Skip to the content

Ĉu ĉi tiu vorto "kredebla" estas ĝusta?

by Satellytes, March 13, 2024

Messages: 12

Language: Esperanto

Satellytes (User's profile) March 13, 2024, 5:34:34 PM

Saluton. Mi estas tre konfuzita: Mi estis faranta la kurso “La teorio Nakamura”, kaj mi lernis la afikso “-ebl-“, kaj la kurso donis al mi la demandon, “Homoj povas kredi la filmojn pri tempovojaĝoj. La filmoj pri tempovojaĝoj estas _______”. Mi pensis, ke la respondi estas “kredebla”, sed la kurso informis min, ke la respondi ne estis ĝusta.
Helpo estus aprezita!
(Pardonu pro la malbona gramatiko, mi provis defii min skribante nur en Esperanto...)

Altebrilas (User's profile) March 13, 2024, 8:25:45 PM

Tia demando, kiu postulas diveni la intencon de la aŭtoro, estas malfacila.

Normale, oni uzas "kredinda" por io, kion oni povas kredi sen riski eraron.

"Nekredebla" signifas ne nur ke afero estas nekredinda, sed ankaŭ ke ĝi aspektas tiel absurde, ke neniu povas kredi ĝin.

Metsis (User's profile) March 14, 2024, 8:22:26 AM

Satellytes:Mi estis faranta la kurso “La teorio Nakamura”…
I hope you do not mind me taking up this first. Strickly speaking this is a style issue, but it is so widely used that deviating from it gives an odd feeling to the listener.

In most cases a simple verb, simpla verbo, (here "faras") is enough.
 
  • Mi faras la kurson “La teorio Nakamura”… : I do/am doing the course..
The action ("doing") may have started already some time ago or just recently, but what matters is that it is in progress now.

You need a compound verb, kunmetita verbo, (here "estis faranta") when describing an action in relation to another action. For instance:
 
  • Mi estis faranta lecionon de la kurso "La teorio Nakamura", kiam vi alvenis. : I was doing a lesson of the course.. when you arrived.
But in informal speech even this can be expressed with a simple verb with additional description.
 
  • Mi sidis ĉe la tablo kaj faris lecionon de la kurso "La teorio Nakamura", kiam vi (ĵus) alvenis.

Metsis (User's profile) March 14, 2024, 8:53:48 AM

Altebrilas pravas.

Without further context it is hard to say exactly, but kredinda is the most likely one here.

There are three somewhat related endings.
 
  • -ebl: something is feasible
  • -end: something is compulsory
  • -ind: something is worth doing
It is not always easy to translate these to other languages.
 
  • Al mi "Stela Vojaĝo: La Sekva Generacio" estas kredebla televida serio. : "Star Trek. The next generation" is a credible tv series to me (the story etc. seems credible to me).
  • "Stela Vojaĝo: La Sekva Generacio" estas spektenda televida serio. : "Star Trek. The next generation" is a must-see tv series. (I must see it)
  • Laŭ mi "Stela Vojaĝo: La Sekva Generacio" estas spektinda televida serio. : In my opinion "Star Trek. The next generation" is a tv series worth watching. (I think it is worth the time spent)
Of these endings -end is quite rare and usually the idea is expressed with devi or in a similar, more direct way (Vi nepre devas spekti...). The ending -ind is relatively rare, but you can hear in speech the verb indi, as in Tion ne indas fari, literally "that is not worth doing", but quite often in the meaning "I am not in the mood to do that" ridulo.gif In contrast -ebl is quite common, and once again as a verb ebli, e.g. Jes, tio eblas", Yes that is possible/can be done.

amigueo (User's profile) March 14, 2024, 4:37:09 PM

Metsis:Altebrilas pravas.

Without further context it is hard to say exactly, but kredinda is the most likely one here.

There are three somewhat related endings.
 
  • -ebl: something is feasible
  • -end: something is compulsory
  • -ind: something is worth doing
It is not always easy to translate these to other languages.
 
  • Al mi "Stela Vojaĝo: La Sekva Generacio" estas kredebla televida serio. : "Star Trek. The next generation" is a credible tv series to me (the story etc. seems credible to me).
  • "Stela Vojaĝo: La Sekva Generacio" estas spektenda televida serio. : "Star Trek. The next generation" is a must-see tv series. (I must see it)
  • Laŭ mi "Stela Vojaĝo: La Sekva Generacio" estas spektinda televida serio. : In my opinion "Star Trek. The next generation" is a tv series worth watching. (I think it is worth the time spent)
Of these endings -end is quite rare and usually the idea is expressed with devi or in a similar, more direct way (Vi nepre devas spekti...). The ending -ind is relatively rare, but you can hear in speech the verb indi, as in Tion ne indas fari, literally "that is not worth doing", but quite often in the meaning "I am not in the mood to do that" ridulo.gif In contrast -ebl is quite common, and once again as a verb ebli, e.g. Jes, tio eblas", Yes that is possible/can be done.
Dankon. Mi dubas pri la tri finajxoj kiam malgluitaj el verbo:
Tio eblas fari.
Tio endas fari.
Tio indas fari.

Kial mi dubas?
Cxar mi trovis:
Indas ke vi venu.
Eblas ke neniu sciu.
Endas ke cxiu faru sian taskon.

Altebrilas (User's profile) March 14, 2024, 10:43:04 PM

Eblas fari tion
= tio estas farebla, tio fareblas
= oni povas fari tion

Eblas, ke oni faru tion
= povas okazi, ke oni faru tion

amigueo (User's profile) March 15, 2024, 3:09:08 PM

Altebrilas:Eblas fari tion
= tio estas farebla, tio fareblas
= oni povas fari tion

Eblas, ke oni faru tion
= povas okazi, ke oni faru tion
Cxu jen?
Ke cxiu kantu eblas/endas/indas
=
Ke cxiu kantu povas/devas/sxudas okazi/esti.

Altebrilas (User's profile) March 15, 2024, 4:24:27 PM

Ĉu vi jam trovis endas kun la signifo "estas neeviteble" ?

(?) Endas, ke iam tiu fuŝita ŝtupo faligu iun.

Satellytes (User's profile) March 16, 2024, 4:24:30 AM

Dankon pro la informaĵo, kaj dankegon al Metsis pro la korekto.
Mi pensas, ke mi havos ĉi tio forumon, mi lernos esperanton en ne tempo...

Altebrilas:Normale, oni uzas "kredinda" por io, kion oni povas kredi sen riski eraron.
Ankoraŭ, mi ne komprenas kial la vorton "kredinda" estas uzita, ĉar ĝi signas indi sed mi provante diri la Angla vorton "believable"...

Ĉu estas malsimila de Angla?

Mia malforta Usonano cerbon ne komprenas...

Altebrilas (User's profile) March 16, 2024, 11:59:29 AM

Se vi uzas poŝtelefono, vi povas elŝuti PReVo -n, kiu donas detalajn klarigojn pri tio, kaj la tradukon en diversajn lingvojn, laŭ elekto.

Ekzemplo por komprenigi la nuancon:

Artefarita inteligento ebligas aperigi kredeblajn informojn, sed... ne ĉiam kredindajn!

Back to the top