Administranto: dividu tiun ĉi mesaĝon en kelkajn partojn, dankon.

*本文作者系《汉语世界语大词典》编者王崇芳先生

大约一个星期之前我收到一位世界语的在校大学生的电子邮件，她在绿网论坛上看到《汉语世界语大词典》即将出版的信息，询问我这部词典是否也适合初学者使用。我随即给她回复电子邮件，对她所提出的疑问作了肯定的回答。下面是我给她邮件的全文：

“首先祝你学习世界语取得的可喜成绩。你在不到四个月的时间里能达到基本正确地用世界语表达自己思想并能听懂中国国际广播电台世界语广播中部分句子的意思的程度，足见你学习的勤奋和聪颖。中国世界语运动的希望在于年轻一代。相信你只要坚持下去，定能取得更出色的成绩。

“你抱怨手边的学习工具书不足。有些很普通的汉语词语的意思在你手边的《汉语世界语词典》中查不到，很失望，遇到这样的情况学习情绪就低落了。你说你看到《汉语世界语大词典》即将出版的消息，希望能将来也能买到一本，只是不知道这部词典对初学者是不是也适用。我现在可以明确地告诉你，我编写的这词典由于收词较全，例句丰富，兼顾初、中级和较高水平的使用者，因而对初学者也完全适用。可能有许多词条对初学者暂时用不上，但我相信你不会总是停留在初学阶段的。当你将来学习达到较高程度后，你会发现你想要查的词在别处查不到，很可能在我的词典会得到满意的解决。最后我应该提醒你：限于各方面的条件，词典再版在相当长的时期内几乎不可能的。情况就是这些。我建议你还是订购一本。它对你会很有帮助的。”

发完了回信后，我觉得有必要就词典的特点和服务对象再多写一些话贴在这里，供初学者考虑是否决定订购本词典时参考。

作为一部收词量较大的词典，《汉语世界语大词典》的服务对象首先是从事汉译世工作和用世界语写作的中国世界语者，其次是普通的世界语学习者，也适当兼顾想借助世界语学习汉语的外国世界语者。中国的世界语者，无论是具有较高水平的还是初学者，在用世界语写作、翻译或用世界语表达思想的时候，常感到中等规模的汉世词典（如全国世协编写的《汉语世界语词典》）的收词不够用。许多汉语中很普通的词，常常查不到，感到不便，也很烦恼。有时词是查到了，但没有用例，不知道这个词该如何使用，如何翻译。要解决这些问题，就必须有一部收词较全的汉世词典。所谓“较全”，是指选词严谨而又范围广泛，即该收的常用词不漏收，不该收的冷僻词和过于专业性质的词不滥收。由于《汉语世界语大词典》在收词上具有这样的特点，一般来说中国世界语者在用世界语写作或翻译中需要查找的词汇通常都能在这部词典中找到适当的世界语对译语。《汉语世界语大词典》的另一个主要特点是收有大量例句。例句可以补充词条对译语的不足，进一步揭示词条的词义，可以揭示世界语对译语的用法特点、 区分对译语的词义差别，也可以提供词条在不同场合的用法和与不同词语搭配时的世界语译法。

举例来说。初学者最常碰到的日常用语，就是和朋友相识时介绍自己的名字、年龄和询问对方的名字、年龄的表达方式。拙编《汉语世界语大词典》就提供了这方面的多种表达方式和丰富语汇资料。请看：

名 [míng] ①(名称) nomo; titolo: 国～ nomo de lando [de regno] / 地～ geografia nomo; loknomo / 书～ titolo de libro / 他～叫李刚。 Lia nomo estas Li Gang. 或 Li estas nomata [nomiĝas] Li Gang. ②(名字) persona nomo; antaŭnomo (por eŭropano); lastanomo (por ĉino): 她姓张～小莉。 Ŝia familinomo estas Zhang kaj ŝia persona nomo estas Xiaoli. ③……

【名字】 [míngzi] ①(人的) nomo; persona nomo; antaŭnomo (por eŭropano); lastanomo (por ĉino): 你们将给孩子起什么～? Kian elektitan nomon vi donos al via infano? 或 Kiel vi nomos vian infanon? / 我只知道这个人的～，没有和他见过面。 Mi konas lin nur laŭ lia nomo; mi lin neniam vidis. / 您叫什么～? Kia estas via nomo? 或 Ĉu mi povus scii vian nomon? 或 Kiel vi nomiĝas? ……

