შინაარსის ნახვა

Fabeloj de Esperanto

prostof-ისა და 12 ოქტომბერი, 2018-ის მიერ

შეტყობინებები: 32

ენა: Esperanto

prostof (მომხმარებლის პროფილი) 12 ოქტომბერი, 2018 06:44:34

Proponas en ĉi tiu temo por publikigi fabelojn en Esperanto
Mi loĝas en la antikva rusa urbo de Murom kaj mi ekvolis traduki en Esperanto kabeljon pri la populara rusa epopea heroo Ilja Muromec.

Sur la antikva Murom lando vivis mirinda rakontisto Ivan Nikitich Klimov. Li sciis, ke multaj maljunaj rusaj fabeloj, kiuj estas aŭdita de iliaj gepatroj kaj geavoj.
"Fabelo estas granda ĝojo por ni, ĝi instruas al ni multon! Kaj se ĝi estas malgranda fikcio, tial ĝi ne gravas. Nu, ne ĉiu estas kapabla elpensi."- diris Klimov.
De lin aŭdis kaj registris ĉi tiujn rakontojn W. Svetozarov. Tiuj, pretigita ilin fabeloj, eniris la vera libro.


Muromaj fabeloj


Ilja Muromec kaj la tri pilgrimantoj

Kiel la urbo de Murom
En la vilaĝo de Karacharovo
Tie estis maljuna kozako
Ilja Muromec , filo de Ivanoviĉ


...

Li kuŝis en la lito dum tridek kaj tri jaroj, ne povis eĉ manojn etendis.
Unufoje sub Karacharovo, malproksime de Murom, ŝanĝis la kanalo de la Oka rivero deŝiris parton de la marbordo. Homoj de du vilaĝoj Karacharovo kaj Panfilovo laboris eliminante minacon, en la hejmoj restis nur etuloj kaj maljunuloj
En unu el tiuj tagoj aperis en Karacharovo tri pilgrimoj* (La antikvaj pilgrimoj kantis spiritaj kantoj kaj legendoj)
Pilgrimoj eniris la domon ,ekvidas Ilja Muromec kaj demandas:
-Trinkigu, Ilja, nin !
Ilja Muromec respondas:
- Eh pilgrimoj ! Kaliki vi preterirantoj! Mi ĝojas vin trinkigas, sed mi ne povas akiri ekstere de lito, mi kuŝis dum tridek kaj tri jaroj!
Fremduloj rigardis unu al la alia kaj diris :
-Kaj vi, Iljusha,ne trompu nin ne kuŝi, ekstaru kaj akiri al ni trinku!
Nur aŭdis ĉi tiun Ilja, kiel ŝajnis, ke la fajro estis tuŝita, kaj movis la fingrojn. Akiras sur frisky kruroj, Iljushenka, prenas la kruĉon, iri por kvaso en kelo.

Enfluis la kruĉon kaj prenas la fremduloj. Kaj tiujn respondas:
- Bone , Iljushenka, trinku unue vi mem!
Iljushenka trinkis plenan kruĉeton al la fundo. Vojaĝantoj demandas:
- Ĉu vi sentas nun ,Iljushenka, vian forton?
- Nun mi sentas ! Dankon por via boneco.
La vojaĝantoj rigardis unu al la alia kaj diris:
- Verŝu por vi alian kruĉeton !
Verŝis Iljushenka kaj trinkis ĝis la fundo.
Pilgrimantoj demandas :
- Kaj nun multe ĉu vi mem sentas forton?
Kaj nun mi sentas en mi mem forton tiel ,ke se fosis en la tero poluso foston al la ĉielo, kaj ĝi estos en la polusa fosto ringo, mi turnos la tuta Universo !
La vojaĝantoj respondis:
- Ne volas Tero teni vin tian! Trinkas alian kruĉeton !
Ilya trinkis, kaj diris:
- Kaj nun duono forto malgrandigita!
- Nu kaj sufiĉe Iljushenka kun vi ĉi tiu ! Kaj kun ĉi tiu forto vi estos ne havi disputemuloj kun vi, kaj en batalo por vi la morto ne estos!
Riverencis kaj dankis Iljushenko la vojaĝantoj-pilgremantoj kaj donis al li bridon.
- Prenu tiu brido. Iru al la merkato, elektu unu ĉevalo, sed tia ke la brido estas nek granda nek malgranda!
Iljushenka riverencis al iliaj piedoj . Adiaŭis vojaĝantoj-pilgrimantoj kaj foriris.
Prenis Iljushenka la ŝnuron malsupreniris kun ŝi en la kelo. Bandaĝis barelo de kvaso, metis ĝin sur la dorson kaj iris al kie lia patro kaj lia patrino laboris.
Ekvidis de Iljushenko homoj ekkrias al patro kaj patrino:
- Rigardu vian Iljushenka venas!
Patro kaj patrino forlasis iliajn laborpostenojn kaj kuris al Iljushenka.
Kaj li diris :
- Mi supozas, ke vi estas la patro kaj patrino laca?
Demetis Iljushenka barelo de kvaso kaj diras al ĉiuj homoj:
- Trinkas kvaso kaj manĝas, kaj mi eklaboras!
Li eklaboras, komencas trabojn trenas. Trenis multajn trabojn kaj multan la teron surŝutis ke Oka fluis tra la malnova fluejo! Sed estas sur la Oka rivero «prorva».
traducis Theodore Koshelev 2018

prostof (მომხმარებლის პროფილი) 21 ოქტომბერი, 2018 07:39:57

...

