Till sidans innehåll

Por kio ni uzas la literon ŭo?

av rosto, 18 januari 2008

Meddelanden: 22

Språk: Esperanto

Jasminka (Visa profilen) 18 januari 2008 21:19:29

horsto:Mi ankaŭ kelkfoje volis skribi similan mesaĝon, ĉar mi tute ne komprenas kial tiom da lernantoj de Esperanto tuj volas ŝanĝi nian bonan lingvon.
Eble ĉar Esperanto estas tro malfacila por ili? rido.gif

rosto (Visa profilen) 19 januari 2008 16:01:17

Hispanoj havas en sia lingvo la literon "h", kiun ili nomas "aĉa". Eble pro tio, ke ili tiel nomas ĝin, ili neniam ĝin prononcas.
Hispanoj havas en sia alfabeto senutilan literon.
Jen, mi eldiris tion fakton. Ĉu iu opinias, ke mi volas reformi hispanan lingvon? Ĉu eble iu mallaŭdos min pri tio? Estos interese.

horsto (Visa profilen) 19 januari 2008 17:30:56

rosto:Hispanoj havas en sia lingvo la literon "h", kiun ili nomas "aĉa". Eble pro tio, ke ili tiel nomas ĝin, ili neniam ĝin prononcas.
Hispanoj havas en sia alfabeto senutilan literon.
Jen, mi eldiris tion fakton. Ĉu iu opinias, ke mi volas reformi hispanan lingvon? Ĉu eble iu mallaŭdos min pri tio? Estos interese.
Sed se vi aldonus frazon, kiun vi ankaŭ uzis en via unua mesaĝo, oni eble povus kredi ke vi planas reformi la hispanan:
rosto:
Laŭ mi, ni uzas tute senutilan literon ŭ, kiu nur sencele kaj senbezone komplikigas la lingvon.
Fakte vi ne rekte skribas ke temas pri lingvaj ŝanĝoj ĉi tie, sed en aliaj fadenoj vi ja vigle diskutis pri tio. Mi volonte scius kio estas via intenco kiam vi skribis la mesaĝon. Ĉu vi nur volis inciti la legantojn?
Mi ankaŭ iom pensis pri la kialoj de la multaj Esperantistoj, kiuj proponas lingvoŝanĝojn. Eble estas ne nur pro tio, ke la lingvo estas tro malfacila aŭ ĉar ili opinias, ke la lingvo ne bone taŭgas kaj bezonas plibonigojn. Eble la kialo estas ke Esperanto ja apartenas al la parolantoj kaj ĉiu parolanto rajtas proponi ŝanĝojn. Kaj tiun eblecon donas neniu alia lingvo.

Hymake (Visa profilen) 20 januari 2008 16:40:25

"ŭ" estas la sama kiel "w" en Angla, kaj "j", la sama ol "y" en Angla ankaŭ

rosto (Visa profilen) 21 januari 2008 14:14:07

Mi rakontu pri unu lingva ludo de mia infaneco.
- Ĉu vi scias la lingvon Nasaon? - demandis min mia bona amiko.
- Kiun lingvon Nasaon? Mi neniam aŭdis pri ĝi! - ne komprenis mi.
- Ho! Tia lingvo Nasao! - respondis la amiko. - Tio estas tre sekreta lingvo de afrika popolo, dagonoj, kiuj alportis ĝin de ilia stelo Siriuso! Nur malmultoj scias tiun lingvon!
Mi estis tre intrigita. La amiko ekparolis Nasae, tre rapide. Mi komprenis nenion. La amiko ridis kaj klarigis al mi pri Nasao. Por paroli Nasaon oni devas meti son post ĉiu vokalo, kaj post so ripeti la vokalon.
Ĉusu visi kosompresenisis?
Dum tiu tago mi ellernis bone paroli kaj kompreni rapidan nasaan paroladon. Sed se iu ne scias la ideon, li do nenion komprenas! Poste mi eksciis, ke tiu Nasao estas sufiĉe disvastigita, almenaŭ en Rusio, kaj ke miaj gepatroj ankaŭ parolis Nasaon infanece. Sed jes ja, tio estas "sekreta lingvo", ĉar la plejmulto ne scias pri ĝi.
horsto:Fakte vi ne rekte skribas ke temas pri lingvaj ŝanĝoj ĉi tie, sed en aliaj fadenoj vi ja vigle diskutis pri tio.
Mi memoras nur unun tian kazon, kie temas pri "maldefinita tempo de verbo". Tio estas humura fadeno. Terurĉjo donis rusan tradukon de la frazo "Mi ames vin". Mi provu traduki angle: "I be in love about you". Mi nur provis, eble mi ne tiom bone sentas anglan. Tio estas malkorekta, ŝercema gramatika formo, sed tia formo havas sian sencon, almenaŭ ŝerce. Eble en ĉiuj lingvoj ekzistas tiuj malkorektaj ŝercemaj formoj, kiuj tamen kvazaŭ havas ian sencon. Se iu lingvo vere estas via lingvo, vi ja povas ludi ĝin!

rosto (Visa profilen) 22 januari 2008 15:57:55

Mi asertis, ke mi estis mallaŭdita ne juste...
Se iu mallaŭdos min post tio, kio mi ĉi tie nun skribos, tio estos normale, ĉar mi volas leviĝi vere malsanan problemon.
Verdire, la litero ŭo per si mem ne tre interesiĝis min. Tio estas nur ero de pli granda problemo.
En forumo estis menciita iu retpaĝo, Tomasoavro donis la ligilo:
KIEL VARBI KAJ KIEL NE VARBI PRI ESPERANTO
La plej oftaj eraroj dum informado pri Esperanto
.....
-Uzi la x-metodon por skribi ekzemplajn frazojn.