年 [nián] …… ③(岁数) aĝo: 我们同～。 Ni estas de la sama aĝo [samaĝaj]. 或 Mi estas samaĝa kiel vi. / ～过六十 havi pli ol sesdek jarojn / 百～老树 arbo de cent jaroj ……

【年龄】 [niánlíng] aĝo: 到达入学～ atingi la lernejan aĝon / 到了懂事的～ esti en komprenaĝo / 他参军还不够～。 Li estas tro juna por aliĝi al la armeo [por armeaniĝi]. / 人口的～结构 la laŭaĝa strukturo de la loĝantaro / ～不饶人。 La aĝo nepre montros sin. 或 Oni neniel povas spiti sian aĝon. / 实足～ plenjara [efektiva] aĝo (t.e. aĝo en plenaj jaroj) / 虚～ nominala [neplenjara] aĝo

岁 [suì] …… ②(年岁) jaro (de aĝo): 七～女孩 knabino, kiu havas sep jarojn [aĝas sep jarojn]; sepjara knabino / 我父亲是在八十～上去世的。 Mia patro mortis en la aĝo de okdek jaroj. / 你几～了? Kian aĝon vi havas? 或 Kia estas via aĝo? 或 Kiomjara vi aĝas [estas]? / 我八岁了。 Mi havas ok jarojn [la aĝon de ok jaroj]. 或 Mi estas okjara. 或 Mi estas ok jarojn aĝa. 或 Mi estas en mia oka jaro.

【岁数】 [suìshu] 〈口〉 aĝo: 老大爷，你多大～了? Kian aĝon vi havas [Kia estas via aĝo, Kiomjara vi aĝas], avo? / 他～比我小。 Li estas malpli aĝa [pli juna] ol mi. / 这些座位是留给上了～的人坐的。 Tiuj ĉi sidlokoj estas rezervitaj al maljunuloj.

大 [dà] …… ③(年岁) aĝo: 你的孩子多～了? Kian aĝon via infano havas? ……

叫 [jiào] …… ④(称呼) nomi; titoli: 大家～他小王。 Oni nomas lin Xiao Wang. / 你～什么名字? Kiel oni nomas vin? 或 Kia estas via nomo?

如果你勤于翻检词典，您在上面所举的词条中至少可以找到如下的表达方式：

询问对方名字：

您叫什么～？ Kia estas via nomo? 或 Kiel oni nomas vin? 或 Ĉu mi povus scii vian nomon? 或 Kiel vi estas nomata? 或 Kiel vi nomiĝas?

介绍自己的名字：

我名叫李刚。 Mia nomo estas Li Gang. 或 Mi estas nomata Li Gang. 或 Mi nomiĝas Li Gang. 或 Oni nomas min Li Gang. 或： Mia familinomo estas Li kaj mia persona nomo estas Gang.（我姓李名刚。）

询问对方的年龄：

你多大（岁数）了？

Kian aĝon vi havas? 或 Kia estas via aĝo? 或 Kiomjara vi aĝas? 或 Kiomjara vi estas?

介绍自己的年龄：

我十八了。 Mi havas dek ok jarojn. 或 Mi havas la aĝon de dek ok jaroj. 或 Mi estas dekokjara. 或 Mi estas dek ok jarojn aĝa. 或 Mi estas en mia dekoka jaro.

以上各句都提供了意思相同的多种表达方式，词典使用者可以根据自己的喜好选择使用，只须注意有的表达方式可能带有语义或感情色彩上的细微差别，比如“Ĉu mi povus scii vian nomon?”直译成汉语是“我可以知道您的名字吗”，带有客气的感情色彩。学习语言，不能只满足于一种表达方式，学会多种方式，可以视不同场合把话说得更得体，更生动，更富有表现力。这是一般的小词典所不能够提供的。

这里我要着重谈一谈一部较详尽的汉世词典对中国人学习世界语的重要作用。外语教学方法有多种多样，总的说来主要有两类：一类是直接教学法，世界语的崔氏教学法（Ĉe-metodo）就属于这一类。这种教学法的主要特点是通过完全用世界语进行对话的方式来进行教学的。我对这种教学法没有深入的了解，可以肯定这种教学方法对世界语初学阶段肯定是很有成效的，但对于提高阶段的学习者，恐怕效果就不会很理想了。我认为，比较成功的外语教学法应该是建立在用本国语和所学外语进行对比基础上的对比教学法。温晋根先生他写的一篇介绍拙编词典的文章中说得好：

