У садржају
Одговорити

Numero de tensoj en Esperanto

од pablo4856, 12. децембар 2015.

Поруке: 6

Језик: Esperanto

pablo4856 (Погледати профил) 12. децембар 2015. 00.40.09

Ĉu iu bonvole povus diri al mi kiom da tensoj Esperanto havas? Mi skribantas eseon por apliki al la universitato, kaj mi parolantas pri la facileco kaj efikeco de Esperanto. Ankaŭ se vi havas aliajn ideojn aŭ faktojn pri Esperanto por diri bonvole skribu ilin!

pablo4856 (Погледати профил) 12. децембар 2015. 01.05.29

Ok, ŝajne estas 6 bazaj tensoj.

opalo (Погледати профил) 12. децембар 2015. 05.26.58

La preciza nombro ("numero" estas cifero) dependas de la difino de verbotempo.

Ni povas diri ke ekzistas tri tempoj: prezenco, preterito, kaj futuro.
Kaj ke ekzistas kvar aŭ kvin modoj: indikativo, kondicionalo, volitivo, infinitivo, kaj eble participo.
La indikativo kaj participo havas tri bazajn tempojn; la aliaj modoj havas unu.
Oni kombinas ilin kun participoj por esprimi aliajn temponuancojn.

Anstataŭ tiuj enigmaj nomoj, pli bonas klarigi la verboformojn rekte:

-as = nun, -is = antaŭe, -os = poste
-us = eblo, -u = instruo, -i = ĝenerale

nornen (Погледати профил) 12. децембар 2015. 07.58.44

Estas tri absolutaj tempoj:
estanteco: -as
estonteco: -os
estinteco: -is

Estas ankaŭ tri relativaj tempoj:
samtempeco: -ant, -at
malantaŭtempeco: -ont, -ont
antaŭtempeco: -int, -it

La verbaj formoj finiĝantaj je -i, -u, -us ne markas tempon, nek absolutan, nek relativan.

Miland (Погледати профил) 12. децембар 2015. 10.05.47

Estas tri bazaj tensoj, kiel en multaj aliaj lingvoj. Krom tio estas participoj, kiuj uziĝas por agoj farinta aŭ faranta.

sudanglo (Погледати профил) 12. децембар 2015. 10.58.53

Por eviti la problemon de difino (kio ekzakte estas tenso) vi povus diri ke ekzistas en Esperanto 6 bazaj verbo-formoj kaj ankaŭ 6 participoj.

Tiuj lastaj povas (almenaŭ teorie) esti kombinataj kun iu baza formo de 'esti' por formi kompleksan verbo-formon.

Do entute estas 6 + 6x6 = 42; sed nur teorie, ĉar kelkaj de tiuj kompleksaj verboformoj estas apenaŭ uzataj.

Tamen, se vi ankaŭ volas inkluzivi 'iĝ', 'ig', 'ek' kaj 'ad' en la gamo de verb-konstruaj afiksoj la nombro de potencialaj verbo-formoj ankoraŭ signife kreskas.

Вратите се горе