К содержанию

Закрыта
Макс. 500 сообщений.

En Ĉinio Batalanta 战斗在中国

от Flago, 10 марта 2010 г.

Сообщений: 661

Язык: 简体中文

Flago (Показать профиль) 31 октября 2010 г., 1:50:50

PRI LA LASTA EKLIPSO DE LA SUNO

Letero el Japanio

Karaj geamikoj,
Ĉu vi iam vidis eklipson de la suno? La 19an de junio, en Hokkaidoo, norda parto de nia lando, oni havis plenan eklioson. Por kapti la "unu minuton kaj 50 sekundojn" venis tien ne nur japanaj, sed ankaŭ ĉinaj, anglaj, usonaj, hindaj, polaj, aŭstraliaj, kaj ĉeĥaj scienculoj.

Sed tre bedaŭrinde la alilandanojn malhelpis griza nubo super lia loko.
Kiel vi scias, la luno ĉiumonate pasas inter la suno kaj la tero, kaj kiam tiuj tri estiĝas sur unu sola linio, okazas eklipso de la suno. Sed, en la malnova tempo, tion oni tute ne sciis, kaj tre timis.

Ekzemple, ĉinoj konsideris, ke malbona drako manĝas la sunon -ĉina esprimo de eklipso de la suno estas "sun-manĝo" -kaj penis forpeli pgin per tamtamoj kaj tamburoj. Ainoj, kiuj loĝas en Hokkaidoo, ĉe ĝi bruegis kaj surverŝis akvon al la suno! Mi aŭdis de mia 70-jara avino, ke kiam ŝi estis knabino, oni diris, ke eklipso estas iu malsano de la suno.
...
关于最近的日蚀
一封来自日本的信
亲爱的朋友们,你曾经观看过日蚀吗?...
senkulpa.gif

Flago (Показать профиль) 1 ноября 2010 г., 1:26:08

...
En la historia romano "Faraono" -ĝin mi legis Esperante, -estas tre interesa sceno rilate al la eklipso de la suno.
Egiptio, kiu estas tre fama lando pro la piramidoj, sfinksoj k.a., kaj kiun nun regas angla kapitalismo, estis forta feŭda ŝtato antaŭ ĉirkaŭ 5000 jaroj.

Ankaŭ tie religio estis tre intima al la politiko, kaj pastroj helpis regadon de faraonoj t.e. de reĝoj. Sed eĉ okazis, ke la pastroj en efektivo fariĝis pli fortaj ol la faraono. Tio tre kolerigis unu junan faraonon. Li fine planis ataki la pastrojn kune kun la popolo(kamparanoj), kiu estis treege malriĉa pro pezaj impostoj.

Trompitaj de la pastroj, la kamparanoj alvenis al la ĉeftemplo ĵus antaŭ la eklipso de la suno. -Jen la ĉielo mallumiĝis! La senkleraj kamparanoj ĵetis la armilojn kaj preskaŭ svenis aŭ freneziĝis Tiam el la interno aperis la pastroj kaj serioze kriis:

"La Dio koleras pro via malbona ago, sed ni petos lian pardonon al vi, se vi de nun fariĝos obeemaj." Kaj ili preĝis. Baldaŭ ree lumiĝis! -Pro tio la faraono malvenkis.
En Egiptio eĉ antaŭ 5000 jaroj, scienco sufiĉe progresis, sed ĝi estis havaĵo nur de malmultaj pastroj.
Nia 20a jarcento estas epoko de scienco, oni diras. Sed ĉu vi povas jesi, ke la popolo ĝin ĝuas?...

Verda Majo

(El Infanoj sur Tutmondo, feb. -mar. 1936)
我读过一本世界语的历史小说 “法老”里面,有一段关于日蚀的有趣片段...
sal.gif

Flago (Показать профиль) 2 ноября 2010 г., 1:11:57

LA ĈEVALO KIU TIRAS ĈARON

Mi estas ĉevalo kiu ĉiam tiras pezan ŝarĝon.
Lastatempe la ŝarĝo iom malpliiĝis. Kial mi ne naskiĝis kiel bona ĉevalo? Mi ofte pensas pri tio kaj malĝojas.
Hieraŭ mi iris al Minamikawahori. Tie estis multaj infanoj. Tiam venis ĉevalo, eble samaĝa. Mi miris, ĉar ĝi tiris neniun ŝarĝon.