“中国人学英语，不需要先学法语（尽管英语中有近半数法语词），西方人学日语也不需要先学汉语。如果把一种语言的教学建立在另一种外语的基础上，这种语言的教学将是低效率的。这是因为，熟练掌握一种语言需要耗费极大的精力。只有母语才是绝大部分人真正掌握的唯一语言。只有这种真正掌握了的语言才是靠得住的。”温先生在这段话中强调了通过和母语对比的方法来学习外语的重要性。这一观点是极其正确的。

温先生接着又说：

“长期以来，中国的世界语学习很大程度上是某一种外语（近二十年主要是英语）的副业。世界语实质上只是一种第三语言（母语第一，一种外语第二）。这就产生了两个问题，一是学会外语的人只占中国人口中极小的比例，这些人中学世界语的只能是极小比例中的一部分，因此学世界语的人必然很少；没有这个‘基础’的人学世界语，因为没有适用的工具书，往往比较吃力；二是即使学会或自以为学会一种外语的人，其外语理解和表达能力也是很有限的，远远低于其母语。因为缺少完备的汉语世界语词典，中国世界语翻译者常常参考其他外语的译文，但因为他们事实上对另一种外语掌握并不充分，因此常常仿造出一些累赘笨拙甚至意义不准确的语句。一些中国世界语者包括有经验的世界语者从英语转译为世界语作品，不难映证这一点。现在有了这本词典，中国世界语者可以自信地说，中国的世界语教学和应用，处于与其他外语相当的水平上了，世界语在中国再不是‘第三语言’了！世界语真正成为了中国人和世界交往的一种中介。可以说，《词典》是中国世界语工作成熟的标志。”

温先生在这段话中对拙编词典的溢美之词，实不敢当，但他对一部收词较全、译语准确、配有大量例句的汉世词典对于中国人学习世界语的重要作用的估价是精辟的。现在拙编词典还没有问世，朋友们还看不到词典的全貌，但可以从举出的有代表性的词条中看到拙编词典的特点。下面举两个单字条目和两个多字条目为例：

