Kio estas tio? - ეს რა არის?

კითხვითი kio.

Kiu kuraĝas rajdi sur leono? - ვინ გაბედავს ლომზე ჯირითს?

კითხვითი kiu.

Kiel vi fartas? - როგორ ხარ?

კითხვითი kiel.

Fremdulo, diru, kiu kaj el kie vi estas. - უცნობო, თქვი ვინ ხარ და საიდან ხარ.

კითხვითი kiu და kie.

La fera bastono, kiu kuŝis en la forno, estas nun brule varmega. - რკინის ჯოხი, რომელიც ღუმელში იდო, ახლა გავარვარებულია.

კავშირებითი kiu.

Kiam mi venis al li, li dormis. - როცა მასთან მოვედი, ეძინა.

კავშირებითი kiam.

Li estas tiu, kies monon vi prenis. - ეს ისაა, ვისი ფულიც აიღე.

კავშირებითი kies.

Kia granda brulo! - რამხელა ცეცხლია!

ძახილის kia.

Fi, kiel abomene! - ფუ, რა საზიზღრობაა!

ძახილის kiel.

Kion mi vidas! - რას ვხედავ!

ძახილის (და კითხვითი) kio.

Mi kondukos vin al ŝi, kie ajn ŝi estos trovebla! - მე, სადაც არ უნდა იყოს, მასთან მიგიყვან!

მნიშვნელობა არ აქვს სადაა.

Kiu ajn ŝi estos, mi deziras al ŝi feliĉon! - ვინც არ უნდა იყოს, ბედნიერებას ვუსურვებ!

მნიშვნელობა არ აქვს ვინ იქნება.

Ĉiam ajn vi estas bonvena ĉe mi. - ჩემთან ნებისმიერ დროს შეგიძლია მოხვიდე.

მოდი როცა გინდა.

Kial ŝi forlasis tiun lokon, en kiu ŝi havis ian ajn eblon, por ion ajn laborenspezi? - რატომ დატოვა ის ადგილი, სადაც რაიმეს გამომუშავების რაღაც შესაძლებლობა ჰქონდა?

იმ ადგილის გარეშე საერთოდ არაა შესაძლებლობა.

Nenion ajn mi diros. - საერთოდ არაფერს ვიტყვი.

აბსოლუტურად არაფერს.

Mi volas, ke tio, kion mi diris, estu vera. - მინდა, რომ რაც ვთქვი მართალი იყოს.

Tio გამოხატავს აქამდე ნათქვამს.

Tio estas mia hejmo. - ეს ჩემი სახლია.

Tio უჩვენებს რაიმეს, რასაც ვხედავთ/ხედავენ (შესაძლოა მითითებითაც).

Li estas tiel dika, ke li ne povas trairi tra nia mallarĝa pordo. - ის ისე მსუქანია, რომ ჩვენს ვიწრო კარში ვერ ეტევა.

Tiel მიუთითებს შემდგომ ke წინადადებაზე.

Kio estas, kio vin tiel afliktas? - რა არის ასე რომ გაწუხებს?

Tiel მიუთითებს დანახულსა ან გაგონილზე.

Ŝi estis en tiu momento tre bela. - ის იმ მომენტში ძალიან ლამაზი იყო.

Tiu მიუთითებს უკვე ნახსენებ მომენტზე.

Tiu ĉi malfreŝa pano estas malmola, kiel ŝtono. - ეს ძველი პური ქვასავით მაგარია.

Tiu (ის) მიუთითებს მოსაუბრი წინაშე არსებულ საგანზე/ნივთზე (ძველი პური).

Ŝi ricevis ion por manĝi kaj por trinki. - მან რაღაც მიიღო საჭმელად და დასალევად.

არ ამბობენ რა მიიღო.

Venis iuj personoj, kiujn mi ne konas. - ვიღაცები მოვიდნენ, ვისაც არ ვიცნობ.

არ იციან ვინ იყვნენ..

Ili iam revenos. - ოდესმე დაბრუნდებიან.

დროის მონაკვეთი უცნობია.

Hodiaŭ estas ies tago de naskiĝo. - დღეს ვიღაცის დაბადების დღეა.

არ ამბობენ ვისი დაბადების დღეა.

