Przykłady słów gwarowych w waszym otoczeniu.
af magnifico94, 8. jan. 2010
Meddelelser: 20
Sprog: Polski
magnifico94 (Vise profilen) 12. jan. 2010 16.34.46
Lecz teraz sprostuję: u nas także bańka z mlekiem = kanka, lecz "konwia" to taka bardzo wielka bańka z mlekiem.
Na furtkę także mówi się "bramka". Zapomniałem o tym napisać
. Nie wiedziałem właśnie tylko jaki wyraz jest bardziej gwarowy: czy "furtka", czy "bramka".Ziemniaki praktycznie w każdym regionie Polski mają inną nazwę. Kiedyś czytałem, tych nazw jest chyba ponad 30. U nas to ewentualnie, jak już wspomniałem "kartofle".
Wiatr u nas nie "duje" lecz "dęje" (nie wiem dokładnie jak to odmienić - w każdym razie chodzi o czasownik "dąć")
Uwaga jeszcze co do "duje". Na lekcji jak mieliśmy o gwarach, to właśnie w jednej gwarze jest, że "ą" oraz "ę" zamienia się na "u" (np. nie "ząb", lecz "zub", "zumb"). Więc może duć = dąć?
Spotkałem się ze słowem "gumno" w tymże właśnie znaczeniu podanym przez sinjoro, chyba w książce/gazecie bądź w szkole.
W okolicach Grudziądza zamiast "pewnie" używa się "no chyba że"/"no chyba że tak".
W szkole mój kolega z klasy używa natomiast konstrukcji "bo ponieważ" co jest pleonazmem, gdyż znaczy "bo", a jest przecież połączeniem dwóch synonimów - "bo" oraz "ponieważ".
peteris92:Też używam tego słowa, lecz nie pamiętałem dokładnej pisowni. U nas tylko "szałerek", nazwy "siałerek" nie znam.
- siałerek, szałerek (budynek w którym trzyma się różne graty czy narzędzia)
Żreć = jeść (wręcz szybko i łapczywie, byle jak)
"Ano", "ino", "no" - tylko. Coraz częściej występują te trzy słowa tylko i wyłącznie w znaczeniu "tak, oczywiście", jako synonim słowa "jo".
Co do słowa "szlafrok":
Zawsze używałem tylko słowa "szlafrok", lecz kiedyś czytałem jakąś ciekawą książkę na temat naszego języka i gwar, i tam było napisane, że szlafrok jest w niektórych regionach zamiennikiem słowa "podomka" i "porannik". Nie wiem czy to forma gwarowa, moim zdaniem nie, lecz napisałem ten przykład, gdyż może niektórzy nie znali tego słowa, a używają słowa "podomka".
Z kolei ja nie wiedziałem, że podomka to szlafrok damski. (dziwnie z tym nazewnictwem)

arcxjo:w końcówkach '-pię' wypada 'i' w czasownikach 1 os. l.p. (np. "kopę", "usypę", "złapę" zamiast "kopię", "usypię", "złapię")My mamy z kolei tendencję do niemówienia po głosce "i" lub głosce miękkiej litery "e".
sinjoro (Vise profilen) 13. jan. 2010 00.35.03
magnifico94:Czy może "dmie"?
Wiatr u nas nie "duje" lecz "dęje" (nie wiem dokładnie jak to odmienić - w każdym razie chodzi o czasownik "dąć")
magnifico94 (Vise profilen) 13. jan. 2010 20.01.33
sinjoro:Nie wiem.magnifico94:Czy może "dmie"?
Wiatr u nas nie "duje" lecz "dęje" (nie wiem dokładnie jak to odmienić - w każdym razie chodzi o czasownik "dąć")
Wg portalu sciaga.pl: dąć - podobnie jak pisać (on dmie, on pisze), czyli wychodzi na to, że masz rację.
Zapomniałem napisać, że:
- tryb ROZKAZUJĄCY wygląda następująco - odmieniony czasownik "wziąć" + forma trybu przypuszczającego, np. "weź się uspokój", "weź idź" (uspokój się, idź)
- moja mama na pionek w grze mówi "kanek".
flora1307 (Vise profilen) 13. jan. 2010 21.43.07
magnifico94 (Vise profilen) 14. jan. 2010 12.52.36
flora1307:Przypomniał mi się jeszcze wyraz "zaś" (później). Często słyszy się: zaś potem.Czyżby?

Przecież słowo "zaś" jest książkowym słowem, np. "Ja zostałem, on zaś poszedł do domu". Moim zdaniem słowo "zaś" znaczy "natomiast". Zrobiłaś mi mętlik w głowie.
arcxjo (Vise profilen) 14. jan. 2010 22.26.43
magnifico94:Przecież słowo "zaś" jest książkowym słowem, np. "Ja zostałem, on zaś poszedł do domu". Moim zdaniem słowo "zaś" znaczy "natomiast". Zrobiłaś mi mętlik w głowie."Zaś" to w literackiej polszczyźnie tylko spójnik, ale np. w mojej rodzinie też używa się go jako "później", albo "w razie czego". Nie wiem z jakiej gwary się to wywodzi.
Np. "Przygotuj sobie jedzenie na zaś", albo "zamknij drzwi, tak na zaś".
sinjoro (Vise profilen) 14. jan. 2010 22.50.35
magnifico94:Przypuszczający czy rozkazujący?
Zapomniałem napisać, że:
- tryb przypuszczający wygląda następująco - odmieniony czasownik "wziąć" + forma trybu przypuszczającego, np. "weź się uspokój", "weź idź" (uspokój się, idź)
U nas też używa się tego "weź" do wzmocnienia rozkazu lub prośby.
magnifico94 (Vise profilen) 15. jan. 2010 18.53.01
sinjoro:Pardon. Rozkazujący. Pomyliłem się. Gdy się spieszę, zawsze zrobię jakiś błąd w pisaniu.magnifico94:Przypuszczający czy rozkazujący?
Zapomniałem napisać, że:
- tryb przypuszczający wygląda następująco - odmieniony czasownik "wziąć" + forma trybu przypuszczającego, np. "weź się uspokój", "weź idź" (uspokój się, idź)
U nas też używa się tego "weź" do wzmocnienia rozkazu lub prośby.
Roku (Vise profilen) 19. feb. 2013 17.24.42
Np. kielczyć się (śmiać się), giry (nogi), tytka (torba) itd. Używałem tych słów całe życie nawet nie wiedząc, że to gwara
Kubo_M (Vise profilen) 20. feb. 2013 16.49.21
Mówienie do osób starszych, rodziców i przełożonych w liczbie mnogiej.Np ja do mamy: Gdzie idziecie? Kaście była/gdzieście byli?
Odmiana być w liczbie mnogie jest inna niż w ogólnym języku polskim
My so/som na górze (My jesteśmy na górze)
Wyście so na dole (wy jesteście na dole)
łoni so w chałupie (oni są w domu)
czasami zamiast powiedzieć jest używa się "je"
końcówka I osoby w czasie przeszłym -ek Ja widziołek cię
wymowa O szczególnie na początku wyrazu jako ło np łojciec
wymowa sz, cz, ż jako s, c, z np wsyćko, seść, psenica itp
Wiele słów gwarowych:
goje -drzewa/krzaki
gruba - piwnica
izba - pokój
ślężor- orestew
nimoge, nimom, ni ma
syr -ser
śtyrysta - czterysta
więcej na razie nie pamiętam
Pozdrawiam Kuba