打 [dǎ] ①(敲打) frapi; bati: ～门 frapi je [sur, al] la pordo / 钟～了十下。 La horloĝo batis la dekan. / ～麦子 draŝi tritikon / ～鼓 frapi [ludi] tamburon / 趁热～铁。 Forĝu feron, dum ĝi estas varvega. (z) ②(打碎) rompi; frakasi: 我～了一个碗。 Mi rompis bovlon. / 窗玻璃～破了。 La fenestraj vitroj estas rompitaj. ③(殴打;攻打) bati; ataki: 不许～他! Vi ne devas bati lin! / 两个人～了起来。 La du homoj komencis pugnobati sin reciproke. / ～他个措手不及 ataki iun sen doni al li la tempon sin defendi / 他们～下了那个城市。 Ili prenis la urbon. / ～歼灭战 konduki eksterman militon ④(筑造) konstrui: ～坝 konstrui digon / ～墙 konstrui muron ⑤(制作) fari; fabriki: ～家具 fari meblojn / ～一把刀 forĝi tranĉilon / ～烧饼 baki platkukojn kun sezamsemoj / ～首饰 fabriki juvelojn / ～基础 meti la fundamenton ⑥(搅拌) kirli; batmiksi; bati: ～蛋 bati ovojn / ～糨子 fari pastan gluon ⑦(捆) paki; enpaki: ～成一捆 paki [enpaki] ion / ～铺盖卷儿 paki litaĵon / ～行李 fari pakaĵon / ～裹脚 vindi gamaŝon ⑧(编织) triki; plekti: ～毛线 fari trikadon [trikotaĵon] / ～草鞋 plekti pajlajn sandalojn / ～辫子 plekti harojn; fari harplektaĵon ⑨(做记号) meti markon sur; desegni: ～手印 meti sian fingran premsignon sur dokumenton / ～戳子 stampi / ～一个问号 meti demandosignon / ～方格子 desegni kvadratojn sur papero; kvadrati paperon ⑩(喷涂) ŝprucigi; ŝmiri: 往果树上～虫药 ŝprucigi insekticidon sur fruktarbojn / 在地板上～蜡 vaksi pargeton ⑾ (凿开) fosi; bori: ～井 fosi puton / ～洞 bori truon / ～隧道 fosi tunelon ⑿ (举) porti; levi: ～旗子 porti flagon / ～着伞 porti malfermitan ombrelon / ～灯笼 teni lanternon / ～起精神来 kuraĝon! ⒀ (发;通) sendi; ekspedi: ～电报 sendi telegramon; telegrafi / ～电话 telefoni; fari telefonvokon / ～信号 doni signalon / ～炮 pafi per kanono; kanoni / ～一发子弹 pafi kuglon / ～手电 eklumigi poŝlampon ⒁ (付给或领取) doni aŭ ricevi (ateston ktp): ～收条 skribi [doni] ricevateston / ～介绍信 skribi rekomendan leteron (por iu); havigi al si rekomendan leteron (de sia organizo) ⒂ (除去) forigi; sin liberigi: ～蛔虫 preni medikamenton por forigi [elimini] la askaridojn; preni kontraŭaskaridan medikamenton ⒃ (舀取) ĉerpi: 从井里～水 ĉerpi akvon el puto / ～粥 kuleregi kaĉon el la kaldrono ⒄ (买) aĉeti: ～酱油 aĉeti sojon (en malgranda kvanto per sia propra vazo) / ～票 aĉeti bileton ⒅ (捉) kapti; ĉasi: ～鱼 kapti fiŝojn; fiŝ(kapt)i / ～野兔 ĉasi leporojn ⒆ (收集) kolekti; amasigi; rikolti: ～柴 kolekti brullignon / ～了四百公斤麦子 rikolti 400 kilogramojn da tritiko ⒇ (计算) kalkuli; taksi: 精～细算 zorge kaj detale kalkuli / 成本～两千块钱 taksi la produktokoston je du mil jŭan-oj (21) (定出) ellabori: ～草稿 ellabori malneton; fari krudan skizon (22) (从事) fari; sin okupi pri; esti: ～短工 esti tagloboristo; labori kiel tagdungito / ～夜班 plenumi noktan deĵoron; labori en noktoskipo (23) (做游戏) ludi: ～扑克 ludi kartojn / ～麻将 ludi maĝangon / ～篮球 ludi korbopilkon / ～秋千 ludi per pendolo (24) (表示身体的某些动作) (uzata por indiki iujn movojn de la korpo): ～手势 fari geston; gesti / ～喷嚏 terni / ～哈欠 oscedi / ～呼噜 ronki / ～饱嗝儿 rukti (25) (采取) adopti; uzi: ～个比方 preni ekzemplon; klarigi per ekzemplo (por fari komparon) (26) (用于提示谜底) (uzata por doni indikon pri la solvo de enigmo): 看着是绿的，吃着是红的，吐出来是黑的。——～一瓜果。（谜底：西瓜） Verda en vido, ruĝa en buŝo kaj nigraj el buŝo. — ia frukto. (La solvo: akvomelono) (27)〈介〉 (从) de; ekde; el; tra: 你～哪儿来? De kie vi venas? / ～那以后 de tiam / ～心眼里热爱我的祖国 ami mian patrion el la korfundo / 他～门缝里往外看。 Li rigardis eksteren tra la fendeto inter la du pordoklapoj. ——另见 [dá]

【电子】 [diànzǐ] elektrono: 正～ pozitiva elektrono; pozitono / 负～ negativa elektrono; negatono / 热～ termika elektrono ◇ ～版 elektronika eldono / ～表 kvarco-brakhorloĝo / ～秤 elektronika pesilo; sistemo de elektronika pesado / ～出版物 elektronika eldonaĵo / ～伏特 elektronvolto / ～工业 elektronika industrio / ～管 elektrona tubo [valvo]; vakua tubo / ～管收音机 valvaparato / ～光学 elektrona optiko / ～回旋加速器 betatrono / ～货币 elektronika mono / ～计时 elektronika tempomezuro / ～计算机 elektronika kalkulmaŝino; komputilo; komputoro; komputatoro / ～计算器 elektronika kalkulilo / ～刻版机 〈印〉 elektronika gravurmaŝino / ～器件 elektronika aparato / ～枪 elektrona pafilo / ～壳层 elektrona ŝelo / ～琴 elektronika orgeno / ～商务 elektronika komerco / ～书 elektronika libro / ～束 elektrona fasko / ～玩具 elektronika ludilo / ～望远镜 elektronika teleskopo / ～物理学 elektronfiziko / ～显微镜 elektronika mikroskopo / ～信［邮］箱 ekektronika poŝtkesto [leterkesto] / ～学 elektroniko / ～音乐 elektronika muziko / ～邮［函］件 elektronika poŝt(aĵ)o; retpoŝto; retmesaĝo; komputila poŝto; retletero; retdepeŝo / ～游戏 videoludo / ～游戏机 videoludilo / ～云 elektronnubo / ～照相术 elektrofotografio / ～钟 kvarcohorloĝo

