NePorKomencantoj

《Subjekta predikativo kun infinitivo
Publikigita la 26an de Septembro 2016 de Aleksandro Shlafer

DEMANDO [2016.03.13]
Estimata Prezidanto, estimataj Akademianoj,

Mi skribas al vi pri gramatika dubo. Por prezenti ĉi tiun dubon, mi volus citi unu frazon eltiritan el PIV:

(1) "Rubikon/o: Rivereto, inter la Roma teritorio k la Cisalpa Gaŭlio (12°26’E, 44°10’N), kiun transpaŝi estis malpermesite al armitaj legioj"

En la subfrazo aperas subjekta predikativo kun infinitivo. Nu, la Fundamento de Esperanto enhavas jenan ekzemplon, sed kiel
sendependan frazon: Resti kun leono estas danĝere (§7)

Ĉu oni rajtas uzi subjektan predikativon kun infinitivo ene de subfrazo?
Kia estas la opinio de la Akademio?

Ĉu ne estus pli bone anstataŭigi la PIV-an difinon jene:

(2) "[...], kies transpaŝo estis malpermesita al armitaj legioj"?

Mi antaŭdankas vin por via atento.
Korajn salutojn!

RESPONDO

Kara samideano,

La frazo el PIV, kiun vi citas, estas iom malsimpla, sed gramatike plene ĝusta.

Ne ekzistas regulo, kiu limigas la eblon uzi tiajn konstruojn al ĉeffrazoj. Pli ĝenerale ŝajnas, ke en Eo ne ekzistas reguloj, kiuj aplikiĝas specife al subfrazoj. La sola distinga trajto de subfrazo, kiu ebligas tiel nomi iun vortgrupon, estas la subordiga vorto, kiu enkondukas ĝin.

Zamenhof uzis en Dua Libro frazon samspecan kun frazo (1):

(3) Anstataŭ provi praktike (KION FARI ESTAS TRE FACILE), ĉu la lingvo [...] taŭgas por internacia kompreniĝo [...]

La frazo (2), kiun vi proponas, principe estas malpli klara, ĉar ne eblas senplie scii, ĉu "kies" (= "de kiu") esprimas la sencan subjekton aŭ la sencan objekton de "transpaŝo". La origina formo kun "kiun transpaŝi" estas tiurilate tute senduba. Praktike tamen ambaŭ manieroj estas pli-malpli egale uzeblaj, kiam ili ne kaŝas plursencecon.

Amike, -Aleksandro —–- Alexander Shlafer Direktoro de la Lingva Konsultejo de la Akademio de Esperanto》
AMIGUEO:
1. Rubikono: Rivero kiun transpasxo malpermesitis def armitaj legioj.
2. Rubikono: Rivero kiun transpasxi malpermesitis si armitaj legioj.
3. Rubikono: Rivero ki transpasxi almalpermesitis al armitaj legioj.
4. Rubikono: Rivero den kiu transpasxo malpermesitis al armitaj legioj.
5. Rubikono: Rivero kiens transpasxo malpermesitis alf armitaj legioj.

○
Homudo.
Viro, femo, X = seksmatura homo aux homudo = homudicxo, homudino, homudipo.
Homidino = infanino. Homidicxo = infanicxo.
Infano = homido.
Kiu afikso por sekspostmaturaj uloj?
Por la granda vario de etapoj de longaj biografioj, kiuj afiksoj?

Ĉu PIV transpaŝis fundamentan Rubikonon?

IT. Fu Roberto a farlo.
EO. Estis Roberto faux fari gxin.
Roberto estis kiu faris gxin.
Roberto kiufaris gxin.

Mi eĉ diras, ke la formo "kies transpaŝo…" estas malpli ĝusta. "Kies" rilatas al la rivero, kiu estas la objekto de la ago transpaŝo, sed la rivero ne posedas la transpaŝon.

Ni donis helpon aln hi. (Hi helpins).
vs
Ni donis helpon alf hi. (Hi helpis).

**Aŭtoroj (de originala Esperanto-prozo/romanoj)**

Cxu vi rekomendas aliajn?

