K vsebini

Word of the day in English

od Oŝo-Jabe, 29. november 2009

Sporočila: 156

Jezik: English

Chainy (Prikaži profil) 08. julij 2010 12:32:41

TRAJTO - a trait, feature.

1. Linio de la vizaĝo - A contour/feature of the face

La trajtoj de tiu virino estas tre belaj - The features of that woman are very beautiful

Note: Other words for 'contour' are:

konturo = contour/outline
"Oni vidis klare la konturojn de ĉiuj montoj" - One [could] see clearly the contours (outlines) of all the mountains
Nivellinio = a contour (on a map, for example)

2. Eco de karaktero - a feature of a [person's] character.

Mensogo estas unu el la trajtoj de lia karaktero - Lying is one of the traits of his character.
La ĉefa trajto de nia lando estas pluvo - The main trait/characteristic of our land is rain.

3. Ago rimarkinda kiel ekzemplo - An action/deed worthy of note as an example

Ŝi savis nin ĉiujn de morto ne timante perdi sian vivon - She saved us all from death [while] not being afraid of losing her [own] life.

Ŝia ago estas admirinda trajto de kuraĝo - Her action/deed is an admirable example of courage.

Chainy (Prikaži profil) 16. julij 2010 16:46:47

KONKUBO

I'm a bit puzzled as to what the word is for the male version of a 'concubine'...

In my JC Wells dictionary, only the root 'konkubin/' is listed. But then, I suppose someone thought that it's a bit unfair to have just this word relating to women, and so they created a new root 'konkub/' (This does not appear in the JC Wells dictionary, nor in ReVo, so perhaps we should be a bit suspicious of it?!).

Anyway, rather than fuss about with the word 'konkubo', perhaps it's best to just learn the alternative Esperanto words (ones which the web page 'La bona Lingvo' suggests):

konkubin/o in the sense of "aldona edzino en la antikveco" (an additional wife in antiquity) = kromedzino, kromvirino

konkub/o in the sense of "needziĝinta kunloĝanto en la nuntempo" (an unmarried person living [with you] in the present) = kun·ul·o, viv·kun·ul·o, kvazaŭ·edz·o.

Translation of the Lernu definition for 'Konkubo':

Viro edzece vivanta kun virino, kun kiu li ne estas edzigita = A man living in a married way with a woman, with whom he is not married.

- yes, this sounds rather weird. I'm not too sure about the use of 'edzece' in that sentence. It would seem better to say something like 'kvazauxedzece' (as if married)

Nuntempe multaj viroj ne rapidas edziĝi. Ili vivas kiel konkuboj - These days many men don't rush to get married.

Ankaŭ virinoj ŝatas komence provi vivi familian vivon sen esti edzinoj kaj pro tio iĝas konkubinoj - Women also like to firstly try living the family life without being wives and so they become life partners (?).

- "Concubine" really is rather an outdated word and so it sounds rather ridiculous in the above sentence. Best to stick to the other words mentioned above (vivkunulino etc...). Maybe someone has other suggestions... It's often hard enough to think of the right word in English! (girlfriend, partner?!)

Chainy (Prikaži profil) 16. julij 2010 17:31:03

FONDI - to found

1. Starigi (konstruon) sur io - to erect (a construction) on something.

Ili decidis ne fondi la domon sur roko - They decided not to build the house on rock.
Post la milito oni refondis la preĝejon - After the war they rebuilt the church (lit. prayer place)

2. Esti la unua, kiu starigas (konstruon) komencante de la fundamento - to be the first who erects (a building), starting from the foundations.

Ili venis en tiun ĉi lokon kaj fondis la urbon - They came to this place and founded the town.
Pasis multegaj jaroj post la fondiĝo de nia urbo - Very many years [have] passed after the founding of our town.

3. Krei kaj aranĝi (institucion) - To create and organise (an institution)

UEA estis fondita de Hodler - UEA was founded by Hodler.
La fondo de nia asocio ebligos nin fari diversajn aranĝojn - The foundation of our association enabled us to organise various events.
La Fondaĵo pri Esperantaj Studoj (ESF) estas fondaĵo, kiu finance subtenas diversajn projektojn - The Foundation for Esperantic Studies is a foundation, which financially supports various projects.
La fondinto de Esperanto ricevis multajn gratulajn leterojn - The founder of Esperanto received many letters of congratulations.
ESF fondiĝis per iniciato de Humphrey Tonkin, Jonathan Pool kaj E. James Lieberman - ESF was founded by the inititiative of Humphrey Tonkin, Jonathan Pool and E. James Lieberman.

4. Apogi sur io (tion, kion oni kredas, esperas kaj simile) - To support [something] (that, which you believe, hope for and the like) upon something.

Ŝi fondas sian vivon sur la amo - She bases her life on love.
Vi parolas sensencaĵojn, fonditajn sur nenio - You're talking nonsense (lit. things without sense), founded/based on nothing
Via timo estas tute senfonda - Your fear is completely baseless/unfounded.

