Więcej

Pri Libro de Ŝanĝo, Lernolibro pri Libro de Ŝangĝo

od Abengo, 2 stycznia 2008

Wpisy: 10

Język: Esperanto

Abengo (Pokaż profil) 2 stycznia 2008, 17:34:05

Lernolibro de Io
verkanta de Ĝŭo Ĝaŭming

Leciono Unu Bazaj Reguloj

Cingo (_Jing) estas kanonita libro, aŭ bele kaj daŭre rekognita libro kiel Sankta Libro. _Yi-Jing estas la granda kanonita libro de Ĉinio. Ofte ĝi estas nomita Libro de Ŝanĝo. Io estas la vorto por ŝanĝo kreinta de Esperantisto Abengo. Ii estas la rilata verbo de Io, aŭ ŝanĝi. Ŝanĝo en ĉina lingvo estas simple _yi aŭ i. Oni povas nomi la Libron de Ŝango ankaŭ Libron de Io aŭ Iolibron esperante.

La vorto post substreko estas ĉina vorto laŭ norma fonetikumo, ekzemple:
_Zhou-Yi: Io de Ĝoŭ Dinastio
_gua: guo, pendo (fakte pendaĝo aŭ pendanta montrilo)
_tŭan: tŭano, ĵuĝo
_xiang: ŝango, bildo
_xi aŭ _xi-ci: ŝicio, fadeno, fadenofrazo
Streketo estas uzita por dividi la ĉinaj vortoj, ekzemple:
_ba-gua: okpendaro
_da-guo: nomo de iu pendo
_xiao-guo: nomo de iu pendo
_Qian-kun: Ĉielo kaj tero
_Shang-tuan: antaŭa parto de tŭano
Majusklo estas uzita por propra nomo, Io kaj nomo de pendoj, exzemple:
Io: Ŝanĝo
Kano: aro de okpendaro
Da-guo: aro de kombipendaro
_Fu-xi: Kreanto de _ba-gua
_Huang-di: Imperiestro Hŭang
_Kong-zi: Konfucio
_Wen-wang: Reĝo Ŭen
_Zhong-guo: Ĉinio

Leciono Du Numeraro de Io

Ĉina Numeraro de unu ĝis naŭ:
_yi unu
_er du
_san tri
_si kvar
_wu kvin
¬_liu ses
_qi sep
_ba ok
_jiu naŭ

Estas ĉielaj numero kaj teraj numeroj.
La malparaj numeroj, unu, tri, kvin, sep kaj naŭ estas ĉielaj numeroj. Oni diras ke unu estas la komenco de ĉiela numero, kaj naŭ estas la fino de ciela numero.
La paraj numeroj, du, kvar, ses, ok estas teraj numeroj. Oni diras ke du estas la komenco de tera numero, kaj ok estas la fino de tera numero.

Komence estas senlimo. Senlimo generadas grandlimon, grandlimo generadas dulimaron, dulimaro generadas kvarbildaron, kvarbildaro generadas okpendaron.
Ono (_Yin) kaj ino (_Yang) faras dulimaro. Ono kaj ino estas la aroj de dulimaro. Estas ona kaj ina limoj.
Oriento, okcidento, sudo kaj nordo estas la kvar direktoj de tero. Printempo, sumero, aŭtuno kaj vintro estas la kvar sezonoj de jaro. Kvar direktoj kaj kvar sezonoj estas ekzemploj de kvarbildaro.

Ses estas la numero de ino.
Naŭ estas la numero de ono.

Leciono Tri Okpendaro

Guo, aŭ pendo estas la simbolo kiu montras la staton de iu afero. Estas ok guoj aŭ pendoj. Ni uzas pendon pli ofte al guon.

De aroj de okpendaro en ĉina lingvo estas: _Qian, _Kan, _Gen, _Zhen, _Xun, _Li, _Kun, _Dui.

De aroj de okpendaro estas: Ĉano, Kano, Gono, Ĝeno, Ŝuno, Lio, Kuino, Dujo. Geno estas la alia nomo de Gono. Por ne konfusi inter Genon kaj Ĝeno, oni kutime ne uzas Genon. Kuno estas la alia nomo de Kuino. Por ne konfusi inter la vortojn kun kaj kuno, oni ŝanĝas Kuno al Kuino. Kuino estas la pli ina pendo el la okpendaro.

La pendaro estas reprezentita de trigramo kaj trigramo estas farita el tri strekoj. Estas plena streko kaj divida streko. Plena streko reprezentas onon, kaj divida streko reprezentas inon.

Ĉano estas farita el tri plenaj strekoj, kaj Kuino estas farita el tri dividaj strekoj. La trigramo de Ĉano estas on-on-ono, kaj la trigramo de Kuino estas in-in-ino.

