Tästä sisältöön
Vastaa

Vorta ordo en Esperanto?

awake :lta, 22. syyskuuta 2007

Viestejä: 8

Kieli: Esperanto

awake (Näytä profiilli) 22. syyskuuta 2007 18.43.12

Teorie, oni povas uzi iun ajn vortan ordon en Esperanto.

viro kaptis fiŝon
viro fiŝon kaptis
fiŝon kaptis viro
fiŝon viro kaptis

ktp

Tamen, normale, oni uzas la unuan (SVO). Mi ofte scivolis, ĉu Zamenhof intencis, ke oni uzu la vortan ordon de sia denaska lingvo? Aŭ, ĉu Zamenhof intencis ke la SVO-a ordo estu la plej uzita de la komenco de nia lingvo.

Eble, la unuaj esperantistoj havis denaskajn lingvojn je SVO-a ordo, kaj ili igas tiun ordon esti establita? Efektive, Zamenhof Mem uzis la SVO-an ordon; do aliaj homoj nature estus emita kopii lin.

Simajro (Näytä profiilli) 22. syyskuuta 2007 19.50.15

Kara amiko, Zamenhof elektis la SVO-an ordon por Esperanto ĉar efektive ĝi estas la plej ofte uzata en la mondaj lingvoj.

sandman85 (Näytä profiilli) 26. syyskuuta 2007 21.57.13

Multaj lingvoj uzas diferenca vortorton, ke Zamenhof kompromisis kaj permesis multaj vortorton. Tio helpas por nekonfuzas parolantojn de Esperanto.

Mi denaske parolas Angla, ke mi uzas la SVO vortorton. Sed multaj homoj estas familiara kun diferenca vortortojn, ke ili nebezonas por lernas nova vortortojn.

Sxak (Näytä profiilli) 27. syyskuuta 2007 14.13.40

Simajro:Kara amiko, Zamenhof elektis la SVO-an ordon por Esperanto
Sed laŭ mia scio Zamenhof nniam elektis tian vortordon... Mi memoras, ke li aprobis slavan vortodon, kiu ofte sed en ĉiam estas SVO
Kaj nun mi trovis tion...
Zamenhof:
Kelkaj Esperantistoj pensas, ke mi uzas en miaj verkoj stilon slavan. Tia opinio estas tute erara. Estas vero, ke slavoj ofte posedas en Esperanto pli bonan stilon, ol germanoj aŭ romanoj; sed tio ĉi venas ne de tio, ke la stilo en Esperanto estas slava, sed nur de tio, ke la slavaj lingvoj havas vortordon pli simplan kaj sekve ankaŭ pli proksiman al la vortordo en Esperanto. La vera stilo Esperanta estas nek slava, nek germana, nek romana, ĝi estas — aŭ almenaŭ devas esti — nur stilo simpla kaj logika.

horsto (Näytä profiilli) 27. syyskuuta 2007 17.48.27

Ŝak:
Simajro:Kara amiko, Zamenhof elektis la SVO-an ordon por Esperanto
Sed laŭ mia scio Zamenhof nniam elektis tian vortordon... Mi memoras, ke li aprobis slavan vortodon, kiu ofte sed en ĉiam estas SVO
Kaj nun mi trovis tion...
Zamenhof:
Kelkaj Esperantistoj pensas, ke mi uzas en miaj verkoj stilon slavan. Tia opinio estas tute erara. Estas vero, ke slavoj ofte posedas en Esperanto pli bonan stilon, ol germanoj aŭ romanoj; sed tio ĉi venas ne de tio, ke la stilo en Esperanto estas slava, sed nur de tio, ke la slavaj lingvoj havas vortordon pli simplan kaj sekve ankaŭ pli proksiman al la vortordo en Esperanto. La vera stilo Esperanta estas nek slava, nek germana, nek romana, ĝi estas — aŭ almenaŭ devas esti — nur stilo simpla kaj logika.
Dankon ŝak por tiu klarigo. Estas ĉiam plezuro legi la klaran kaj logikan stilon de tekstoj de Zamenhof.

mnlg (Näytä profiilli) 29. lokakuuta 2007 0.17.20

Interese, T. Kaj kion oni kutime uzas en parolo?

Matthieu (Näytä profiilli) 29. lokakuuta 2007 9.15.24

Do ĉiaj vortordoj eblas, kiel en Esperanto?

yugary (Näytä profiilli) 2. marraskuuta 2007 5.22.16

Leginte tre multe de la verkoj de Zamenhof kaj aliaj verkistoj kiujn oni povas rigardi kiel "klasikaj", mi trovas ke, kvankam la ordinara, senemfaza vortordo estas SVO, aliaj vortordoj estas sufiĉe oftaj kiam oni deziras elstarigi vorton aŭ frazparton kiu donas novan aŭ aparte gravan informon kaj ankaŭ kiam oni volas montri kontraston. Alivorte, vorto aŭ frazparto kiu donas novan, gravan informon emas aperi ĉe la fino de frazo. Ordinare do mi dirus: "Mi parolas la korean tre bone." Aŭ: "Mi ne scipovas la hungaran." Sed, se mi volus emfazi la kontraston, mi dirus: "La korean mi parolas ja tre bone, sed la hungaran mi ne scipovas." Kiam patro kolere demandas al siaj infanoj, "Kiu malordigis la aferojn sur mia skribtablo? Kiu el vi kulpas?", unu infano povus diri, "Tion faris ne mi!", emfazante ke la kulpulo estas ne li (sed eble la bubaĉa frateto?). Resume, mi dirus ke, kiam oni uzas neordinaran vortordon, oni metu la jam konatan temon ĉe la komencon de frazo kaj la novan "komenton" pri tiu temo ĉe la finon.

Gary Yu

Takaisin ylös