Sporočila: 9
Jezik: Esperanto
amigueo (Prikaži profil) 25. avgust 2025 19:46:13
Video en la hispana. Ekzemplo de Kubo kaj la tutpopola milico, kiu klarigas kial Usono ankoraux ne invadis tiun tiomlonge kaj tielm malamatan insulon (malobean regximon).
Do, Venezuela tutpopola milico atingos saman imunigan efikon.
Kompreneble, lukto kontraux narkotrafiko estas preteksto por sxangxi unu aux plurajn nedocilajn regximojn.
(Atentu ke maldekstruloj ofte aplauxdas kontraux Usono, kaj tiu preferenco kondicxas aliajn konsiderojn. En cxi video, ili tute ne analizas gravon de narkotrafiko en Venzuelo kaj cxirkauxaj landoj, nek aliajn politikajn faktorojn).
Eblas sed ne probablas invado, sed el la premo io rezultos. Kio?
https://youtu.be/s2CsVjWSN7M?si=0tkyVZCh6rtsSR21
amigueo (Prikaži profil) 25. avgust 2025 22:33:36
Video en la hispana. Pli dekstra vidpunkto.
Plej probable "nenio" okazos, nur spektakla efiko por kompensi malsukceson de Ukrainia Pacprocedo.
Tamen estas kelkaj kialoj por pusxi Trump (finfine) invadi aux regximsxangxi Venezuelon.
Trump bezonas regajni apogon de latinamerikanoj en Usono (nun nur 28%). Ili balotis por hi cxefe por plibonigxi ekonomie, sed tiu punkto estas klare malsukcesa. Forigo de diktaturoj povus kontentigi tiujn Usonajn latinamerikanojn?
Movado MAGA (faru Amerikon granda denove) suferas grandan honton malsukceson elpeli enmigrintojn (deportacioj). Certe, la frontiero kun Meksikio signife fermigxis al kontrauxlegxa enmigrado.
Trump nur havas unu jaron antaux elekcioj, se Demokratoj dominas Kongreson jam hia programo malfacile realigxos.
La premoj povus atingi kontrauxmigradan kunlaboron de Venezuelo, per akcepto de deportacioj de venezuelanoj kaj ecx ne venezuelanoj.
Multaj venezuelanoj lauxlegxaj kaj kontrauxlegxaj reirus al Venezuelo kun regximo demokratia (favora al Isono).
Tiu regximsxangxo povus helpi forigi la maldekstraj regximojn el latinameriko, kaj fortigi influencon usonan en tiu regiono kiu laste malfermigxis al Cxinio kaj Rusio.
La situacio en Kubo estas kritika, kaj la malapero de cxefa apogo (Venezuelo) povus helpi sxangxi regximon en Kubo, laux deziro de Usono kaj multaj kubanoj en Usono.
Trump avida de medaloj, gajnus famon de malmola kaj forta homo. Ukrainio restus fiasko de Biden.
Grava venko sur narkotrafiko estas delonge elstara parto de la politika programo de Trump.
La stulteco kaj koruptemo de la regximo cxavisma (ruinigo sian petrolan industrion) farus probable ke la reago al kelkaj bombaj peraeraj frapoj sur cxefaron kaj infrastrukturojn estus malforta kaj malkohera, kaj la sxangxregximo okazus sen invado, per internaj popolaj movoj.
amigueo (Prikaži profil) 26. avgust 2025 20:55:07
Video hispanlingva tre emtuziasma favor Trump aux kontraux Maduro.
La strategio de Trump estas 1. domini la Kariban Maron (per tre moderna tekniko, preskauxmilita) tiel ke la drogtrafiko malaperu, kaj sekve Maduro ruinigxu. Laux la video, 30% de la mono de Maduro venas de narkotrafiko. 2. Premi Maduron kunlabori pri deportacioj de Venezuelanoj kaj aliaj eksterusonanoj.
