Kwa maudhui

Tao Te Ching (Daŭdeĝingo)

ya flipe, 24 Oktoba 2011

Ujumbe: 38

Lugha: Português

flipe (Wasifu wa mtumiaji) 6 Desemba 2011 4:58:05 asubuhi

59
no governo do homem - no serviço do céu
nada como temperança

só a temperança se diz submissão prévia
a submissão prévia diz-se virtude reiterada

virtude reiterada - então invencibilidade
invencibilidade - então não se conhecem os limites
sem os limites - então pode-se ter o reino

tendo a mãe do reino - pode-se perdurar

isto se diz: - raiz profunda - haste firme

é o curso da vida longa e visão perpétua

en homa registarado - en ĉiela servo
nenio kiel moderigado

nur la moderigado oni diras antaŭan cedadon
la antaŭan cedadon onin diras repitada virto

ripetada virto - do nevenkebleco
nevenkebleco - do oni ne konas limojn
sen la limoj - do onin povas havi regnon

havante la patrino de la regno - onin povas daŭrigi

tio oni diras: - profundan radikon - stipon firman

estas vojo de longa vivo kaj ĉiama vidado


60
reger um grande reino é como fritar peixe miúdo

no mundo governado pelo curso
espectros não passam por espíritos

não só espectros não passam por espíritos
espíritos também não atormentam pessoas

não só espíritos não atormentam pessoas
o homem santo também não as atormenta

eis que ambos não se atormentando
a virtude congrega nele reintegrado

regi grandan regnon estas kiel friti etan fiŝon

en mondo regita per vojo
spektroj ne ŝajnigas sin per spiritoj

ne nur spekroj ne ŝajnigas sin per spiritoj
la sankta homo ankaŭ ne turmentas ilin

ne nur spiritoj ne turmentas homojn
la sankta homo ankaŭ ne turmentas ilin

jen ke ambaŭ ne sin turmentas
la virto kunvokas en ĝi rekompletigita


61
um grande reino é um rio no baixo curso

reunião do mundo - fêmea do mundo

a fêmea sempre pelo repouso vence o macho
pelo repouso ela fica abaixo

portanto

se um grande reino ficar abaixo de um pequeno
então o grande conquista o pequeno

se um pequeno reino ficar abaixo de um grande
então o pequeno conquista o grande

portanto

uns ficam abaixo para conquistar
outros estando abaixo conquistam

um grande reino só quer juntar e nutrir pessoas
um pequeno reino - só quer participar e servir pessoas

eis que para ambos conquistarem o almejado
convém que o grande fique abaixo

unu granda regno esas rivero en malalta vojo

kunvenado de la mondo - ino de la mondo

ino ĉiam per restado venkas viron
per restado ŝi restas sube

tial

unuj restas sube por konkeri
aliaj restante sube konkeras

granda regno nur - volas kunigi kaj nutrigi homojn
malgranda regno - nur volas partopreni kaj servi homojn

jen ke por ambaŭ konkeros la celadon
kongruas ke la granda restas sube

flipe (Wasifu wa mtumiaji) 7 Desemba 2011 2:30:31 asubuhi

62
curso... - recolhimento das dez mil coisas
tesouro dos bons - refúgio dos não bons

belas palavras - podem negociar honras
nobre conduta - pode destacar dos outros

mas por que rejeitar os não bons?

portanto

foi instituído o filho do céu
estabelecidos os três duques

contudo empunhar o centro de jade
e com este à frente desfilar na quadriga
não vale assentar e adentrar-se no curso

e a razão dos antigos apreciarem o curso?

não soa assim;

quem pede - dele recebe
quem tem culpa - por ele evita a perversão

portanto

constitui a dignidade do mundo

vojo... - kolektado de la dek mil aferoj
tezoro de la bonuloj - rifuĝejo de la ne bonuloj

belaj vortoj - povas negocii honoroj
nobla konduto - povas destaki de aliuloj

sed kial malakcepti la ne bonuloj?

tial

estis kreita la filo de la ĉielo
establitaj la tri dukoj

tamen teni la mezo de la jado
kaj ku tiu frunte defili en la kvdrigo
ne kontas sidiĝi kaj eniriĝi en la vojo

kaj la kialo por la anktikvuloj plaĉis la vojon?

