoj, ĝis ŝi venis al la granda arbaro. - Ashavuye, aca aratoroka ikirimba agenda umunsi wose aca mu mirima n'imyonga gushika ashitse kw'ishamba rinini.

Mu gihe yari ashitse kw'ishamba rinini yaciiye areka kugenda.
Ili jam obstine celados al ĝi ĉiam pli kaj pli kaj ne ĉesos en sia celado tiel longe, ĝis ili la aferon atingos. - Bazorondera ingene boshika ku c bipfuza kandi nibazohagarika batagishitseko.

Karangura y'igenekerezo irimwo ĝis itegerezwa kwama yerekana ikintu gikunda kuba mu gihe. Ntimuvuge : Mi restis, ĝis li dormis. Vuge riho : Mi restis, ĝis li ekdormis. canke : Mi restis, ĝis mi vidis, ke li dormas. canke ikintu gisa nkuko.

Muri karangura z'amagenekerezo z'igihe, ntivyoroshe kandi viranabujijwe kwongerako kiam après ĝis. Ntimuvuge Mi daŭrigos demandadi, ĝis kiam vi respondos. Mu bisanzwe nimuvuge : Mi daŭrigos demandadi, ĝis vi respondos. Ĝis ni muri yo nyene sahwanya isanganya kandi ntikeneye ko kiam iza kuyifasha. Ariko mu gihe ari karangura y'igenekerezo y'ukubaza, ĝis kiam ni vyiza kuyikoresha : Mi demandis, ĝis kiam ili restos tie.

Bishobora kuba ibitamenyerewe gukoresha ĝis kiam mu bibazo gusa. Igituma nuko mu gihe atatri ikibazo, ĝis kiam ari inyubako y'iryungane ridasa n'ikibazo. Ugusa buboneka atari vyo. Imbere ya karangura y'igenekerezo atari iyo kubaza, ĝis ifatanye na karangura y'igenekerezo yose : Mi daŭrigos demandadi, ĝis kiam vi respondos. = Mi daŭrigos demandadi ĝis la tempo de via respondo. Muri karangura y'igenekerezo y'ukubaza, ĝis ifatanye gusa na kiam : {5} = {6} Muri ubwo bwoko bwa karangura y'igenekerezo y'ukubaza, ĝis na kiam zose zirakenewe kubw'insiguro. Muri karangura y'igenekerezo y'igihe irimwo ĝis, kiam ntiyumvikana neza. Ukwongerako iyo kiam itumvikana neza vyoshobora mbere kwemeza ko ari ikibazo, kandi atari co.

Benshi (babitumwe n'indimi zabo) bongerako ne mu ryungane ririmwo ĝis, ivyo navyo bigatanga insiguro itari yo. Bovuze nk'akarorero : Mi rifuzos kredi al viaj vortoj, ĝis vi ne donos pruvojn. Insiguro igezweho nuko igikorwa « rifuzi kredi al viaj vortoj » [kwanka kwemera ivyo muvuze] kizohagarara mu gihe hazoba habonetse ivyemeza ko atari yo. Twotegerejwe rero kuvuga : Mi rifuzos kredi al viaj vortoj, ĝis vi donos pruvojn. Vyongeye iyo dukoresheje dum mu kibanza ca ĝis, duca dutegerezwa rero gukoresha ne : Mi rifuzos kredi al viaj vortoj, dum vi ne donos pruvojn. Igikorwa « rifuzi kredi al viaj vortoj » kizogumaho gushika batanze ivyemezo. (gushika ivyemezo bitanzwe).

Ĝis yamye ari kuva kera iyo ikomoka sahwanya na indongorazina : Post la vespermanĝo niaj fratoj eliris kun la gastoj el sia domo kaj akompanis ilin ĝis ilia domo.

Kvankam

Kvankam ituma turonka karangura y'igenekerezo yerekana imvo idakwiye canke ikibuza kitaboneka neza. Iryungane ririmwo kvankam ryerekana ikintu kidashobora kuzibira iciyumviro co mu ryungane rikuru :

Ŝi edziniĝis kun sia kuzo, kvankam ŝiaj gepatroj volis ŝin edzinigi kun alia persono. - Yubakanye na muvyarawe, nubwo abavyeyi biwe bashaka kko yubakana n'uyundi muntu.