[87% de drogo prenas eliron per Pacifika Oceano, do Karibo estas margxa. Kial militflotigi Karibon? La kono pri drogmerkato, fa jxurnalistoj kaj publiko estas nul. Cxu preteksto por invadi aux regximsxangxi ne meritas pli da versxajneco? Akuzoj kaj mensoga jxurnalismo estas teknikoj por legitimigi internacie kontrauxlegxajn agojn.]
amigueo (Prikaži profil) 28. avgust 2025 08:05:32
La hispanlingva video prezentas ekonomian enketon de Venezuelo fa argentinano Guido. Hi vizitis la landon dum 10 tagoj kaj faris aron da videoj.
https://youtu.be/eT2uyvHTK8M?si=A-ZYttfysb5rp_ue
Hi agnoskas ke la PIB redukigxis al 25% de la PIB de 2013. Cxu mallerta ekonomia mastrumado? Cxu fa-Usona embargo?
La lando estas tre dependa de nafto. Kiam la ekonomio diversigxos?
La lando gxuas nutrajx-sekurecon, cxar plejmulto de nutrajxoj produktans enlande.
La supermerkatoj ne estas mankoabundaj, kaj la 70% de acxetoj estas en la enlanda monero Bolivaro.
La minimuma salajro estas 175$. La mezuma, 250$. Jes, malaltegaj. Sed oni devas konsideri nerektajn salajrojn aux sociajn helpojn/rajtojn (oni povas bone nutri sin per 2$/monato, aux havi minimuman kvanton de benzino per 2$/monato, aux povas facile posedi propran logxejon).
La sendependaj ekonomistoj rifuzis kunlabori kun la enketo. Tio povas indiki politikan etoson.
Sekureco. Laux propra sperto, Guido diras Venezuelon sekura lando, por promeni en la nokto, almenaux en Karakaso.
La municipoj organizas sin per partopreno de cxiuj enlogxantoj. Tio estas tipo de demokratio (cxu vera?) kiun plejmulte de Okcidentaj Uson-aprobitaj landoj ne konas.
Guido promesas plurajn pliajn videojn.
https://youtu.be/XhtbshAS7-4?si=wdgArXTfZQDMcBu8
amigueo (Prikaži profil) 03. september 2025 06:48:19
Trump estas ĉefego de narkotrafiko, sen troigo. Kaj ne nur en tuta Ameriko.
("He may be a son of a bitch, but he’s our son of a bitch”).
Anglalingva video kie Ben Norton klarigas la cinikan akuzon ke Maduro narkotrafikas. Trump estas amiko de Uribe (Kolombio) kaj Hernández (Honduro). Trump scias ke Usono per CIA subtenis tiujn tremortigajn diktatorojn narkotrafikantajn. Sen troigi, Usono estas granda ĉefo de narkotrafiko en la tuta Ameriko kaj en la mondo (do, Trump estas cxefego de narkotrafiko, sen troigo) kaj uzas tiun korupton por domini, protekti, planti kaj neniigi dekstrajn reĝimojn en Latinameriko. Respublikanoj (Reagan, Bush, Trump) kaj Demokratoj (Clinton, Obama, Biden) agas egale tiurespekte. La Demokratoj estas pli hipokritaj, ĉar ili emocie diskursas pri homrajtoj, demokratio, internacia juro.
---
### Plantitaj aŭ subtenitaj diktatoroj
Guatemala (1954) – Prezidento Dwight D. Eisenhower
CIA-organizita puĉo faligis la demokratie elektitan Jacobo Árbenz kaj enpostenigis la armeon (Carlos Castillo Armas).
Kubo (1906, 1912, 1917, 1961-pre) – pluraj intervenoj sub Theodore Roosevelt, William Taft, Woodrow Wilson, Dwight Eisenhower por subteni diktatorajn reĝimojn (ekz. Fulgencio Batista ĝis 1959).
Dominika Respubliko (1930–1961) – Usono subtenis la reĝimon de Rafael Trujillo, originale kun la aprobo de Herbert Hoover kaj Franklin D. Roosevelt (“He may be a son of a bitch, but he’s our son of a bitch”).
Nikaragvo (1936–1979) – Usona subteno al la familio Somoza ekde Franklin D. Roosevelt ĝis Jimmy Carter (fino de la 1970-aj jaroj).
