訊息: 11
語言: Esperanto
Detxa (顯示個人資料) 2025年3月26日下午10:27:08
Ĉu estis la supersigno super la litero ĝ ? Aŭ la ideo de monata enspezo per la Universala Dividendo ?
La ideoj pri libereco kaj egaleco estas fundamentaj en multaj kampoj de la homa agado. Tiuj konceptoj troviĝas ne nur en sociaj kaj politikaj movadoj, sed ankaŭ en la kampoj de lingvo kaj ekonomio. Du elstaraj ekzemploj de tiaj iniciatoj estas la libera mono ĝ1 (June) kaj la internacia lingvo Esperanto. Kvankam ili ŝajnas apartaj, fakte ili dividas profundan filozofian ligilon: la ideo de universala aliro kaj egala partopreno.
Esperanto estis kreita por faciligi komunikadon inter homoj de diversaj nacioj, sen la dominado de unu lingvo super aliaj. Ĝi celas esti facila, logika kaj neŭtrala ilo, kiu donas al ĉiuj egalan ŝancon esprimi sin en internacia kunteksto. Simile, la ĝ1 estas formo de libera mono, kie la monkreado estas justa kaj disdonita egale al ĉiuj uzantoj per la Universala Dividendo (UD). Male al tradiciaj monaj sistemoj, kie monkreado dependas de bankoj kaj privilegioj, la ĝ1 donas al ĉiu individuon la eblecon partopreni en la ekonomio de maniero pli justa kaj ekvilibra.
Esperanto ne apartenas al iu ajn specifa ŝtato aŭ ekonomia potenco. Ĝi estas lingvo de la homaro, uzata kaj disvastigita libervole fare de siaj parolantoj. Same, la ĝ1 estas distribuita per malcentra reto sen la interveno de bankoj aŭ registaroj. Ĝi funkcias per la blokĉena teknologio Duniter, kiu garantias sekurecon kaj fidindecon sen la bezono de centraj instancoj.
Ambaŭ iniciatoj ankaŭ dependas de aktiva komunumo. La Esperanta movado ekzistas dank’ al la homoj, kiuj lernas, uzas kaj instruas la lingvon. La ĝ1 ekzistas pro la partoprenantoj, kiuj interŝanĝas varojn kaj servojn per la sistemo. Ambaŭ komunumoj estas formitaj de homoj, kiuj kredas je la ideo de pli justa kaj pli egaleca mondo.
La ĝ1 kaj Esperanto ne estas nur teknikaj iloj – ili estas esprimoj de pli granda idealo: la konstruado de mondo bazita sur kunlaboro, egaleco kaj libereco. Se Esperanto rompas la lingvajn barojn kaj kreas justan komunikadon, la ĝ1 rompas la ekonomiajn barojn kaj proponas alternativan manieron pensi pri mono. Kunlaboro inter tiuj du movadoj povus helpi krei eĉ pli ampleksan kaj solidarecan reton de homoj, kiuj laboras por pli bona mondo.
Por faciligi la uzon de la ĝ1 en la ĉiutaga vivo, ekzistas aplikaĵo kiu permesas sendi kaj ricevi pagojn per simpla QR-kodo. Simile al Bitcoin, sed kun pli etika, sendependa kaj discentra strukturo. Ne timu ĉi tiun teknologion! La uzado de QR-kodoj en la ĝ1 estas simpla, sekura kaj efika maniero fari transakciojn sen komplikaĵoj.
Pli da informoj: monnaie-libre.fr
Detxa (顯示個人資料) 2025年3月27日上午7:02:20
- Komun: komun.org/eo/g1-libera-mono
- Cesium: cesium.app/eo/
- Forumo: forum.monnaie-libre.fr/c/langues/esperanto/100
- Mia vivo: miavivo.net/grupoj/libera-mono-la-guno-g1/
Tiu ĉi grupo celas unuflanke diskonigi la liberan monon Ğ1 (ĝuno) en Esperantujo, kaj aliflanke respondi al la demandoj de la Esperantistoj, kiuj deziras uzi kaj kunkrei liberan monon.
N.B.: tiu ĉi grupo ne estas loko por debati pri aliaj eblaj difinoj pri libera mono, nek por kontesti la TRM (Teorio Relativa pri Mono), nek por propagandi pri aliaj monsistemoj.
Altebrilas (顯示個人資料) 2025年3月27日上午10:44:28
Kio estas TMR?