Chainy (Prikaži profil) 16. julij 2010 17:55:25

KONKERI - to conquer

1. Akiri per milito kaj perforte estriĝi - to acquire by [means of] war and assume command by force.

Ili eliris kontraŭ nian landon, sed ili ne povis konkeri ĝin - They came out against our country, but they couldn't conquer it.
Cezaro estis la konkerinto de Gaŭlujo - Ceasar was the conqueror of Gaul
Tiu lando estas nekonkerebla! That country is unconquerable!

2. Akiri per granda penado - To acquire by means of great effort. (lit. 'trying')

Li aĉetadis florojn kaj bombonojn - tiel li provis konkeri ŝian koron = He used to/would buy flowers and sweets - in this way he tried to win her heart.

La ĉefa celo de la aktorino estis konkero de la gloro - The main aim/ambition of the actress was the winning of fame/glory.

Chainy (Prikaži profil) 16. julij 2010 21:33:11

FONTO - source, spring.

1. Loko, kie akvo aŭ alia likvo eliĝas el la tero - A place where water or another liquid comes out of the ground.

La fonto senakviĝis - The spring has dried up (lit. become without water)
Ni loĝas en fonta regiono - We live in a spring region.

2. La elfluaĵo mem - The outflow itself.

Ĉi tiu fonto estas trinkebla, ĉar ĝia akvo estas pura - This source is drinkable because its water is pure.
Fonto el varma kaj minerala akvo, uzata por kuracado, nomiĝas termofonto - A spring of warm and mineral water used for healing is called a thermal spring.

3. Origino de materia forto - The origin of material force

Suno estas fonto de lumo (lumfonto) - The sun is the source of light (light source)
Gaso kaj nafto estas fontoj de energio (energifontoj) - Gas and crude oil are sources of energy (energy sources)

4. Origino, punkto, de kie oni prenas, akiras ion - The origin or point from where one takes or obtains something.

Ni devas serĉi aliajn fontojn de enspezoj - We have to look for other sources of income.
Mi dubas, ke tia verko povas fonti el la cerbo de moderna homo - I doubt that such a work can come from the mind of a contemporary man.

Chainy (Prikaži profil) 16. julij 2010 21:52:15

PRINCIPO - principle

1. Fundamento, origina elemento kaj fonto - A foundation, original element and source.

La laboro estas la principo de riĉiĝo - The work is the principle [element] of becoming rich.
La atomoj estas la principo de la korpoj - The atoms are the principle [elements] of the body.

2. Fundamenta veraĵo, sur kiu baziĝas rezonado, scienco, arto kaj simile - A fundamental truth upon which reasoning, science, art and the like are based.

Oni ofte uzas la principon de Paskalo por diversaj kalkuloj - One often uses the principle of Pascal for various calculations.
Ne ekzistas principa diferenco inter Esperanto kaj la naciaj literaturaj lingvoj - There is in principle no difference between Esperanto and the national, literature languages.

3. Ĝenerala regulo, rigardata kiel gvidilo de konduto - A general rule, regarded as a guide of conduct (behaviour)

Li restis fidela al siaj principoj - He remained true to his principles. ('fidela' literally means 'faithful')
Principe la ĉefa administrado de Universala Kongreso estas prizorgata en la Centra Oficejo - In principle, the main administration of the Universal Congress is looked after in the Central Office.

Chainy (Prikaži profil) 19. julij 2010 20:11:50

SABLO - sand

Minerala, diversspeca, pli-malpli delikata polvo, formita de diseriĝo de ŝtonoj, precipe de kvarco - A mineral, diverse, more or less delicate powder, formed from the breaking down of stones, mainly of quartz.

Dis/er/igx/o:

- 'Dis' means in different or several directions, moving apart.
- '-er-' is a suffix meaning a fragment, particle, small piece, element etc.
- -igx- to become
_____

Estas multe da sablo en la dezerto - There is a lot of sand in the desert.
Tordi ŝnurojn el sablo (fari vanan laboron) - To twist (make) ropes out of sand (to do work in vain)
La vojeto estis sablita - The path was covered with sand (lit. 'sabli' means to tip sand [on something])
_____

Ni ne povas daŭre vojaĝi, ĉar nia ŝipo estas sur sablaĵo - I'm a bit confused by the use of 'dauxre' here (see notes later), but the general meaning of the sentence seems to be: We can't continue to travel because our ship is on a sandbank.

- The sentence would seem to make more sense, if 'dauxre' was replaced by 'plu': "Ni ne povas plu vojagxi, cxar nia sxipo estas sur sablajxo"

'Dauxre' usually means 'continually' or 'over a long period of time'. ReVo advises against using it to mean 'plu' - I can't find anything about 'dauxre' in PMEG. Anyone got any ideas on this one?
_____

Sablejo estas loko, de kiu oni eltiras sablon por konstruado - A sandbank is a place where they extract sand for construction [purposes].

Note: The JC Wells dictionary gives 'sablajxo' for 'sandbank', whereas Vikipedio uses 'sablejo'. I don't suppose it really matters...
____

Sablero enfalis en mian okulon! - a grain of sand fell into my eye!

