Bone, mi legis iom pli pri la afero kaj eksciis tion ĉi: La afero estas tute tia, kia vi ĝin priskribis. La Повѣсть времѧньныхъ лѣтъ estas en la MOS, sed ĝia ortografio estas grave influita de la ES, verŝajne por motivoj de ŝajnigi pli edukita aux pli kulta.
Tio klarigas la apero de щ en хощєши.

Radiko + tema vokalo + finaĵo = хот + ѥ + ши
Pro j-palatizado *tj iĝas en la ES шт kaj en la MOS ч, sed pro influo de la ES, oni skribis interŝanĝeble kaj ч kaj шт (prenita rekte el la ES) kaj eĉ щ, do хощєши = хоштєши = хочєши. Se veras, kion mi legis, tio nur estas variacio ortografia.

Mi ne trovis ekzemplon de la 3a persono plurala aorista de хотѣти, sed se ĝi formiĝas pli malpli regule, mi konjektas, ke ĝi devus esti хот + ох + сѧ = хотоша.

Sume, en la MOS regule la 2a persono singulara nuntempa finiĝas per -ши, kaj la 3a persono plurala aorista (nova aoristo per ох) per -оша/-ша. Evidente estas, ke eble oni ankaux povas trovi la variantojn -шь kaj -ши, ĉu por tempa kondiĉo, loka kondiĉo, dialekta kondiĉo aux alia kapriĉo.

Mi dankas vin pro la tre interesa interparolado, kiu lernigas min multe.

Kategoričny Razkaznik

Postupaj jedino sgodno s tym izrěčenjem, ot ktorogo takože možeš hotěti, že bude vsesvětnym zakonom.

- - - -

Присловица Маја

Нишчечи тебе, нишчу себе. Чтијучи тебе, чтију себе.
Nakatinjuk', ninjuk' wib'. Nakatwoxloq'i, nawoxloq'i wib'.

Zdrav, drugari.
Jen rakonteto el mia malnova "English reader".
==========
The clever little bird
La saĝa birdeto
Razumna ptiĉka

A little bird comes flying in a garden and sits under a tree. A big grey cat comes to the tree. He sees the bird.
Eta birdo enflugas ĝardenon kaj eksidas sub arbo. Granda griza kato venas al la arbo. Li vidas la etan birdon.
Malenka ptička priletaje v sad i sede pod drevo. Veliky sery kot podhodi k tomu drevu. On vidi tu ptiĉku.

''I must get that bird for my dinner,'' thinks the cat.
"Mi devas akiri tiun birdon por mia tagmanĝo," — pensas la kato.
"Imaju dobyti ovu pticu dlja mojego obeda," — mysli kot.

And he comes near the bird. But the little bird is very clever. She sees the grey cat and flies up into the tree.
Kaj li proksimiĝas al la birdo. Sed la birdeto estas tre saĝa. Ŝi vidas la grizan katon kaj ekflugas supren sur la arbon.
I on približaje se k toj ptice. Ale ptička jest velmi razumna. Ona vidi serogo kota i vozletaje na drevo.

''Good morning, Little Bird,'' says the cat.
— Bonan matenon, Eta Birdeto, — diras la kato.
— Dobro utro, malenka ptička, — govori kot.

''Good morning, Grey Cat,'' says the bird from the tree.
— Bonan matenon, Griza Kato, — diras la birdo de sur la arbo.
— Dobro utro, Sery Kot, — govori ptica s dreva.

''Good news!'' says the cat.
— Bona novaĵo! — diras la kato.
— Dobra vest! — govori kot.

''Good news? What news?'' asks the bird.
— Bona novajho, ĉu? Kia novaĵo? — demandas la birdo.
— Dobra vest? Kaka vest? — sprašaje ptica.

The cat says: ''Very good news! All animals are now good friends! Come down from the tree. I want to speak with you. I like you very much.''
La kato diras: — Tre bona novaĵo! Ĉiuj animaloj estas nun bonaj amikoj! Venu malsupren de sur la arbo. Mi volas paroli kun vi. Mi tre ŝatas vin.
Kot govori: — Velmi dobra vest! Vse životni sut nyne dobri prijateli. Sletaj s dreva do dolu. Hoču govoriti s toboju. Velmi podobaješ se mne.

But the little bird is very clever.
Sed la birdeto estas tre saĝa.
Ale malenka ptička jest velmi razumna.

''Oh, yes,'' she says. ''You are my friend, I know it! You like me and I like you. But from this tree I can see the field and the village.''
— Ho jes, — ŝi diras. — Vi estas mia amiko, mi komprenas tion! Vi ŝatas min kaj mi ŝatas vin. Sed de ĉi-arbo mi povas vidi la kampon kaj la vilaĝon.
— O, da! — ona govori. — Ty jesi moj prijatelj, to razumeju! Ja podobaju se tobe, a ty podobaješ se mne. Ale s sego dreva mogu videti polje i selo.

