Ku rupapuro rw'ibirimwo
Kwishura

blinka "o"

ca, kivuye

Ubutumwa 16

ururimi: Esperanto

crescence (Kwerekana umwidondoro) 9 Ndamukiza 2009 07:16:11

Saluton,

Kial en kelkaj vortoj kunmetitaj, la fina litero "o" de la unua vorto aperas, kaj en aliaj ĝi ne estas ? Kiu estas la regulo ?

Ekz. skribotablo, urbodomo, manĝotuko, ktp.

Sed : panbakejo, tagmanĝo, poŝtkardo, ktp.

Dankon

le_chaz (Kwerekana umwidondoro) 9 Ndamukiza 2009 07:40:16

crescence:Saluton,

Kial en kelkaj vortoj komponaj, la fina litero "o" de la unua vorto aperas, kaj en aliaj ĝi ne estas ? Kiu estas la regulo ?

Ekz. skribotablo, urbodomo, manĝotuko, ktp.

Sed : panbakejo, tagmanĝo, poŝtkardo, ktp.

Dankon
En kunmetitaj vortoj (ne "komponaj", komponi estas verki muzikaĵon) ne estas regulo pri la uzo de la fina vokalo. En la ekzemploj, kiujn vi citas, perfekte eblas:

skribtablo, urbdomo, manĝtuko
aŭ
panobakejo, tagomanĝo, manĝotuko

Kion do oni faru? Oni simple mem elektu la eblecon, kiu ŝajnas pli facile prononcebla. Ne estas malpermeso, nur libereco rideto.gif

crescence (Kwerekana umwidondoro) 9 Ndamukiza 2009 07:51:12

le_chaz:
En kunmetitaj vortoj (ne "komponaj", komponi estas verki muzikaĵon)
Dankon pro via korekto. Mi korektis mian eraron.
Dankon ankaŭ pro via respondo.

Rogir (Kwerekana umwidondoro) 9 Ndamukiza 2009 14:59:44

Mi kredas ke la regulo estas ke kunmetaĵoj fariĝas per kunligi la radikojn, kaj kiam la vorto estos malfacile elparolebla, vokalo (plejofte o) intermetiĝu. Sed ne gravas intermeti vokalojn kiam ne nepre necesas.

darkweasel (Kwerekana umwidondoro) 9 Ndamukiza 2009 16:43:51

Kaj kiu estas la regulo pri kiam oni uzas "o" kaj kiam alian vokalon? Ekzemple: "multekosta", ne "multokosta".

jchthys (Kwerekana umwidondoro) 10 Ndamukiza 2009 03:27:23

darkweasel:Kaj kiu estas la regulo pri kiam oni uzas "o" kaj kiam alian vokalon? Ekzemple: "multekosta", ne "multokosta".
Estas, kiam la vortspeco de la unua devas klari. (Mi preferas uzi la streketon tia-okaze.)

horsto (Kwerekana umwidondoro) 10 Ndamukiza 2009 11:26:17

darkweasel:Kaj kiu estas la regulo pri kiam oni uzas "o" kaj kiam alian vokalon? Ekzemple: "multekosta", ne "multokosta".
Se la kunmetita vorto jam estas kutima oni uzu tion, do "multekosta". La logiko eble estas jene:
Tio estas multekosta = Tio multe kostas.
Eble estus (teorie) ankaŭ:
Tio kostas multon.
Tiam mi uzus la kombinon: multonkosta
Tio estas multonkosta.
Sed kion signifus "multokosta"?
Ĉu kosta multo?

Sxak (Kwerekana umwidondoro) 10 Ndamukiza 2009 13:07:49

Tio certe havas sian logikon, sed ne forgesu pri la vorto ĉiopova, kio ne estas ĉioNpova

horsto (Kwerekana umwidondoro) 11 Ndamukiza 2009 12:07:04

Ŝak:Tio certe havas sian logikon, sed ne forgesu pri la vorto ĉiopova, kio ne estas ĉioNpova
Vi pravas! Verŝajne Zamenhof mem kreis la vorton. Ĉu li eble forgesis la akuzativon? okulumo.gif
Preni la akuzativan formon de la unua vorto havas la malavantaĝon, ke estas konsonanto ĉe la fino. Ĉu Z. eble pro tio rezignis pri tiaj formoj?

Sxak (Kwerekana umwidondoro) 11 Ndamukiza 2009 13:15:55

jes, ĝi estas Zamenhofa vorto, sed pri la kaŭzoj oni povas nur konjekti. Mi opinias, ke li ne forgezis akuzativon, sed simple ne opiniis ĝin grava ĉi tie.
Sed fakte eĉ nun ne estas iu strikta regulo de tia vortfarado (aŭ mi ne aŭdis pri ĝi). Do ĉiu liberas meti en la mezon ion ajn ridulo.gif
Kaj ankaŭ pri tiu "blinka o" ne estas iu regulo.. Piv en la samaj vortoj povas kaj meti kaj ne meti en la alia artikolo tiun "o" Antaŭ paro da jaroj mi ribarkis tion pri la vorto lev(o)forto? kiu estas levOforto en sia artikolo (fort/o, levo~o) kaj levforto en la artikolo "akvoplaneo" (plane/o, akvo~o "...per provizo de levforto")
Mi havas kelkajn nemultajn proprajn artikolojn en la esperanta vikipedio, kaj foje en unu mia artikolo iu "korektis" la vorton "hejmbesto" al hejmObesto. Ĉar la formo sen o estas PIVa, mi korektis reen, sed verŝajne en ies vortaro la sola formo de tiu vorto estas hejmobesto? (ŝajnas, ke IP de la korektinto estis hungaria)

Subira ku ntango