【世界】 [shìjiè] ①(自然界和人类社会的总和) mondo: 全～ la tuta mondo / ～各地 ĉie en la mondo; en ĉiuj anguloj de la mondo (z); ĉe la kvar anguloj de la tero / 周游～ rondvojaĝi la mondon; fari mondvojaĝon / ～闻名 mondfama / 第三～ la tria mondo / ～大事 mondaj eventoj ②〈佛教〉 la universo: 大千～ la senlima universo; makrokosmo ③(领域) kampo; sfero; tereno; regno; mondo: 科学～ la kampo [la sfero] de sciencoj / 内心～ la interna mondo de persono / 客观［主观］～ objektiva [subjektiva] mondo / 禽鸟～ la pluma mondo ◇ ～霸权 monda hegemonio / ～博览会 monda [universala] foiro / ～大战 mondmilito / ～地图 mondmapo; tera platglobo / ～共同语 mondlingvo / ～观 mondkoncepto; mondrigardo; filozofio / ～冠军 mondĉampiono / ～纪录 mondrekordo / ～贸易组织 Monda Komerca Organizo / ～末日 mondfino; tago de la lasta [mondfina] juĝo (z) / ～七大奇观 la sep mirindaĵoj de la mondo / ～气象组织 Monda Meteorologia Organizo / ～人权宣言 la Universala Deklaracio pri la Homaj Rajtoj (farita de UNo en 1948) / ～时 〈天〉 universala tempo / ～史 universala historio; mondhistorio / ～市场 monda merkato / ～卫生组织 Monda San-Organizo / ～银行 la Monda Banko / ～知识产权组织 Monda Organizo pri Intelekta Proprietaĵo / ～主义 kosmopolitismo / ～主义者 kosmopolito