Aliaj pendoj estas faritaj per miksi la plenan kaj dividan strekojn.
Kano estas on-in-ono,
Gono estas on-in-ino,
Ĝeno estas in-in-ono,
Ŝuno estas on-on-ino,
Lio estas in-on-ino,
Dujo estas in-on-ono

Stakado aŭ kombinado de iu du pendoj iĝas kombipendoj. Estas sesdek kvar kombipendoj. La kombipendo nomiĝas facile ankaŭ pendo. Ĉiu kombipendo havas lian propran nomon. Oni maljusklas la nomon de ĉiu pendo kaj kombipendo.

La kombipendo estas farita el intera kaj ekstera pendoj, aliavorte, el ses strekoj. La simbolo de ses strekoj nomiĝas sesgramo. Ekzemple:
Tajo aŭ Tajpendo estas kombipendo de Kuino kaj Ĉano. La Ĉano estas la intera pendo kaj la Kuino estas la ekstera pendo. Oni diras ke Tajpendo havas

Leciono Kvar Signifoj kaj Simbolaj Bildoj de Ok Pendoj

Aroj de okpendaroj estas Ĉano, Kano, Gono, Ĝeno, Ŝuno, Lio, Kuino, kaj Dujo. Ĉiu pendo havas ĝia signifoj.

Signifoj de Ĉano:
Ĉielo, naturo, universo, rigido, solido, patro
Signifoj de Kuino:
Tero, Dolĉo, Moleĉo, patrino
Signifoj de Ĝeno:
Movado, tertremo, tondro, viro
Signifoj de Ŝuno:
Vento, arbo, profundeco, humileco, virino
Signifoj de Kano:
Nubo, pluvo, akvo, rivero, dangero, viro
Signifoj de Lio:
Fajro, Brilo, klero, suno, aneksaĝo, virino
Signifoj de Gono:
Monto, restado, solideco, lumo, Viro
Signifoj de Dujo:
Lago, amikeco, feliĉo, virino

Bildo de ĉiu pendo:
Ĉano: Ĉielo
Kuino: Tero
Ĝeno: Tondro
Ŝuno: Vento
Kano: Akvo
Lio: Fajro
Gono: Monto
Dujo: Lago

Oni diras post rigardinta ĉielon kaj teron _Fu--xi kreis la okpendaron. _Fu--xi estas la nomo de iu imperiestro antaŭ pli ol 4000 jaroj. Neniu povas montri lian ekzistenton.

rosto (Pokaż profil) 2 stycznia 2008, 18:12:01

Ĥa-ĥa! Kial mi ĝis nun ne pripensis, ke ĉina in estas preskaŭ sama kio estas esperanta in!
En Rusio ni kutimis al ĉinaj filozofaj
in - ina,
jan - vira.
Eble en Eŭropo estas same?
Sed ĉi tie estas in, on.

Ankaŭ estas demando al ĉinaj amikoj: ĉu jam ekzistas esperanta traduko de Libro pri Vojo kaj Bono de Lao-czi?

.....

Abengo:Io estas la vorto por ŝanĝo kreinta de Esperantisto Abengo.
"i" jam signifas variablo esperante. Signifas varianto. Se ni dirus ne "Libro de Ŝanĝo" sed "Libro de variado" aŭ "Libro de vario", ĉio fariĝos komprenebla. Ĉu prave?

P.S. Ĥa-ĥa, kara Abengo, mi suspektas, ke tia freneza disputo pri ino-malino donis al vi ĉi tian bonan ideon paroli pri I-cing.

Abengo (Pokaż profil) 7 stycznia 2008, 05:13:28

Via argumento estas prava, sed estas tri signifoj en Io:
1. ŝanĝado, aŭ variado
2. facileco. La ŝanĝo estas facila
3. interĉanĝo

Io enhaviĝas tri misterioj:
1. Kialo de Io
2. Figuro de Io
3. Numero de Io

Do estas ne sufice bona ke oni nomi La Libron de Io kiel La Libron de Valiado.

rosto:Ĥa-ĥa! Kial mi ĝis nun ne pripensis, ke ĉina in estas preskaŭ sama kio estas esperanta in!
En Rusio ni kutimis al ĉinaj filozofaj
in - ina,
jan - vira.
Eble en Eŭropo estas same?
Sed ĉi tie estas in, on.

Ankaŭ estas demando al ĉinaj amikoj: ĉu jam ekzistas esperanta traduko de Libro pri Vojo kaj Bono de Lao-czi?

.....

Abengo:Io estas la vorto por ŝanĝo kreinta de Esperantisto Abengo.
"i" jam signifas variablo esperante. Signifas varianto. Se ni dirus ne "Libro de Ŝanĝo" sed "Libro de variado" aŭ "Libro de vario", ĉio fariĝos komprenebla. Ĉu prave?

