Mergi la conținut

Închis
Max. 500 mesaje.

Slovianski

de StefKo, 24 noiembrie 2019

Contribuții/Mesaje: 501

Limbă: Esperanto

nornen (Arată profil) 21 mai 2020, 22:00:15

ⰓⰡⰞⰤ ⰆⰅ ⰅⰏⰖ ⰃⰎⰀⰃⰑⰎⰩⰞⰕⰅ ⰒⰑⰏⰋⰎⰖⰋ ⰐⰟⰊ ⰄⰀ ⰋⰏⰀⰏⰟ ⰒⰀⰓⰑⰎⰠ ⰂⰀⰋⰗⰀⰋ

StefKo (Arată profil) 22 mai 2020, 06:56:32

nornen:ⰓⰡⰞⰤ ⰆⰅ ⰅⰏⰖ ⰃⰎⰀⰃⰑⰎⰩⰞⰕⰅ ⰒⰑⰏⰋⰎⰖⰋ ⰐⰟⰊ ⰄⰀ ⰋⰏⰀⰏⰟ ⰒⰀⰓⰑⰎⰠ ⰂⰀⰋⰗⰀⰋ
Ⱍⰵⰰⰽⰹ ⱌⰻⰵⱃⱂⱃⱂⰾⰻⰵ. Ⱀⰰ ⱃⰰⰸⰻⰵ ⱀⰻⰵ ⰿⰰⰿ ⱍⰰⱄⱆ.

StefKo (Arată profil) 22 mai 2020, 10:46:52

Mi skribus tiel :

1a) Stoječi prěd domom, moja supruga uviděla muža.
1b) Moja supruga, stoječa prěd domom, uviděla muža.
1c) Moja supruga, uviděla muža stoječego prěd domom.

Ĉi suba vorto stanuti estas, laŭ mia opinio, malĝusta. Stanuti estas esperanta „ekstari” . Kio do signifas „Mia edzino ekstarinta sub pluvo revenis hejmen”? Anstataŭ "ekstari" mi uzus “vidi”, “senti”, “renkonti” , “trafi”. Kial instrumentalo?

2a) Stanuvši pod doždom, moja supruga vrnula se v dom.
2b) Moja supruga, stanuvša pod doždom, vrnula se v dom.
2c) Moja supruga, stanuvšeju pod doždom, vrnula se v dom.

nornen (Arată profil) 22 mai 2020, 15:24:47

Dankon por via respondo.
Ĉi suba vorto stanuti estas, laŭ mia opinio, malĝusta. Stanuti estas esperanta „ekstari” . Kio do signifas „Mia edzino ekstarinta sub pluvo revenis hejmen”?
Ho ve, mi komprenas. Mi celis diri: "Mia edzino staradis sub pluvo kaj post ŝi revenis hejmen." Ĉu "Stojavši pod doždom, moja supruga vrnula se v dom" sonas pli ĝuste?
Kial instrumentalo?
La instrumentalo estas mia Kalkanumo de Aĥiles en la slavaj lingvoj.

Post prepozicioj, kiuj regas la instrumentalon, ĉio estas klara:

Jesm čekal pod doždom.

Kiam ĝi signifas ilon, ankaux ĉio estas klara:

Rěžu meso ostrym nožem.

Sed foje en la slavaj lingvoj, ankaux predikativoj (perverbaj priskriboj) troviĝas en la intrumentala kazo. Tie estas, kie naskiĝas miaj problemoj kaj malkomprenoj:

Плод стал коричневым. -> Plod stal ¿¿¿koričnevym/koričnevy???
Плод будет коричневым. -> Plod budet ¿¿¿koričnevym/koričnevy???
Я прибыл здоровым. -> Ja jesm pribyl ¿¿¿zdravym/zdravy???
Я прибыла здоровой. -> Ja jesm pribyla ¿¿¿zdravoj/zdrava???
Я сидел там грустный. -> Ja jesm sěděl ¿¿¿smutnym/smutny???
Я сидела там грустной. -> Ja jesm sěděla ¿¿¿smutnoj/smutna???