Sed sur la dorso estis homo. La ĉevalo havis belan vizaĝon, kian mi neniam vidis, kaj brilis kvazaŭ ĝi banis sin. Ĝi kuris kun klara kaj laŭta piedsono. Tiam la infanoj ĉiuj forkuris, dirante: "Ĉe valo venis." Sed ili tute ne forkuris kiam mi venis kun la ĉaro.

Mi koleriĝis kaj tirante la ĉaron iomere kuris, sed tute ne aŭdiĝis klara sono. Nur la trunko sonis malpure kaj malklare. La veturigisto koleris kaj ĉesigis: "He! ĉit! malsaĝa!"
La infanoj ĉiuj diris: "Furioza ĉevalo venis," kaj forkuris. Kaj iu homo kriis: " Furioza ĉevalo venis.

Atenton, fraŭlinetoj!" Ĉar homoj forkuris, mi ĝojis kaj denove paŝis kiel ĉiam. Sed mi miris, ke la homoj diris "furioza ĉevalo," kiam ili forkuris, sed ree korektis la penson.
Poste mi revenis al la stalo. Kaj al la amiko kiu estas apud mi, mi parolis pri la afero de tiu ĉi tago. Fine mi demandis: "Kial mi ne brilas bele?"
...
一匹拉车的马
我是一匹永远拉着重载的马,最近重载有点少了...
senkulpa.gif

Flago (Показать профиль) 3 ноября 2010 г., 2:10:25

...
La amiko respondis:
"Ĉevaloj estas divers-specaj. Estas tiuj, kiuj tiras ĉarojn, kiel ni, kaj ankaŭ tiuj, kiuj kuras kun homo sur la dorso. Estas ankaŭ tiuj, kiuj laboras dum milito, portante soldaton. La plej supera estas tiu, kiu tiras la kaleŝon de Imperiestro de tiu ĉi lando."

Mi demandis plu:
"Do, kial mi ne naskiĝis tia ĉevalo?"
"Pri tio vi devus demandi vian patrinon. Ĉar via patrino tiris ĉaron, vi devas fari ankaŭ tian laboron. Se vi ne ŝatas tiri ĉaron, vi devas naskiĝi infano de ĉevalo kiu kuras kun Imperiestro sur la dorso," diris la amiko.

"Do kiel mi povos esti tia infano?"
"Tio estas neebla, se vi eĉ mortus kaj renaskiĝus."
Mi larĝe malfermis la okulojn. Kiam mi aŭdis tion, ial larmoj gutis.
La amiko daŭrigis:

"Vi tiel pensas, sed la ĉevalo de la kaleŝo, kiu veturigis Imperiestron, diras: 'Tian oficon mi malamas. Mi deziras esti senĝena, kiel ĉevalo, kiu tiras ĉaron.'"
Tiel konsolis min mia kunulo.
Tiam baldaŭ venis la malamata kondukisto kaj diris:
"Ĉit!"
Tial mi forgesis la aferon kaj servis mian malĝojigan oficon.

OTA MITIKO
10-jara knabino de japana elementa lernejo

trad. Verda Majo
(El Infanoj sur Tutmondo, feb. -mar. 1936)
朋友回答道: “马有很多品种,那是一些拉车的马...”
senkulpa.gif

Flago (Показать профиль) 4 ноября 2010 г., 3:25:00

LEPORO KAJ TESTUDO

"Hej, hej, kara testudo,"
Mokis leporo rapidkrura,
"Kiel malrapide iras vi,
Rampante la tutan tagon!"