Li faris ĉion per la dek fingroj de siaj manoj. - იგი ყველაფერს თავისი ხელების ათი თითით აკეთებდა.

Ĉio აღნიშნავს მის მიერ გაკეთებულ ყველა ქმედებას.

Ĉiu homo amas sin mem. - ყველა ადამიანს უყვარს საკუთარი თავი.

არ არსებობს ადამიანი, ვისაც ეს არ ეხება.

Tiuj ĉi du amikoj promenas ĉiam duope. - ეს ორი მეგობარი ყოველთვის წყვილად სეირნობს.

Ĉiam (ყოველთვის, მუდამ, სულ) უჩვენებს, რომ არ არსებობს დრო, როცა ცალ-ცალკე დადიან.

Ĉie regis ĝojo. - ყველგან მხიარულება სუფევდა.

ადგილი არ იყო, სადაც მხიარულება არ სუფევდა.

La tempon venontan neniu ankoraŭ konas. - მომავალი ჯერ კიდევ არავინ იცის.

Neniu აღნიშნავს, რომ არ არსებობს პიროვნება, რომელმაც მომავალი იცის.

Mi neniel povas kompreni, kion vi parolas. - ვერაფრით ვიგებ რას ლაპარაკობ.

Neniel აღნიშნავს, რომ არ არსებობს გზა, რომლითაც გაგიგებ.

Kiam mi ien veturas, mi neniam prenas kun mi multon da pakaĵo. - როცა სადმე მივემგზავრები, თან არასდროს მიმაქვს ბევრი ბარგი.

Neniam უჩვენებს, რომ არ არსებობს შემთხვევა, როცა სამოგზაუროდ თან ბევრი ბარგი მიმაქვს.

Kvinope ili sin ĵetis sur min, sed mi venkis ĉiujn kvin atakantojn. = ...mi venkis la tutan grupon. - ხუთივე დამეტაკა, მაგრამ ხუთივე თავდამსხმელს მოვერიე. = ...მთელ ჯგუფს მოვერიე.

აქ J საჭიროა, რადგან ნახსენებია რიცხვი ხუთი. თუმცა შესაძლებელია სანაცვლოდ ვთქვათ: ...mi venkis ĉiun el la kvin atakantoj. მაგრამ ამ შემთხვევაში ჩვენ ვსაუბრობთ არა მთელი ჯგუფის წინააღმდეგ ჩხუბზე, არამედ ხუთ მეტნაკლებად სხვადასხვა ჩხუბზე.

Post la kurado ĉiuj estis terure lacaj. - სირბილის შემდეგ ყველა საშინლად დაღლილი იყო.

საუბარია მორბენალთა მთელ გუნდზე. შესაძლებელია ასევე: ...ĉiu estis terure laca. (ყველა მათგანი საშინლად დაიღალა)

Nun mi legas, vi legas kaj li legas; ni ĉiuj legas. - ახლა ვკითხულობ, კითხულობ და კითხულობს; ყველა ვკითხულობთ.

Ni მრავლობითის გამომხატველი სიტყვაა. ამიტომაც ĉiuj-ს აუცილებლად დაერთვის J.

Ĉe la fenestro restis plu neniuj floroj. - ფანჯარასთან აღარცერთი ყვავილი აღარ დარჩა.

ადრე იქ ბევრი ყვავილი იყო.

Ŝi rakontis belan fabelon. Tio estis tre amuza. - მან ლამაზი ზღაპარი მოყვა. ის ძალიან სახალისო იყო.

სახალისო იყო, რომ მან ზღაპარი მოყვა. Tio წარმოადგენს წინა მთლიან წინადადებას.

Ŝi rakontis belan fabelon. Ĝi estis tre amuza. - მან ლამაზი ზღაპარი მოყვა. ის ძალიან სახალისო იყო.

სასაცილო იყო ზღაპარი. Ĝi წარმოადგენს წინადადების წევრს la (bela) fabelo.

Kia estas via nomo? - რა გქვია?

ან: Kiu [el ĉiuj nomoj] estas via nomo? ან უფრო ხშირად: Kio estas via nomo? ზამენჰოფი აგრეთვე ხმარობდა: Kiel estas via nomo? თუმცა ყველაზე ხშირად ამბობენ: Kiel vi nomiĝas?