ne sonas tiel:

kiu petas - de tiu ricevas
kiu havas kulpon - per ĝi evitas malvirton

tial

konsistigas la indecon de la mondo


63
atue - o não-atuar
ocupe-se - em não se ocupar
saboreie - o sem-sabor

engrandeça o pequeno
converta discórdia em virtude
delineie o difícil do fácil
faça o grande sua pequenez

por isso

o homem santo nunca se engrandece
e pode realizar sua grandeza

eis que promessas levianas decerto são de pouca fé
muito fácil decerto é bem difícil

por isso

o homem santo considera tudo bem difícil
portanto não fica difícil

agu - la ne-agi
okupiĝu - pri ne sin okupi
gustumu - la sen-gusto

grandigu la etan
aliigu disakordon en virto
planu la malfacilan de la facila
faru grandan via malgrandeco

tial

la sankta homo neniam grandigiĝas
kaj povas realigi sian grandecon

jen ke facilanimaj promesoj certe estas ne fidinda
tre facila certe estas multe malfacila

tial

la sankta homo konsideras tute tre malfacila
tial ne restas malfacila

flipe (Wasifu wa mtumiaji) 7 Desemba 2011 3:08:32 asubuhi

64
calmo - é fácil manter
ainda imprevisível - é fácil programar
quebradiço - é fácil despedaçar
miudo - é fácil de espalhar

atuar no ainda não-sido
por em ordem antes de desordem

árvore que braços unidos abarcam nasceu de raiz capilar
torre de nove andares surgiu de terra justaposta
jornada de dez mil léguas começa sob os pés

o atuante - arruína-o
o abarcador - perde-o

o povo na execução da obra sempre estraga no fim
cuidando do fim como do começo não se estraga a obra

por isso o homem santo...

deseja não desejar
não valoriza bens custosos
aprende a não aprender

recorre por onde os homens transpassaram
ajudando a natureza das dez mil coisas
isso sem ousar atuar

trankvilo - estas facila tenigi
ankoraŭ neantaŭvidebla - estas facila programi
rompiĝema - estas facila disparti
eta - estas facila disigi ĝin

agi en la ankoraŭ ne-estita
meti ordone antaŭe neordone

arbo kiu unuiĝaj brakoj ĉirkaŭprenas naskiĝis el hara radiko
turo de naŭ etaĝoj ekaperis sur apdumetita tero
vojaĝo de dek mil leŭgoj komenciĝas supre la piedoj

la agante - pereigas ĝin
la kunprenigante - perdigas ĝin

la popolo dum farado de la faraĵo ĉiam malbonigas fine
zorgante de la fino kiel de la komenco oni ne malbonigas la faraĵon

tial la sankta homo...

deziras ne deziri
ne valorigas multekostajn havaĵojn
lernas ne lerni

serĉas kien la homoj transpasis
helpante la naturo de la dek mil aferoj
tio sen aŭdaci agi


65
na antiguidade os que bem atuavam o curso
não procuravam iluminar o povo
mas sim assingelá-lo

o povo é ingovernável se a sabedoria excede

portanto

governar pela sabedoria - é espoliar a nação
não governar pela sabedoria - é prosperar a nação

quem sabe os dois - aprofunda no ideal
saber aprofundar no ideal - diz-se virtude mística

virtude mística...

profunda! longínqua!

retorna com as dez mil coisas
culmina na grande concórdia

en la anktiveco kiuj ke bone agis la vojon
ne provis iluminigi la popolon
sed provi simpligi ĝin

la popolo estas negovernebla se la saĝeco troas

tial

regi per saĝeco - estas spoli la nacion
ne regi per saĝeco - estas prosperi la nacion

kiu scias pri ambaŭ - profundigas en la idealo
scii profundigi en la idealo - oni diras mistika virto

mistika virto...

profuda! fora!

revenas kun la dek mil aferoj
kulminas en la granda plenakordo

flipe (Wasifu wa mtumiaji) 7 Desemba 2011 10:30:50 alasiri

66
rios e mares podem reger os cem vales
por saberem ficar abaixo deles

portanto
regem os cem vales

por isso o homem santo...

desejando ficar acima do povo
deve nas palavras ficar abaixo

desejando ficar à frente do povo
deve na sua pessoa ficar atrás

por isso o homem santo...

fica acima - e o povo não sente o peso
fica à frente - e o povo não sofre prejuízo

por isso

o mundo é alegremente impelido

e sem nenhuma opressão

por não disputar
sob o céu não se pode com ele disputar

riveroj kaj maroj povas regi la cent valojn
pro scii resti sube ili

tial
regas la cent valojn

tial la sankta homo...

deziranta stari super la popolo
devas per la vortoj stari sube

deziranta stari antaŭe de la popolo
devas en sia homo stari malantaŭe

tial la sankta homo...

