Al la enhavo

Fermita
Maks. 500 mesaĝoj.

Slovianski

de StefKo, 2019-novembro-24

Mesaĝoj: 501

Lingvo: Esperanto

StefKo (Montri la profilon) 2020-septembro-09 18:59:37

nornen:Ahoj Stefko,

la L-participo estas tiu verbformo, kiun oni uzas por formi certajn kunmetitajn verbformojn, ekz “zval jesm”, “zval běh”, “zval byh”.

Komence tiu participo havis rezultecan karakteron, sed jam dum la tempo de la OES (Olda Eklezia Slava) ĝi ekperdis la rezultecan karakteron kaj ekhavis pasinttempan karakteron.

La kunmetitajn formojn de la OES rekte tradukiĝas al tiuj de la MS:

Perfekto (nun simpla pasinttempo):
OES: зъвалъ/а/о ѥсмь, зъвалъ/а/о ѥси, зъвалъ/а/о ѥстъ, зъвали/ꙑ/а ѥсмъ, зъвали/ꙑ/а ѥстє, зъвали/ꙑ/а сѫтъ.
MS: zval/a/o jesm, zval/a/o jesi, zval/a/o (je(st)), zvali jesmo, zvali jeste, zvali (sut)

Pluskvamperfekto:
OES: зъвалъ/а/о бѣахъ/бѣхъ, зъвалъ/а/о бѣашє/бѣ, зъвалъ/а/о бѣашє/бѣ, зъвали/ꙑ/а бѣахомъ/бѣхомъ, зъвали/ꙑ/а бѣашєтє/бѣстє, зъвали/ꙑ/а бѣахѫ/бѣшѧ.
MS: zval/a/o běh, zval/a/o běše, zval/a/o běše, zvali běhmo, zvali běste, zvali běhu

Kondicionalo:
OES: зъвалъ/а/о бимь, зъвалъ/а/о би, зъвалъ/а/о би, зъвали/ꙑ/а бимъ/бихомъ, зъвали/ꙑ/а битє/бистє, зъвали/ꙑ/а бѫ/бишѧ.
MS: zval/a/o byh, zval/a/o bya, zval/a/o by, zvali byhmo, zvali byste, zvali by

La futuro II de la OMS ŝajne ne troviĝas en la MS:

Futuro II:
OES: зъвалъ/а/о бѫдѫ, зъвалъ/а/о бѫдєши, зъвалъ/а/о бѫдєтъ, зъвали/ꙑ/а бѫдємъ, зъвали/ꙑ/а бѫдєтє, зъвали/ꙑ/а бѫдѫтъ.
Ahoj Nornen!

Dankon!

En la nuna pola ekzistas eĥo de tiu konstruaĵo.

Perfekto (nun simpla pasinttempo):
OES: зъвалъ/а/о ѥсмь, зъвалъ/а/о ѥси, зъвалъ/а/о ѥстъ, зъвали/ꙑ/а ѥсмъ, зъвали/ꙑ/а ѥстє, зъвали/ꙑ/а сѫтъ.
MS: zval/a/o jesm, zval/a/o jesi, zval/a/o (je(st)), zvali jesmo, zvali jeste, zvali (sut)
la pola: zwał-em/-am/-em, zwał-eś/-aś/-eś, zwał/-a/-o, zwal-iśmy, zwal-iście, zwa-li/-ły/-ły (la finaĵoj estas ligitaj kun la radiko)
...

Tri finaĵoj estas la genro: vira, ina kaj neŭtra.

StefKo (Montri la profilon) 2020-septembro-09 19:40:05

GPS dlja babki

– Jesm kupila GPS dlja babki…
– Kak „GPS dlja babki“?
– Nu, takovy že pokazyva ne jedino kde mene trěba idti ale i začto jesm prišla.

nornen (Montri la profilon) 2020-septembro-10 15:42:45

Precize tio estas, kio fascinas min pri lingvoj: ilia evoluo, la ŝanĝoj, kiujn ili spertas tra la tempoj. Kiam mi eklernis la rusan, mi miris: Tamen kial la nuntempo ne markas genron (он/она/оно знает), sed la pasinttempo ja (он знал / она знала / оно знало)? Tio ŝajnis tre stranga al mi. Sed kompreninte, ke знал estas participeca kaj oni simple forlasas la helpverbon, tio miraĵo tute malaperis.

Kaj la pola faras ion meze inter la OES kaj la rusa. Ĝi ja uzas la helpverbon, sed la helpverbo kunfandiĝis kun la participo kaj nun aspektas kiel finaĵo:

zwałem < zwał + jestem
zwałam < zwała + jestem
zwałeś < zwał + jesteś
zwałaś < zwał + jestaś

Kaj tio estas io, kio okazas tre ofte. La kroatoj faras la samon kun la futuro: znaću < znati ću.

Ankaŭ en la latinidaj lingvoj multe da ŝajne simplaj verbformoj estas kunfundaĵoj kun helpverbo

infinitivo + nuntempo de “havi” = futuro
hablaré < hablar + he
hablarás < hablar + has

ininitivo + pasinttempo de “havi” = kondicionalo
hablaría < hablar + había
hablarías < hablar + habías

- - - -

Ŝajnas al mi, ke en la pola troviĝas du pliaj eĥoj:

Kondicionalo
znałby, znałaby, znałoby < зъвалъ/а/о би

Futuro (en la OES futuro II):
będzie znał/a/o < зъвалъ/а/о бѫдєтъ

nornen (Montri la profilon) 2020-septembro-10 17:23:29

Kecal estas la gvatemala mono. Huité estas gvatemala urbo, kie –laŭ ŝercoj– loĝas nur idiotoj.