Restu ĉiam tia, kia vi estas! - მუდამ ისეთი დარჩი, როგორიც ხარ!

Tia მიუთითებს შემდგომ kia-წინადადებაზე. თუკი tia-ს შემდეგ მოდის არა მთელი წინადადება (შემასმენლით), არამედ წინადადების მხოლოდ გარკვეული წევრი, ამ შემთხვევაში kia-ს მაგივრად იხმარება შედარებითი kiel: Li estas tia kiel mi.

Kia homo li estas? - როგორი ადამიანია?

მათ ადამიანის დახასიათება სურთ.

Kiu homo li estas? - ვინ არის ის?

სურთ ადამიანის სახელი მისი ვინაობის დასადგენად.

Tia opinio estas tute erara. - ასეთი მოსაზრება სრულიად მცდარია.

ყველა ამგვარი მოსაზრება მცდარია.

Tiu opinio estas tute erara. - ის მოსაზრება სრულიად მცდარია.

განხილული მოსაზრება მცდარია. ალბათ სხვა მსგავსი მოსაზრებები მართებულია.

Ni devas enloĝiĝi en iu hotelo. = ...en iu el la diversaj individuaj hoteloj, kiuj troviĝas ĉi tie. - რომელიმე სასტუმროში უნდა დავბინავდეთ. = აქ არსებულ სხვადასხვა ცალკეულ სასტუმროთაგან რომელიმეში.

ასეთ წინადადებაში ჩვეულებრივ iu უბრალოდ გამოტოვებულია ხოლმე.

Kies gasto mi estas, ties feston mi festas. - ვისი სტუმარიც ვარ, მის წვეულებას ვზეიმობ.

Ties არცთუ ისე ხშირად გამოიყენება. ჩვეულებრივ, კუთვნილებით ნაცვალსახელებს ამჯობინებენ ხოლმე (lia, ŝia, ĝia ან ilia).

La infano ludis kun sia pupo, kiam subite ties kapo frakasiĝis. - ბავშვი თავის თოჯინასთან ერთად თამაშობდა, როდესაც უცებ მას თავი მოძვრა.

Ties უჩვენებს, რომ საუბარია თოჯინის თავზე. ბავშვის თავი რომ ყოფილიყო, მაშინ ვიტყოდით ĝia kapo.

Kiu ĝojas pri ies malfeliĉo, tiu ne restos sen puno. = ...pri la malfeliĉo de iu persono... - ვისაც ვინმეს უბედურება ახარებს, დაუსჯელი არ დარჩება. = ... ვინმე ადამიანის უბედურება ...

Ies (ვინმესი, რომელიმესი, ვიღაცის) ჩვეულებრივ იხმარება რომელიმე უცნობ პიროვნებაზე (და არა ნივთებზე ან ერთზე მეტ საგანსა და ხალხზე).

Tio estis la koro de riĉa fama viro, kies nomo estis sur ĉies lipoj. = ...sur la lipoj de ĉiuj personoj. - ეს იყო ცნობილი მდიდარი კაცის გული, რომლის სახელიც ყველას ტუჩებზე ეწერა. = ... ყველა ადამიანს ტუჩებზე ეწერა.

Ĉies ჩვეულებრივ გამოიყენება ადამიანებთან, და არა უსულო საგნებთან.

Memoru, ke Esperanto estas nenies propraĵo. - დაიხსომე, რომ ესპერანტო არავის საკუთრება არაა.

Nenies (არავისი) ჩვეულებრივ იხმარება მხოლოდ ადამიანებზე და არა ნივთებზე.

Sed kiam tio okazis? - მაგრამ როდის მოხდა ეგ?

დროის (საათის) კითხვისას იხმარება არა kiam (რამდენი), არამედ რიგობითი კითხვითი სიტყვა kioma (მერამდენე).

Ŝi estis ja la plej bela knabino, kiun li iam vidis. - ის ყველაზე ლამაზი გოგონა იყო, ვინც მას აქამდე ენახა.

Iam წარმოადგენს რომელიღაც დროს წარსულში.

