Kio estas tio? - 那是什麼?

疑問的 kio.

Kiu kuraĝas rajdi sur leono? - 誰敢騎在獅子上?

疑問的 kiu.

Kiel vi fartas? - 你過得如何?

疑問的 kiel.

Fremdulo, diru, kiu kaj el kie vi estas. - 陌生人, 請說, 你是誰, 哪裡來的.

疑問的 kiu 和 kie.

La fera bastono, kiu kuŝis en la forno, estas nun brule varmega. - 那躺在爐子裡的鐵棒, 現在已燒得炙熱.

闗係的 kiu.

Kiam mi venis al li, li dormis. - 我來找他時, 他睡了.

關係的 kiam.

Li estas tiu, kies monon vi prenis. - 他是那你拿了他的錢的人.

關係的 kies.

Kia granda brulo! - 多麼大的火呀!

驚嘆的 kia.

Fi, kiel abomene! - 呸, 多麼討厭!

驚嘆的 kiel.

Kion mi vidas! - 我看到什麼了!

驚嘆的 (及疑問的) kio.

Mi kondukos vin al ŝi, kie ajn ŝi estos trovebla! - 我將帶你到任何找得到她的地方!

哪裡找得到她都沒關係.

Kiu ajn ŝi estos, mi deziras al ŝi feliĉon! - 不管她將來如何, 我都祝她幸福!

不管她將如何都沒關係.

Ĉiam ajn vi estas bonvena ĉe mi. - 在我這裡, 隨時你都受歡迎.

當你想要時, 就來吧.

Kial ŝi forlasis tiun lokon, en kiu ŝi havis ian ajn eblon, por ion ajn laborenspezi? - 為何她離開了那她有可能賺點什麼的地方?

沒有那地方, 即完全沒有可能了.

Nenion ajn mi diros. - 我將不說任何事.

絕對沒有什麼.

Mi volas, ke tio, kion mi diris, estu vera. - 我想要, 我所說的是真實的.

Tio 表示之前提過的事物.

Tio estas mia hejmo. - 那是我的家.

Tio 表示被看到的某物 (可能還用手指著).

Li estas tiel dika, ke li ne povas trairi tra nia mallarĝa pordo. - 他是那麼胖, 以致他無法穿過我們的窄門.

Tiel 指出後接的 ke 子句.

Kio estas, kio vin tiel afliktas? - 那麼困擾你的是什麼?

Tiel 表示被看到或聽到的事物.

Ŝi estis en tiu momento tre bela. - 她在那個時刻很美.

Tiu 表示之前曾提起的時刻.

Tiu ĉi malfreŝa pano estas malmola, kiel ŝtono. - 這不新鮮的麵包硬得像石頭.

Tiu 表示在場的事物 (不新鮮的麵包).

Ŝi ricevis ion por manĝi kaj por trinki. - 她接到某種可以吃和喝的東西.

沒有說出她收到什麼.

Venis iuj personoj, kiujn mi ne konas. - 來了一些我不認識的人.

不知道那些人是誰..

Ili iam revenos. - 他們某時將會回來.

時間點不確定.

Hodiaŭ estas ies tago de naskiĝo. - 今天是某人的生日.

沒有說出這是誰的生日.

Li faris ĉion per la dek fingroj de siaj manoj. - 他凡事以他兩手的十個指頭去做.

Ĉio 表示他所做事物的全部.

Ĉiu homo amas sin mem. - 每個人都愛他自己.

沒有人是不值得那個的 (不存在一個人, 對他而言不值得那個事物).

Tiuj ĉi du amikoj promenas ĉiam duope. - 這兩個朋友散步總是兩人一起.

Ĉiam 表示不存在任何一次, 他們不是兩人一起去的.

Ĉie regis ĝojo. - 到處都有歡樂.

無處不歡樂 (沒有一個地方, 在那裡不是充滿歡樂).

La tempon venontan neniu ankoraŭ konas. - 沒有任何人知道未來.

Neniu 表示沒有任何一個人知道未來.

Mi neniel povas kompreni, kion vi parolas. - 我無從理解你所說的.

Neniel 表示沒有我可以理解你的方法.

Kiam mi ien veturas, mi neniam prenas kun mi multon da pakaĵo. - 當我到某處, 我總不隨身帶許多行李.

Neniam (不曾, 永不) 表示沒有那麼一次, 我將帶許多行李去旅行.

Kvinope ili sin ĵetis sur min, sed mi venkis ĉiujn kvin atakantojn. = ...mi venkis la tutan grupon. - 五個一群, 他們撞向我身上, 但我打贏所有的五個攻擊者. = ...我打贏這一整群.

這裡 J 是必要的, 因為已提及 5 這個數目, 但也可以換個說法: ...mi venkis ĉiun el la kvin atakantoj. (我贏了五個攻擊者的每一個.) 但此時不是說一次打整群, 而是或多或少有五個各別的打鬥.

Post la kurado ĉiuj estis terure lacaj. - 跑後大家都極度疲累.

談到整群的跑步者: ...每個都極度疲累.

Nun mi legas, vi legas kaj li legas; ni ĉiuj legas. - 現在我在讀, 你在讀, 他也在讀; 我們全都在讀.

Ni 是複數詞. 因此, ĉiuj 必須有 J.

Ĉe la fenestro restis plu neniuj floroj. - 在窗上不再有任何的花.

之前那裡有許多花.

Ŝi rakontis belan fabelon. Tio estis tre amuza. - 她說了美麗的童話. 那件事是很有趣的.

那是有趣的, 她說了童話. Tio 代表整個先行句.

Ŝi rakontis belan fabelon. Ĝi estis tre amuza. - 她說了美麗的童話. 它是很有趣的.