StefKo (Arată profil) 22 mai 2020, 16:03:52

nornen:Dankon por via respondo.
Ĉi suba vorto stanuti estas, laŭ mia opinio, malĝusta. Stanuti estas esperanta „ekstari” . Kio do signifas „Mia edzino ekstarinta sub pluvo revenis hejmen”?
Ho ve, mi komprenas. Mi celis diri: "Mia edzino staradis sub pluvo kaj post ŝi revenis hejmen." Ĉu "Stojavši pod doždom, moja supruga vrnula se v dom" sonas pli ĝuste?
Kial instrumentalo?
La instrumentalo estas mia Kalkanumo de Aĥiles en la slavaj lingvoj.

Post prepozicioj, kiuj regas la instrumentalon, ĉio estas klara:

Jesm čekal pod doždom.

Kiam ĝi signifas ilon, ankaux ĉio estas klara:

Rěžu meso ostrym nožem.

Sed foje en la slavaj lingvoj, ankaux predikativoj (perverbaj priskriboj) troviĝas en la intrumentala kazo. Tie estas, kie naskiĝas miaj problemoj kaj malkomprenoj:

Плод стал коричневым. -> Plod stal ¿¿¿koričnevym/koričnevy???
Плод будет коричневым. -> Plod budet ¿¿¿koričnevym/koričnevy???
Я прибыл здоровым. -> Ja jesm pribyl ¿¿¿zdravym/zdravy???
Я прибыла здоровой. -> Ja jesm pribyla ¿¿¿zdravoj/zdrava???
Я сидел там грустный. -> Ja jesm sěděl ¿¿¿smutnym/smutny???
Я сидела там грустной. -> Ja jesm sěděla ¿¿¿smutnoj/smutna???
"Stojavši pod doždom, moja supruga vrnula se v dom" - laŭ mi (mi ne estas fakulo!) gramatike estas ĝuste sed logike - ne! Mi respondos esperante:
1. "Mia kolegino ne volis stari sub pluvo do revenis al hejmo"
2. "Mia kolegino starinte sub pluvo decidis reveni al hejmo"
3. "Mia kolegino renkontinte pluvon revenis al hejmo"
4. "Mia kolegino malsekiĝita de pluvo revenis al hejmo"
5. "Pro sekiĝigo de pluvo mia kolegino revenis al hejmo"
6. "Mia kolegino ekvidinte pluvon revenis al hejmo"
7. "Mia kolegino ne volinte stari sub pluvo, revenis al hejmo"

Povas esti ke pro "pola rezonado" la frazoj 1-7 estas por mi logikaj, sed kun la verbo "stari" (stojati) - ne.
Eble tiel:

Sojdivši se s doždem, moja supruga vrnula se v dom aŭ:
Uvidivši dožd, moja supruga vrnula se v dom

Vi skribas:
"Sed foje en la slavaj lingvoj, ankaŭ predikativoj (perverbaj priskriboj) troviĝas en la intrumentala kazo(...) " sed tiel estas en la rusa! En la pola oni uzas nominativon. Eble Sergej respondos kial rusoj uzas tie ĉi la instrumentalon.

nornen (Arată profil) 22 mai 2020, 16:33:33

"Sed foje en la slavaj lingvoj, ankaŭ predikativoj (perverbaj priskriboj) troviĝas en la intrumentala kazo(...) " sed tiel estas en la rusa! En la pola oni uzas nominativon. Eble Sergej respondos kial rusoj uzas tie ĉi la instrumentalon.
Hm, interese. Ĉu tio signifas, ke laŭ via pola lingvosento, la subaj frazoj taŭgas?

Plod stal koričnevy.
Plod budet koričnevy.
Ja jesm pribyl zdravy.
Ja jesm pribyla zdrava.
Ja jesm sěděl tam smutny.
Ja jesm sěděla tam smutna.

- - - -

Cěly denj nikto ničto ne kupil od njej, nikto ne podaril jej ni jednu kopějku; gladn— i polumražen— ona bludila i izgledala velje smutn—, ova bědna děvka!