Ĉilio (1973) – Sub Richard Nixon, CIA subtenis la puĉon de Augusto Pinochet kontraŭ Salvador Allende.
Argentino (1976) – Sub Gerald Ford / Jimmy Carter (la puĉo komenciĝis dum Ford), Usono subtenis la militistan ĥuntan diktaturon en la kunteksto de Operacio Kondoro.
Honduro (1980-aj jaroj) – Sub Ronald Reagan, Usono uzis la landon kiel bazon por la Contras kontraŭ Sandinistoj en Nikaragvo, protektante aŭtoritatajn reĝimojn.
Panamo (1968–1989) – Subteno al Manuel Noriega dum la 1980-aj jaroj (precipe sub Reagan), poste li estis faligita sub George H. W. Bush en 1989.
---
### Faligitaj aŭ “neniigitaj” reĝimoj
Kubo (post 1959) – Fidel Castro rezistis la usonan invadon ĉe la Golfo de Porkoj (1961, sub John F. Kennedy). Poste, Usono plurfoje provis lin mortigi aŭ faligi.
Ĉilio (1970–1973) – Demokratia registaro de Salvador Allende, faligita sub puĉo subtenata de Nixon/Kissinger.
Grenado (1983) – Sub Ronald Reagan, usona invado faligis la marksisman registaron de Maurice Bishop.
Panamo (1989) – Sub George H. W. Bush, invado por faligi Manuel Noriega, iam antaŭe ilia aliancano.
Haitio (1994) – Sub Bill Clinton, Usono intervenis por reinstali Jean-Bertrand Aristide post lia eksigo fare de armea ĥunto, sed pli poste ankaŭ toleris liajn posteulojn.
Ĉi tio estas resumita, sed ĉiu kazo havas sian propran malpuran kronikon de "plantado–protekto–detruo". Multaj diktatoroj estis unue levitaj de Usono kiel “stabiligantoj” kontraŭ komunismo aŭ populismo, ĝis ili fariĝis tro sendependaj aŭ embarasaj.
---
## Álvaro Uribe Vélez (n. 1952)
Prezidanto de Kolombio (2002–2010), poste senatano.
Li aperis post jaroj de interna milito kontraŭ FARC kaj aliaj geriloj.
Politika marko: sekureca doktrino ("seguridad democrática") – pli da armeo, pli da polico, usona helpo (Plan Colombia).
Sub lia regado, la geriloj perdis teritorion, sed ankaŭ okazis skandaloj:
– "Falsos positivos": armeo murdis milojn da civiluloj kaj prezentis ilin kiel mortigitajn gerilanojn.
– Parapolitiko: ligoj de parlamentanoj el lia tendaro kun paramilitistoj.
Li restas grava figuraĵo de la dekstro: lia partio Centro Democrático ankoraŭ ludas gravan rolon.
En Usono, Uribe estis proksima al George W. Bush kaj la "milito kontraŭ terorismo". La bildo de Kolombio kiel aliancano kontraŭ narkokomunismo estis konstruata tiam.
---
## Juan Orlando Hernández (n. 1968)
Prezidanto de Honduro (2014–2022).
Membro de la Partido Nacional de Honduras.
Li enoficiĝis post la tre kontestata puĉo de 2009 kiu faligis Manuel Zelaya (tiam subtenata de Usono, sub Barack Obama / Hillary Clinton kiel ŝtatsekretario).
En 2017, li ree kandidatiĝis malgraŭ ke la konstitucio de Honduro malpermesis reelekton. La Konstitucia Tribunalo (kiun li kontrolis) rajtigis tion.
La elekto estis tre kontestata, kun akuzoj pri fraŭdo; tamen Usono kaj OEA rapide rekonis lin.
### Politiko kaj regado
Malmola linio pri “sekureco”, sed fakte lia registaro estis profunde enradikiĝinta en korupto.
Ligoj kun narkotrafikado: la frato de Hernández, Tony Hernández, estis kondamnita en Usono pro kokaino-kontrabando.
En 2022, post la fino de lia mandato, Usono ekstradiciis lin al Novjorko, kie en 2024 li estis kondamnita je dumviva puno pro drogkomerco kaj armilaj krimoj.