''And what do you see in the village?'' asks the cat.
— Kaj kion vi vidas en la vilaĝo? — demandas la kato.
— I čto jesi vidiš v sele? — zapyta kot.

The bird says: ''I see many dogs and they are on the way to this tree.''
La birdo diras: — Mi vidas multe da hundoj kaj ili estas survoje al ĉi-arbo.
Ptica govori: — Vidžu mnogo psov i oni napravjajut se k semu drevu.

''Oh, dogs!'' says the cat and wants to run away.
— Ho, hundoj! — diras la kato kaj volas kuri for.
— O, psy! — govori kot i hoče utekati.

''Don't run away. The dogs know that all animals are friends,'' says the bird.
— Ne forkuru. La hundoj scias ke ĉiuj animaloj estas amikoj, — diras la birdo.
— Ne ubegaj. Te psy znajut, že vse životni sut prijateli, — govori ptica.

"They are village dogs, not town dogs. Perhaps they do not know the news,'' says the cat and runs away.
— Tiuj estas vilaĝaj hundoj, ne urbaj. Eble Ili ne scias ci-novaĝon, — diras la kato kaj kuras for.
— Oni sut selski psy, ne gradski. Možlivo, oni ne znajut ovu vest, — govori kot i utekaje proč.

Duševe myslji

Či Ivan Pavlov vsegda, kogda slyši zvon, mysli o jedě psov?

Može my ne nasadžajemo byliny, ale byliny nasadžajut nas, krmeči nam kyslorod, dokolě umremo i budemo gnojivom.

Advokati nadějut se, že pozyvajemo v sud; lěkari nadějut se, že razbolěvajemo se; mehaniki nadějut se, že naši avtomobily razrušajut. Jedino razbojniki želajut nam bogatost.

Korporaciji tabaka ubijut svojih najlěpših zakaznikov. Korporaciji kondomov ubijut svojih budučih zakaznikov.

Ahoj, prijateli.
Jen ankoraű unu fabeleto.
==========
The birds and the frog
La birdoj kaj la rano
Ptaki i žaba

The frog lives in a lake.
La rano loĝas en lago.
Žaba žive v jezere.

It has two friends, two big white birds.
Ĝi havas du amikojn, du grandajn blankajn birdojn.
Ona imaje dvuh prijateljev, dvuh velikih belyh ptakov.

But the birds want to go to another lake.
Sed la birdoj volas flugi al alia lago.
Ale ptaki hočut leteti k drugomu jezeru.

''My good friends, take me with you!'' says the frog.
— Miaj bonaj amikoj, prenu min kun vi, — diras la rano.
— Moji dobri dugi, vzejte mene s soboju! — govori žaba.

''Very well,'' says one of the birds.
— Bone, — diras unu el la birdoj.
— Dobro, — govori jedin iz ptakov.

''Do you see this stick?
— Ĉu vi vidas tiun branĉon?
— Či ty videš tamtu vetku?

I take one end, my friend takes the other end, and you must take the stick in your mouth in the middle.
Mi prenu unu ĝian finaĵon, mia amiko prenu la alian finaĵon, kaj vi prenu la branĉon en vian buŝon meze de ĝi.
Ja beru jedin konec, moj prijatelj bere drugy konec, a ty bereš vetku v svoji usta v jejnoj sredine.

But you must not speak!
Sed vi ne devas paroli!
Ale ne musiš govoriti!

Don't open your mouth!''
Ne ovru vian buŝon!
Ne otvarjaj svoji usta!

So one bird takes one end of the stick, the other bird takes the other end, and the frog takes the stick in its mouth in the middle.
Tiel do unu birdo prenas unu finaĵon de la branĉo, la alia birdo prenas la alian finaĵon, kaj la rano prenas la branĉon en sian buŝon meze de ĝi.
Itak jedin ptak bere jedin konec vetki, drugy ptak bere drugy konec, a žaba bere vetku svojimi ustami posredine.

And they fly to another lake.
Kaj ili flugas al alia lago.
I oni letet k drugomu jezeru.

Some children are in the field.
Kelkaj infanoj estas en la kampo.
Nekoliko detij jest v polje.

They see the birds and the frog in the sky.
Ili vidas la birdojn kaj la ranon en la ĉielo.
Oni videt ptakov i žabu v nebe.

''Oh, look!'' they cry. ''What is it? What have the birds? Is it a big clock?''
— Ho, rigardu! — ili krias. — Kio estas tio? Kion havas la birdoj? Ĉu tio estas granda horloĝo?
— O, smotrite! — oni kričut. — Čto to je? Čto imajut ptaki? Či to je veliky časovnik?

The frog opens its mouth and cries: ''I am not a clock! I am a frog!''
La rano ovras sian buŝon kaj krias: — Mi ne estas horloĝo! Mi estas rano!
Žaba odkryvaje svoji usta i kriče: — Ja ne jesm časovnik! Jesm žaba!