Ilja-Muromec kaj Najtingalo la Rabisto

Ilja vivis ĝis sabato, prenis brido, iris al la urbo por aĉeti ĉevalon . Antaŭe en Murom marciante-dealers multe da ĉevaloj alkondukis.
La tutan tagon iras Ilyushenka,kaj ne konvenis por ĉevalon . Por unua brido estas malgranda, por alia estas granda. Do Ilja revenis kun nenio.
Ilja atendis la venontan sabaton, sed li ne aĉeti ĉevalon.! Nur en la tria sabato kondukis ĉevalon . La ĉevalo estis, tamen , tre elturmenta, sed la brido konvenas al li, kiel se estis kudrita por li.
Monato li nutras la ĉevalon .Post monato eliras en la kampo promeni kaj rajdi. Li saltis en la selon , kaj la ĉevalo sidis malsupren per gravito.
Malsupreniras de Iljushenka kun ĉevalo, kaj denove nutras lin. Post monato elirigas ĝin en la kampo promeni kaj rajdi. Kaj la ĉevalo de gravito denove kliniĝis sub Ilja Muromec .
La trian fojon eliriĝis en la kampo de ĉevalo Ilya , saltis en la selon, kaj la ĉevalo eĉ ne ektremis!
Ilja Muromec venis hejmen, rakontis al sia patro kaj patrino:
Nu, ĝi estas tempo por mi en la ĉefurbo de Kievo rajdos!
Armita kun kiraso heroa kaj ĝis la lumo forveturas laŭ la vojo.
En la unua salto saltis li por kvin verstoj (10.6 kilometroj). La dua salto estas en dek verstoj. Kaj post la trian la salton de Ilja Muromec kaj ne povis trovi!
Veturas Ilja Murometc laŭ la rektavojo . Kaj tiu vojo estis okupita de rabistoj. Ne nur la homoj la beston ne tralasis/
Kaj la plej grava estis la Najtingalo la Rabisto. Kaj li havis grandan forton. Se vi rimarkas la rajdanto, faras tian fortan fajfilo, ke neniu ĉevalo ne povis rezistis, kaj ĉe la rajdanto estas timpanoj krevis.
Por ĉi tiu sur la vojo pramoedya iris niaj Iljushenka .
Rabistoj atakis lin — li tiris la ŝnuron de pafarko kaj pafis la harditan sagon. La sago kriis, kantis kaj batis la arbo. La arbo separas en malgrandajn pecojn. Ĉiuj la rabistoj fuĝis de timo.
Ilya trankvile transveturis la riveron Kalinka kaj haltis. Estis ĉi tie dum 12 kverkoj kaj en ili konstruis neston Najtingalo la Rabisto.
La Najtingalo la Rabisto rimarkis de Ilja Muromec kaj fajfis forte .
La ĉevalo ŝanceliĝis sub Muromec.
Ilya tiris la ŝnuron de pafarko kaj pafis sagon . Batis la sago en la dekstra okulo de la Najtingalo kaj elbatis el de la nesto kiel fasko da aveno!
Ilja-Muromec alligas Najtingalo la Rabisto al la selo kaj veturas plu.
La Najtingalo havis 12 filojn, kaj ili ĉiuj havas reputacion forteguloj. Unu el ili ekvidis la rajdanto de malproksime kaj kriis:
- Rigardu ,patrino, tie veturas la patro kaj la kaptito transportas!
Rigardis al la patrino kaj diris:
- Miaj karaj infanoj! Kolektiĝas kaj en batalo foriras! Fremdulo nian patron traportas ligita al la selo!
Ilja Muromec tiris la ŝnuron de pafarko kaj pafis la harditan sagon. La sago fendas en la arbon kaj arbo separas en malgrandajn pecojn . Ĉiuj la infanoj de la Najtingalo la Rabisto falis mortinta.
La edzino de la Najtingalo la Rabisto eliris kun pano kaj salo por renkontas Ilja Muromec . Kaj Ilja-Muromec ekspronis sian ĉevalon, la ĉevalo levis supren... nur ŝi vidis lin!
Longa aŭ mallonga, alvenis Ilja Muromec , filo Ivanoviĉ en Kievo grad , venis ke riverencos al Princo Vladimir
- Kiuj vi estas kaj de kie vi venas ? - Princo Vladimir demandas.
Mi estas Ilja Muromec , indiĝeno de la vilaĝo de Karacharovo .Kaj alveturis mi lau rekta vojo.
- Kiel vi povus sukcesi, se estis Najtingalo la Rabisto ? Ja tie homo ne povis trapasi ,rajdanto ne traveturis,besto ne trakuris!
Montris Illja ligitan Najtingalon la Rabiston al la selo . Surprizis Princo kaj diris:
- Li fajfu tiel ,kiel estis sidanta en 12 kverkoj !
Iljushenka prenis la Princo sub lia dekstra mano, kaj la Princino sub la maldekstra kaj ordonis al Najtingalo la Rabisto fajfos duona laŭte.. Sed Najtingalo la Rabisto fajfis laŭte. La folioj falis de la arboj kaj la homoj surdiĝis.
Ilja Muromec ligis La Najtingalo la Rabisto al la ĉevala vosto, traveturis tri cirkloj kaj dehakis al la Najtingalo la Rabisto kapon !

