Przysłówki wskazują na sposoby, miejsca, czasy, ilości itp. Przysłówki w esperancie mają końcówkę E.
- rapide = w szybki sposób, z szybkością
- bele = w piękny sposób, z pięknem
- urbe = w (tym/tych) mieście (miastach)
- hejme = we własnym domu (we własnych domach)
- tage = dziennie, w dzień (w dni)
- matene = rano, o poranku (porankach)
- lunde = w poniedziałki, w każdy poniedziałek
- normale = w normalny sposób, w normalnych okolicznościach
- multe = w wielkiej ilości
- alveninte = po przybyciu
W przysłówkach miejsca może pojawić się biernikowa końcówka N dla kierunku: urben = "al la urbo(j)"(do miasta/miast), hejmen = "al la popra(j) hejmo(j)" (do własnego domu/własnych domów). Przysłówek nigdy nie może jednak otrzymać końcówki pluralnej J.
Dla porównania używa się przysłówków razem z słówkami pli(bardziej) i plej (najbardziej).
Użycie przysłówków
Przysłówek może odgrywać rolę okolicznika w stosunku do czasownika:
-
Ili manĝas rapide. - Oni jedzą szybko.
Rapide (szybko) jest przysłówkiem dla manĝas (jedzą) i wskazuje na sposób jedzenia.
-
Urbe troviĝas multaj restoracioj. - W mieście znajduje się dużo restauracji.
Urbe (w mieście) jest przysłówkiem dla troviĝas (znajduje się) i wskazuje na miejsce występowania.
Przysłówek wyrażony za pomocą okolicznika może również odnosić się do całego zdania:
-
Kompreneble mi iros. - Oczywiście, pójdę.
Kompreneble (oczywiście) odnosi się do całego zdania. Nie wskazuje na sposób chodzenia, ale komentuje fakt, że pójdę. Ten fakt jest oczywisty.
Przysłówek może równie odgrywać rolę epitetu w dla przymiotnika, innego przysłówka wyrażenia przysłówkowego:
- Ĝi estas sufiĉe granda. - To jest wystarczająco duże.
- Li manĝas terure multe. - On je okropnie dużo.
- Ili revenos treege baldaŭ. - Oni powrócą bardzo szybko.
Przysłówek może być również orzecznikowym opisaniem czasownika w bezokoliczniku, lub zdania podrzędnego:
-
Estas amuze labori. - Jest zabawnie pracować.
Amuze (zabawnie) opisuje słowo labori (pracować).
- Multe maĉi estas necese por bona digesto. - Dużo żuć jest niezbędne dla dobrego trawienia.
Przymiotniki i przysłówki są bardzo podobne do siebie. To rzecz, którą ĉcemy opisać decyduje, czy używa się przymiotnika czy przysłówka.
Przysłówki ilościowe mogą być używane jakby były rzeczownikami: Tie loĝas multe (= multo) da stranguloj.
Wyrażenia przysłówkowe
Niektóre z słówek w esperancie może odgrywać rolę przysłówkową w zdaniu i nie mieć końcówki E. Są to słowa z tabeli E, EL, OM, AM i AL, te słówkapli i plej, słówkone, słówkaĉi, for, ankoraŭ, baldaŭ, hodiaŭ, hieraŭ, morgaŭ, jam, ĵus, nun, plu, tuj, ajn, almenaŭ, ankaŭ, apenaŭ, des, do, eĉ, ja, jen, jes, ju, kvazaŭ, mem, nur, preskaŭ, tamen, tre i tro. Wyrażenia przysłówkowe z reguły są przysłówkami, ale w tej gramatyce są nazywane wyrażeniami przysłówkowymi by jasno rozróżnić je od tych przysłówków, które kończą się na E.