And — flop! — the frog falls down.
Kaj — pum! — la rano falas suben.
I — šlep! — žaba padaje vdol.

Duševe myslji (II)

Někde v světu jest někto, ktory iměje dolžnost tvojej mečty, a nenavidi hoditi na rabotu každy denj.

“Rukami ne dotykaj” bylo by zaisto strašno v alfabetu Braille.

“Kde jesi ty?” jest najrědkěje rěčemo razsudženje na jezyku znakov.

Kogda napivaješ se, pozajmaješ ščestnost u zautrašnogo dnja.

Nemalo každa ruka, ktoru preš (hvěješ), kogda-nebud uže držala huj.

Moj pes razumě poněktore člověčje slova. Ja ne razuměju ni jednogo laja svojego psa. Može on razumnějši čem ja.

Ahoj, prijateli.
Jen ankoraŭ unu rakonteto.
==========
One day two men was going through the forest.
Foje du homoj iris tra arbaro.
V jedin denj dva človeki šli črez les.

Suddenly they saw honey under a tree.
Subite Ili ekvidis mielon sub arbo.
Naglo oni uvideli med pod drevom.

''It's my honey!'' cried one of them. ''I've seen it first!''
— Tio estas mia mielo! — ekkriis unu el Ili. — Mi estis unua, kiu ekvidis ĝin!
— To jest moj med! — izkriknul jedin iz njih. — Jesm prvy, kto uvidel go!

''No, it is my honey!'' cried the other. ''I've taken it first!''
— Ho ne, tio estas mia mielo! — ekkriis la alia. — Mi estis unua, kiu prenis ĝin!
— Ale ne, to jest moj med! — izkriknul drugy. — Jesm prvy, kto vzel jego!

''Well, let's do it this way'', said the first. ''The one, who is silent longer, gets the honey."
— Bone, ni faru jene, — diris la unua. — La mielon prenu tiu, kiu silentas pli longe.
— Dobro, sdelajemo tako, — rekl prvy človek. — Med vozme toj, kto bude bolje dolgo molĉati.

''Good'', said the other.
— Bone, — diris la alia.
— Dobro, — rekl drugy.

They sat down under the tree in front of the honey and was silent.
Ili sidiĝis sub la arbo antaŭ la mielo kaj ekis silenti.
Oni usedli pod drevom i stali molĉati.

Suddenly the first man stand up, took the honey and began to eat it.
Subite la unua homo ekstaris, prenis la mielon kaj komencis manĝi ĝin.
Naglo prvy človek vstal, vzel med i načel jego jesti.

''What are you doing?'' angrily cried the other.
— Kion vi faras? — ekkriis la alia kolere.
— Čto ty delajeŝ? — izkriknul drugy gnevno.

''I am eating my honey'', was the answer. ''You were the first to speak."
— Mi manĝas mian mielon, — estis la respondo. — Vi estis la unua, kiu ekparolis.
— Ja jem moj med, — byl odgovor. — Jesi byl prvy, kto začel govoriti.

Slučajno

Džakomo Antonjo Domeniko Mikele Sekondo Marija Puččini, abo kratko Džakomo Puččini, byl italijansky kompozitor.
O njim razkazyvajut, že vsegda nedolgo prěd Rodženjem odpravjal svojim prijateljam i dobrym poznanecam tipičny milansky kolač Panettone.
Itak slučilo se, že kogda-nebud on sporil s italijanskym dirigentom Arturo Toskanini, ale tym ne menje mu odpravil kolač.
Obmyslivši svoju grěšku, neposrědnje odpravil telegramu, v ktoroj napisal: “Odpravil Panettone slučajno.”
Bystry odgovor Toskaninija po telegramě byl: “Sjesl Panettone slučajno.”

----

Ljubov

Tales iz Mileta byl grečsky prědsokratyčny naturfilozof i astronom. Kogda-nebud mu spytali, čemu u njego dět net. Tales odgovoril: “Iz ljubvij k dětam!”

----

Retorika

Jedin iz učiteljev Aleksandra Velikogo byl retor Anaksimenes iz Lampsakosa. Kogda toj grad byl neprijateljem Macedonije, Aleksander rěšil go izniščiti.
Anaksimenes prišel k njemu i prosil milosrdja. Aleksander skazal: “Prisegaju vsakymi bogami, že ne budu dělati to, čto prosiš.”
Potom Anaksimenes: “Iznišči Lampsakos!”

Čto je penis?

Razgovarjajut dvě gorjanki iz-pod Bukoviny (poljske gorske selo).
– Jesm spala s intelektualem.
– I čto? – zapytyvaje druga.
– Znaješ, on užival penisa!
– A čto je penis?
– Takovy kurec, toliko gybky.

on užival = "li uzis" aux "li gxuis"??? 🤔