(La tutan tagon neniu aĉetis ion de ŝi, neniu donaĉis al ŝi eĉ unu kopekon; malsata kaj duonfrostigita ŝi ĉirkaŭmarŝis kaj aspektis tre trista, tiu malriĉa knabino!)

Ĉu vi bonvole plenigus la finaĵojn (anstataŭ la strekoj —), kiujn vi taksas ĝustaj?

nornen (Arată profil) 22 mai 2020, 17:37:17

P. OVIDI NASONIS
METAMORPHOSEON
LIBER PRIMVS


IN NOVA FERT ANIMVS MVTATAS DICERE FORMAS
CORPORA DI COEPTIS NAM VOS MVTASTIS ET ILLAS
ADSPIRATE MEIS PRIMAQVE AB ORIGINE MVNDI
AD MEA PERPETVVM DEDVCITE TEMPORA CARMEN

Duh usilova bajati o formah izměnjenyh v nove tělesa;
Bogi, moje načela —jer vy jeste izměnili tož jih—
nadyhajte, i od prvoj nahodnosti světa
do mojih vrěmen vedite věčnu pěsnju!

Ĉu iu povus traduki ĝin konservante la hexametrojn?

īn nŏvă | fērt ănĭ|mūs mū|tātās | dīcĕrĕ | fōrmas
cōrpŏră | dī cœ̅p|tīs nām | vōs mū|tāstĭs ĕt | īllas
ādspī|rātĕ mĕ|īs prī|māqu' ăb ŏ|rīgĭnĕ | mūndi
ād mĕă | pērpĕtŭ|ūm dē|dūcĭtĕ | tēmpŏră | cārmen

- - - -

AD LESBIAM

GAIVS VALERIVS CATVLLVS

VIVAMVS MEA LESBIA ATQVE AMEMVS
RVMORESQVE SENVM SEVERIORVM
OMNES VNIVS AESTIMEMVS ASSIS
SOLES OCCIDERE ET REDIRE POSSVNT
NOBIS CVM SEMEL OCCIDIT BREVIS LVX
NOX EST PERPETVA VNA DORMIENDA
DA MI BASIA MILLE DEINDE CENTVM
DEIN MILLE ALTERA DEIN SECVNDA CENTVM
DEINDE VSQVE ALTERA MILLE DEINDE CENTVM
DEIN CVM MILIA MVLTA FECERIMVS
CONTVRBABIMVS ILLA NE SCIAMVS
AVT NE QVIS MALVS INVIDERE POSSIT
CVM TANTVM SCIAT ESSE BASIORVM

K Lesbiji

Živimo, moja Lesbijo, i ljubimo,
vse lepetanja strogy starikov
uvažajmo za jednu kopějku!
Solnca mogut zahoditi i vozhoditi:
Kogda naše světlo jednokratno zahodi,
nam trěba prospati věčnu noč.
Davaj mi tyseč pocělunkov, potom sto,
potom druge tyseč, potom druge sto,
potom snova druge tyseč, potom sto.
Potom, kogda jesmo sdělali mnogo tyseč,
razladimo jih, da by ne jesmo znali
abo nikto ne mogl nam zaviděti,
jer onoliko byli pocělunkov.

- - -

Konfucjus skazal:
—Toliko kogda komar prizemja na tvoje jajca, razuměš, že dlja rěšenija problemov je vsegda sposob bez nasilja.

StefKo (Arată profil) 23 mai 2020, 11:19:42

nornen:
"Sed foje en la slavaj lingvoj, ankaŭ predikativoj (perverbaj priskriboj) troviĝas en la intrumentala kazo(...) " sed tiel estas en la rusa! En la pola oni uzas nominativon. Eble Sergej respondos kial rusoj uzas tie ĉi la instrumentalon.
Hm, interese. Ĉu tio signifas, ke laŭ via pola lingvosento, la subaj frazoj taŭgas?

