Ne por komencantoj.

https://bertilow.com/pmeg/gramatiko/rolmontriloj/r...

Pmeg detale priparolas DA.
Mirindas ke DA laste konkeris siajn teritoriojn. Unue ĝi rolis nur ete: "botelo da vino", "iom da pano".
Poste ĝi grandiĝis: "metro da longo", "siscent larmoj da tristo", "bukedo da floroj" kontraŭ "bukedo de floroj" (ambaux gxustaj sed diversnuancaj).

Ankoraux avertoj kontraux redunda kaj barbara da-ismo. Cxu rilato kun tiom-kiom-ismo?

Mia demando estas: Ĉu DA gajnis tutan sian teritorion?

DA utilas grandvarisituacie, pmeg re kaj re avertas nin respekti nuancon de DA.

1.
Kvanto da substanco.
Substanco om kvanto. Pano om tri kilogramoj. Amikoj om tri.
((OM estas fantazia prepozicio, por prezenti kvanton.
Neekzisto de OM klarigas erarojn ekz "Multe da amikojn" (Amikojn om multo).))

2.
Duo da monatoj. Du monatoj. "Duaj" monatoj.
Miliono da homoj. Milion' homoj.
Kiloo da pano. Kilo' pano.
Megao da euxroj. Mega' euxroj.

3.
Sako da terpomoj da pezo da diamantoj.
Sak terpom pez diamantoj.

4.
Multe da pano. Multa pano. Mult pano.
Kelke da amikoj. Kelkaj amikoj. Kelk amikoj.
"Due" da panoj.

5.
Kiom da pano? Kioma pano? Kiom' pano?

6.
Kiouxm' trin mangxas vi? Da kio trin mangxas vi?
(Kiouxman trin mangxas vi?)
7.
Da kion cxerpis vi? Kiouxmn cxerpis vi?

8.
Ŝi manĝis specon da fiŝoj. (Tiomajn ŝi manĝis ke fiŝspeco eksiĝis, almenaŭ ĉe la risto).

9.
Mi sentis senon da/je akvo.
Pleno je/da akvo.

10.
Iom da rizo. Da rizo.

11.
Iom da/el ĝi.
Kelkaj da/el ni.

12.
100€ da/de kotizo.

13.
Multe da unu vino kaj malmulte da la alia.

14.
Triono da jaro. Duono da centimetro.

15.
Glaso da vino. Glaspleno je/da vino.

16.
Nombro de partoprenantoj. Nombro da partoprenantoj.

17.
Da reĝoj estis multe.

18.
Skatoldao (enhavkapablo de skatolo). Skatolpleno. Omskatolo (skatolo kiel mezurunuo).
Homplena vilaĝo.

19.
Kaserolo daa. Daa skatolo. Dauxskatolo. Omskatolo.
Multe dae.

20. Dae = iom.

20.
Dalegis sxi libron. Ŝi legis iomn da libro.

21.
Omaj ovoj.

Punkto 18, rimarkigas konvenon ĉua de afikso oz.
Homoza vilaĝo vs Homplena vilaĝo.
Skatolpleno/manpleno/buŝpleno vs Hompleno/dubpleno/idepleno.