## Frua venko de Demokratcentrismo.

La falo de Volapuko kaj la frua unia praktikadon de Esperanton pro fruaj esperantistoj estas frua (kaj malneta) eksamplo de gravo de demokratcentrismo en lingvfondigado.

L. L. Zamenhof rekonis bezonon por centra institucio (aĵiĝis Akademion de Esperanton) kaj dialektikaj rilatoj inter Esperantujo kaj Esperantistaj gvidintoj. La lingva institucio enmontranta de lingvuloj kvazaŭ la politikara partio enmontranta de klasoj.

## Imperiismo

En nuna kapitalo, traduktoj al angllingvo estas pli vendecan ol traduktoj Esperantaj.

Imperiigoj de la angla burĝaro trudecigas Esperanton; sed tamen Esperanto kreskos ĉar imperiisma kapitalismo bezonigas internaciismon.

## Klasmiltio

La burĝaraj lingvistoj kaj diristoj diras Esperanton estas supoze «fiaskon»; sed uzis (kaj ŝance uzas) Esperanton burĝaraj informaraj agentejoj por provinte kapti sovetan ŝtaton montrinta sian veran teorion. (Vidu: Vivaj priaĵoj historio.ru) La burĝaro uzas Esperanton por burĝa lingva kuniĝado; kontraŭ certigo ke «Esperanto fiaskita», dirata per kelkaj burĝaj lingvistoj.

La burĝaro kritikas Esperanton el ankaŭ liberala rigardo de refero de nacia lingvo. Esperanto estas *internacian duan lingvon*; tiu ne havos popolecon egalas naciajn lingvojn ĉar tiu enhavas malsamajn celojn kontraŭ tioj de naciaj lingvoj.

## Materia medio

Historia materiismo montras graveco de la rilato de produktado kaj rimedo de produktado. Kreado de internaciaj lingvoj ligata al imperiismon. Tial internaciajn lingvojn antaŭ kreado de Esperanto.

### Burĝa kaj faŝista subpremado de Esperanto

Kontraŭ sia subpremado en faŝisma eŭropo kaj faŝisma japano; 2,000,000 (milionaro) esperantistojn estata hodiaŭe. *ece*, ĝia popoleco estas minukson kontraŭ al Angllingvo kaj Mandareno; sed ĝi enhavas *kvantite* samecan mason.

Nazia germanujo kaj imperia grandjapano en siaj kolonioj, subpremis esperanton.

### Socialistoj por Esperanto

La aliaj socialismaj landoj (Ĉinujo kaj Kubo kaj Vjetnamujo kaj Laoso kaj Korepopola Demokratia Respubliko (aŭ Demokratia Koreo)) direkte helpas Esperanton. (Komunista Partio de Ĉino gardis Esperanton dum ilia kultura revolucio!)

#### Unio de Sovetaj Socialismaj Respublikoj

La sovetunio mortigis *kelkajn* esperantistojn; sed malkelkaj tiuj esperantistoj tiame estis faŝistajn agentojn enformiĝis rigardaĉojn de Marksismo (trotskijismo kaj menŝevismo). La Sennacieca Tutmonda Asocio estinta trotskijistoj (do klaskaŝmalamiko kontraŭ la proleto) dum proksime 1930s.

* Noto: Jizhenevo, gvidinto al Popolan Komisaritaton por Internajn Aferojn (PKIA), estintiĝus fortunistemon (aŭ oportunistemon) inter 1937 ĝis 1938. Li provis mortigi ĝustulajn sovetanojn por malkreigi sovetunian ŝtaton.

**Tamen, malkelkajn sovetanajn soldatojn ne subpremis dum la kontraŭ faŝismaj militoj.** [Esperantistoj de sovetunio, kiu batalis kontraŭ nazioj en la 2-a mondmilito; Anatolo Sidorov; Ruslanda Esperanto Unio-2022]

##### Interhelpo

2023-03-17, Mi sciis pri interhelpon, laborista kolektivo en kirzgujo.

Ilia lingvo spontanea esperanto, verŝajne ne opozita de aŭtoritatistoj sovetaj.

## Eraraj kritikoj kontraŭ Esperanto

ĉhar la subpremado da Esperanto malkelke malsukcesita; la koloniistaj burĝaroj nune defaltante falskritiki Esperanton.

### «eŭropcentrismo»

plej granda falskritiko de «Eŭropcentrismo».

eŭropanoj estas popoleca en Esperantujo; sed Esperanto permesas maldenaskan lingvon. Ankaŭ, Esperantistoj ne diskrimi al esperantistajn azianojn.

Faŝismaj ŝtatoj ridike rigardaĉis Esperanton kaj nehomigas koloniitajn esperantistojn.

Eksamplo:

* Baratanaj esperantistoj uzas la hinden naskan vorteron «Barat/» kontraŭe anstataŭ al la orientisma vortero «Indi/». (**Malkelkaj esperantistoj respektis ilian volon**)
* Ĉinanoj preferas vorteron «Ĉin/»,

### Internaciaj lingvoj kun *vera* eŭrocentrismo.

* Volapuko fondita sur anglan kaj germanan.
* Interlingvao (antaŭe nomiĝis «Okcidentalo»).
* Ido disrompis regon de Esperanto: «unu sono por ĉiu litero.» Ankaŭ la litersonaro biasata al anglan kaj francan. Ido estas precize centra al anglan lingvo kaj franca linvgo

xbTiaj kritikistoj humore ne diras ĉi tialon por ĉi tiuj internaciaj lingvoj, nur por Esperanto.
diranto de ĉi tio kritiko nesciis azia historion de esperanto.

### Gendra flikso

Gendran flikson per «iĉ» Esperantujo ne bezonas.

Patr' - Neseksa
Vir'patr' - Virseksa
Patr'in' - inseksa
Vir'patr'in' - interseksa

Redakto: En Komenco, tio «gendra malsolvo» ne estas reale malsolvon.

## Faŝista oprezado

En Imperia grandjapano kaj Nazia Germanio, esperanto subpremita.

# Fontoj:

Faŝista oprezado de imperia japano:

* «Only a few weeks later the Second World War became a reality also for Indonesia, and most probably *La Estonteco Estu Nia* stopped functioning. The movement collapsed, and several Esperantists perished in the battle against the Japanese or were taken captive in the Japanese concentration camps (Heroldo de Esperanto 1947)»