Al la enhavo

Prihistoria dialogo necesega

de cellus, 2012-junio-23

Mesaĝoj: 22

Lingvo: Esperanto

cellus (Montri la profilon) 2012-julio-07 04:49:30

Klare ke oni ne povas kompari la historion tiel. estus kompreneble multe pli facile se n latvianoj mortus dum la ekzilo en Siberio kaj n da ruslingvanoj mortus en Latvio, sed tiel simple kompreneble ne estis. Sed Vincas ja sciu ke la baltaj popoloj troviĝis inter du agresemaj landoj kun totalitarismaj sociaj sistemoj kaj la homoj ne povis ĉiam elekti. Okazis ke membroj de la sama familio troviĝis ĉe ambaŭ flankoj en la milito. Estas kompreneble ke tia historio estas tre ŝatata de propagandistoj. Kiel mi diris: ne estas speciale malfacile memori la malbonajn agojn de la aliuloj, sed kion malbonan la propra flanko faris estas pli malfacile memori. Pro tio aŭtentika historia esplorado estas tre necesa.

Koncerne la lingvajn kapablojn por ricevi svedan civitanecon, ŝajnas al mi ke la praktiko iom ŝanĝiĝis. En la 50-aj jaroj de la pasinta jarcento mi kaj amiko skribis ateston pri nia hungara amiko ke li sufiĉe bone scias la svedan lingvon. Depost tiu fojo mi ne memoras ke mi aŭdis pri similaj necesaĵoj.

Pri la angla lingvo en Svedujo: Se vi ne scipovas la svedan lingvon vi povas paroli angle. la anglan. Preskaŭ ĉiuj scias paroli angle, kompreneble plimalpli bone, sed sufiĉe bone por ke vi povu solvi la plej multajn komunikadproblemojn. Eble kiel mi komprenas la scion pri la rusa lingvo en Latvio, tiel ke mi spertis tion en Riga. La plej multaj homoj parolis, kiel mi povas kompreni, tre bone la rusan lingvon.

Homoj diris al mi ke la juna generacio nuntempe pli lernas la anglan lingvon ol la rusan. Mi ne povas atesti kiom da vero estas en tiuj konstatoj. Ĉu la situacio povas esti analoga al tiu en Finlando (Suomio).

vincas (Montri la profilon) 2012-julio-07 08:12:53

Altebrilas:Se oni uzas historion kiel propagandilo, ne. Se oni adoptas rigoran metodon, kun kritikema analizo de la fonto, eble. Ĝuste pro tio oni bezonas seriozajn historiistojn.
Mi donos unu ekzemplon. Rusio neas okupacion de Baltaj ŝatoj. Do kiel litovoj (ankaŭ latvoj, estonoj) kaj rusoj povus trovi komunan opinion je tiu demando. Neado de okupacio por ni estas falsado de historio.

Altebrilas (Montri la profilon) 2012-julio-07 22:27:49

vincas:
Mi donos unu ekzemplon. Rusio neas okupacion de Baltaj ŝatoj. Do kiel litovoj (ankaŭ latvoj, estonoj) kaj rusoj povus trovi komunan opinion je tiu demando. Neado de okupacio por ni estas falsado de historio.
Kompreneble, rusoj kaj baltoj ne estas la plej taŭgaj historiistoj por objektive studi tiun periodon. Ne eblas esti samtempe juĝanto kaj juĝato. Sed ekzistas historiistoj en aliaj landoj kiuj povas fari tion, kaj poste klarigi siajn konkludojn al ambaŭ partoj, kaj provi konvinki ilin.

cellus (Montri la profilon) 2012-julio-08 06:25:00

Komparu okupaciojn en la historio. Okupanto ĉiam provis leĝigi sian okupadon. Eĉ la nazi-germanoj faris tion. Krome ekzistas internaciaj konvencioj kaj reguloj kiel okupado de alia lando povas/devas okazi.

En la kazo de Sovetunio dum Stalin tiu lando tre konsekvente kreis registarojn, konsistantaj el homoj elektitaj de Sovetio.

Mi ofte pensis ke okupado probable estas unu el la plej malbonaj interŝtataj fenomenoj, ĉar ĝi ŝajnas elvoki tre negativajn kondutmanierojn, kaj ĉe la okupanto kaj ĉe la okupato.

Eble mi povos reveni al tiu temo pli poste. Nun mi nur konstatu ke la liberigo de la baltaj landoj estis unu el la mitoj de Sovetunio.

Vidita per sovetaj okuloj "ni" liberigis la baltajn landojn de la nazioj. Tiuj kiuj ne akceptis tiun liberigon estis faŝistoj kaj naciistoj (ŝovinistoj), ili apartenis al la reakciaj tavoloj de la socio.

Mi komprenas la aferon tiel ke ankaŭ estas etnaj rusoj en la baltaj landoj kiuj komprenas ke estis okupacio, kiuj travidis la miton. Estis ankaŭ etnaj baltoj kiuj pensis ke la okupado estis ĝusta.

Kiel mi komprenas la aferon, – bonvolu korekti min, se mi eraras! – ankaŭ etnaj rusojj estis deportitaj al malproksimaj lokoj en la lando.