Infanoj ludis en la sablujo (sablokesto). Tie ili konstruis sablajn kastelojn - The children were playing in the sandpit. They built sand castles there.

Note: "Sablokesto" or "Sabloludejo" are probably the best words for a sandpit.
____

Atentu! Ĉi tie estas flusablo, kiu kapablas engluti homon! - Be careful! There's quicksand (lit. 'flow sand') here which is capable of swallowing up a man.

The JC Wells dictionary gives "movsablo" (lit. move sand) for quicksand. It also mentions "dronmarcxejo" (lit. drown marsh place)

Chainy (Prikaži profil) 20. julij 2010 15:25:22

KONDIĈO - condition.

1. Cirkonstanco, fakto, de kiu dependas la efektiviĝo de io - A circumstance [or] fact upon which the realisation (coming into effect) of something depends.

Ni plenumas ĉiujn kondiĉojn postulatajn por partopreni la konkurson - We fulfill all the conditions [which are] demanded/required for taking part in the competition.

Kondiĉa modo esprimas kondiĉon, ekzemple: se mi havus monon, mi aĉetus domon - The conditional tense expresses a condition, for example: if I had [the] money, I would buy a house.

2. Deviga interkonsentita aranĝo, de kies respekto dependas la valideco de aranĝo, kontrakto - A compulsory/obligatory arrangement [mutually] agreed upon, whereby the validity of the arrangement [or] contract depends on it being respected.

- Obviously, there's no 'whereby' in the Esperanto sentence, but I felt I had to add this and change the word order considerably as the sentence was difficult to translate otherwise.

Ni diskutis la kondiĉojn de luado de apartamento - We discussed the conditions of renting a flat (apartment).

La aliĝo al nia organizo kondiĉas la akcepton de ĝia statuto - The joining of our organisation requires the acceptance of its statutes.

Mi konfidas al vi plene kaj senkondiĉe - I trust you completely and without condition.

3. Ĉiu el la eksteraj cirkonstancoj, al kiu persono aŭ objekto estas submetata, kaj de kiuj dependas lia aŭ ĝia stato - Each of the external circumstances, to which a person or object is subjected, and upon which his/her or its state depends.

La vivkondiĉoj en nia lando iomete pliboniĝis - The living conditions in our country [have] got a bit better.

Samaj kondiĉoj, samaj superstiĉoj - The same conditions, the same superstitions.

Mi venos, kondiĉe ke la vetero estos bela - I'll come on the condition that the weather is nice.

Chainy (Prikaži profil) 20. julij 2010 16:33:15

TRAKTI - to treat, to deal with.

1. Diskuti pri la kondiĉoj de iu afero por finveni al interkonsento - To discuss about the conditions of some matter in order to come to an agreement.

La firmaoj traktis negocon - The firms negotiated a deal (business transaction)
Ni jam pritraktis vendon - We have already negotiated a sale.
Ni devas reciproke intertrakti - We have to negotiate with each other (mutually).

2. Tia- aŭ alimaniere agi, konduti kontraŭ iu aŭ io - To act or behave in one way or another (lit. 'in such or in another way') towards someone or something.

Ŝi afable traktis la gaston - She treated the guest kindly.
Mi ĉiam traktadis vin kiel mian propran infanon! I always used to treat you like my own child!

3. Metode esplori, disvolvi kaj klarigi temon - To methodically research/explore, expand on (develop) and explain a topic.

La aŭtoro en tiu libro traktas tre gravan problemon - The author deals with a very serious problem in that book.
La traktado de tiu problemo estas sufiĉe detala - The treatment of that problem is sufficiently detailed.
Mi tralegis ĉiujn liajn traktaĵojn (verkojn, en kiuj oni traktas demandon). - I read through all of his treatises (works, in which he deals with a question).

4. Modifi per fizika aŭ psika rimedo - To modify by means of a physical or psychological remedy.

Kuracistoj traktis malsanulon per antibiotikoj - The doctors treated the patient with antibiotics.

Chainy (Prikaži profil) 20. julij 2010 16:57:05

SPONTANEA - spontaneous

1. Fariĝanta, okazanta sen ia ekstera videbla kaŭzo - becoming (into being), happening without any external, visible cause.

Ni batalas kontraŭ spontanea kreskado de sovaĝaj vegetaĵoj - We are fighting against a spontaneous growth of wild vegetation.
La domo spontanee ekbrulis - The house spontaneously caught fire.

2. Meminiciata, sen ekstera instigo - Independently initiated (lit. 'self-initiated'), without external instigation.

Li faris spontanean proponon de siaj servoj - He made a spontaneous offer of his services.
Ŝi spontanee esprimas siajn sentojn - She spontaneously expresses her feelings.
Nia socio estas organizema, sed al ĝi mankas spontaneeco - Our society is organised, but it is lacking in spontaneity.

Note: The '-em' part of 'organizema' means that the thing it describes has this 'tendency'.

Nazaj na začetek