一 [yī] ①(数目) unu; unua: ～加～等于二。 Unu kaj [plus] unu faras du. / ～匹马 unu ĉevalo / ～瓶牛奶 unu botelo da lakto / ～万～ dek unu mil / 三千～ tri mil cent / 二十～年 dudek unu jaroj / 一百○～天 cent unu tagoj / 《～千零～夜》 La Mil kaj Unu Noktoj / ～营～连 la Unua Kompanio de la Unua Bataliono / 五月～日 la unua de majo / ～等奖 unua premio / 棉纺～厂 Kotonŝpinejo N-ro 1 ②(仅只一个) unu sola; unuopa: ～枪就打中了目标 trafi la celon per unu sola pafo / 你～个人行吗? Ĉu vi povas fari la tutan laboron tute sola? / 通道狭小，一次只容～人通过。 La pasejo estas tiel mallarĝa, ke oni povas trapasi ĝin nur unuope laŭvice. ③(某一) iu; unu: 有～天 iun [unu] tagon / 有～次 iun [unu] fojon; foje / 我在～篇文章里见过这个隐喻。 Mi iam vidis tiun ĉi metaforon en iu [unu] artikolo. ④(同一) sama: 这不是～码事。 Tio ne estas la sama afero. / ～根藤上的苦瓜 amaraj kukurboj de la sama tigo — homoj kun la simila amara pasinteco / 军民～家。 La armeo kaj la popolo estas de la sama familio. / 他跟他爸爸～个模样。 Li estas la portreto de sia patro. (z) / 意见不～。 La opinioj diferencas. ⑤(另一) alia; ankaŭ: 汞溴红～名红汞。 Merbromino estas nomata ankaŭ merkurokromo. ⑥(整个) tuta: ～冬 dum la tuta vintro / 下了～天的雪。 Neĝis la tutan tagon. / 我～夜都睡得很好。 Mi bone dormis la tutan nokton. / 他～脸的土。 Lia vizaĝo estas kovrita de polvo. / ～屋子的人听到了这个消息都欢腾起来。 Ĉiuj, kiuj estis en la ĉambro, ekĝojegis ĉe la aŭdo de la novaĵo. ⑦(每一;每次) ĉiu; ĉiufoje: 四个小组，～组五人 kvar grupoj kun kvin homoj en ĉiu / ～小时七十公里 sepdek kilometroj en horo / 他们～提起他都赞不绝口。 Ĉiufoje, kiam ili parolas pri li, ili superŝutas lin per laŭdoj. ⑧(专一) koncentrita; tutkore: ～心～意 tutkore kaj tutanime ⑨(表示动作是一次或短暂的) (uzata por indiki, ke la ago okazas nur unu fojon aŭ daŭras mallonge): 向某人笑～笑 ekrideti al iu / 请等～等。 Atendu momenton. / 歇～歇吧! Ripozu momenton! / 出去走～走 iri eksteren por iom promeni / 咳～声 fari ektuson / 让我看～眼。 Lasu min rigardi iom. 或 Lasu al mi ĵeti rigardon al ĝi. / 打某人～巴掌 doni al iu vangofrapon ⑩(用在动词或动量词前，表示先做某个动作，下文说明动作结果) (uzata antaŭ verbo aŭ verba mezuro por indiki agon sekvatan de rezulto): 他～跳就越过了障碍物。 Per eksalto li transpasis la obstaklon. / 他～脚就把球踢进了球门。 Per unu piedbato li enĵetis la pilkon en la golejon. / 经他这么～说，大家又都有信心了。 Liaj vortoj refirmigis nian memfidon. / 医生～检查，果然是肺炎。 La ekzameno de la kuracisto konfirmis, ke ĝi estas pneŭmonio. ⑾(用在动词或形容词前，表示动作、变化是突然出现的或是彻底的) (uzata antaŭ verbo aŭ adjektivo por indiki la subitecon aŭ ĝisfundecon de ago aŭ ŝanĝiĝo en la situacio): 那马猛然～惊，直立起来。 Subite la ĉevalo ektimiĝis kaj baŭmis. / 这部电影值得～看。 Tiu ĉi filmo valoras spektadon. / 喜讯传来，大家精神为之～振。 Ĉies spirito estis levita de la ĝojiga novaĵo. ⑿〈助〉 〈书〉 (用于某些词前加强语气) (uzata antaŭ iuj vortoj por emfazo): 事态严重，～至于此! Kiu kredus, ke la afero povis fariĝi tiel serioza! / 吏呼～何怒，妇啼～何苦!(杜甫) Kiel kolere kriis la oficiroj, kaj kiel korŝire ploris la virino! ⒀〈乐〉noto de la gamo en gongĉepu-o (工尺谱), respondanta al 7 (si) en la percifera muzika noltacio ——注意:“一”字单用或在一词一句末尾念阴平。在去声字前念阳平，如“一半”。在阴平、阳平、上声字前念去声，如“一天”，“一年”，“一点”。为简便起见，本词典中以“一”字起首的词条，“一”字都注阴平。

从上面所举的四个条目的丰富内容中我们可看出，无论初学者、中级水平的学习者还是从事汉世翻译的具有较高水平世界语工作者，都能从这部词典中查得各自需要的汉世对译的语言资料（词语的世界语对译，词语和其他词语构成的常用词组和熟语的世界语译语，词语和其他词语的习惯搭配用例及其世界语译法，以及有关的名言名句的世界语译法，等等）。这对广大词典使用者的学习、进修以及汉世翻译和语言研究等都会有较大的帮助。

附：

上面引用的温晋根先生的话，对中国人学习世界语很有指导意义，也和我编写《汉语世界语大词典》的宗旨一致，因此我将温先生的观点直接写进了即将出版的《汉语世界语大词典》的《前言》中：

“长期以来，中国的世界语者学习世界语在很大程度上依赖于他们有限的英语基础。这就产生了一个问题：这一部分人以这个“基础”学习世界语，往往会自觉不自觉地用英语来类推世界语的说法，常常仿造出一些累赘、笨拙甚至意义不准确的语句来。用这种方式学习世界语是低效率的。实际上，只有母语才是绝大多数人真正掌握的唯一语言，通过和母语即汉语的对比来学习世界语才是最科学、最理想的方法。用这种方法学习首先必须有适用的教材和工具书。如果中国世界语者手边能有一部像汉英或汉法词典那样较完备的汉世词典，中国世界语者就可以摆脱对英语或其他外语的依赖直接通过母语来学习世界语，我们的世界语的教学和应用就会处于与其他外语相当的水平上，中国的世界语者中将有众多的人从此告别永远初学者（eterna komencanto）的状态，世界语在中国将不再是“第三语言”而成为中国人民和世界各国人民交往中的真正的中介语言。”

但是問題是哪裏有的賣？