¿Cuando debo utilizar "en" y cuando utilizar "je" para definir que una acción se ejecutó en un tiempo?
de Marahxota, 2024-aŭgusto-21
Mesaĝoj: 6
Lingvo: Español
Marahxota (Montri la profilon) 2024-aŭgusto-21 11:53:29
y es que si miras la definición de "de" en el apartado de la gramática: 12.3.1 "Preposiciones de lugar" verás que una de sus definiciones es: "Tiempo considerado como si fuese un espacio, dentro del cual algo sucede. El "interior" de un periodo de tiempo es entre el comienzo y el final del periodo: En la tago ni vidas la helan sunon, kaj en la nokto ni vidas la palan lunon kaj la belajn stelojn. (de día vemos el sol brillante y de noche la luna pálida y estrellas hermosas)"
Pero si vas al apartado de la gramática: 12.3.3 "Je" verás que una de las frases de ejemplo que ponen para explicar el uso que tiene je en la hora y otros puntos temporales es: Tio okazis je Pasko. - Eso ocurrió en Pascua.
¿Acaso no es Pascua un periodo de tiempo con un inicio y un final en el cuál se ejecuta una acción en el espacio entre su incio y final?
Metsis (Montri la profilon) 2024-aŭgusto-22 06:40:37
Mi posedas la hispanan nur iomete, do mi uzis la Guglan tradukilon por kompreni vian demandon. Mi esperas, ke mi ne miskomprenis.
Estas diversaj manieroj por montri tempon depende de tio, ĉu temas pri tempodaŭro aŭ -punkto.
Tempa akuzativo kaj la prepozicio dum montras tempodaŭron.
- Mi veturis du tagojn kaj unu nokton. = ...dum du tagoj kaj unu nokto.
La prepozicio de montras komencon de tempodaŭro.
- Mi konas lin de longa tempo. = Mi ekkonis lin antaŭ longa tempo kaj mi daŭre konas lin.
Krom la spaco la tempa en ofte enhavas la ideon, ke la ago daŭras la tutan tempon aŭ minimume plejparton de ĝi. En via ekzemplo "En la tago ni vidas la helan sunon, kaj en la nokto ni vidas la palan lunon kaj la belajn stelojn." ĝuste temas pri tio: la ago, vidado, daŭras la tutan tagon (la difino de tago ja estas, ke la mezpunkto de la suno estas super la horizonto, alivorte la suno estas plejparte videbla). Kutime oni uzas la prepozicion "en" kun festoj, ekz. Pasko, ĉar oni festas la tutan tempon.
Notu, ke ofte oni uzas "en" ankaŭ en la kunteksto de milito. Komparu
- La urbo Gerniko detruiĝis en la Hispana enlanda milito. ≈ la detruiĝado okazis multfoje, oni ne parolas pri preciza okazaĵo
- La urbo Gerniko detruiĝis dum la Hispana enlanda milito. ≈ oni parolas pri neripeta ago, do verŝajne temas pri la bombardado de Gerniko la 26-an de aprilo 1937
Marahxota (Montri la profilon) 2024-aŭgusto-22 18:18:07
amigueo (Montri la profilon) 2024-aŭgusto-22 23:23:06
《Estas diversaj manieroj por montri tempon.
Mi veturis du tagojn kaj unu nokton.
= ...dum du tagoj kaj unu nokto.
Notu, ke "dum" enhavas la ideon, ke la ago ne daŭras la tutan tempon aŭ okazas nur malofte. Ekz. "miaj bopatroj vizitos nin dum la somero", estus terura ideo, se la vizito daŭrus la tutan someron
Mi konas lin de longa tempo. = Mi ekkonis lin antaŭ longa tempo kaj mi daŭre konas lin.
Komparu kun la prepozicio ĝis, kiu montras finiĝon de tempodaŭro.
Krom la spaco la tempa "en" ofte enhavas la ideon, ke la ago daŭras la tutan tempon aŭ minimume plejparton de ĝi. En via ekzemplo "En la tago ni vidas la helan sunon, kaj en la nokto ni vidas la palan lunon kaj la belajn stelojn." ĝuste temas pri tio: la ago, vidado, daŭras la tutan tagon (la difino de tago ja estas, ke la mezpunkto de la suno estas super la horizonto, alivorte la suno estas plejparte videbla). Kutime oni uzas la prepozicion "en" kun festoj, ekz. Pasko, ĉar oni festas la tutan tempon.
La urbo Gerniko detruiĝis en la Hispana enlanda milito. ≈ la detruiĝado okazis multfoje, oni ne parolas pri preciza okazaĵo
La urbo Gerniko detruiĝis dum la Hispana enlanda milito. ≈ oni parolas pri neripeta ago, do verŝajne temas pri la bombardado de Gerniko la 26-an de aprilo 1937. 》
NePorKomencantoj.
Saluton Metsis,
Mia kompreno estas ke ambiguo de verba finajxo pri ago punkta, ripeta aux dauxra necesigas aliajn rimedojn.
La ekzemploj EN/DUM/DE estas interesaj.
Vi diras ke prepozicioj spacaj igxas tuttempaj.
(Ek)de 3 jaroj, ni drogigxas.
(Ek)de 2021...
Cxu?:
Malde 4 jaroj ni studas filozofion.
Malde 2028 ni studas...
Cxu?:
En 2 jaroj ni logxis prizonon (la tutan tempon).
Dum 2 jaroj ni vizitis hin prizone (punkte iam).
Metsis (Montri la profilon) 2024-aŭgusto-23 06:31:30
amigueo:Jes, kvankam "loĝi" sonas jen stranga al mi. Eble per "estis" aŭ "Ni pasigis du jarojn en prizono", sed tiu ne uzas la tempan "en".
Cxu?:
En 2 jaroj ni logxis prizonon (la tutan tempon).
Dum 2 jaroj ni vizitis hin prizone (punkte iam).
La dua frazo temas pri ripeta ago, do pli prefere "vizitadis" (kaj "en prizono").
amigueo (Montri la profilon) 2024-aŭgusto-23 09:00:05
Metsis:"Vizitadis" estas verba rimedo por ripetado aux dauxro, tio estas alia temo.amigueo:Cxu?:Jes, kvankam "loĝi" sonas jen stranga al mi. Eble per "estis" aŭ "Ni pasigis du jarojn en prizono", sed tiu ne uzas la tempan "en".
En 2 jaroj ni logxis prizonon (la tutan tempon).
Dum 2 jaroj ni vizitis hin prizone (punkte iam).
La dua frazo temas pri ripeta ago, do pli prefere "vizitadis" (kaj "en prizono").
"Logxi" prizonon estas tute logike, analoge al bebo kiu logxas apartamenton kun sia familio. Logxi ne implicas alliberon aux rajton eliri la logxejon.
Cxu?:
"Prizonulo logxas "en" prizono" (la tutan tempon),
"Infano logxas "dum" domo" (ri ne restas tie la tutan tempon).
Tia estas la miriga efiko de mikso de tempo kaj spaco.