Kion vi pensas pri enkonduko de novaj gente-neŭtralaj nomoj por ĉiuj landoj?
од Jxusteno, 27. децембар 2019.
Поруке: 39
Језик: Esperanto
Metsis (Погледати профил) 29. децембар 2019. 12.07.06
1. nomo de la lando
2. nomo de la ŝtatano
3. nomo de la membro de etna grupo
1. Ekzistas du kategorioj de landonomoj kun kelkaj esceptoj (jes, la espa havas esceptojn). Kiam temas pri la dua kategorio (gentobazaj nomoj), kelkaj homoj volas eviti uzi la finaĵon -ujo (ekz. Francujo) kaj preferas uzi la finaĵon -io (Francio). Tio kaŭzas siavice kelkajn problemojn, sed mi pensas, ke tiuj estas etaj. Mi preferas io-nomojn.
Oni ne povas ŝanĝi nomojn de landoj, kaj tio estus senutila.
3. Esti parto de iu(j) etna(j) grupo(j) estas tre forta sento de homo, kaj ĉi tial proponoj ŝanĝi nomojn de etnaj grupoj estas malfacilaj kaj ofte rekte diskriminaciaj. Ekz. ekzistas homoj, kiuj sentas sin reprezenti la etnan grupon "francoj" en Andoro, Kanado, Luksemburgo, Monako… Usono, kiuj ne estas ŝtananoj de Francio.
Kvankam ni eŭropanoj ofte similas etnecon, naciecon kun lingvo, tio ne ĉiam estas ĵusta apozicio. Speciale en Afriko oni povas trovi malsimilajn etnaj grupojn, kiuj parolas la saman lingvon — ene de la sama lando.
2. Kiel solvi problemon kiel distingi inter ŝtataneco kaj etneco? Simple ĉiam uzi la fundamentan sufikson -ano, kiam temas pri ŝtataneco. Do ekz. "franco" estas membro de etna grupo "francoj" en iu ajn lando kaj "franciano" estas ŝtatano de Francio sendepende de etneco.
Metsis:Do mi estas finno, la baptopatrino de mia filino estas hano, unu el miaj eks-kolegoj estas grandrusa (великорусский) kaj alia rusdevena kozako, sed ni ĉiuj estas finnlandanoj.
Ĉi tiu praktiko postulas nur, ke kelkaj eŭropaj kaj aziaj landoj humiliĝas al la kutimo de la majoritato de la landoj.
Jxusteno (Погледати профил) 29. децембар 2019. 12.44.55
Metsis:Temas pri tri nomojTio ĉi ŝajnas al mi tute klara. Dankon.
1. nomo de la lando
2. nomo de la ŝtatano
3. nomo de la membro de etna grupo
1. Ekzistas du kategorioj de landonomoj kun kelkaj esceptoj (jes, la espa havas esceptojn). Kiam temas pri la dua kategorio (gentobazaj nomoj), kelkaj homoj volas eviti uzi la finaĵon -ujo (ekz. Francujo) kaj preferas uzi la finaĵon -io (Francio). Tio kaŭzas siavice kelkajn problemojn, sed mi pensas, ke tiuj estas etaj. Mi preferas io-nomojn.
Oni ne povas ŝanĝi nomojn de landoj, kaj tio estus senutila.
3. Esti parto de iu(j) etna(j) grupo(j) estas tre forta sento de homo, kaj ĉi tial proponoj ŝanĝi nomojn de etnaj grupoj estas malfacilaj kaj ofte rekte diskriminaciaj. Ekz. ekzistas homoj, kiuj sentas sin reprezenti la etnan grupon "francoj" en Andoro, Kanado, Luksemburgo, Monako… Usono, kiuj ne estas ŝtananoj de Francio.
Kvankam ni eŭropanoj ofte similas etnecon, naciecon kun lingvo, tio ne ĉiam estas ĵusta apozicio. Speciale en Afriko oni povas trovi malsimilajn etnaj grupojn, kiuj parolas la saman lingvon — ene de la sama lando.
2. Kial solvi problemon kiel distingi inter ŝtataneco kaj etneco? Simple ĉiam uzi la fundamentan sufikson -ano, kiam temas pri ŝtataneco. Do ekz. "franco" estas membro de etna grupo "francoj" en iu ajn lando kaj "franciano" estas ŝtatano de Francio sendepende de etneco.
Metsis:Do mi estas finno, la baptopatrino de mia filino estas hano, unu el miaj eks-kolegoj estas grandrusa (великорусский) kaj alia rusdevena kozako, sed ni ĉiuj estas finnlandanoj.
Ĉi tiu praktiko postulas nur, ke kelkaj eŭropaj kaj aziaj landoj humiliĝas al la kutimo de la majoritato de la landoj.
Zam_franca (Погледати профил) 29. децембар 2019. 12.58.16
Metsis:3. Esti parto de iu(j) etna(j) grupo(j) estas tre forta sento de homo, kaj ĉi tial proponoj ŝanĝi nomojn de etnaj grupoj estas malfacilaj kaj ofte rekte diskriminaciaj. Ekz. ekzistas homoj, kiuj sentas sin reprezenti la etnan grupon "francoj" en Andoro, Kanado, Luksemburgo, Monako… Usono, kiuj ne estas ŝtananoj de Francio.Nu, en la franca, oni povas diri aŭ "mi estas portugalo" (eĉ se tiu "mi" ne havas la portugalan ŝtatecon), aŭ simple "mi havas portugalajn devenojn" ("mi devenas el Portugalujo" en pli bona Esperanto).
(...)