那童話很有趣. Ĝi 代表片語 la (bela) fabelo (那美的童話).

Kia estas via nomo? - 你的名字是怎樣的?

或: Kiu [el ĉiuj nomoj] estas via nomo? 或更常用的: Kio estas via nomo? 柴門霍夫也用: Kiel estas via nomo? 但人們最常說: Kiel vi nomiĝas?

Restu ĉiam tia, kia vi estas! - 維持永遠如你現在這樣!

Tia 指向一個後接的 kia 子句. 如果在 tia 後面沒有接整句 (含謂語), 而只有單獨片語, 則不用 kia, 而用比較的 kiel: Li estas tia kiel mi. (他是像我那樣.)

Kia homo li estas? - 他是怎樣的人?

人們要那人的特性.

Kiu homo li estas? - 他是哪一位?

例如, 人們想知道那人的名字, 以得知他的身分.

Tia opinio estas tute erara. - 那種意見是完全錯誤的.

所有那一類的意見都是錯的

Tiu opinio estas tute erara. - 那個意見是完全錯誤的.

提及的意見是錯的. 其他相似的意見也許是對的.

Ni devas enloĝiĝi en iu hotelo. = ...en iu el la diversaj individuaj hoteloj, kiuj troviĝas ĉi tie. - 我們必須住某家旅館. = ...這裡找得到的多家旅館中的某一家.

通常在這種句子中省略掉 iu.

Kies gasto mi estas, ties feston mi festas. - 我是誰的客人, 我就去誰的宴會.

Ties 不是很常用, 通常最好用物主代詞 (lia, ŝia, ĝia, 或 ilia).

La infano ludis kun sia pupo, kiam subite ties kapo frakasiĝis. - 小孩和他的人偶一起玩, 那時突然它的頭破了.

Ties 表示, 指的是人偶的頭. 如果是孩子的頭, 就該說 ĝia kapo.

Kiu ĝojas pri ies malfeliĉo, tiu ne restos sen puno. = ...pri la malfeliĉo de iu persono... - 因他人不幸而高興者, 不會不受懲罰. = ...對某個人的不幸...

Ies 習慣上只用在一個未知的人 (不是東西, 也不是複數的事物或人).

Tio estis la koro de riĉa fama viro, kies nomo estis sur ĉies lipoj. = ...sur la lipoj de ĉiuj personoj. - 那是出名富人的心, 其名聲在大家的口中. = 在所有人的口中.

Ĉies (每人的) 習慣上只用在人, 不用在物.

Memoru, ke Esperanto estas nenies propraĵo. - 記住, 世界語不是任何人的財產.

Nenies 習慣上只用在人, 而不用在物.

Sed kiam tio okazis? - 但那發生在何時?

如果問精確的小時, 不要用 kiam, 而要用順序疑問詞 kioma.

Ŝi estis ja la plej bela knabino, kiun li iam vidis. - 她確是他所見過的最美的女孩.

Iam 代表任何過去的時間.

La maljunulo fermos por ĉiam siajn okulojn. - 那老者將永遠閉上他的眼睛.

短語 por ĉiam 表示, 後續將會永遠存在. 眼睛的閉上只是短暫的, 但後續, 即閉眼之後, 將是永恆的.

Hodiaŭ estas bela frosta vetero, tial mi prenos miajn glitilojn kaj iros gliti. - 今天是美麗的嚴寒氣候, 因而我將取我的雪橇並將去滑雪.

注意 tial 和 ĉar 之間的差別. Tial 代表理由, 但 ĉar 則導入子句, 以表示理由: Mi prenos miajn glitilojn kaj iros gliti, ĉar hodiaŭ estas bela frosta vetero. (我將拿我的雪橇, 並將去滑雪, 因為今天是美麗的嚴寒氣候.)

Kiom mi vidas, vi havas nur unu filon. = Laŭ tio, kion mi vidas, vi havas... - 我看到的數量是你只有一個兒子. = 依我所看到的那樣, 你有...

也許你有更多的兒子, 但我未能看到更多.

Mi havas tiom multe, ke mi ne bezonas ŝpari! - 我有足夠我需要儲存的! (我有我需要儲存的那麼多!)

有時, kiom 和 tiom 會和 multe (或 multaj) 一起使用. Multe 可以省略, 但它多少有強調的意味. 也可以用 kiel multe, tiel multe, 但此時則沒有強調的意思.

Ŝi aĉetis iom da butero. = ...kvanton da butero ne tre grandan sed tamen konsiderindan. - 她買一些奶油. = ...奶油數量不多, 但值得注意.

理論上來說, iom 應指 "某未定的數量", 但實用上它幾乎都指少量. 這個意義實際上更為特別, 即: "不很多, 但多到足以認定為顯著". 不要把 iom 和 malmulte 弄混淆: Li faris iom da eraroj. (他犯了一些錯誤.) 犯錯不多, 但足夠引起指責. Li faris malmulte da eraroj. (他犯錯很少.) 犯錯那麼少, 值得稱許.

Tie supre estingiĝis la ruĝaj koloroj, dum la suno iom post iom malaperis. - 當太陽慢慢消逝時, 天上的紅彩逐漸淡去.

短語 iom post iom 表示, 某事以許多小到幾乎無法分辨的小變化在發生.

— Kiom da benzino vi volas? — Mi volas ĉiom, kiom vi havas. = ...Mi volas la tutan kvanton da benzino, kiun vi havas. - 你要多少汽油? - 我要你所有的. = ...我要你所有的總量的汽油.

其實, ĉiom 的意義很類似 ĉio, 後者則更常用.