Falsifikovane Pěnezy

V gradu Huité grupa zločincev falsifikujut banknoty. Po poněkojih dnjah vrhnik prěgledaje trud i kriči:
—Kreteni! Idioti! Debili! Čto s vami ne tako? Vy jeste odpečetali banknoty za 70 kecalov! Takove banknoty ne egzistujut!
Jedin iz zločincev mu odgovarjaje: —Šefe, ohladějte. Nema problema. My prosto budemo obměnjati je v magazinu.
Oni vozet se v centr grada i jedin iz njih ide v magazin babky, poka ini čekajut v avto. Několiko minut pozdněje zločinec vračaje se i rěče: —Vse dobro. Babka prijela banknot.
Vrhnik mu pytaje: —A čto ti za to dala?
—Jedin banknot za 30 i jedin za 40.

- - - -

Pravdiva Družba

Huiteskomu člověku rěkut, že jego supruga prědavaje go s jego najlěpšim prijateljem. On ide do doma i ubivaje svojego psa.

- - - -

Nadzor

V gradu Huité člověk ide v pivnicu. Zakazyvaje pivo, izpivaje go, běži iz pivnice i kliče: —Zelenu stranu vvrh! Zelenu stranu vvrh!
Potom vhodi snova. Ješče jedno pivo. Vyběži i kliče: —Zelenu stranu vvrh! Zelenu stranu vvrh!
To povtarjaje se četyrikratno. Gospodar mu pytaje: —Čto s vami ne tako? Začto vy izběžite po každom pivu i kličete “zelenu stranu vvrh”?
Odgavarjaje člověk: Ja jesm nadzornik ustrojstva i moji rabotniki nasadžajut drěvesa.

StefKo (Montri la profilon) 2020-septembro-10 18:05:46

En la pola ekzistas tiaj originalaj formoj de konjugacio (pardonu min la ekzemplon):

1) Ty jesteś głupi (Vi estas stulta)
2) Jesteś głupi (sen pronomo ty, esp. vi)
3) Ty żeś głupi (kun partikulo że kaj ś montranta duan personon, kune tio signifas Ty jesteś głupi)
4) Tyś głupi (ś montras 2an personon, głupi estas adjektivo)
5) Głupiś (głupi estas adjektivo kun ero ś montranta 2an personon, kune tio signiifas: jesteś głupi)

Ĉiuj signifas la samon: Ty jesteś głupi (Vi estas stulta). 1, 2, 3 oni uzas en lingvo ordinara, ĉiutaga.

Iam oni uzis mallongan formon de la verbo "esti" similan al la angla I am:
Jam, ekz. Jam StefKo kio signifis Ja jestem StefKo (Mi estas StefKo). Ĉi tiu formo pereis.
La formo tyś (ty jesteś, esp. vi estas) restis, ekz. Tyś nornen (Vi estas nornen).
Mi estas scivolema, ĉu en aliaj slavaj lingvoj similaj formoj ekzistas.

nornen (Montri la profilon) 2020-septembro-10 20:25:05

Ĉu oni povas fleksii adjektivon tiel?

głupim / głupiam
głupiś / głupiaś
głupiśmy / głupieśmy
głupiście / głupieście

Mi tute ne scias, mi simple sekvis logike viajn ekzemplojn, sed lingvoj sufiĉe ofte ne funkcias logike.

Kio pri tio ĉi?

Gwatemalskim, ale ty Polskiś.
Gwatemalscyśmy, ale wy Polscyście.

Mężczyznam, ale wy kobietyście.

nornen (Montri la profilon) 2020-septembro-10 22:04:07

V vtoroj světovoj vojně moj děd sbil 38 němečskyh samoletov. I po sej denj on je znany kako najgorši mehanik v historiji Luftwaffe.

StefKo (Montri la profilon) 2020-septembro-11 08:06:34

nornen:Ĉu oni povas fleksii adjektivon tiel?

głupim / głupiam
głupiś / głupiaś
głupiśmy / głupieśmy
głupiście / głupieście

Mi tute ne scias, mi simple sekvis logike viajn ekzemplojn, sed lingvoj sufiĉe ofte ne funkcias logike.

Kio pri tio ĉi?

Gwatemalskim, ale ty Polskiś.
Gwatemalscyśmy, ale wy Polscyście.

Mężczyznam, ale wy kobietyście.
Jes, ĝuste sed ne kun substantivoj, malgraŭ ke polo ekkomprenus tion. Kun substantivo oni devas ligi ś kun konjuncio że, tiel: kobieta żeś (anstataŭ: jesteś kobietą, esp. vi estas virino).

La ero ś (m) oni ofte aldonas al adverboj, pronomoj, partikuloj, ekz.
Coś zrobił! (Kion vi faris!). Anstataŭ Co zrobiłeś!
Com powiedział, powiedziałem (Kion mi ekdiris, mi ekdiris). Anstatŭ Co powiedziałem, powiedziałem. [La vortoj de Pilato]
Gdzieś poszedł? (Kien vi ekiris?). Anstataŭ Gdzie poszedłeś?
Co żeś zrobił? (Kion vi ekfaris?). Anstataŭ Co zrobiłeś? (że estas konjunkcio).
Tyś zgłupiał (Vi stultiĝis). Anstataŭ Ty zgłupiałeś.
Prędkoś wrócił (Vi rapide revenis). Anstataŭ Prędko wróciłeś.

Rimarku ke la verbo post pridirita formo estas ĉiam en tria persono: zrobił. poszedł, zgłupiał, wrócił.
La polan literon ł oni prononcas ekzakte kiel la esperanta ŭ, ś - oni prononcas mole, pli mole kiel la rusa cь.

nornen (Montri la profilon) 2020-septembro-11 21:33:39

nornen (Montri la profilon) 2020-septembro-11 22:49:18

Reen al la supro