Esperanto, justa komuna lingvo por Eŭropa Unio kaj por mondo: 50 faktoj ekscii
af morico, 20. aug. 2019
Meddelelser: 54
Sprog: Esperanto
morico (Vise profilen) 20. aug. 2019 17.33.41
4) Anstataŭigo, kiam la vorto havas signifon, inter la finaĵoj de la kvar kategorioj de leksikaj vortoj ankaŭ ebligas konsiderinde malpezigi la lernendan leksikon.
Plie homonimoj kaj idiomaĵoj estas preskaŭ neekzistantaj.
Laŭ Maurice ROLLET de L’ISLE (1859-1943), hidrografo, ĝenerala inĝeniero de la maro, "Esperanto posedas riĉan esprimon superan al tiu de la plej riĉaj el ekzistantaj aŭ mortaj lingvoj." Estas facile kompreni ĝin : la senlima, sed sistemigita kapablo formi vortojn per simpla apud-meto de aliaj vortoj, ebligas pliigi senfine la rimedojn de la vorto-trezoro, esprimi la plej subtilajn nuancojn, naski novajn intelektajn sentojn per renkontiĝo de konataj ideoj, sed ankoraŭ ne proksimigitaj. "
Tiuj ĉi karakterizaĵoj ebligas malkreskigi forte la lernadon de la baza vortprovizo. Tiel, laŭ finna lingvisto Vilho SEtÄLÄ, en "Fortoj de la vivo", la vortprovizo necesa por kompreni ordinaran tekston ĉe 80-90% estas 550 vortoj en Esperanto kontraŭ 2000 en la angla. Por kompreni ordinaran tekston je 99%, la vortprovizo estas respektive 2000 en Esperanto kaj 7000 en la angla.
La vortprovizo estas do almenaŭ duoble pli rapide lernebla kiel en la ĉefa nuna lingvo de internacia komunikado.
morico (Vise profilen) 20. aug. 2019 17.34.24
La malfacilaĵoj de ĉi tiuj tri komponentoj de lingvo (fonetiko, gramatiko kaj leksiko) sin multobligas : ni povas tiel konfirmi la observon de Inazo NITOBE, ke "Esperanto estas almenaŭ okoble ĝis dekoble fojojn pli facila ol iu ajn alia lingvo".
La psikologo Jean PIAGET [Johano Pjaĵe) studis la teorion de la « ĝeneraliga asimilado" de la lingvaj strukturoj, kiel ekzemple la pluralo, la konjugacio, la kunmetitaj vortoj…Ilia tre granda reguleco klarigas la facilecon de Esperanto.
Profesoro WARINGHIEN skribas: "Esperanto ankaŭ sentas impreson de kreiva facileco, kiu ne troveblas aliloke kaj kiu donas al ĉi tiu lingvo tre specialan ĉarmon" (ABC Esperanto al la uzo de tiuj, kiuj amas beletrojn, paĝo 50).
Umberto ECCO EKO]," En la serĉado de la perfekta lingvo", skribas: "De lingva vidpunkto, Esperanto vere sekvas kriteriojn de ekonomio kaj efikeco admirindaj" [...] "Esperanto do povus funkcii kiel internacia lingvo ".
La daŭro de studo, almenaŭ ok fojojn pli rapide, havas gravajn konsekvencojn pri la justeco kaj la efikeco.
morico (Vise profilen) 20. aug. 2019 17.38.19
39- Justeco per la lingvo-konstruo samtempe internacia kaj eŭropa.
40- Internacia justeco pro la lernad-daŭro kaj la elspezo de mono.
41. Lingva kaj politika justeco inter nacioj : la helpa internacia lingvo estas pli justa ol iu ajn nacia hegemonia lingvo (Sir T. Vezey Strong, eks-urbestro de Londono).
42- Lingva justeco kaj civitana demokratio en E.U. kaj en la mondo.
43- Justeco por la daŭrigebla disvolvo : por paco, internacia solidareco kaj por ekologio.
Kiel la internacia lingvo efikas?
44-Ĝi estas efika en ĉiuj kampoj
45-. Pedagogia efikeco (Claude Piron)
46- Ekonomia efikeco : la komparataj kostoj de la Tut-Angla kaj de Esperanto ( Grin Raporto)
47- Literatura lingvo de granda kvalito.