stari super - kaj la popolo ne sentas la pezon
stari antaŭe - kaj la popolo ne malprofitas

tial

la mondo estas gaje instigita

pro ne disputi
sub ĉielo oni ne povas kontraŭ ĝi disputi


67
sob o céu todos dizem que por ser grande
meu curso aparenta anormalidade

só por ser grande parece anormal
se normal há muito seria insignificante

eu tenho três jóias para guardar e cuidar

a primeira soa: - misericórdia
a segunda soa: - moderação
a terceira soa: - não ousar primazia

primeiro misericórdia - depois coragem
primeiro moderação - depois generosidade
primeiro não ousar primazia - depois dirigir o funcionalismo

hoje - sem misericórdia - quer-se coragem
sem moderação - quer-se generosidade
sem ficar atrás - quer-se primazia

isso já é morte!

eis que a misericórdia na ofensiva vence
na defensiva consolida

quem o céu quer salvar protege pela misericórdia

sub ĉielo ĉiuj diras ke pro esti granda
mia vojo aspektas malnormalecon

nur por esti granda aspektas malnormalan
se normala antaŭ de longe estus senvalora

mi havas tri juvelojn por gardi kaj zorgi

unua sonas: - kompaton
dua sonas: - moderadon
tria sonas: - ne aŭdaci superecon

unua kompato - post kuraĝo
dua moderado - post bonvolemo
tria ne aŭdaci superecon - post direkti la funkciismon

numtempe - sen kompato - oni volas kuraĝon
sen moderado - oni volas bonvolemon
sen stari malantaŭe - oni voli superecon

tio jam estas morton!

jen ke la kompato en la atako venkas
en la malatako konsitigas

kiu la ĉielo volas savi protektas per kompato

flipe (Wasifu wa mtumiaji) 7 Desemba 2011 10:31:15 alasiri

68
quem bem sabe fazer o militar - não é marcial
quem bem sabe guerrear - não é colérico
quem bem sabe vencer o inimigo - não se faz presente
quem bem sabe utilizar homens - fica abaixo deles

isto se diz: - virtude de não competir
isto se diz: - força empregar homens
isto se diz: - o auge das bodas do céu

kiu bone scias fari batalan - ne estas milita
kiu bone scias militi - ne estas kolera
kiu bone scias venki malamikon - ne fariĝas ĉeesto
kiu bone scias uzi homojn - stari sube ilin

tio oni diras: - virto de ne konkuri
tio oni diras: - forto uzi homojn
tio oni diras: - la apogeo de la ĉieja jubileo


69
de um estrategista a máxima:

eu não ouso ser o senhor - mas o hóspede
não ouso avançar uma polegada - recuo um pé

isto se diz:

avançar - sem avançada
rechaçar - sem braços
repelir - sem hostilizar
capturar - sem armas

maior desastre: - desconsiderar o inimigo
desconsiderar o inimigo seria perder minhas jóias

portanto

exércitos antagônicos em confronto
o que for compassivo vence

el strategisto la maksimo:

mi ne aŭdacas estos mastro - sed la gasto
mi ne aŭdacas antaŭeniri unu colon - mi malantaŭen unu piedo

tio oni diras:

antaŭeniri - sen antaŭenirado
refuti - sem brakoj
repuŝi - sen malamike agi
kapti - sen armoj

plej granda akcidento: - nekonsideri la malamikon
nekonsideri la malamikon estus perdi miajn juvelojn