Plod stal koričnevy.
Plod budet koričnevy.
Ja jesm pribyl zdravy.
Ja jesm pribyla zdrava.
Ja jesm sěděl tam smutny.
Ja jesm sěděla tam smutna.
Jes, ĉiuj! Sed atento: kiam post "esti", "ekesti", "iĝi" estadas substantivo, en la pola oni uzas instrumentalon! En la pola tio nomiĝas predikato kompleksa (kopulo + predikativo), ekz. Mi ne estas prezidanto. Mi neniam estiĝis hundo. "Prezidanto" kaj "hundo" estas en instrumentalo! Pole estas tiel: prezydent - prezydentem, pies - psem
Mi ne scias kiel estas en la slovianski. La gramatiko estas angle kiun me ne scipovas bone.
(...)

Cěly denj nikto ničto ne kupil od njej, nikto ne podaril jej ni jednu kopějku; gladna i polumražena ona bludila i izgledala velje smutna, ova bědna děvka!

Ĉi tion mi skribas "laŭ mia pola lingvosento".

nornen (Arată profil) 23 mai 2020, 17:35:11

Multan dankon, StefKo.

Se mi komprenas bone, do en la pola oni diras:

Byłem mały. (Nom)
Byłem małym chłopcem. (Ins)
Zostałem lekarzem. (Ins)

Mi tralegis la "Malgranda Princo" en la IS, kaj ŝajnas, ke oni ĉiam uzas la nominativon por predikativoj, nedepende ĉu ĝi estas adjektivo aŭ substantivo:

IS: on byl hlapec (predikativo substantiva nominativa)
PL: on był chłopcem (predikativo substantiva instrumentala)
RU: он был мальчиком (predikativo substantiva instrumentala)

IS: Ale moja rysovanka očevidno ne byla tako lěpa, kako model. (predikativo adjektiva nominativa)
PL: Ale mój rysunek oczywiście nie był tak ładny, jak model. (predikativo adjektiva nominativa)
RU: Но мой рисунок очевидно не был таким лепым, как модель. (predikativo adjektiva instrumentala)

Konsekvence la IS estas pli facila (por neslavoj) ol la Pola aŭ la Rusa, ĉar ĉiuj predikativoj ĉiam estas en nominativa kazo. Tio plifaciligas multe la aferon.

KatjaMcFlores (Arată profil) 23 mai 2020, 18:11:11

When Bernard Shaw, who was a vegetarian, turned seventy, he was asked how he feels.
“Fine,” the writer replied. “But in fact some doctors bother me, asserting that I'll die without meat.”
Twenty years have passed. Ninety-year-old Bernard Shaw was again asked how he was feeling.
“Fine,” he answered. "And now no one is bothering me, for those doctors who asserted that I could not live without meat had already died.
----------
Kiam Bernard Shaw, kiu estis vegetarano, aĝis sepdek jarojn, oni demandis lin, kiel li fartas.
– Bone, – respondis la verkisto. – Sed fakte min iom ĉagrenas doktoroj, kiuj asertas ke mi mortos, ne manĝante viandon.
Pasis dudek jaroj. Oni denove demandis al naŭdekjara Bernard Shaw, kiel li fartas.
– Bone, – li respondis. – Kaj nun neniu min ĉagrenas, ĉar tiuj doktoroj, kiuj asertis ke mi ne povas vivi sen viando, jam mortis.
----------
Kogda Bernard Shaw, ktory byl vegetarianec, imal sedmdeset rokov, jego zapytali, kak on odčuvaje sebe.
– Dobro, – odgovoril pisatelj. – Jedino toliko mene bezpokojet lekari, ktory trvdet že budu umerati, jestli ne budu jedati meso.
Minuli dvadeset rokov. Devetdeset-letny Bernard Shaw ponovno byl zapytany, kak on odčuvaje sebe.
– Dobro, – odgovoril on. – I nyne nikto mene ne bezpokoji, ibo te lekari, ktory trvdili, že ne mogu prežiti bez mesa, uže sut umereli.

Înapoi mai sus