48- Efika lingvo por esplorado kaj scienco
49 Efikeco por la traduko : Esperanto estas helpa pivot-lingvo kun granda kvalito.
50 Konklude, la helpa internacia lingvo permesas reciprokan komprenon, bazon de la solidareco kaj de la civitana demokratio por la popoloj de Eŭropa Unio, kaj en la mondo.
morico (Vise profilen) 20. aug. 2019 17.44.02
39) Esperanto per konstruo estas internacia lingvo
Kiel la lingvoj de internacia komunikado kaj de laboro agnoskitaj de la Unuiĝintaj Nacioj, Esperanto estas parolata en pluraj kontinentoj. Plie, per sia konstruo mem, ĝi estas internacia.
Profesoro Gaston WARINGHIEN [Varingjin] skribas:
"Esperanto tiel ofertas ĉi tiun paradokson, ĉar parenca de la lingvoj de Okcidenteŭropo per la etimologio de ĝiaj radikoj, ĝi similas per sia interna strukturo la lingvojn de Oriento [...]. [Efektive] ĉiu elemento de penso estas esprimita per distinga simpla vorto, nevariebla, sendependa kaj kombinebla ĝis malfinio. Li ne limigis sin proponi al si internaciecon kiel celon de siaj klopodoj, li igis de si la kialon de sia ekzisto, la memleĝo de sia estaĵo, "siaj ostoj kaj sia karno." ABC de Esperanto por la uzo de tiuj, kiuj amas beletrojn, punkto 66.
morico (Vise profilen) 20. aug. 2019 17.45.12
Laŭ la fama franca lingvisto, Claude Hagège, [Klod Haĵeĵ], "la angla estas ekstreme malfacila lingvo".
La hegemonio de la angla ne rilatas ĉefe al ĝiaj lingvaj kvalitoj sed precipe pro la superregado de Britio, tiam de Usono dum la lastaj du jarcentoj. Fakte trudi onian lingvon ebligas akiri psikologiajn, politikajn, financajn, ekonomiajn kaj aliajn avantaĝojn.
La ekonomikisto pri la lingvoj, François GRIN, de la Universitato de Ĝenevo, verkas en sia raporto "La instruado de fremdaj lingvoj kiel publika politiko", komisiita de la Alta Konsilio pri taksado de la lernejo, kiu dependas de la Ministerio de Nacia Edukado (Francio), eldonita en septembro 2005:
https://en.wikipedia.org/wiki/Rapporto_Grin
https://eo.wikipedia.org/wiki/Raporto_Grin
morico (Vise profilen) 20. aug. 2019 17.46.08
"Kompreneblas, ke ne temas pri la angla lingvo kiel tia, sed pri lingva hegemonio, kiel ajn estu la lando aŭ la grupo de landoj kiuj profitas"
[Ni observas] "la regantan pozicion de anglalingvanoj en iu ajn situacio de intertraktado, konkurenco aŭ konflikto okazanta en la angla (p.65-66). Ĉi tiu efiko estas eble la plej grava el ĉiuj pro ĝia ĉeesto ĉie. Kvankam ne-anglalingvanoj faras la penon lerni la anglan lingvon, ili tamen ne atingas, kun iuj esceptoj, la gradon de majstreco, kiu garantias egalecon al denaskaj anglalingvanoj: egaleco de kompreno, egaleco de facileco de parolo en publika debato, egaleco en intertraktado kaj konflikto. "[...]
Por forigi ĉi tiun malavantaĝon, necesus tuta investo de ĉirkaŭ 12.000 horoj da lernado kaj praktiko. Kun kvar horoj da instruado semajne kaj 40 semajnoj da klasoj jare, necesus 75 jaroj da kursoj por atingi ĉi tiun totalon kaj alproksimiĝi al ĉi tiu kapabla nivelo. [...]