La maljunulo fermos por ĉiam siajn okulojn. - მოხუცი სამუდამოდ დახუჭავს თვალებს.

გამოთქმა por ĉiam უჩვენებს, რომ შედეგი სამუდამოდ დარჩება. თვალების დახუჭვა მხოლოდ დროებითია, მაგრამ შედეგი, ის რომ თვალები იხუჭება, სამუდამოა.

Hodiaŭ estas bela frosta vetero, tial mi prenos miajn glitilojn kaj iros gliti. - დღეს ლამაზი სუსხიანი ამინდია, ამიტომაც ჩემს ციგურებს ავიღებ და საციგურაოდ წავალ.

დააკვირდით სხვაობას tial-სა (ამიტომ) და ĉar-ს (რადგან) შორის. Tial წარმოადგენს მიზეზს, მაგრამ ĉar-ს შემოყავს დამოკიდებული წინადადება, რომელიც უჩვენებს მიზეზს: Mi prenos miajn glitilojn kaj iros gliti, ĉar hodiaŭ estas bela frosta vetero.

Kiom mi vidas, vi havas nur unu filon. = Laŭ tio, kion mi vidas, vi havas... - რამდენადაც ვხედავ, ერთი ვაჟი გყავთ. = იმის მიხედვით, თუ როგორც ვხედავ...

ალბათ უფრო მეტი ვაჟი გყავს, მაგრამ მეტს ვერ ვხედავ.

Mi havas tiom multe, ke mi ne bezonas ŝpari! - იმდენი მაქვს, რომ დაზოგვა არ მჭირდება.

ხშირად kiom და tiom multe-სთან (ან multaj-სთან) ერთად იხმარება. Multe-ს გამოტოვება დასაშვებია, მაგრამ იგი მცირედით ხაზს უსვამს მნიშვნელობას. შესაძლებელია ასევე გამოვიყენოთ kiel multe, tiel multe, მაგრამ ამ შემთხვევაში ხაზგასმა არ ხდება.

Ŝi aĉetis iom da butero. = ...kvanton da butero ne tre grandan sed tamen konsiderindan. - მან ცოტაოდენი კარაქი იყიდა. = არც ისე დიდი, თუმცა გასათვალისწინებელი ოდენობის, კარაქი

თეორიულად iom უნდა აღნიშნავდეს „განუსაზღვრელ რაოდენობას“, მაგრამ პრაქტიკაში იგი თითქმის ყოველთვის მცირედ რაოდენობას აღნიშნავს. მნიშვნელობა რეალურად უფრო მეტად სპეციფიურია, სახელდობრ: „არც ისე ბევრი, თუმცა ამავდროულად საკმარისი იმისთვის, რომ მნიშვნელოვნად ჩაითვალოს“. არ აგერიოთ iom (რამდენიმე) malmulte-ში (ცოტა): Li faris iom da eraroj. (მან რამდენიმე შეცდომა დაუშვა) ბევრი შეცდომა არ ყოფილა, მაგრამ საკმარისი იმისთვის, რომ იგი (ქმედების სუბიექტი) არ შევაქოთ. Li faris malmulte da eraroj. (მან ცოტა შეცდომა დაუშვა) იმდენად ცოტა შეცდომა იყო, რომ იგი შექებას იმსახურებს.

Tie supre estingiĝis la ruĝaj koloroj, dum la suno iom post iom malaperis. - იქ მაღლა წითელი ფერები გაქრნენ, როცა მზე თანდათან გაუჩინარდა.

გამოთქმა iom post iom უჩვენებს, რომ მოხდა რაღაც მხოლოდ მცირ-მცირე ცვლილებებით.

— Kiom da benzino vi volas? — Mi volas ĉiom, kiom vi havas. = ...Mi volas la tutan kvanton da benzino, kiun vi havas. - — რამდენი ბენზინი გნებავთ? — ყველა მინდა, რაც გაქვთ. = ...რაც გაქვთ, იმ ბენზინის მთლიანი ოდენობა მინდა.

Ĉiom-ის მნიშვნელობა პრაქტიკაში ხშირად ĉio-ს მნიშვნელობას ემსგავსება, რომელიც უფრო ხშირად გამოიყენება.