traducis Theodore Koshelev 2018

prostof (მომხმარებლის პროფილი) 27 ოქტომბერი, 2018 13:15:25

Latva popolaj fabeloj:

...

sergejm (მომხმარებლის პროფილი) 27 ოქტომბერი, 2018 20:33:52

La fabelo estas malnova, sed kozako estas maljuna.

Ilya Muromets - en Esperanto mankas 'y', sed ĝi havas 'c' - do skribu 'Ilja Muromec'

'... dehakis la Najtingalo la Rabisto kapo !'
- vi verŝajne tradukis de la angla? Kial?
'... dehakis al la Najtingalo la Rabisto kapon !'

prostof (მომხმარებლის პროფილი) 28 ოქტომბერი, 2018 07:24:03

Mi dankas vin por tio ,ke vi rimarkigis erarojn. Mi korektis.

Frano (მომხმარებლის პროფილი) 28 ოქტომბერი, 2018 08:26:43

'... dehakis al la Najtingalo la Rabisto kapon !' -> ... dehakis al Najtingalo la Rabisto la kapon !
'Ilja vivis ĝis sabato' -> Ilja atingis sabaton (?)
'prenis brido' -> prenis bridon
'Antaŭe en Murom marciante-dealers multe da ĉevaloj donita. ' - ?
k.t.p.

prostof (მომხმარებლის პროფილი) 28 ოქტომბერი, 2018 18:17:53

Frano вам так же спасибо за подсказку bridon - исправил .'Ilja vivis ĝis sabato' -> Ilja atingis sabaton (?) В сказке "Дожил Илья до субботы " в словаре дожить -ĝisvivi . Дословный перевод похож на тафтологию , поэтому я и принял решение перевести так ,"Ilja atingis sabaton" в словаре atingi - дости́чь, добра́ться до, дойти́ до; донести́сь это по моему более неточный перевод. хорошо что обратили внимание на макитантов и лошадей . Они не дали а обменивали лошадей в сказке более правильно сказано приводили (для обмена на ...чаще всего на продовольствие ).Раньше совместно с войсками продвигались маркитанты (люди обеспечивающие воинов всем необходимым одеждой продовольствием.

sergejm (მომხმარებლის პროფილი) 29 ოქტომბერი, 2018 16:18:25

Ĝisvivi ĝis sabato - повторение предлога в приставке нормально для эсперанто.
Можно ĝisvivi sabaton.
marciante-dealers - какие на древней Руси маркитанты? Были купцы. И зачем вообще английские слова?
Поправил Ilja, а Ilyushenka оставил по-английски. На эсперанто нужно добавить -ĉjo: Ilĉjo

prostof (მომხმარებლის პროფილი) 30 ოქტომბერი, 2018 09:32:57

sergejm:marciante-dealers - какие на древней Руси маркитанты? Были купцы. И зачем вообще английские слова?
Поправил Ilja, а Ilyushenka оставил по-английски. На эсперанто нужно добавить -ĉjo: Ilĉjo
Это наших торговцев называли купцами , а маркитанты это были не просто торговцы а специализированные подразделения войска следующие вместе с ними. Мало того в сказке употребдяются слова "маркитанты-перекупщики"

А Ilyushenka причем ту по английски, на эсперанто звучит грубовато не ласкательно ridulo.gif

sergejm (მომხმარებლის პროფილი) 30 ოქტომბერი, 2018 17:10:29

Iljuŝenka, а не английское Ilyushenka. В эсперанто нет y - я это уже говорил, sh читается как сх, а ш будет ŝ.
Правда, Заменгоф разрешил, если в типографии нет ŝ писать sh - но я вижу что в твоей типографии ŝ наличествует.
Estas vere, ke Zamenhof permesis, se en la presejo mankas litero ŝ, skribi na sh, sed mi vidas, ke en via presejo ĉeestas ŝ.
А marciante-dealers - это англицизм, его в эсперанто нет, его переводить надо. И я сомневаюсь, что в оригинале были упомянуты 'маркитанты', они были названы как-то по другому, напр. 'гости иноземные'.

ზემოთ დაბრუნება