Por la plimulto, la realaj ebloj de lernado ne sufiĉas por akiri fluecon en la lingvo, aŭ precipe denaska akcento aŭ preskaŭ. Ne-anglalingvanoj neeviteble submetiĝas al malsekureco kaj ridindeco - ĉu ili konscias aŭ ne. La efikoj estas tre malfacile.
kvantigeblaj, sed estas malmulta dubo, ke la avantaĝo donita al angloparolantoj fare de ĉiuj aliaj (escepte tre maldika elito, kiu povas permesi investi multe en la akiro de la angla por tre alta nivelo) estas konsiderinda. "
https://fr.wikipedia.org/wiki/Imp%C3%A9rialisme_li...
https://eo.wikipedia.org/wiki/Lingva_imperiismo
morico (Vise profilen) 20. aug. 2019 17.46.53
"La lingvo de komunikado ĉe Sanofi-Aventis certe ne estas la angla. En multnacia, ĉiuj povas paroli sian denaskan lingvon. En kunvenoj, ni bezonas la plej bonon, kion povas produkti la cerbumo de la partoprenantoj. Se ni trudas la uzon de la angla entute, denaskaj anglalingvanoj funkcios je 100% de sia kapableco. Tiuj, kiuj parolas ĝin bone kiel dua lingvo, atingos 50% de sia efikeco kaj ĉi tiu procento falos al 10% ĉe aliaj. Se ni ĉiuj volas fariĝi anglo-usonanoj, ni ne miru, ke la veraj anglo-usonanoj estas la solaj venkantoj ... "
https://fr.wikipedia.org/wiki/Imp%C3%A9rialisme_li...
https://eo.wikipedia.org/wiki/Lingva_imperiismo
morico (Vise profilen) 20. aug. 2019 17.47.56
Laŭ Vigdis FINNBOGADOTTIR, prezidanto de la Respubliko de Islando: "Jam venis la tempo por la diversaj nacioj kompreni, ke neŭtrala lingvo povas fariĝi por gxiaj kulturoj remparo kontraŭ la monopolaj influoj de unu aŭ du lingvoj nur, kiel ĝi aperas nun pli kaj pli evidente. Mi sincere esperas al pli rapida progreso de Esperanto je la servo de ĉiuj nacioj de la mondo. "
La Londona eks-urbestro Sir T. Vezey Stong diris:
"Kiam oni diris al mi pri Esperanto kiel internacia lingvo, mi ridetis ĉar mi estas anglo kaj mi estis konvinkita, ke se nur unu monda lingvo eblas, tiu lingvo nur povas esti la angla." Tamen poste mi meditis pri ĝi, kaj mi konvinkis min, ke neniu homo iam akceptos la hegemonion, kiun la brita reĝlando tiel certigos, same kiel mi, mi neniam toleros tian hegemonion de alia popolo. Evidentiĝis al mi, ke oni povas konsideri la lingvon Esperanto.
http://www.bertin.biz/index.php?titre=citat.htm
morico (Vise profilen) 20. aug. 2019 17.48.25
François Grin verkis en "La debato pri lingvoj en 15 demandoj"
https://www.unige.ch/fti/elf/index.php/download_fi...
"La disvastiĝo kaj uzado de la angla estas konstante tro-taksitaj. Laŭ la datumoj de la Eurobarometro en 2012, pri la civitanoj de EU :
7% el tiuj, kiuj konas la anglan kiel fremdan lingvon, scias ĝin tre bone, kaj 17% scias ĝin "bone"; sed 12% havas nur anglajn bazojn kaj 64% de eŭropanoj tute ne scias ĝin. "
Do, malgraŭ, meznombre, miloj da horoj donacitaj fare de ĉiu eŭropa civitano al la angla-lernado, 76% scias la anglan tute ne aŭ nur bazojn.
Laŭ André Cherpillod,[Sxerpijo] « Vortaro de Oro » 1998, "mastri fremdan lingvon, inkluzive la anglan, fine de mezlernejo estas malofte. [...] Ĉirkaŭ 90% de studentoj, kiuj studis lingvon en mezlernejo, ne kapablas praktike uzi ĝin.
Demografie, denaskaj angloparolantoj estas malmultaj, proksimume 1% de la post-Briteliro EU-populacio kaj 6% de la monda loĝantaro.
morico (Vise profilen) 20. aug. 2019 17.48.49
Por François GRIN, "Ĝi ne estas, kaj de malproksime, [politiko] la plej malmultekosta; ĝi ankaŭ estas la plej maljusta; kaj ŝi kondamnas la francan, kaj kun li ĉiujn lingvojn de Eŭropo krom la angla, al la provincialismo. Iuj eĉ parolus pri feuxdigxo, kun ĉiuj nekalkuleblaj geopolitikaj kaj kulturaj konsekvencoj kiujn ĝi kunportas ". Tute anglalingve sekve generas kontraŭdemokratia lingva diskriminacio.