Ĉu estas nova ĉifereca mono?
Ĉu ĝi postulas uzi ilojn ne pageblajn per ĝunoj?
capiscuas (顯示個人資料) 2025年3月28日下午12:57:02
La supersigno ĉe Ğ1 ne estas esperanta supersigno ĉar la komunumo ne venas originale de esperantistoj (ĉiukaze tiu signo aperas en la kutima esperanta klavaro', ili elektis Ğ por trovi iu tre malsimila al G, kaj 1 ĉar estas la unua libera mono (laŭ universala diviendo) en la mondo.
Ĉu estas nova ĉifereca mono?
Oni povus diri ke jes, sed la Ĝ1 (prononcita "ĝuno" esperante) ne estas "kriptomonero" laŭ la kutima signifo. Kvankam ĝi uzas blokĉenon por certigi sekurecon kaj malcentralizon, ĝia celo ne estas spekulado aŭ fariĝi "ŝitkoino" kiel multaj aliaj ciferecaj valutoj.
La Ĝ1 estas libere uzebla socia mono, kreita por esti ne-spekulativa kaj ne rekte konvertebla al eŭroj (almenaŭ ĝis nun). Ĝi estas pensita por interŝanĝoj inter homoj sen dependeco de la tradicia mono (fiat).
Ĉiu uzanto ricevas la monon tra universala dividendo, kaj la valuto estas konstruita por subteni lokajn kaj etikan ekonomiojn, kie la valoro baziĝas je homa agado, interŝanĝo kaj reciproka konfido — ne je merkataj investoj aŭ profitoj.
Do, Ĝi ne estas mono por fariĝi riĉa, sed por fariĝi libera.
Kio estas TMR?
TMR signifas Teorio de la Monedo Rilata (Théorie Relative de la Monnaie en la franca, Relative Theory of Money en la angla). Ĝi estas ekonomia teorio ellaborita de Stéphane Laborde, kaj disponeblas en pluraj lingvoj ĉi tie trm.creationmonetaire.info
La TMR proponas matematikan kaj filozofian kadron por moneroj kiuj respektas homajn rajtojn, precipe la egalecon inter individuoj en tempo kaj spaco.
Anstataŭ mono kreiĝanta per ŝuldo (kiel en la nuna banka sistemo), la TMR difinas monon tiel, ke ĉiu individuo kreas sian parton de la monprovizo egale, per t.n. Universala Dividendo (DU en la franca, aŭ UD en la angla: Universal Dividend).
Ĉi tiu aliro evitas privilegiojn kaj certigas, ke neniu havas pli da rajto je la kreado de mono ol aliaj, nek pro sia loko, nek pro sia aĝo.
La Ĝ1-mono (Ğ1) estas la unua praktika efektivigo de la TMR.
Altebrilas (顯示個人資料) 2025年3月28日下午3:07:06
Mi havas kromajn demandoj:
- ĉu tiu sistemo celas anstataŭi nunajn monojn aŭ nur parton de ili en iuj difinitaj kampoj?
- kio estas la interfaco inter ĝuno kaj ekstera mondo?
- kio estas pagebla aŭ ne pagebla per junoj?
- ĉu estas nur ludo aŭ ĉu ĝi povas esti uzota por pagi penigajn aŭ danĝerajn laborojn aŭ aĉeti urĝajn vivrimedojn?
capiscuas (顯示個人資料) 2025年3月28日下午4:22:14
1. Ĉu tiu sistemo celas anstataŭi nunajn monojn aŭ nur parton de ili en iuj difinitaj kampoj?
La sistemo ne celas anstataŭigi aŭ trudi ion ajn… ĝi estas alternativo al la nuna sistemo. Mi supozas, ke se komunumo kun la tempo fariĝas vere rezilienta, produktante bazajn servojn kaj varojn memstare, tiam ili povos iom post iom malpli dependi de la ĉirkaŭa fiat-mona sistemo. Sed tio estas ankoraŭ fora celo. Nuntempe, la ĝuno praktike helpas plifortigi komunumojn, precipe tie, kie aktivismo okazas sen ajna rekono en fiat-mono (ekz. eŭroj), kaj la ĝuno funkcias kiel maniero danki kaj interŝanĝi ene de kolektivo, movado, kooperativo, ktp. — kun reala uzo por aĉeti utilajn aferojn. Laŭ mi, tre interesa por la esperanta movado kiu kutime plendas pri la manko de mono por daŭrigi memstarajn projektojn.