"Ho, kia vorto, mia kara,
Ja ni faru vetkuron
Ĝis la supro de la monto."
Ĝentile petis la testudo.

Trap', rap', rap', kuris leporo.
"Ĝi ĝis nokto devos ja rampi,
Nun mi dormu momenton."
Malsaĝa leporo sur herbo.

"Ho! mi dormis longe, longe!"
Trap' rap' rap' trap' rap' rap'...
Ho ve! supre de la monto
Jam lin atendis testudo!

trad. Verda Majo

(El Infanoj sur Tutmondo, feb. -mar. 1936)

兔子与乌龟
sal.gif

Flago (Показать профиль) 4 ноября 2010 г., 23:36:56

"KRONIKO DE EŬROPA SCIENCO"
SURSCENIGITA

"Kroniko de Eŭropa Scieco" de Kisi-Yamazi estas 3-akta dramo, kiu pritraktas la agadojn de t.n. "studantoj de holanda scienco", kiuj ludis progresan rolon en la lasta epoko de feŭdismo. La kerno de la dramo estas afero de Sibolto en 1828.

La holandano Sibolto, kiu estis sendita de sia regna estro por negoco, estis akceptata kiel gasto de ŝoguno (reprezentanto de la japana feŭda potenco), ĉar ŝoguno rimarkis en embaraso, ke li bezonas apogon de moderna scienco kaj kapitalisman riĉon por teni la reĝimon falontan dum jarcenta nacia izoleco, kaj ĉar la riĉo kaj scienco estas enkondukata ĉefe de holandanoj, kiuj sole estis permesataj komerci kun ŝoguno.

Sibolto estis ilia reprezentanto. La komerco devid esti monopola inter Sibolto kaj ŝoguno laŭ la volo de la lasta, kiu timis, ke ĝi donos konon pri ver kaj rinelo al la regata popolo, kiu soifis al ili sub la despota reĝimo.
...
舞台上的“欧洲科学的编年史”
...
senkulpa.gif

Flago (Показать профиль) 6 ноября 2010 г., 0:44:11

...
Sed la volo de ŝoguno bedaŭrinde ne ĉiam estis ĉiopova. Progresemaj junuloj lernis modernan sciencon (ĉefe naturan) en sekreta kunligo kun Sibolto, kaj sinsekvaj arestoj al ili okazis inkluzive ŝogunajn oficistojn kiel Takahasi-Sakuzaemon, estron de astronomia observatorio. Tio estas "afero de Sibolto".

La aŭtoro Kisi estas fama novelisto. Indigne pri malmulto kaj malalta nivelo de dramo en nia lando li laste sinsekve publikigis 2 dramojn kaj per ili okupis firman pozicion ankaŭ kiel dramisto.

Trupo "Sin-Tukizi", kiu prezentis tion, estas unu el la 2 progresemaj trupoj kun "Sin-Kyoo", kaj bonaj teatraĵoj dum la pasintaj dek jaroj estas rememorataj kun Teatro Tukizi, kie sursceniĝis ankaŭ tiu "Kroniko de Eŭropa Scienco".
Jen impreso pri la dramo, de unu el Tokiaj esperantistoj, kiuj are faris la viziton.
...
但是,遗憾的是将军的意志,不总是万能的...
senkulpa.gif

Flago (Показать профиль) 6 ноября 2010 г., 23:09:01

...
Je la 18a horo en la dua de majo, ni 30 esperantistoj kolektiĝis antaŭ la enirejo de la taetro Tukizi. Kun kontenta, ĝojaspekta mieno oni gaje babilis Esperante unu kun alia. Venis la tempo. Multaj gejunuloj sin ŝovis en la teatron. La sonorilo eksonoris. Laŭta kanto aŭdiĝis malantaŭ la kurteno.

Ĉiuj silentis kiel kvieta lago, kun streĉo ni atendis. Jen la kurteno leviĝis! Aperis malliberejo, en kiu estas enkarcerigitaj rusaj marsoldatoj. Ili estas tei pro tio, ke ili en haveniĝis sen peremeso de la ŝoguna registaro. Sursceniĝas Mamiya-Rinzoo, la tragedia heroo de la dramo, kondukate de du interpretistoj.

