Al la enhavo

Prefácio do Fundamento # 6

de dombola, 2011-septembro-30

Mesaĝoj: 5

Lingvo: Português

dombola (Montri la profilon) 2011-septembro-30 01:43:41

Início do parágrafo 6 do Prefácio do Fundamento do Esperanto:

Mi diris, ke la fundamento de nia lingvo devas esti absolute netuŝebla, se eĉ ŝajnus al ni, ke tiu aŭ alia punkto estas sendube erara.

Disse que o fundamento de nossa língua deve ser absolutamente intocável, mesmo se nos parecesse que um ou outro ponto é indubitavelmente errado.

dombola (Montri la profilon) 2011-oktobro-03 00:18:40

Tio ĉi povus naski la penson, ke nia lingvo restos ĉiam rigida kaj neniam disvolviĝos... Ho, ne! Malgraŭ la severa netuŝebleco de la fundamento, nia lingvo havos la plenan eblon ne sole konstante riĉiĝadi, sed eĉ konstante pliboniĝadi kaj perfektiĝadi; la netuŝebleco de la fundamento nur garantios al ni konstante, ke tiu perfektiĝado fariĝados ne per arbitra, interbatala kaj ruiniga rompado kaj ŝanĝado, ne per nuligado aŭ sentaŭgigado de nia ĝisnuna literaturo, sed per vojo natura, senkonfuza kaj sendanĝera.

Isto poderia gerar o pensamento de que a nossa língua permanecerá sempre rígida e nunca se desenvolverá...Oh, não!Apesar da severa intocabilidade do fundamento, nossa língua terá a plena posssibilidade de não somente enriquecer-se constantemente, mas até constantemente melhorar-se e aperfeiçoar-se; a intocabilidade do fundamento apenas nos garantirá constantemente que tal aperfeiçoamento far-se-á não por uma arbitrária, pelejada e ruinosa ruptura e modificação, não pela anulação ou impropriedade de nossa literatura até aqui produzida, mas por um caminho natural, claro e seguro.

dombola (Montri la profilon) 2011-oktobro-04 00:27:54

Pli detale mi parolos pri tio ĉi en la Bulonja kongreso; nun mi diros pri tio ĉi nur kelkajn vortojn, por ke mia opinio ne ŝajnu tro paradoksa:

Mais detalhadamente falarei acerca disto no Congresso de Boulogne-sur-mer; agora direi sobre isto apenas algumas palavras para que a minha opinião não pareça por demais paradoxal.

dombola (Montri la profilon) 2011-oktobro-05 23:41:06

1) Riĉigadi la lingvon per novaj vortoj oni povas jam nun, per konsiliĝado kun tiuj personoj, kiuj estas rigardataj kiel la plej aŭtoritataj en nia lingvo, kaj zorgante pri tio, ke ĉiuj uzu tiujn vortojn en la sama formo; sed tiuj ĉi vortoj devas esti nur rekomendataj, ne altrudataj; oni devas ilin uzadi nur en la literaturo; sed en korespondado kun personoj nekonataj estas bone ĉiam peni uzadi nur vortojn el la « Fundamento » ĉar nur pri tiaj vortoj ni povas esti certaj, ke nia adresato ilin nepre trovos en sia vortaro. Nur iam poste, kiam la plej granda parto de la novaj vortoj estos jam tute matura, ia aŭtoritata institucio enkondukos ilin en la vortaron oficialan, kiel « Aldonon al la Fundamento »

1) Enriquecer a língua com novas palavras já se pode desde agora, pelo aconselhamento com aquelas pessoas que são consideradas como as maiores autoridades na nossa língua, e cuidando para que todos usem essas palavras da mesma forma; mas estas palavras devem ser apenas recomendadas, não impostas; deve-se usá-las apenas na literatura; porém em correspondências com pessoas desconhecidas é bom sempre esforçar-se por fazer uso apenas de palavras do “Fundamento” pois apenas acerca de tais palavras poderemos estar seguros de que o nosso correspondente com certeza encontrará em seu dicionário.Somente algum dia no futuro, quando a maioria das novas palavras estiverem já bem amadurecidas, uma instituição autorizada inseri-las-á no dicionário oficial, como “Acréscimo ao Fundamento”.

dombola (Montri la profilon) 2011-oktobro-06 23:33:37

2) Se ia aŭtoritata centra institucio trovos, ke tiu aŭ alia vorto aŭ regulo en nia lingvo estas tro neoportuna, ĝi ne devos forigi aŭ ŝanĝi la diritan formon, sed ĝi povos proponi formon novan, kiun ĝi rekomendos uzadi paralele kun la formo malnova. Kun la tempo la formo nova iom post iom elpuŝos la formon malnovan, kiu fariĝos arĥaismo, kiel ni tion ĉi vidas en ĉiu natura lingvo. Sed, prezentante parton de la fundamento, tiuj ĉi arĥaismoj neniam estos elĵetitaj, sed ĉiam estos presataj en ĉiuj lernolibroj kaj vortaroj samtempe kun la formoj novaj, kaj tiamaniere ni havos la certecon, ke eĉ ĉe la plej granda perfektiĝado la unueco de Esperanto neniam estos rompata kaj neniu verko Esperanta eĉ el la plej frua tempo iam perdos sian valoron kaj kompreneblecon por la estontaj generacioj.

2) Se uma instituição central autorizada julgar que essa ou aquela palavra ou regra em nossa língua é por demais inconveniente, ela não deverá retirá-la ou modificá-la, mas poderá propor uma nova forma, que recomendará o uso paralelo com a forma antiga. Com o tempo a forma nova pouco a pouco expulsará a forma antiga, que se tornará arcaísmo, como nós isto vemos em toda língua natural.Mas, representando parte do fundamento, estes arcaísmos nunca serão lançados fora, mas sempre serão impressos em todos os livros didáticos e dicionários juntos com as novas formas, e desta maneira teremos a certeza que mesmo nos maiores aperfeiçoamentos a unidade do esperanto nunca será rompida e nenhuma obra em esperanto, mesmo dos mais remotos tempos, perderá o seu valor e compreensibilidade para as futuras gerações.

Reen al la supro