P.S. Ĥa-ĥa, kara Abengo, mi suspektas, ke tia freneza disputo pri ino-malino donis al vi ĉi tian bonan ideon paroli pri I-cing.

rosto (Pokaż profil) 7 stycznia 2008, 11:07:03

Dankon pri via klarigo, Abengo.
Mi komprenis, ke la nomo "La Libro de Ŝanĝoj" estas pli ĝusta, sed tamen ne plene ĝusta. Pro tio vi kreis nomo "La Libro de Io", kaj "Io" oni devas skribi majuskle por diferenci ĝin de "io", ankaŭ tio estas nomo de libro.
Abengo:estas tri signifoj en Io:
1. ŝanĝado, aŭ variado
2. facileco. La ŝanĝo estas facila
3. interĉanĝo
Ĉi tio priskribo ŝajnas al mi tre simila al priskribo de kvantuma transiro de kvantuma mekaniko (fiziko). Mi ne mirus se la plej ĝusta traduko estus "La libro de kvantumaj transiroj".
...
Oni kutimis bildi trigramojn horizontale de malsupre, sed tio ne estas eble fari per kutima eŭropa klavaro. Ĉu estus rajte skribi jene:

||| Ĉielo

::: Tero

::| Tondro

||: Vento

|:| Akvo

:|: Fajro

|:: Monto

:|| Lago

Same kiel ni bildas ridetoj (-:
Ĉu tio estas figuroj de Io?
....

Kio estas kialo de Io?

Abengo (Pokaż profil) 10 stycznia 2008, 14:42:29

Leciono Kvar Signifoj kaj Simbolaj Bildoj de Ok Pendoj

Aroj de okpendaroj estas Ĉano, Kano, Gono, Ĝeno, Ŝuno, Lio, Kuino, kaj Dujo. Ĉiu pendo havas ĝia signifoj.

Signifoj de Ĉano:
Ĉielo, naturo, universo, rigido, solido, patro
Signifoj de Kuino:
Tero, Dolĉo, Moleĉo, patrino
Signifoj de Ĝeno:
Movado, tertremo, tondro, viro
Signifoj de Ŝuno:
Vento, arbo, profundeco, humileco, virino
Signifoj de Kano:
Nubo, pluvo, akvo, rivero, dangero, viro
Signifoj de Lio:
Fajro, Brilo, klero, suno, aneksaĝo, virino
Signifoj de Gono:
Monto, restado, solideco, lumo, Viro
Signifoj de Dujo:
Lago, amikeco, feliĉo, virino

Bildo de ĉiu pendo:
Ĉano: Ĉielo
Kuino: Tero
Ĝeno: Tondro
Ŝuno: Vento
Kano: Akvo
Lio: Fajro
Gono: Monto
Dujo: Lago

Oni diras ke obzervadinte ĉielon kaj teron _Fŭi kreis la okpendaron. _Fu-xi estas la nomo de iu imperiestro antaŭ pli ol 4000 jaroj. Neniu povas montri lian ekzistenton.

Abengo:Lernolibro de Io
verkanta de Ĝŭo Ĝaŭming

Leciono Unu Bazaj Reguloj

Cingo (_Jing) estas kanonita libro, aŭ bele kaj daŭre rekognita libro kiel Sankta Libro. _Yi-Jing estas la granda kanonita libro de Ĉinio. Ofte ĝi estas nomita Libro de Ŝanĝo. Io estas la vorto por ŝanĝo kreinta de Esperantisto Abengo. Ii estas la rilata verbo de Io, aŭ ŝanĝi. Ŝanĝo en ĉina lingvo estas simple _yi aŭ i. Oni povas nomi la Libron de Ŝango ankaŭ Libron de Io aŭ Iolibron esperante.

La vorto post substreko estas ĉina vorto laŭ norma fonetikumo, ekzemple:
_Zhou-Yi: Io de Ĝoŭ Dinastio
_gua: guo, pendo (fakte pendaĝo aŭ pendanta montrilo)
_tŭan: tŭano, ĵuĝo
_xiang: ŝango, bildo
_xi aŭ _xi-ci: ŝicio, fadeno, fadenofrazo
Streketo estas uzita por dividi la ĉinaj vortoj, ekzemple:
_ba-gua: okpendaro
_da-guo: nomo de iu pendo
_xiao-guo: nomo de iu pendo
_Qian-kun: Ĉielo kaj tero
_Shang-tuan: antaŭa parto de tŭano
Majusklo estas uzita por propra nomo, Io kaj nomo de pendoj, exzemple:
Io: Ŝanĝo
Kano: aro de okpendaro
Da-guo: aro de kombipendaro
_Fu-xi: Kreanto de _ba-gua
_Huang-di: Imperiestro Hŭang
_Kong-zi: Konfucio
_Wen-wang: Reĝo Ŭen
_Zhong-guo: Ĉinio