2. Kial solvi problemon kiel distingi inter ŝtataneco kaj etneco? Simple ĉiam uzi la fundamentan sufikson -ano, kiam temas pri ŝtataneco. Do ekz. "franco" estas membro de etna grupo "francoj" en iu ajn lando kaj "franciano" estas ŝtatano de Francio sendepende de etneco.
En la franca iu "portugalo" tial estas aŭ portugal-devena ulo, aŭ civitano de Portugalujo.
Ĉu estas tro malklara? Tiuj du sencoj kompreneblas, laŭ mi.
"Portugaluj-ano" estas ankaŭ uzinda vorto laŭ mi, sed ĝi ne ege necesas.
Metsis (Погледати профил) 29. децембар 2019. 16.22.05
Zam_franca:Nu, en la franca, oni povas diri aŭ "mi estas portugalo" (eĉ se tiu "mi" ne havas la portugalan ŝtatecon), aŭ simple "mi havas portugalajn devenojn" ("mi devenas el Portugalujo" en pli bona Esperanto).Vi pravas, ke ofte oni celas etnecon, naciecon kaj tre malofte ŝtataneco. Por tiuj raraj okazoj kiam vere temas pri ŝtataneco, oni povas diri "ŝtatano/civitano de Portugalio" aŭ portugaliano laŭ mia modelo.
En la franca iu "portugalo" tial estas aŭ portugal-devena ulo, aŭ civitano de Portugalujo.
Ĉu estas tro malklara? Tiuj du sencoj kompreneblas, laŭ mi.
"Portugaluj-ano" estas ankaŭ uzinda vorto laŭ mi, sed ĝi ne ege necesas.
Notu, ke ekzistas landoj, en kiuj ne eĉ ekzistas etnaj grupoj kun nomo, kiu similus la nomon de la lando. Ekz. miascie en Angolo ne ekzistas etnan grupon "angoloj" sed njanekoj-ĥumboj, ambundoj, ovimbundoj kaj aliaj.
Jxusteno (Погледати профил) 29. децембар 2019. 16.46.58
Metsis:Ankaŭ ne ekzistas Usona etno, nek Brazila etno.Zam_franca:Nu, en la franca, oni povas diri aŭ "mi estas portugalo" (eĉ se tiu "mi" ne havas la portugalan ŝtatecon), aŭ simple "mi havas portugalajn devenojn" ("mi devenas el Portugalujo" en pli bona Esperanto).Vi pravas, ke ofte oni celas etnecon, naciecon kaj tre malofte ŝtataneco. Por tiuj raraj okazoj kiam vere temas pri ŝtataneco, oni povas diri "ŝtatano/civitano de Portugalio" aŭ portugaliano laŭ mia modelo.
En la franca iu "portugalo" tial estas aŭ portugal-devena ulo, aŭ civitano de Portugalujo.
Ĉu estas tro malklara? Tiuj du sencoj kompreneblas, laŭ mi.
"Portugaluj-ano" estas ankaŭ uzinda vorto laŭ mi, sed ĝi ne ege necesas.
Notu, ke ekzistas landoj, en kiuj ne eĉ ekzistas etnaj grupoj kun nomo, kiu similus la nomon de la lando. Ekz. miascie en Angolo ne ekzistas etnan grupon "angoloj" sed njanekoj-ĥumboj, ambundoj, ovimbundoj kaj aliaj.
Zam_franca (Погледати профил) 29. децембар 2019. 19.32.08
En multaj landoj, estas pli bone konsiderata esti "landulo" aŭ landano, esti svedo ol svedujano.
Eĉ se "svedujano" enhavas la civitanecon, mi ne kredas, ke la nacia "etno" dirindas, kaj ĝi ofte aŭ ne ekzistas, aŭ ne estas agnoskita, aŭ estas ĝi mem etnaro.
Ne estas tre utila.
nornen (Погледати профил) 29. децембар 2019. 21.25.50
Kaj ŝanĝi la nomojn de tiuj landoj, kies Esperanta nomo estas "eksternomo" (exonym) kaj ne "ennomo" (endonym): Germanujo, Japanujo, Ĉinujo, ktp.
Zam_franca (Погледати профил) 29. децембар 2019. 22.08.44
Nipono, anstataŭ Japanujo, jam ekzistas.
Sed vi pravas, tia ŝanĝo estus utila.
Tamen mi ne volas uzi ne-oficialajn vortojn, kaj laŭ mi estu sinonimoj, ne tuta anstataŭigo de la landnomoj.
Se estas nur exonym, eksternomo, ne ege gravas laŭ mi.
Mi ia prifajfus esti galiko (laŭ la greka lingvo), aŭ vivi en Peulando (kiu devenus el la korea lingvo, laŭ Guglo).
Metsis (Погледати профил) 29. децембар 2019. 23.38.22
nornen:Se vi jam reformas la sistemon pri landnomado, eble oni unue ŝanĝu landnomojn, kiuj en Esperanto havas la nomon donitan de la konkerintoj kaj ne la nomon donitan de la loĝantaro (ekz Gvatemalo, Kolombio, Bolivio).Ĉiu sendependa lando havas laŭ la internacia juro rajton nomi sin iel ajn. Aliaj ŝtatoj ĝenerale klopodas laŭ principo de reciproko ripeti ĉi tiun nomon en siaj propraj lingvoj en oficiala nomo. Do Gvatemalo mem povas ŝanĝi sian nomon.
Kaj ŝanĝi la nomojn de tiuj landoj, kies Esperanta nomo estas "eksternomo" (exonym) kaj ne "ennomo" (endonym): Germanujo, Japanujo, Ĉinujo, ktp.