Mamiya, kiu revenis de esploro de rusa apudmara reĝiono, venis intervidi kun ruso Garonin por peti instruon pri termezuro. "Gospozin...gospozin Garonin..." la prologo malvolviĝas. Mi sidis kun k-do N. Dum la interakto ni parolis Esperante. Kiel barbara estas la japana feŭdismo!
...
在5月2日18点,我们30名世界语者聚集在Tukizi剧场的入口处...
sal.gif

Flago (Показать профиль) 8 ноября 2010 г., 0:12:26

...
En tiu tempo la registaro ne publikigis eĉ landkarton, sed konservis ĝin en la kelo de la observatorio. Unuvorte tiam scienco apartenis nur al la potenculo sed ne al la popolo. La konsciencaj scienculoj klopodas por la disvastigo de la justa scienco ne timante eĉ mortpunon.

La feŭdisma potenco senescepte subpremis kaj persekutis ilin. Multaj eminentaj scienculoj estis arestitaj kaj enkarcerigitaj, ili suferis, mortis en la malliberejo. Tiu sceno forte batis mian koron. Kia maljusto, ke potenca tamen maljusta sovaĝa homo enkorcerigis homon justan kaj inteligentan!

Mi prezentis al mi kion faris Hitler en Germanio. Kiel kruele li persekutadas sociscienculojn en la lastaj jaroj! Nun nenio estas plibonigita ol tiam koncerne socian maljuston. Mi bone vidis, sentis ĝin. Mi ankaŭ ricevis firman neŝanceleblan impreson, ke nenio venkas la veron, la juston; neniu povas reteni la konsekvencan socievoluadon! Ĝi sugestis: Kiu volas vivi en la justo, tiu devas morti por la justo.

"Antaŭ kelkaj jaroj, kiam la laborista movado estis potenca, laboristoj okupis grandan parton de la vizitantoj." diris k-do N. al mi, sed nun mi vidas nur sinjore vestitajn junulojn kaj studentojn, tio iom malkontentigis min.

El Majo, n-ro 2, jul. 1936
在那段时间里,政府甚至没有以国家的名义公布,却保存在天文台的地窖里...
senkulpa.gif

Flago (Показать профиль) 8 ноября 2010 г., 22:43:11

AMIKIĜKUNVENO KUN NACILINGVAJ
LITERATURISTOJ

En la 14a de aprilo JELS (Japana Esperanto-Literatura Societo) okazigis amikiĝan kunvenon kun nacilingvaj literaturistoj. Ĝis nun la laboro de JELS estis farata preskaŭ nur en Esperantio, kaj tion oni devas likvidi.

Kvankam oni invitis sufiĉe multajn, venis nur k-doj Akitas (esperantisto), Kisi, Tateno kaj Zinnouti (teatristo). Esperantistoj estis dek kaj kelkaj.
La kamaradoj esperas, ke esperantistoj donu literaturan materialon per internacia korespondo (Mi opinias: JELS devas fari tion organize kiel PEK-servo de PEU), kaj avertis, ke esperantistoj emas sin enferni en sia malvasta kadro.

Ili diris, ke ĉiuj proletaj verkistoj estas simpatiantoj de Esperanto, sed pli multe da burĝaj estas indiferentaj, aŭ eĉ malamikaj. Tio estas tute rezona tamen interesa fakto. Pri la problemo de esperantigo oni tuŝis jenajn:

(1) Malriĝo de tekniko
oportunismo, senorganiziteco k.a. ĉe la estinta laboro (kompreneble oni tion likvidi devos kaj povos).
(2) Japana Antologio
La unua volumo estos eldonata ĉi-jare de AELA.
...
与民族语文学家的友好会见
4月14日,日本世界语文学会召开了,与民族语文学家的友好会议...
sal.gif

Наверх