Leciono Du Numeraro de Io

Ĉina Numeraro de unu ĝis naŭ:
_yi unu
_er du
_san tri
_si kvar
_wu kvin
¬_liu ses
_qi sep
_ba ok
_jiu naŭ

Estas ĉielaj numero kaj teraj numeroj.
La malparaj numeroj, unu, tri, kvin, sep kaj naŭ estas ĉielaj numeroj. Oni diras ke unu estas la komenco de ĉiela numero, kaj naŭ estas la fino de ciela numero.
La paraj numeroj, du, kvar, ses, ok estas teraj numeroj. Oni diras ke du estas la komenco de tera numero, kaj ok estas la fino de tera numero.

Komence estas senlimo. Senlimo generadas grandlimon, grandlimo generadas dulimaron, dulimaro generadas kvarbildaron, kvarbildaro generadas okpendaron.
Ono (_Yin) kaj ino (_Yang) faras dulimaro. Ono kaj ino estas la aroj de dulimaro. Estas ona kaj ina limoj.
Oriento, okcidento, sudo kaj nordo estas la kvar direktoj de tero. Printempo, sumero, aŭtuno kaj vintro estas la kvar sezonoj de jaro. Kvar direktoj kaj kvar sezonoj estas ekzemploj de kvarbildaro.

Ses estas la numero de ino.
Naŭ estas la numero de ono.

Leciono Tri Okpendaro

Guo, aŭ pendo estas la simbolo kiu montras la staton de iu afero. Estas ok guoj aŭ pendoj. Ni uzas pendon pli ofte al guon.

De aroj de okpendaro en ĉina lingvo estas: _Qian, _Kan, _Gen, _Zhen, _Xun, _Li, _Kun, _Dui.

De aroj de okpendaro estas: Ĉano, Kano, Gono, Ĝeno, Ŝuno, Lio, Kuino, Dujo. Geno estas la alia nomo de Gono. Por ne konfusi inter Genon kaj Ĝeno, oni kutime ne uzas Genon. Kuno estas la alia nomo de Kuino. Por ne konfusi inter la vortojn kun kaj kuno, oni ŝanĝas Kuno al Kuino. Kuino estas la pli ina pendo el la okpendaro.

La pendaro estas reprezentita de trigramo kaj trigramo estas farita el tri strekoj. Estas plena streko kaj divida streko. Plena streko reprezentas onon, kaj divida streko reprezentas inon.

Ĉano estas farita el tri plenaj strekoj, kaj Kuino estas farita el tri dividaj strekoj. La trigramo de Ĉano estas on-on-ono, kaj la trigramo de Kuino estas in-in-ino.

Aliaj pendoj estas faritaj per miksi la plenan kaj dividan strekojn.
Kano estas on-in-ono,
Gono estas on-in-ino,
Ĝeno estas in-in-ono,
Ŝuno estas on-on-ino,
Lio estas in-on-ino,
Dujo estas in-on-ono

Stakado aŭ kombinado de iu du pendoj iĝas kombipendoj. Estas sesdek kvar kombipendoj. La kombipendo nomiĝas facile ankaŭ pendo. Ĉiu kombipendo havas lian propran nomon. Oni maljusklas la nomon de ĉiu pendo kaj kombipendo.

La kombipendo estas farita el intera kaj ekstera pendoj, aliavorte, el ses strekoj. La simbolo de ses strekoj nomiĝas sesgramo. Ekzemple:
Tajo aŭ Tajpendo estas kombipendo de Kuino kaj Ĉano. La Ĉano estas la intera pendo kaj la Kuino estas la ekstera pendo. Oni diras ke Tajpendo havas

Leciono Kvar Signifoj kaj Simbolaj Bildoj de Ok Pendoj

Aroj de okpendaroj estas Ĉano, Kano, Gono, Ĝeno, Ŝuno, Lio, Kuino, kaj Dujo. Ĉiu pendo havas ĝia signifoj.

Signifo

Abengo (Pokaż profil) 10 stycznia 2008, 14:44:38

Leciono Kvin Pri la Teksto en Io-Libro

Aŭguristo estas la profeciulo kiu helpas akiri simbolon por aŭguri. Oni povas ankaŭ akiri simbolon de si mem. En la antikva tempo en Ĝoŭ-Dinastio la regno akiris aŭguroj pri gravaj aferoj. La aŭguroj estis la simbobo de sesgramoj. Estas 64 sesgramoj. Ĉiu ssgramo estas farita per staki du trigramoj. Estas ok trigramoj, Kombinado de du trigramoj rezultas 64 sesgramoj. Ĉiu trigramo estas pendo kaj ĉiu sesgramo estas kombipendo, ankaŭ nomita pendo. ĉiu pendo havas sian propran nomon.