Li do fariĝis la plej emblema ekzemplo de “aliancano de Usono” kontraŭ drogoj, kiu poste montriĝis mem grand-skala narkotrafikisto.
---
## Rilato kun Usono
Dum siaj jaroj en potenco, JOH ricevis fortan subtenon de Barack Obama, poste Donald Trump, ĉar li promesis teni migrantojn malproksime de la usona limo kaj subteni “sekurecon”.
Malgraŭ raportoj pri homrajtaj perfortoj kaj fraŭdaj elektoj, Vaŝingtono preferis stabilan aliancanon kontraŭ migra fluo.
Nur post lia foriro Usono permesis ekstradicion kaj juĝon.
---
Se ni rigardas lin en la logiko “plantita–protekta–neniigita”:
– Plantita: post la 2009-puĉo, Usono helpis legitimi la novan ordon.
– Protektita: dum liaj mandatoj, precipe 2014–2020, li ricevis fortan diplomatian kaj militan helpon.
– Neniigita: kiam lia utilo finiĝis, oni liveris lin al usona justico.
amigueo (Prikaži profil) 03. september 2025 13:43:09
* **Itineroj ŝanĝiĝis**: en la 1980-aj kaj 1990-aj jaroj, la Karibio (precipe Bahamoj, Dominika Respubliko, Puerto-Riko) estis ĉefa koridoro por kokaino el Kolombio.
* Ekde la 2000-aj jaroj, la **“Pacifico-centra vojo” tra Mezameriko kaj Meksiko** fariĝis pli grava, ĉar karteloj trovis malpli da mararmea kontrolo tie.
* Tamen, laŭ UNODC kaj DEA, ankoraŭ **10–15 % de la kokaino** destinita al Usono pasas tra la Karibio (plejparte al Florido kaj Puerto-Riko). Tio estas signifa, sed ne la ĉefa fonto.
**Do: la drogtrafiko ekzistas, sed ĝi estas multe malpli centra ol antaŭ 30 jaroj.**
---
## 2. La oficiala kialo
Trump klarigis la grandan mobilizadon de usona militfloto en aŭgusto 2025 kiel **“operacion kontraŭ narco-terorismo”**.
* Tamen, mobilizi krucon de **destroyers, cruisers kaj eĉ nuklea submarŝipo** por trafi boatetojn aŭ kargajn ŝipojn ŝajnas, laŭ multaj analizistoj, **tute ne proporcia**.
* Anstataŭa klarigo: tio estis **pafila diplomatio** kontraŭ la registaro de Maduro en Venezuelo. Ĝi estis mesaĝo al kaj:
* la venezuela diasporo en Florido (por prezidanta elektokalkulo),
* la Maduro-reĝimo mem (montri premon sen rekta invado).
---
## 3. Politika teatro
La **venezuela lobio** en Usono (kvankam pli juna ol la kuba) jam montris, ke ĝi kapablas altiri tiun grandegan demonstracion de forto.
* La “drogo” estas **justigo digestebla por publiko**, ĉar usona enlandaj politikoj ĉiam ligas sekurecon al kontraŭdrogaj agadoj.
* En realo, la **strategia celo** estas geopolitika:
* premo al Karakaso,
* signalado al najbaroj (Kolombio, Trinidado, eĉ Brazilo),
* kaj interna politiko en Florido.
Resume: **ne estas absurda diri, ke la oficiala motivo estas troiga, eĉ “teatra”**. La karibia drogtrafiko ekzistas, sed ĝi ne pravigas tian grandegan navalforton. La operacio pli aspektas kiel **politika spektaklo kun diplomatia muskolo-montrado**, kie la vera celo estas Maduro kaj la venezuelaj voĉoj en Usono.
amigueo (Prikaži profil) 03. september 2025 13:47:30
### Kio okazis fakte?
* En marto 2020, tuj post kiam la usona Justicministerio akuzis Nicolás Maduro pro narkotaĵ-kontrabando, la administracio Trump anoncis la **plej grandan kontraŭdrog-anaron en la Karibio ekde la invado de Panamo (1989)**.
