Berichten: 8
Taal: Esperanto
123xyz (Profiel tonen) 8 april 2015 15:17:12
Ĉu iu scias, kiel oni nomis en Esperanto la trueton sur la enireja pordo, tra kiu oni gardas por kontroli, kiu estas je la alia flanko? Jen foto. En la anglo, ĝi nomiĝas "peephole". La vortaro de Sonja proponas "luketo" aŭ "gvatotruo". La dua ŝajne taŭgas, sed mi volas aŭdi, kion pensas Vi. Intertempe, la unua ŝajne dubindas, ĉar "luko" miakomprene estas truo kiu enlasas lumon en iun spacon, dum la ĉefa celo de la "peephole" estas tute malsama.
Antaŭdankon
Bernadox (Profiel tonen) 9 april 2015 17:06:10
123xyz:Ĉu iu scias, kiel oni nomis en Esperanto la trueton EN la enireja pordo, tra kiu oni gardas por kontroli, kiu estas je la alia flanko? Jen foto. En la anglo, ĝi nomiĝas "peephole". La vortaro de Sonja proponas "luketo" aŭ "gvatotruo". La dua ŝajne taŭgas, sed mi volas aŭdi, kion pensas Vi. Intertempe, la unua ŝajne dubindas, ĉar "luko" miakomprene estas truo kiu enlasas lumon en iun spacon, dum la ĉefa celo de la "peephole" estas tute malsama.Mi tute konsentas kun vi, 123. Laŭ PIV 2005:
"gvat/i (tr)
1 Kaŝe, ŝtelume observi, atendi: trans la kurteno de la kabareto li gvatis la eliradon de la kudristinoj."
Laŭ mi "gvatotruo" pli bone trafas ol "luketo", trovebla en la pli malnova literaturo (ekz. ĉe Butler 1967).
Luko havas la ideon de (per klapo) fermebla truo. Tiaj fenestretoj ekzistis en malnovaj pordoj. Kutime oni de interne povis flankenŝovi kvadratan breton por malfermi la fenestreton en la pordo kaj paroli al la frapinta vizitanto.
Sed kompreneble ankaŭ pri tiu nocio eblas pluraj solvoj. La germana metaforo estas "spiona truo". Laŭ PIV 2005:
spioni (tr)
1 Sekrete observi, kiel spiono: ....
2 (f) Gvati.
------
La uzo de prepozicioj en Esperanto ne estas tiel malfacila kiel en la angla, sed daŭre iom tikla temo, ĉar ni ĉiuj tendencas kopii (paŭsi) niajn naciajn kutimojn pri ilia uzo.
Unu el la problem-paroj (almenaŭ por germanoj) estas ĝuste sur aŭ en. En la germana oni uzas multe pli ofte "sur", kie en Esperanto oni uzas "en": en insulo, en korto, en reta paĝaro, en/sur la strato. Tie ĉi sendube "en la pordo" (la truo ne sidas sur la pordo kiel muŝo, sed trapenetras ĝin). Eble okaze simple legu la artikolojn pri en kaj sur en PIV.
yugary (Profiel tonen) 26 april 2015 04:29:52
sudanglo (Profiel tonen) 27 april 2015 11:32:03
Vinisus (Profiel tonen) 27 april 2015 12:33:58
Simon_Gauvain (Profiel tonen) 27 april 2015 14:13:28
yugari:"Gvatotruo" implicas ke oni observas sekrete, sed la celo de tia truo estas tute evidenta. Ĉiaokaze, la vorto "luketo" jam troviĝas in PIV kun tiu signifo.Laŭ la vortaro, "gvati" ankaŭ signifas observi "kaŝe". Ĝuste temas pri tio: oni povas vidi la alian sen esti vidata de li, do ĉi-kaze temas pri kaŝa ago, eĉ se ne sekreta.
sudanglo:Efektive ĝi ne estas truo, sed lenso. Spionilo aŭ gvatilo.Rilate al la konstruado de la pordo, ĝi ja estas truo, en kiu oni metis lenson
Konsiderante vian rimarkon, mi pensas ankaŭ pri "porda lenso" kaj "gvatlenso", kiu povus utili okaze de preciza teknika priskribo; sed tio sonas tro pedante por la ĉiutaga vivo, en kiu verŝajne ne ĉiu scias kiel estas farita tiu vidilo kaj kio estas lenso...
Mi ŝatas "gvatilo", kiu enhavas ĉion necesan. Oni ĝenerale fajfas pri la cetero.
Vinisus:En aŭtomobilo estas antaŭglaco kaj postglaco, por pordo kial ne? "Porda travidila glaco."Nek "glaco" nek "vitro" taŭgas, ĉar ekzistas ankaŭ pordoj kun vitroj similaj al tiuj de la fenestroj.
Bernadox (Profiel tonen) 30 april 2015 08:53:48
ke vi jam diris la necesan pri tiu plia "profunda" kontribuo de Sudanglo.
amigueo (Profiel tonen) 6 juli 2015 17:33:49