Yubakanye na muvyarawe. Ugushaka kw'abavyeyi biwe ntikwabujije ivyo.
Ĉemizojn, kolumojn, manumojn kaj ceterajn similajn objektojn ni nomas tolaĵo, kvankam ili ne ĉiam estas faritaj el tolo. - Dutazira inyuzi ishati, udupira, n'ibindi bintu n'ivyo nubwo bitaba bikozwe mu nyuzi iminsi yose.

Tubitazira neza inyuzi. Uko kuntu bitama bikozwe mu nyuzi ntitubuza.

M ugihe karangura y'igenekerezo irimwo 1}kvankam iri mu ntango, dukunda gukoresha tamen mu ryungane rikuru mu kugira ngo dutange insiguro nziza :

Kvankam la pasintaj tagoj povis ŝin prepari al tia sorto, ĝi tamen estis surprizo. - Nubwo mu minsi yahera yari yabiteguye mu buryo nk'ubwo bikanka, yaciye akora rero igiturumbuka.
Kvankam blinda kaj maljuna, li en la daŭro de tre mallonga tempo perfekte ellernis Esperanton. = Kvankam li estis blinda kaj maljuna... - Nubwo ari impumyi kandi ashaje, yarashoboye neza kwiga iki esperanto mu mwanya mutoyi. = Nubwo yari impumyi ishaje.....

Ntimwigere mukoresha sed (ni kaj) mu giheraheza karangura y'igenekerezo irimwo kvankam. Ntimuvuge : Kvankam mi ne volis tion, sed mi faris. Vuge : Kvankam mi ne volis tion, mi tamen faris. canke : Mi ne volis tion, sed mi tamen faris.

Kvankam irasa cane na malgraŭ. Ubutandukane nuko kvankam ituma habamwmo indongorazina, kandi tuzi ko malgraŭ ari indongorazina ija imbere y'umurwi w'amazina : Ili rifuzis helpi, kvankam mi petegis. = Ili rifuzis helpi malgraŭ mia petego.

Ariko malgraŭ nayo nyene irashobora gutuma turonka karangura y'igenekerezo twifashishije ke canke tio ke: Ili rifuzis helpi malgraŭ (tio), ke mi petegis. Imvugo malgraŭ (tio) ke ntikunda gukoreshwa, kandi irahishira ugereranije na kvankam. Hari kandi iyindi mvugo ikomeye cane spite ke, yerekana igihushane cipfuzwa : Ili rifuzis spite ke mi petegis. kandi eĉ + se irashobora gufita insiguro isa n'iyo. Eĉ + se yerekana ko vyoba bitangaje ko ikintu bavuze kitabuza : Ili rifuzus, eĉ se mi petegus.

Kvazaŭ

Kvazaŭ = «nkuko vyobaye mu gihe». Kvazaŭ ishobora gutuma turonka karangura y'igenekerezo yerekana ukugereranya :

Tie ili sidis kune, kvazaŭ ili estus gefianĉoj. = Ili sidis kune tiel, kiel estus, se ili estus gefianĉoj. - Bari bicaranye ngaha nk'uko umengo ni abageni. = Bari bicaye hamwe womengo bari abageni.

Ntibari abageni, ariko wamengo ni bo.
Ŝi kuris al li renkonte, kvazaŭ ŝi volus lin kisi. Ŝi tion ne faris. - Yarirutse ngo bahure nk'uko womengo yashaka kumusoma. Ntiyabikoze.
Estas al mi kvazaŭ mi sonĝus. - Kuri jewe wamengo ndiko ndarota.
Mi havas tian senton, kvazaŭ mi kisus mian patrinon! = Mi havas tian senton, kian mi havus, se mi kisus mian patrinon. - Niyumva nk'uko womengo mpejeje kugwa munda mama! = Niyumva nk'uko nokwiyumva nguye mu nda mama.