Aŭgurojn de ĉiuj pendoj estis kolektitaj en la Io-Libro. Oni diras la frazoj de Ia aŭguroj estis skribitaj de Reĝo Ŭen. Ĉiu pendo havas ses strkojn, kaj la strekoj de ĉiu pendo povas ina aŭ ona. Por ĉiu streko de pendo estas straka nomo kaj diro . Oni nomigas ilin streknomo kaj strekofrazon. En la strekofrazo estas priskribo, aŭgura diro pri la afero kaj la propono. La aŭgura frazoj de ĉiu pendo estas mallongaj, ne pli longa ol cent ĉinaj leteroj. La frazaro estas la ĉefa parto de Io-Libro. Ĝi estis skribita en maldikaj bambuaj plakoj.

Io-Libro havas nur iomete pli multe ol kvar mil ĉinaj leteroj. Io-Libro konzistas el du partoj. La unua parto enhavas aŭgurajn frazojn de tridek pendoj, kiu estas nomigita Supra Libro, La dua parto enhavas aŭgurajn frazoj de restaj tridek kvar pendoj, nomigita Malsupro Libro.

La signifoj de la simplaj, profundaj kaj abstraktaj aŭguraj frazoj bezonas helpantaj rimarkoj pri historio kaj klaregoj laŭ Ia sistemo. Estas helpanta paloro pri figuro kaj signifo por ĉiu pendo. La figuro estas en ĉina lingo “Ŝiano” aŭ “Elefanto”. Oni nomigas la paloron pri la figuro de ĉiu pendo granda figuro, kaj la parolo pri la signifo de pendo malgranda figuro.

La viva klaregaro pri la pendo estis farita onidire de Konfuzio. Ĝi estis metita kiel aneksaĵo de Io-Libro, sed poste la paroloj de ĉiu pendo estis metita post la ĉefa teksto de pendo. La klarega frazo nomiĝas Tuano ĉine, ni nomigas ĝin laŭ ĝia signifo konfuzia klarego.
En la Io-libro ofte komencas la frazo “Ŝiano diras:” Oni lomprenas ke “la figuro de pendo laŭ Konfuzio estas:”
En la Io-Libro ofte komencas la frazo “Tuano diras:”. Oni komprenis kiel “La klarego de Konfuzio pri tio estas:”
Leciono Ses Dek Flugiloj

Dek Flugiloj (十翼) estas la kroma parto de propra Io-Libro por faciligi la kompreno de Io-Libro. Fakte Ili estas metita kune en la Io-Libro. Ili fontis de diversaj aŭtoroj en diversaj tempoj antaŭ aŭ en Han-dinastio. La sekvanta tabelo sumaras la pli gravaj punktoj de Dek Flugiloj

Ĉina Nomo Esperanta Nomo Signifa Nomo Ŝajna Aŭtoro
Shang Tuan 上彖 Tuano Suba Klaregaro Suba Regno Ven
Xia-Tuan  下彖 Tuano Malsuba Klaregaro Malsuba Regno Ven
Shang-Xiang上象 Ŝano Suba Figuraro Suba Konfuzio
Xia-Xiang  下象 Ŝano Malsuba Figuraro Malsuba Konfuzio
Xi-Ci-Shang 繫辭上 Sicio Suba Fadenaro Suba Konfuzio
Xi-Ci-Xia 繫辭下 Sicio Malsuba Fadenaro Malsuba Konfuzio
Wen-Yan 文言 Vengano Ĉan-Kuina Tesaro Konfuzio
Shuo-Gua 說卦 Ŝuaoguo Pendara Rakontaro Konfuzio
Xu-Gua 序卦 Siguo Pendara Ordigo Ne konita
Ca-Gua 雜卦 Caguo Pendara Diversaĵaro Ne konita

Abengo:Lernolibro de Io
verkanta de Ĝŭo Ĝaŭming

Leciono Unu Bazaj Reguloj

Cingo (_Jing) estas kanonita libro, aŭ bele kaj daŭre rekognita libro kiel Sankta Libro. _Yi-Jing estas la granda kanonita libro de Ĉinio. Ofte ĝi estas nomita Libro de Ŝanĝo. Io estas la vorto por ŝanĝo kreinta de Esperantisto Abengo. Ii estas la rilata verbo de Io, aŭ ŝanĝi. Ŝanĝo en ĉina lingvo estas simple _yi aŭ i. Oni povas nomi la Libron de Ŝango ankaŭ Libron de Io aŭ Iolibron esperante.