2. Kio estas la interfaco inter ĝuno kaj ekstera mondo?
La ĝuno jam ekzistas en miloj da lokaj merkatoj, precipe en Francio kaj Hispanio, sed ankaŭ en pli ol 20 landoj (inkluzive Latinamerikon, ktp). Okazas vera interŝanĝo de varoj kaj servoj, kiuj estas parto de la ekstera mondo. Ankaŭ, ĉiujare okazis kunvenoj kun centoj da homoj en unu loko (ekz. la “Université de la Ĝuno” en Tuluzo aŭ la jarkunvenoj en Hispanio).
3. Kio estas pagebla aŭ ne pagebla per ĝunoj?
Multaj aferoj estas pageblaj! Ekzistas retplatformoj kiel girala.net, gchange.fr, airbnjune.org, ktp., kie oni dum jaroj interŝanĝis milojn da varoj, gastigis homojn, kaj pli. La praktiko montras, ke ĝi ne estas nur teoria afero.
4. Ĉu estas nur ludo aŭ ĉu ĝi povas esti uzota por pagi penigajn aŭ danĝerajn laborojn aŭ aĉeti urĝajn vivrimedojn?
Kvankam ĝi povas aspekti kiel ludo por tiuj kiuj ĵus ekkonas ĝin, multaj el ni kiuj uzas ĝin regule, plenigas parton de nia fridujo per freŝaj legomoj, bongustaj bio-manĝaĵoj, vojaĝas gastante ĉe aliaj ĵunanoj — kaj ne nur per senpaga gastamo kiel en Pasporta Servo, sed ankaŭ pagante per ĝunoj por la ĝenoj kaj elspezoj. Kompreneble, ofte ekzistas miksitaj prezoj (ĝuno + fiat).
Pri laboroj penigaj aŭ danĝeraj: ĉio dependas de tio, ĉu la persono kiu faras tiun laboron bezonas aŭ volas ricevi ĝunojn. Ĉio montriĝas en la praktiko.
Mi esperas, ke mi respondis viajn demandojn. Ne hezitu plu demandi — ĉi tiu movado, kiel tiu esperantista, konstruiĝas iom post iom…
Leopold65 (顯示個人資料) 2025年3月29日上午8:55:52
Kiel ĉi tiu monero diferencas de ekzistanta cifereca mono por la uzanto?
Altebrilas (顯示個人資料) 2025年3月29日上午11:25:13
Kiel ĝuno estas aplikebla en Eo movado? Kiel kompari kun Stelo (esperanta monunuo) aŭ la pagsistemo de UEA (kies anoj povas uzi kvarliteran kodon)?
Ĉu uloj kiuj ne povas aŭ ne volas uzi komputilojn povas aliĝi al la sistemo ? Multaj esperantistoj estas maljunaj kaj mallertaj pri cifereciloj. Ĉu eblas uzi perantojn?
Kiujn aĵojn kaj servojn la pratiko montris ke oni ne povas aĉeti per ĝunoj?
capiscuas (顯示個人資料) 2025年3月30日上午11:22:05
Leopold65:Saluton!Saluton Leopold65!
Kiel ĉi tiu monero diferencas de ekzistanta cifereca mono por la uzanto?
La ĉefa diferenco de la libera mono Ğ1 (prononcata "ĝuno") kompare kun aliaj ciferecaj aŭ tradiciaj monoj estas ke ĝi enkondukas egalecon en la kuna kreado de mono, kion neniu alia mono ĝis nun efektivigis — eĉ Bitmono aŭ ne lokaj valutoj kun paritato al fiat-mono
Se Bitmono (Bitcoin) sukcesis forigi la mezulon en valoro-transigo, Ğ1 iras plu: ĝi certigas ke ĉiuj homoj, sendepende de kiam ili aliĝas al la sistemo, havu egalajn partoprenon je la kreado de mono. Tiel, oni evitas ke la unuaj partoprenantoj havu maljustan avantaĝon super tiuj kiuj venos poste — io tre ofta en aliaj sistemoj, inkluzive de Bitcoin kaj klasikaj bankaj sistemoj.
En resumo: Ğ1 estas la unua cifereca mono bazita sur homa egaleco en sia mem-kreado, laŭ la principoj de la "Relativeca Teorio de la Mono" (Théorie Relative de la Monnaie).
Altebrilas (顯示個人資料) 2025年3月30日上午11:32:14