Imagu ke vi neniam aŭdis pri iu internacia lingvo nomita "Esperanto".
Imagu ke vi vidas ekzemplan tekston en tiu lingvo. En ĉiu tria vorto estas ikso.
De kie vi sciu ke tiuj strangaj iksoj estas nur konvencio anstataŭ supersignoj?
Kio estos via reago kiam vi provos laŭtlegi tiujn frazojn?
Ĉu tio helpos vin havi bonan opinion pri tiu strangaspekta lingvo?
Vidu, al kio kondukis nin tia malnova problemo pri ĉapelitaj literoj. Esperantistoj hontas montri sian skribmetodon. Aŭ ĉu Esperantujo fariĝis ia ezotera organizo, kie ekzistas informo, kion oni devas doni nur al "inicitoj"? Kial aperiĝis ideo kaŝi ion ajn pri la lingvo? Ĉu tio estas normale?
Kial mi komencis la parolado de la litero ŭo?

Laŭ tia "Fundamenta Gramatiko" denove:
A) ALFABETO
......
Rimarko 2: Presejoj, kiuj ne posedas la literojn ĉ, ĝ, ĥ, ĵ, ŝ, ŭ, povas anstataŭ ili uzi ch, gh, hh, jh, sh, u.

Kiam la Fundamento estis skribita, Interreto ankoraŭ ne ekzistis. Interreto postulas novajn decidojn. Eble mi ne pravas, sed kiel mi vidas rete, la plejmulto de esperantistoj ne plaĉas h-sistemon, ili preferas x-sistemon. Sed x-sistemo estas nur provizora decido.
Pri la litero ĥo problemo ne estas granda, oni povas anstataŭigi ĝin per ko laŭbezone, pri tio jam ekzistas decido.
Ankaŭ la literon ŭo finfine oni povas skribi senĉapele, certe laŭ Fundamento. Ekzistas malmulte da ofte uzataj vortoj kun ŭo. Finfine oni povas nur memori, kiel oi devas prononci tiujn vortojn. Mi komencis paroladon pri ŭo ĉar mi ekpensis, eble pri ŭo oni povas decidi ion similan kiel pri ĥo. Eble mi eraris. Tamen pri ŭo la problemo estas iel ajn solvebla.
Restas nur problemo pri kvar literojn: ĉo, ĝo, ĵo, ŝo.
Kompreneble temas nur pri pli perfekta skribsistemo, jam ekzistas kelke da tioj.
Mi havas unun ideon, sed eble iu havas pli bonan.
Nun vi povas mallaŭdi min. Estos juste.

horsto (Visa profilen) 22 januari 2008 21:20:34

Mi ne pensas ke la ĉapelitaj literoj plu estas problemo. Nuntempe jam multaj komputiloj uzas la unikodon, en malmultaj jaroj ĉiuj faros. Krome, kiel Terurĉjo skribis, estas ja multaj lingvoj kiuj havas ne latinajn literojn, ekzemple la germana lingvo havas la sekvajn: äöüß

horsto (Visa profilen) 23 januari 2008 19:19:44

Terurĉjo:Horsto, kiel germanoj tajpas supersignitajn literojn?, ĉu ekzistas apartaj klavoj por la literoj aŭ necesas aldone puŝi ion, ekzemple Shift aŭ Alt?
Ankaŭ la rusa havas tiajn literojn: ё kaj й, sed por tiuj literoj sur klavaro oni uzas klavojn "`" kaj "q", kiam la klavaro funkcias ruslingve, se certe oni uzas QWERTY.
La germana klavaro havas QWERTZ geometrion, kio signifas ke ĉiuj latinaj literoj havas la saman lokon kiel sur angla klavaro, nur la literoj z kaj y estas interŝanĝitaj. Ankaŭ la pozicioj de la ciferoj estas la samaj sed preskaŭ ĉiu alia signo havas alian pozicion ol sur la angla. La supersignitaj literoj havas po apartan klavon, ö kaj ä dekstre de l, ü dekstre de p kaj ß dekstre de 0.

horsto (Visa profilen) 23 januari 2008 20:12:30

Mi ĵus ludis kun mia sistemo, mi uzas linuksan sistemon kiu havas la KDE uzantinterfacon (GUI). Estas tute simple selekti klavarojn de diversaj landoj, do mi selektis germanan, Esperantan kaj usonan klavarojn. Per unu musklako mi nun povas ŝanĝi la klavaron. Se mi selektas Esperanton la klavo q estas ŝ, w estas ĵ, y estas ĝ, x estas ĉ, ö estas ŭ, kaj ä estas ĥ, fascine ĉu ne?

rosto (Visa profilen) 24 januari 2008 14:20:09

horsto:...q estas ŝ, w estas ĵ, y estas ĝ, x estas ĉ...
Jen, tio estis mia ideo. Ĉio jam ekzistas, mi nur ne sciis. Bone, se iu instalis por si esperantan klavaron, sed kio pri SMS, pri publikaj komputilaj, pri komensantoj, kaj eble tiel plu? Eble oni povas nur uzi ĉiujn literojn de latina alfabeto tiamanere senĝene?

Tia edeo, uzi ĉiujn literojn, estas malnova, sed kutime oni opiniis, ke ŭ estas w, tio estis eraro. Jen, nuntempe ĉio estas solvita, nur eble ne ĉiuj scias pri tio. Mi plu havas nenion pri ĉi-temo.

Tillbaka till toppen