La vorto post substreko estas ĉina vorto laŭ norma fonetikumo, ekzemple:
_Zhou-Yi: Io de Ĝoŭ Dinastio
_gua: guo, pendo (fakte pendaĝo aŭ pendanta montrilo)
_tŭan: tŭano, ĵuĝo
_xiang: ŝango, bildo
_xi aŭ _xi-ci: ŝicio, fadeno, fadenofrazo
Streketo estas uzita por dividi la ĉinaj vortoj, ekzemple:
_ba-gua: okpendaro
_da-guo: nomo de iu pendo
_xiao-guo: nomo de iu pendo
_Qian-kun: Ĉielo kaj tero
_Shang-tuan: antaŭa parto de tŭano
Majusklo estas uzita por propra nomo, Io kaj nomo de pendoj, exzemple:
Io: Ŝanĝo
Kano: aro de okpendaro
Da-guo: aro de kombipendaro
_Fu-xi: Kreanto de _ba-gua
_Huang-di: Imperiestro Hŭang
_Kong-zi: Konfucio
_Wen-wang: Reĝo Ŭen
_Zhong-guo: Ĉinio

Leciono Du Numeraro de Io

Ĉina Numeraro de unu ĝis naŭ:
_yi unu
_er du
_san tri
_si kvar
_wu kvin
¬_liu ses
_qi sep
_ba ok
_jiu naŭ

Estas ĉielaj numero kaj teraj numeroj.
La malparaj numeroj, unu, tri, kvin, sep kaj naŭ estas ĉielaj numeroj. Oni diras ke unu estas la komenco de ĉiela numero, kaj naŭ estas la fino de ciela numero.
La paraj numeroj, du, kvar, ses, ok estas teraj numeroj. Oni diras ke du estas la komenco de tera numero, kaj ok estas la fino de tera numero.

Komence estas senlimo. Senlimo generadas grandlimon, grandlimo generadas dulimaron, dulimaro generadas kvarbildaron, kvarbildaro generadas okpendaron.
Ono (_Yin) kaj ino

Abengo (Pokaż profil) 10 stycznia 2008, 14:47:07

Leciono Sep Trigramoj de Ok pendoj

Trigramo estas farita kun tri strekoj de ino aŭ ono. Ina streko estas divida streko, kaj ona streko plena streko. 2 x 2 x 2 faras 8, do ok pendoj.
Trigramo Ĉina Nomo Esperantigita
Nomo Ĉina
Kromnomo Esperantigita
Kromnomo Signifa
Kromnomo
On-On-On Ĉian 乾 Ĉano Tian Teno Ĉielo
In-On-In Kan 坎 Kano Shui Ŝŭeo Akvo
On-In_in Gen 艮 Geno Shan Ŝano Montano
In-In-On Zhen 震 Deno Lei Lejo Tondro
On-On-In Xun 巽 Ŝuno Fong Funo Vento
On-In-On Li  離 Lio Huo Foo Fajro
In-In-In Kun 坤 Kuno Di Deo Tero
In-On-On Dui 兌 Dujno Ze Ceo Lago

Rimarki:
1. Originaj Ĉinaj nomoj estas donita kaŭ Pinyina Sistemo.
2. Esperantigitaj nomoj de Pendoj estas rekomendita de jena aŭtoro.
3. Esperantigitaj nomoj de pendaj kromnomoj estas rekomendita de jena aŭtoro. Funo anstataŭ Fona estas uzita por la kromonomo de Ŝuno, por ne konfusi kun esperanta vorto fono; Foo anstataŭ Huo estis selektita por Fajro por Fo estas la antikva elparolo de Huo, kaj Foo similas Fajro kun komenca litero F. Dio ne estas uzita por la pendo Di, por Dio esperante estas por supernatura estaĵo. Deo estas selektita por Kuno (Oni komprenas ke Deo estas la patrino de ĉiuj kreskaĵoj, aŭ la patrino de Deveno).
Teksto por memori la trigramon de ĉiu pendo

Ĉano estas tri plenaj strekoj
Kuno estas ses etaj strekoj
Deno similas al suprena poto
Geno similas al malsuprena bovlo
La mezo de Lio estas malplena
La mezo de Kano estas plena
La supro de Dujo troviĝas manketo
La malsuro de Ŝuno troviĝas krevo
乾三連
坤六斷
震仰盂
艮覆碗
離中虛
坎中滿
兌上缺
巽下斷

Abengo:Lernolibro de Io
verkanta de Ĝŭo Ĝaŭming

Leciono Unu Bazaj Reguloj

Cingo (_Jing) estas kanonita libro, aŭ bele kaj daŭre rekognita libro kiel Sankta Libro. _Yi-Jing estas la granda kanonita libro de Ĉinio. Ofte ĝi estas nomita Libro de Ŝanĝo. Io estas la vorto por ŝanĝo kreinta de Esperantisto Abengo. Ii estas la rilata verbo de Io, aŭ ŝanĝi. Ŝanĝo en ĉina lingvo estas simple _yi aŭ i. Oni povas nomi la Libron de Ŝango ankaŭ Libron de Io aŭ Iolibron esperante.