tial

militistaroj antagonismaj batale
kio estos kompatado venkas


70
minhas palavras... - bem fáceis de conhecer
- bem fáceis de praticar

sob o céu

são incognoscíveis - são impraticáveis

as palavras têm tradição
os eventos têm regente

eis que só por não ter conhecer
não se conhece o eu

os que conhecem o eu são raros
então o eu é preciosidade

por isso

sob o traje aldeão o homem santo abriga jade

miaj vortoj... - vere facila por konos
- vere facila por praktikos

sub la ĉielo

estas nekoneblaj - estas neprakteblaj

la vortoj havas tradicion
la okzaoj havas reganton

jen ke nur por ne koni vin
onin ne konas la mi

kiuj konante la mi estas sporadaj
do la mi estas multekosta

tial

sub la vesto vilaĝano la sankta homo ŝirmigas jadon


71
saber não saber - sublima
não saber saber - aliena

homem santo não se aliena
porque aliena a alienação

e só porque aliena a alienação
não se aliena

por isso
não se aliena

scii ne scion - altega
ne scii scion - alienas

sankta homo ne alieniĝas
ĉar alienas la alienon

kaj nur ĉar alienas la alienon
ne alieniĝas

tial
ne sin alienas

flipe (Wasifu wa mtumiaji) 8 Desemba 2011 2:53:02 asubuhi

72
o povo não teme autoridade
então advém a grande autoridade

nada comprime sua moradia
nada oprime sua subsistência

só por não haver opressão não há ressentimento

por isso o homem santo

conhece-se a si mesmo - sem se exibir
ama-se a si mesmo - sem se dignificar

portanto
afasta o ali - agarra o aqui

la popolo ne timigas aŭtoritaton
do postvenas la grandan aŭtoritaton

nenio premas sian hejmon
nenio subjugas sian vivtenon

nur por ne ekzisti subjugon ne ekzistas resento

tial la sankta homo

koni sin al si mem - sen montriĝi
ama sin al si mem - sen laŭtiĝi

tial
formovas la tie - ekkaptas la tie ĉi


73
coragem com ousadia - então morte
coragem sem ousadia - então sobrevivência

ambas... - ora benéficas - ora maléficas

aquilo que o céu abomina alguém sabe a razão?

por isso
o homem santo ainda aumenta as dificuldades

o curso do céu...
sem competir - sabe bem vencer
sem falar - sabe bem responder
sem conclamar - vêm por si
e passo a passo sabe bem dispor

a rede do céu é espaçosa...
largas malhas e nada tresmalha

kuraĝo kun aŭdaco - do morto
kuraĝo sen aŭdaco - do postvivado

ambaŭ... - jen bonfaritaj - jen malbonfaritaj

tio kio ĉielo abomenas iun scias kaŭzon?

tial
la sankta homo ankoraŭ kreskigas la malfaciloj

la vojo de la ĉielo...
sen konkuri - scii bone venki
sen paroli - scii bone respondi
sen alvoki - venas per si
kaj paŝo post paŝo scias bone aranĝi

la reto de ĉielo estas larĝa
larĝaj reteroj kaj nenio forreteras


74
o povo não teme a morte...
para que assustá-lo com a morte?

se o povo sempre temesse a morte
se ao inventor eu capturasse para matá-lo
quem ousaria?

há sempre o ofício da morte a executar

eis que usurpar o lugar da morte
seria talhar em lugar do grande lenhador
raro seria não ferisse as mãos

la popolo ne timigas morton...
por ke ĉu timigas ĝin pri la morto?

se popolo ĉiam timigus la morton
se al la elpensulo mi kaptus por mortigi ĝin
kiu aŭdacos?

ekzistas ĉiam ofico de la morto por ezerci

jen ke trokapti anstataŭ la morton
estus tranĉi anstataŭ la granda lignisto
sporada estus ne vundus la manojn


75
a fome do povo...
são seus superiores a devorar impostos
por isso - a fome

o desgoverno do povo...
são seus superiores em atuação
por isso - o desgoverno

desdém do povo pela morte...
são seus superiores no frenesi da vida
por isso - o desdém da morte

eis que só quem não atua no viver
esse é virtuoso para dignificar a vida

malsato de la popolo...
estas siaj regantoj dismanĝante taksojn
tial - la malsato

malrego de la popolo...
estas siaj regantoj agante
tial - la malrego

malŝato de la popol per morto...
estas siaj regantoj en la malpacienco de la vivo
tial - la malŝato pri morto

jen ke nur kiu ne agas en la vivado
tiu estas virtua kaj indigi la vivon

flipe (Wasifu wa mtumiaji) 8 Desemba 2011 3:19:06 asubuhi

76
o nascer do homem - é pois - suave e fraco
seu morrer - é pois - rígido e forte
o nascer da planta - é pois - suave e tenro
seu morrer - é pois - murcho e seco

portanto
rigidez e força - são adeptos da morte
suavidade e fraqueza - são adeptos da vida

por isso
arma é forte - então não vence
árvore é forte - então vira arma

força e grandeza - são inferiores
suavidade e fraqueza - são superiores

naskiĝo de homo - estas ĉar - mola kaj malforta
sia mortiĝo - estas ĉar - rigida kaj forta
naskiĝo de kreskaĝo - estas ĉar - mola kaj milda
sia mortiĝo - estas ĉar - velka kaj seka

tial
rigideco kaj forto - estas adeptoj de la morto
mildeco kaj malforto - estas adeptoj de la vivo

tial
armo estas forta - do ne venkas
arbo estas forta - do fariĝas armo

forto kaj grandeco - estas malsuperaj
mildeco kaj malforteco - estas superaj


77
o curso do céu...
como lembra o retesar do arco!