Tiu afero ne estas simpla. Oni devas koncedi ke la propra lando faris krimojn kontraŭ aliaj popoloj. Oni devas praktiki sufiĉe multe da kompreno por tio, eĉ se estas iom malfacile (milde dirite)!

antoniomoya (Montri la profilon) 2012-julio-08 10:37:08

Oni ne povas meti siajn manojn antaŭ siajn okulojn, aŭ rigardi aliflanken, por ne vidi aŭ rekoni la barbaraĵojn ke niaj samnaciuloj de pasintaj aŭ proksimaj epokoj faris al aliaj popoloj aŭ nacioj.

Mi hontas pri la barbaraĵoj ke hispanaj konkerantoj faris en Suda Ameriko, sammaniere kiel mi hontas pri la krimoj ke Inkvizicio faris kontraŭ senkulpaj personoj kiuj ne pensis same kiel la tiuepoka Eklezio.

Se oni volas esti objektiva, oni devas resti kiel eble plej realista kaj senpartia. Almenaŭ tion mi pensas.

Amike.

lagtendisto (Montri la profilon) 2012-julio-08 19:15:36

Altebrilas:Imagu, ke iu volas enketi pri kio okazis en la kapo de la germanoj antaŭ la alveno de naziismo: Ŝajnas neebla tasko, ĉar en multaj landoj tio povas esti taksata kiel antisemitisma kaj leĝe punota.
Estas diferenco, ĉu oni akceptas, ke ĝin okazis pasinte. Jes, mi akzeptas. Kaj, ĉu oni kulpsentas pri la krimojn en pasinta nazigermanio. Kompreneble, mi ne kulpsentas iel iomete pri la krimojn en pasinta nazigermanio. Hej, kial mi devus kulpsenti pri tiun? Ĝin okazis antaŭe mi naskiĝis. Ĝenerale. Demokratio estas la bazo. Estis kie mi kreskantis. Punkto. Ĉu oni povas heridigas historian kulpon? Mi opinas, tute ne. Se oni fiksas tiun. Oni ankaŭ enketas, kio okazis en la kapo de la germanoj antaŭ la alveno de naziismo. Rigardu La tria ondoMefistoHitlero-filo Salomon k.t.p.

cellus (Montri la profilon) 2012-julio-09 19:12:26

Antonio ne devas honti pri la fiagoj de la hispanoj dum pasintaj jarcentoj, same kiel germano ne devas honti pro la fiagoj de Hitler kaj liaj anoj kaj ke rusoj ne devas honti pri Stalin. Kio validas estas kion la nuna individuo decidas fari.

En aliaj tempoj oni faris malĝustaĵojn. Same kiel ne estas iu ajn kaŭzo pardonpeti pri malbonaj agoj de la pasintaj generacioj, ni ne devas fieri speciale pri iliaj bonaj agoj. Ni havas nur nian propran postulon fari kiel eble plej bone por la mondo laŭ niaj kapabloj kaj emoj!

Altebrilas (Montri la profilon) 2012-julio-09 22:30:10

Kutime, la venkintaj landoj skribas la historion laŭ sia advantaĝo. Tio estas bone konata. Ili ankaŭ uzas propagandon por montri, ke iliaj agoj estas justaj kaj legitimaj.

La problemo fontas el la fakto, ke la samaj homoj apartenas al la problemo KAJ al la solvo. Registaro devas agi kontraŭ fiuloj, sed bedaŭrinde devas uzi iujn el ili por tiu agado. La afero "mordas sian voston", kaj pro tio ne estas facile solvebla.

Se ekzistus monda registaro kiu estus justa kaj efika, ne estus problemo - aŭ almenaŭ la solvo estus simpla: sufiĉus apliki la regulojn kaj peti al nekoruptitaj militistoj, policistoj aplikigi ilin. Sed ofte oni devas uzi kontraŭ krimuloj aliajn homojn iom malpli krimemajn (en la favora kazo).

Ni do devas konscii pri tiu realo. Ni ne kulpas pri niaj antaŭuloj nek pri la estraro, kiam ne estas demokratio, kvankam fakte ni estas devigataj respondeci pri ĝi (kiam estas milito, ekzemple). Sed temas pri respondeco, ne kulpeco.

cellus (Montri la profilon) 2012-julio-10 18:18:40

Monda registaro ne solvas la problemon, ĉar ni konas de la historio ke unuopa lando povis trakti sian popolon tre malbone, eĉ provi elimini etnajn malplimultojn.

Kaj en milito jam perdiĝis la eblecojn veki konfidon.

La laboro pri historia dialogo estas projekto de tre longa tempo. Oni devas komenci kiam la konfliktoj ne estas tro grandaj.

Ofte konflikto estas la rezulto de fiagoj kiujn iu en la malproksima pasinteco komencis, kaj neniu memoras "kiu komencis".

Altebrilas (Montri la profilon) 2012-julio-11 22:10:22

Fakte, ne gravas kiu komencis, ĉar estas spiralo de perforto kaj de vengo. Ĉiuj kampoj timas, ke reagante tro milde, oni taksas ilin malfortaj kaj plue atakas ilin. La konfliko iĝas pli kaj pli perforta, ĝis la eliminado de iu kampo.

Kiam la mondo paciĝos (kion mi esperas), la nunaj konfliktoj aperos kiel vanaj disputoj, kiuj estis eviteblaj.

Reen al la supro