1. Sten Johansson – sveda, pli ol 20 originalaj libroj en Esperanto. ([esperantoliteraturo.com][1])
2. Trevor Steele – konata esperanta-aŭtoro de originalaj romanoj. ([esperantoliteraturo.com][1])
3. Cezaro Rossetti – skota esperantisto, verkis *Kredu min, Sinjorino!*. ([Wikipedia][2])
4. Manuel de Seabra – portugala esperantisto, verkis plurajn originalajn prozo-verkojn. ([librejo.com][3])
5. Anna Löwenstein – brita aŭtoro, verkis originalajn romanojn (kaj poste Esperanto-version). ([retbutiko.be][4])
6. Raymond Schwartz – franca esperantisto, verkis romanojn kaj aliajn prozo-verkojn en Esperanto. ([Wikipedia][5])
7. William Auld – skota verkisto, ĉefe poeto, sed ankaŭ prozo en Esperanto. ([Wikipedia][6])
8. Henri Vallienne – inter unu el la unuaj originalaj romanverkistoj en Esperanto (ekzemple *Kastelo de Prelongo*). ([esperantio.net][7])
9. Stellan Engholm – aŭtoro de originalaj romanoj en Esperanto. ([bitoteko.esperanto.es][8])
10. István Nemere – hungara, tre produktiva esperanta romanverkisto. ([retbutiko.be][9])
11. **Jorge Camacho** – hispana aŭtoro kun modernisma tono; *La liturgio de l’ horloĝo* kaj aliaj tekstoj pri ekzilo, timo, absurdo kaj la homa stato.
12. **Mauro Nervi** – itala verkisto; liaj rakontoj, ekzemple *La vilaĝeto ĉe la marbordo*, ofte esploras etikon kaj homan konduton en teknologia socio.
13. **Carlo Minnaja** – intelektulo kiu tradukas sed ankaŭ verkas originale; temas pri kulturo, historio kaj eŭropa identeco.
14. **Julio Baghy** – klasika aŭtoro sed ankoraŭ aktuala pro humanismaj temoj (*Printempo en Aŭtuno*, *Sur sanga tero*).
15. **Ferenc Szilágyi** – hungara verkisto, rakontoj kun socia kaj psikologia profundo.
16. **Johán Valano (Jean Forge / Jan Fethke)** – intermilita klasiko; verkoj kiel *Abismoj* aŭ *Saltego trans jarmiloj* traktas modernigon kaj homan respondecon.
17. **Tomasz Chmielik** – pola aŭtoro kun modernaj rakontoj pri migrado kaj identeco en post-komunisma Eŭropo.
18. **Ĵenja Amis** – kanada aŭtorino kun milda feminisma tono; ŝiaj tekstoj esploras lingvon, identon kaj emociojn en tutmondigita mondo.
19. **Kalle Kniivilä** – finna ĵurnalisto; *Homoj de Putin* kaj aliaj verkoj temas pri aktuala politiko (originale en aliaj lingvoj, sed li aktive verkas en Esperanto ankaŭ).
20. **István Nemere** – unu el la plej fekundaj aŭtoroj (pli ol 20 verkoj en Esperanto); science-fikciaj kaj sociaj romanoj pri teknologio, spionado, etiko.
21. **Anna Löwenstein** – *La Ŝtona Urbo* priskribas virinan liberiĝon en antikva socio, sed reflektas modernajn feminismajn ideojn.
22. **Manuel de Seabra** – *Malamu vin, unu la alian* kaj aliaj verkoj pri interhomaj rilatoj, seksa libereco, politika ironio.
23. **Johana Van der Meer** – nederlanda aŭtorino kun rakontoj pri migrado kaj maljuniĝo.
24. **Johan Derks** – nederlandano, kies verkoj pri socia justeco kaj etiko aperas en revuoj kaj novelaroj.
25. **Gunnar Gällmo** – esploras filozofiajn kaj ekologiajn temojn en moderna Esperantujo.
26. **Mikaelo Bronŝtejn** – rusa verkisto, *Neniu aparta tago* kaj aliaj tekstoj pri ekzilo, vivo sub totalismo, idealismo.
27. **Raimondo Azzi** – brazila-itala aŭtoro kun rakontoj pri tutmondigo kaj lingva identeco.
28. **Spomenka Štimec** – kroata aŭtorino, *Kroata milita noktolibro* (originale en Esperanto) – tre forta, tuŝanta temo pri milito kaj memoro.
29. **Boris Kolker** – kvankam plej konata pro lernolibroj, ankaŭ verkis prozon kun refleksoj pri transnacia vivo.
30. **Claude Piron** – psikolingvisto kaj aŭtoro de *Gerda malaperis!*, sed ankaŭ seriozaj verkoj kiel *La bona lingvo* kaj rakontoj pri komunikado kaj miskompreno — tre aktualaj temoj hodiaŭ.

NL. Ik knip alle foto's met oom Faris kapot.
EO. a. Mi tondas cxiujn fotojn kun onklo Faris detruitaj.
b. Mi detruas cxiujn fotojn kun onklo Faris tonditaj.
c. Mi detruas cxiujn fotojn kun onklo Faris per tondado.

Certa "tempo kaj loko" = certa kiejmo

En certa kiejmo = uejm

"Interesinda viro ", pensis femo. (Malgeja kadro). Tio inspiras: interesunda = kiu meritas/sxudas interesi.

La artikolo interesundas cxiujn.

AI diris:

La plej ĝusta vorto por tiu homa eco estas **“infanec-emo”** aŭ **“infanismo”** en Esperanto.

En psikologia kunteksto oni ofte diras ankaŭ **“infantilismo”** (pruntvorto el la internacia termino *infantilism*), kiu signifas ke plenkreskulo kondutas, reagas aŭ pensas laŭ maniero troe infaneca.

**Resume:**

* **infanecemo** – neŭtrala, pura esperanta formo
* **infanismo** – same komprenebla, esperanta strukturo
* **infantilismo** – internacia termino kun pli psikologia nuanco.