o elevado - é abaixado
o baixo - é levantado
o mais - é tirado
o menos - é completado

o curso do céu...
tira do mais e completa o menos
o curso do homem é o reverso:
tira do menos para ofertar ao mais

quem pode ter a mais para ofertar ao mundo?
só quem tem o curso

por isso o homem santo
atua - sem depender
realiza a obra - sem se ater
ele não quer mostrar-se virtuoso

la vojo de ĉielo...
kiel memoras la streĉi de la pafarko!

la supera - estas subita
la suba - estas superita
la pli - estas tirita
la malpli - estas plenita

la vojo de ĉielo...
tiras de la pli kaj plenas la malpli
la vojo de la homo estas la posta flanko:
tiras de la mapli por oferi al pli

kiu povas havis plie por oferi al mondo?
nur kiu havas la vojon

tial la sankta homo
agas - sen dependi
realigas la faradon - sen sin laĉligi
ĝi ne volas montriĝis virta


78
sob o céu
nada mais suave e mole do que a água
nada supera no combate ao rígido e forte
por que nada pode modificá-la
a fraqueza - vence a força
a suavidade - vence a dureza

sob o céu
isso não se pode conhecer
isso não se pode praticar

por isso afirmou um homem santo:
quem arca com a sujeira do reino
pode dizer-se senhor do culto agrário
quem arca com os males do reino
pode dizer-se rei do mundo

palavras corretas parecem o reverso

sub la ĉielo
nenio pli milda kaj mola ol akvo
nenio superas dum batalo la rigida kaj forta
ĉar nenio povas ŝanĝi ĝin
la malforteco - venka forton
la mildeco - venkas malmolon

sub la ĉielo
tio oni ne povas koni
tio oni ne povas praktiki

tial asertas la sankta homo:
kiu alfrontas pri la rega malpuraĵo
povas onin diras mastro de la kampa diservo
kiu alfrontas pri la rega malbonaĵoj
povas onin diras reĝo de la mondo

vortoj korektaj ŝajnas la postan flankon

flipe (Wasifu wa mtumiaji) 8 Desemba 2011 3:44:57 asubuhi

79
no ajuste de uma grande discórdia
é inevitável subsistir discórdia
como pensar que seja um bem?

por isso o homem santo...
cumpre a talha esquerda do contrato
não obriga a outra parte
com virtude - cumpre-se o dever
sem virtude - cumpre-se a cobrança

o curso do céu sem ser sentimental
sempre fica com o homem bom

en la akomodo de granda malakordo
estas neevitebla vivteni malakordon
kiel pensis ke estas unu havaĵo?

tial la sankta homo...
plenumas la tranĉadon maldekstra de la kontrakto
ne devigas alian parton
virte - plenumiĝas la devo
sen virte - plenumiĝas la pagpostulo

la vojo de ĉielo sen esti senta
ĉiam restas kun la bona homo


80
pequeno reino - pouca gente
instrumentos de dez ou cem - que não se usem
as pessoas no temor da morte - sem êxodos
barcos e carros - sem razão para movê-los
armas e couraças - sem razão para exibí-las

oxalá o povo voltasse - ao uso do quipos
ao doce de suas comidas - à beleza de seus trajes
ao sossego de sua casa - ao confortável de seus costumes

reinos vizinhos visíveis - aqui e ali
rumor de cães e galos audíveis - aqui e ali
a gente envelheça e morra sem vaivém - aqui e ali

malgranda regno - malmulta homo
iloj el dek aŭ cent - kiuj oni ne uzas
homoj en la temigo de morto - sen eliroj
boatoj kaj ĉaroj - sen motivo por movi ilin
armoj kaj kirasoj - sen morivo por montri ilin

espereble popolo revenus - ĉi tie kaj tie
voĉbruo de hundoj kaj kokoj aŭdeblaj - ĉi tie kaj tie
la homo maljuniĝas kaj mortiĝas sen iro-veno - ĉi tie kaj tie


81
palavras fiéis - não são belas
belas palavras - não fazem fé

o bom - não se discute
o discutível - não faz bem

o saber - não é extensivo
a erudição - não faz saber

o homem santo não acumula bens
quanto mais faz aos outros - tanto mais tem para si
quanto mais dá aos outros - tanto mais é em si

o curso do céu beneficia - sem prejudicar
o curso do homem santo atua - sem disputar

fida vortoj - ne estas belaj
belaj vortoj - ne estas fida

bona - oni ne diskutas
diskutebla - ne estas bona

scio - ne estas vastebla
erudicio - ne estas scio

la sankta homo ne amasigas havaĵojn
ju pli faras al aliuloj - des pli havas por si
ju pli doni al aliuloj - des pli estas en si

la vojo de ĉielo bonfare - sen malhelpi
la vojo de sankta homo aagas - sen disputi

Kurudi juu