Muri ubwo bwoko bwa karangura y'igenekerezo irimwo kvazaŭ, dukoreshwa mu bisanzwe rugambiriza. Ariko mu gihe karangura y'igenekerezo irimwo kvazaŭ yerekana mu buryo ubu canke buriya iciyumviro c'umuntu, duca tukoresha rero nyemezi. Ni rero iryungane ntashororkerwa twama dukoresha inyubako y'irivuga y'iciyumviro canke y'ijambo ry'intango : Ŝi havis la senton, kvazaŭ tio estas ŝia arbo.

Kvazaŭ ifise rimwe na rimwe igikorwa c'igice c'intumbuzi (itashobora gutuma turonka karangura y'igenekerezo). Muri ico gihe dukoresha nyemezi gusa : Ili vidas en mi personon, kiu kvazaŭ ludas la rolon de ia reĝo.

Ol

Ol ishobora gutuma turonka karangura y'igenekerezo y'igihe, iyo ijambo antaŭ riri imbere y'iyo karangura :

Antaŭ ol li atingis sian celon, la suno subiris. = Pli frue ol tiam, kiam li atingis... - Imbere y'uko ashikira ico ashaka, bwaciye bwira. = Kare cane agira ashikire.....
Mi ne manĝos, antaŭ ol mi diros mian aferon. = Mi ne manĝos pli frue ol tiam, kiam mi diros mian aferon. - Sinzofungua ntaragaragaza ingorane yanje. = Sinzofungura mu gihe ntazoba ndashira ahabona ingorane yanje.

Ol yerekana mu bisanzwe ukugereranya iri kumwe na pli canke alia. Ku vyerekeye antaŭ olnayo nyene ni ingereranyo. Bagereranya ibihe bibiri. Kimwe muri ivyo bihe gishika imbere, ni ica mbere rero. Mu vyukuri twoshobora kandi gukoresha antaŭ kiam, nk'uko twokoresha post kiam. twoshobora kandi gukoresha post ol mu kibanza ca post kiam. Ivyo bibiri vyose ni vyo. Nk'uko nyene, antaŭ ke (= antaŭ tio ke) na post ke (= post tio ke) zohavuye nazo nyene ziba zo, ariko izo mvugoo ntizikoreshwa mu ngiro. Batumirira gukoresha antaŭ ol na post kiam, kuko niho ivyo tuba turiko tuvuga vyumvikana, kuko nizo zikoreshwa nubu.

Iyo irungane rikuru na karangura y'igenekerezo zifise rukozi imwe, turashobora gukoresha mu kibanza ca karangura y'igenekerezo antaŭ ol + infinitif : Oni devas iri longan distancon, antaŭ ol veni al la rivero.

Apenaŭ

Apenaŭ ni mu bisanzwe agace k'intumbuzi, ariko karashobora kandi kuba sahwanya isanganya muri karangura y'igenekerezo y'igihe. Muri ico gihe, apenaŭ isigura «ubwo nyene inyuma» canke «habura gato ngo bibere rimwe». Izo karangura zerekanywe na apenaŭ zama zija imbere y'iryungane rikuru :

Apenaŭ ŝia patrino ŝin rimarkis, ŝi kriis al ŝi: "Nu, mia filino?" = Tuj post kiam ŝia patrino ŝin rimarkis (preskaŭ samtempe), ŝi kriis... - Ku gihamana mama wiwe aramubona, aramuborogera; Aho, mukobwa wanje = Ubwo nyene inyuma yaho mama wiwe amuboneye (nko muri ako kanya nyene), araboroga ....
Apenaŭ ŝi ektuŝis ŝian brakon, el la buŝo de Janjo elsaltis krieto de doloro. - Ku gihamana atangura kumukorakora ku kuboko, aca aboroga buhorobuhoro Jamjo asohora umubabaro n'umunwa.

Uko bibisikanya, urashoboye gukoresha apenaŭ nk'igice c'intumbuzi mu ciyumviro ngenderwako : Apenaŭ ŝi ektuŝis ŝian brakon, kiam el la buŝo... Iryungane kiam el la buŝo... iciba iciba karangura y'igenekerezo y'igihe.