La vorto post substreko estas ĉina vorto laŭ norma fonetikumo, ekzemple:
_Zhou-Yi: Io de Ĝoŭ Dinastio
_gua: guo, pendo (fakte pendaĝo aŭ pendanta montrilo)
_tŭan: tŭano, ĵuĝo
_xiang: ŝango, bildo
_xi aŭ _xi-ci: ŝicio, fadeno, fadenofrazo
Streketo estas uzita por dividi la ĉinaj vortoj, ekzemple:
_ba-gua: okpendaro
_da-guo: nomo de iu pendo
_xiao-guo: nomo de iu pendo
_Qian-kun: Ĉielo kaj tero
_Shang-tuan: antaŭa parto de tŭano
Majusklo estas uzita por propra nomo, Io kaj nomo de pendoj, exzemple:
Io: Ŝanĝo
Kano: aro de okpendaro
Da-guo: aro de kombipendaro
_Fu-xi: Kreanto de _ba-gua
_Huang-di: Imperiestro Hŭang
_Kong-zi: Konfucio
_Wen-wang: Reĝo Ŭen
_Zhong-guo: Ĉinio

Leciono Du Numeraro de Io

Ĉina Numeraro de unu ĝis naŭ:
_yi unu
_er du
_san tri
_si kvar
_wu kvin
¬_liu ses
_qi sep
_ba ok
_jiu naŭ

Estas ĉielaj numero kaj teraj numeroj.
La malparaj numeroj, unu, tri, kvin, sep kaj naŭ estas ĉielaj numeroj. Oni diras ke unu estas la komenco de ĉiela numero, kaj naŭ estas la fino de ciela numero.
La paraj numeroj, du, kvar, ses, ok estas teraj numeroj. Oni diras ke du estas la komenco de tera numero, kaj ok estas la fino de tera numero.

Komence estas senlimo. Senlimo generadas grandlimon, grandlimo generadas dulimaron, dulimaro generadas kvarbildaron, kvarbildaro generadas okpendaron.
Ono (_Yin) kaj ino (_Yang) faras dulimaro. Ono kaj ino estas la aroj de dulimaro. Estas ona kaj ina limoj.
Oriento, okcidento, sudo kaj nordo estas la kvar direktoj de tero. Printempo, sumero, aŭtuno kaj vintro estas la kvar sezonoj de jaro. Kvar direktoj kaj kvar sezonoj estas ekzemploj de kvarbildaro.

Ses estas la numero de ino.
Naŭ estas la numero de ono.

Leciono Tri Okpendaro

Guo, aŭ pendo estas la simbolo kiu montras la staton de iu afero. Estas ok guoj aŭ pendoj. Ni uzas pendon pli ofte al guon.

De aroj de okpendaro en ĉina lingvo estas: _Qian, _Kan, _Gen, _Zhen, _Xun, _Li, _Kun, _Dui.

De aroj de okpendaro estas: Ĉano, Kano, Gono, Ĝeno, Ŝuno, Lio, Kuino, Dujo. Geno estas la alia nomo de Gono. Por ne konfusi inter Genon kaj Ĝeno, oni kutime ne uzas Genon. Kuno estas la alia nomo de Kuino. Por ne konfusi inter la vortojn kun kaj kuno, oni ŝanĝas Kuno al Kuino. Kuino estas la pli ina pendo el la okpendaro.

La pendaro estas reprezentita de trigramo kaj trigramo estas farita el tri strekoj. Estas plena streko kaj divida streko. Plena streko reprezentas onon, kaj divida streko reprezentas inon.

Ĉano estas farita el tri plenaj strekoj, kaj Kuino estas farita el tri dividaj strekoj. La trigramo de Ĉano estas on-on-ono, kaj la trigramo de Kuino estas in-in-ino.

Aliaj pendoj estas faritaj per miksi la plenan kaj dividan strekojn.
Kano estas on-in-ono,
Gono estas on-in-ino,
Ĝeno estas in-in-ono,
Ŝuno estas on-on-ino,
Lio estas in-on-ino,
Dujo estas in-on-ono

Stakado aŭ kombinado de iu du pendoj iĝas kombipendoj. Es

Abengo (Pokaż profil) 10 stycznia 2008, 14:49:15

Leciono Ok Enhavo de Penda Tekstaro en Io-Libro

Kutima penda tekstaro en Io-Libro enhavas:

Tekstaro pri iu pendo:
1. Trigramo de pendo
2. Aŭguro de pendo (granda aŭguro), Kanono de Pendo
3. Figuro de pendo (granda figuro). Granda Ŝano
4. Klarego de pendo (granda klarego). Granda Tuano
5. Rimakoj de pendo el Flugiloj

Grupoi de pendostrekoj
1. Unua pendotreko de jena pendo
2. Dua pendastreko de jena pendo
3. Tria pendastreko de jena pendo
4. Kvara pendostreko de jena pendo
5. Kvina pendostreko de jena pendo
6. Supra (aŭ sesa) pendostreko de jena pendo

Estas ina aŭ ona pendostreko. Ina pendostreko estas divida streko kaj ona streko estas plena streko.

