Ke daftar isi

Tempo de verbformoj en nerekta parolo kaj aliloke

dari m_v, 1 Oktober 2014

Pesan: 7

Bahasa: Esperanto

m_v (Tunjukkan profil) 1 Oktober 2014 15.43.22

Saluton al ĉiuj,

mi havas demandon pri esperanta gramatiko:

Laŭ PMEG en nerekta parolo la verbo de la subfrazo devas konservi la tempon, kiun ĝi havus, se la ĉeffrazo estus nuntempa, do:

Nuntempe: Li diras, ke li estas malsata.
Pasinte: Li diris, ke li estas (NE: estis) malsata.

Dum tio al mi ŝajnas ja iom logika, mi demandas min, ĉu tio ankaŭ validas, se la ĉeffraza verbo ne montras parolon, sed penson, percepton aŭ ion alian. Ĉu oni devas do diri:

Nuntempe: Li pensas, ke li estas malsata.
Pasinte: Li pensis, ke li estas malsata.

Nuntempe: Ŝi vidas, ke la fremdulo foriras.
Pasinte: Ŝi vidis, ke la fremdulo foriras.

… aŭ ĉu oni devas anstataŭe uzi la tempon de la ĉefverbo (se temas pri samtempeca signifo):

Li pensis, ke li estis malsata.
Ŝi vidis, ke la fremdulo foriris.

?

nornen (Tunjukkan profil) 1 Oktober 2014 15.56.09

Laŭ mia scio, vi pravas.

Cetere, ne estas malsameco inter ĉefverbo de rakontado (diras, krias, etc), percepto (vidis, aŭdis, falris), aŭ aliaj.

Baze, la tempo de la dependanta verbo estas rilativa al tempo de la ĉefverbo.

Li pensis, ke li estas malsata. = Kiam li havis tiun pensaĵon, li estis malsata.
Li pensis, ke li estis malsata. = Antaŭ ol li havis tiun pensaĵon, li estis malsata.
Li pensis, ke li estos malsata. = La malsato okazis post la pensado, eble antaŭ la nuno, eble nun, eble post la nuno.

inutix (Tunjukkan profil) 1 Oktober 2014 18.50.25

Li pensis, ke li estus malsata. - ankaŭ

nornen (Tunjukkan profil) 1 Oktober 2014 20.34.40

inutix:Li pensis, ke li estus malsata. - ankaŭ
Yes, I forgot this combination. But as -us is tenseless, we do not know when the "estus malsata" occurred (or not occurred). But this is the same in direct speech:

Li pensis: Mi estus malsata.

tommjames (Tunjukkan profil) 2 Oktober 2014 09.29.07

m_v:mi demandas min, ĉu tio ankaŭ validas, se la ĉeffraza verbo ne montras parolon, sed penson, percepton aŭ ion alian.
Laŭ mia sperto jes. Kiam la verbo iel temas pri percepto, la regulon pri tempokonservo oni ĝenerale sekvas.

amigueo (Tunjukkan profil) 10 Oktober 2014 07.01.50

nornen:Laŭ mia scio, vi pravas.

Cetere, ne estas malsameco inter ĉefverbo de rakontado (diras, krias, etc), percepto (vidis, aŭdis, falris), aŭ aliaj.

Baze, la tempo de la dependanta verbo estas rilativa al tempo de la ĉefverbo.

Li pensis, ke li estas malsata. = Kiam li havis tiun pensaĵon, li estis malsata.
Li pensis, ke li estis malsata. = Antaŭ ol li havis tiun pensaĵon, li estis malsata.
Li pensis, ke li estos malsata. = La malsato okazis post la pensado, eble antaŭ la nuno, eble nun, eble post la nuno.
li pensis ke ni malsatu
li pensis ke ni malsatu is
li pensis ke ni malsatu tre os !!!
li pensis ke ni malsatus is
li pensis ke ni malsatus as

mi komprenas ke la gramatiko estas estranga, sed us kaj u iĝas pli tempaj. ĉu eblas esprimi tion per ĝusta gramatiko?

amigueo (Tunjukkan profil) 20 Oktober 2014 14.15.15

mi kantis kiam ŝi alvenis

kun/je ŝi alveninta, mi kantis

mi deziris ke li kantu longe is (isege)

mi deziris ke li kantintu antaŭ longe

mi deziris lin kantinti antaŭ longe

mi pensas ke esperanto celas simpligi tensojn kiam eble.
tial, strukturoj kiel "mi kantis kiam ŝi alvenis" (mi kantis post ŝia alveno) egalas al "mi kantis kun ŝi alveninta"

antaŭdankon

Kembali ke atas