Sisu juurde

Kion farindas pri kravalantoj?

kelle poolt Miland, 12. august 2011

Postitused: 57

Keel: Esperanto

zan (Näita profiili) 15. august 2011 2:06.35

Kio farindas pri kravalantoj tumultegantoj ?
La registaro pripensu, kial la tumultegoj okazis. Tio estas "farinda" afero.

En japana televido mi aŭdis opinion de iama kanajlo(gangstero?) en Britio, kiu diris, ke li kreskis en mizera situacio kaj ne havis alian rimedon ol fariĝi kanajlo.
Ŝajnas al mi, ke ili estas tiel malkleraj, ke ili ne povis eĉ politike manifestacii. Ve!

Sxak (Näita profiili) 15. august 2011 3:46.34

estas ankaŭ tre proksima vorto pogromo (~anto)

Chainy (Näita profiili) 15. august 2011 8:53.52

Ŝak:estas ankaŭ tre proksima vorto pogromo (~anto)
Jes, mi rimarkis ke en la rusaj gazetoj oni nun iafoje uzas tiun vorton por priskribi la ĵus okazintajn tumultojn en Anglujo. Ŝajne tiu vorto havas pli vastan sencon en la rusa.

En Esperanto ĝi ŝajne temas nur pri perfortaj atakoj fare de la plimulto kontraŭ ia specifa genta malplimulto.

Laŭ ReVo:
pogrom/o = Amasa prirabado kaj mortigado de judoj, sen oficiala malaprobo de la registaro. "Kio faris tiujn pogromojn des pli signifaj, estis la fakto, ke temis ne nur pri plebaj kruelaĵoj, sed ke ilin akompanis la silenta aŭ eĉ rekta aprobo de la caraj aŭtoritatoj"
Laŭ NPIV2002:
pogrom/o =

1. En la Rusa imperio, amasbuĉo k elrabado de judoj, registare instigita aŭ aprobita: "la unuaj pogromoj okazis en Ruslando en la periodo 1881-1917"

2. (vs) Tiaj perfortaĵoj, spontanaj aŭ ne, kontraŭ etnaj aŭ naciaj malplimultoj.
En NPIV eble oni ŝanĝu tiun difinon en la unua parto por ke oni komprenu, ke la vorto devenas de la rusa, sed ne temas nur pri ia rusa afero!

sudanglo (Näita profiili) 15. august 2011 13:25.13

Tamen, Chainy, ŝajnas al mi ke oni povus inkluzivi pli eksperimentajn uzojn en la Lernu-vortaron, eble indikante per '(N)', aŭ alia signo-truko, ke la koncerna senco estas nova, do ne ankoraŭ vaste rekonata.

Ju pli mi pensas pri tio, des pli plaĉas al mi 'marodi', por 'to loot'.

La Wells'aj tradukoj de 'pilfer' kaj 'snitch' ne tre kontentigas, se nur pro tio ke 'ŝteleti' jam ampleksas tiujn signifojn.

'Pilferers will be shot' - 'Marodintoj riskas mortpafon' - mi pensas ke ne!

dobri (Näita profiili) 15. august 2011 15:50.42

sudanglo:Parenteze, ĉu simila formo al kravali ekzistas en aliaj lingvoj krom la germana?
Jes, en la ĉeĥa oni uzas la vorton "kravál" kiel granda bruo preskaŭ neeltenebla por oreloj. Tiam "kravali" povas signifi "fari grandan bruon". Dum la tumultoj certe regis bruego. Tamen "kravál" en la ĉeĥa ne signifas ŝteladon.

dombola (Näita profiili) 16. august 2011 0:56.14

Ĉe ni, en la portugala, la plej uzataj esprimoj por kolektiva tumulto kun ŝtelo, brulego,ktp. estas similaj je
: vandalismo, vandalismaktoj, tumultoj, publika ordoperturboj, kaj la partoprenanto estas
vandalo aŭ malordiganto.

sudanglo (Näita profiili) 16. august 2011 8:21.24

Do anglalingve kravalo estas 'uproar', supozeble.

Kiam Esperanto akceptas vorton el alia lingvo, foje ne ĉiuj sencoj de la termino estas importitaj (tamen la kerna, aŭ la plej internacia, signifo estas kutime konservita)

Klare tio okazas en la kazo de 'pogromo' kies signifo en Esperanto estas pli mallarĝa ol la rusa vorto (laŭ la komentoj ĉi tie).

Inverse, iu Esperanto vorto povas ampleksi pligrandan signifo-kampon ol samforma vorto en iu specifa lingvo.

Tio ŝajnas al mi la kazo, komparante la uzon de 'tumult' kaj 'tumultuous' en la angla kun 'tumulto' de Esperanto (kiel difinita en NPIV kun multaj citaĵoj).

Kiel plej bone nete esprimi 'la invado de la stratoj per konfuza hordo de deliktemaj junuloj'?

Senescepte, la komunikaj organoj en Anglujo uzis 'riot' 'rioting' kaj 'rioters' por paroli pri la fenomeno, sed ofte tiuj vortoj implicas ian proteston kontraŭ io, kaj ne estis klare ke tio validas por tiuj lastatempaj malpacoj.

Chainy (Näita profiili) 16. august 2011 9:12.03

sudanglo:Senescepte, la komunikaj organoj en Anglujo uzis 'riot' 'rioting' kaj 'rioters' por paroli pri la fenomeno, sed ofte tiuj vortoj implicas ian proteston kontraŭ io, kaj ne estis klare ke tio validas por tiuj lastatempaj malpacoj.
Nu, iuj komencis tumulti en Londono kiel vera protesto. Sed tiam multaj simple decidis profiti la okazon por butikumi per tumultado!

Chainy (Näita profiili) 16. august 2011 9:21.26

sudanglo:
Ju pli mi pensas pri tio, des pli plaĉas al mi 'marodi', por 'to loot'.
Jes, ĝi ŝajnas al mi bona elekto. En evoluintaj landoj de la nuna mondo marodantoj ja ŝtelus televidojn kaj komputilojn ktp anstataŭ terproduktoj aŭ kortobestoj!

sudanglo:La Wells'aj tradukoj de 'pilfer' kaj 'snitch' ne tre kontentigas, se nur pro tio ke 'ŝteleti' jam ampleksas tiujn signifojn.
Vi verŝajne pravas.

Chainy (Näita profiili) 16. august 2011 9:26.03

sudanglo:Kiel plej bone nete esprimi 'la invado de la stratoj per konfuza hordo de deliktemaj junuloj'?
Vi jam tre bele skribis tion!

Por 'deliktemaj junuloj' oni povus diri 'huliganoj', ĉu ne?

Tagasi üles