Tekstaj Elementoj pri ĉiu pendostreko:
1. Aŭguro de pendostreko, Malgranda Aŭguro (Pendostreka Kanono)
2. Figuro de pendostreko, Malgranda figuro (Malgranda Ŝano)
3. Klarego de pendostreko, Malgranda Klarego (Malgranda Tuano)
4. Rimarkoj de pendo el Flugiloj, ĉefe el Fadeno (Sicio)

Abengo (Pokaż profil) 10 stycznia 2008, 14:50:46

Leciono Naŭ Ĵetado de Monero
Ĵetado de monero estas rimedo obeteni trigramon por aŭguro. La unua ĵeto obtenas kapon aŭ voston, la dua ĵeto obtenas kapon aŭ voston. La tria ĵeto obtenas ankaŭ kapon aŭ voston. Per ĵeti tri-foje oni obtenas strekon. Per ĵeti ses-foje tri-foje, oni obtenas trigramon.
Kapo reprezentas onon, kaj vosto reprezentas inon. Kapo havas valoron 3 kaj vosto havas valoro 2. Tri fojoj de ĵetoj permutas ok okazoj, nome:

kapo kapo kapo on+on+on 3+3+3=9 patro
kapo kapo vosto on+on+in 3+3+2=8 eta filino
kapo vosto kapo on+in+on 3+2+3=8 meza filino
vosto kapo kapo in+on+on 2+3+3=8 granda filino
vosto vosto kapo in+in+on 2+2+3=7 eta filo
vosto kapo vosto in+on+in 2+3+2=7 meza filo
kapo vosto vosto on+in+in 3+2+2=7 granda filo
vosto vosto vosto in+in+in 2+2+2=6 patrino

La numero 9 estas por maljunulo aŭ patro. La valoro 9 reprezentas maljunan onon. Tri fiinoj estas junulinoj aŭ junaj inoj, kiuj valoras 8 same.
Tri filoj estas junuloj aŭ junaj onoj, kiuj valoras 7 same. Por maljunulo aŭ patrino estas la numero 6. La valoro 6 reprezentas maljunan inon.
Maljuna ono fariĝos ino, kaj maljuna ino fariĝos ono. Oni faras kutime sekvantajn simbolojn:
--- x --- 9, maljunua ono, fariĝonta ino
--------- 8, juna ino
--- --- 7, juna ono
--- o --- 6, maljuna ino, fariĝonta ono
in+on+on signifas ke la unua ĵeto estas ina, la dua kaj tria ĵetoj estas onaj. in-on-on ne etas la same kiel in+on+on. In-on-on reprezentas ke la unua kaj la dua ĵetoj estas onaj, kaj la tria ĵeto estas ino. Kun plus signo oni legas supre malsupren, kaj kun minus signo oni legas malsupre supren. Do on+in+in estas la sama kiel in-in-on. Ona estas la unua ĵeto.
Oni legas la pendostrekojn ankaŭ malsupre supren. La unua pendostreko estas la plej suba streko, kaj la sesa pendostreko estas la plej supra streko. Ina pendostreko estas divida streko. Oni nomas ĝin Seso. Ona pendostreko estas plena streko. Oni nomas ĝin Naŭo.

Abengo (Pokaż profil) 10 stycznia 2008, 15:07:57

Reprezentado de trigramo kaj sesgramo;
Tri metodoj

IO-metodo:
i por ina
o por pna

iii kuna pendo(guo)
iio ŝuna pendo
ioi kana pendo
ioo duja penda ktp

10-metodo
1 unu por ona
0 nul por ina

111 ĉana pendo
000 kuna pendo
101 lia pendo
010 kana pendo ktp

Unikodo
2630-2637 por ok trigramoj

Ĉe Windoso:
2630 alt-X por Ĉano
2631 alt-X por Dujo
ktp.

2630 TRIGRAM FOR HEAVEN
= qian2
2631 TRIGRAM FOR LAKE
= dui4
2632 TRIGRAM FOR FIRE
= li2
2633 TRIGRAM FOR THUNDER
= zhen4
2634 TRIGRAM FOR WIND
= xun4
2635 TRIGRAM FOR WATER
= kan3
2636 TRIGRAM FOR MOUNTAIN
= gen4
2637 TRIGRAM FOR EARTH
= kun1

Wróć do góry