* Ĉi tiu operaco havis ankaŭ **politikan simbolon**: montri al la venezuelaj elmigrintoj en Florido ke Trump serioze alfrontas Maduro’n.
* La paŝo kunordigis kun la rekono de **Juan Guaidó** kiel "intertempa prezidanto", kaj kun ekonomiaj sankcioj kontraŭ PDVSA.
### Kial tio rilatas al la lobio?
* **La kuba lobio** jam longe estis gravforto en la Respublikana partio, sed ekde la 2010-aj jaroj, la **venezuela komunumo en Florido** kreskis rapide (centmiloj da loĝantoj).
* Ĉi tiuj voĉdonantoj fariĝis **nova politika premforto**, precipe en la distrikto Dade County.
* Trump ne nur volis kontentigi la kub-usonanojn, sed ankaŭ **logi la kontraŭ-ĉavismajn venezuela-usonanojn** per forta sinteno kontraŭ Maduro.
### Do, ĉu gravas?
* Jes. La **venezuela lobio jam influas strategiajn decidojn**, kvankam ĝia strukturo ne estas tiel forta aŭ longe establita kiel la kuba.
* Ĝi kontribuis al tio, ke Usono elektis militeman sintenon, prefere ol nur diplomatian.
* Sed: ĝia efiko estas **pli dependema de momentaj politikaj cikloj**. Ekz., sub Biden la emfazo ŝanĝiĝis: oni iomete mildigis la sankciojn por reaktivigi petrol-merkatojn.
Resume: **la kuba lobio estas fortika kastelo, dum la venezuela estas juna sed jam sukcesis movi usonan militŝiparon**.
amigueo (Prikaži profil) 06. september 2025 09:36:23
Video hispanlingva.
Pri esploroj de jxurnalisto Gary Webb.
Libro "Dark Alliance" (Malhela alianco).
Pruvoj kvazaux juraj, detalaj.
Cxu Usono estas narkosxtato?
CIA financas gerilon Los Contras por batali la revolucion sandinisman de 1979 en Nikaragvo
(Somoza estis diktatoro kiu igis la landon sia proprajxo sed estis utila dum jardekoj al Usono por fari la filaboron de geopolitiko. En 1979, Somoza perdis apogon de Usono (Jimmy Carter), cxar hi estis "tro krima". Sandinismo venkis sen pafi; Somoza fugxis al Florida).
Sed kiel? Kokaino alal nordo, mono/armiloj alal sudo.
Tri sxlosilaj uloj:
Norwin Meneses, regxo de kokaino en Nikaragvo.
Danilo Blandón, ties delegito en Usono.
Freeway Rick Ross, cxefo de trelukra disdona reto en Usono.
Kolateralajxo? Drog-epidemio "mistera" en Usono, inter plejmalricxaj nigraj usonanoj (crack). Kaj samtempe Usono de prezidento Reagan lancxis "Milito kontraux drogoj" (la sekvaj prezidentoj dauxrigis entuziasme tiun kampanjon)
Ronald Siegle estis inter la unuaj psikiatroj kiuj detektis kondutajn efikojn de nova kokaino pli pura por malricxuloj nigraj, nome, krako. La krako (fumata kokaino) jam ne estis nur problemo de Latinoameriko.
1980, CIA decidis organizi kaj fortigi la grupojn de gerilo kontraux la Sandinisma regximo. Oni donis la taskon al Henrique Bermúdez.
Estas longa rakonto pri la enketo de Gary Webb. En 1996 aperis la libro, kiu estis skandala kaj utila ataki la estraron Usonan. La tri grandaj tradiciaj Usonaj jxurnaloj efike malprestigxigis la jxurnaliston (komplotisto). En 2004, hi mortis per du pafoj en la kapo.
amigueo (Prikaži profil) 20. september 2025 10:19:55
Video en la hispana.
Analizo favor iniciato de Bukele: Unio Centramerika (tio jam ekzistis en 1830-1845). Simile al EU sed kun 50 milionoj de enlogxantoj. Cxu tio estas respondo al Usona humiliga premo? Unuigxo faras forton.