Mesaĝoj: 420
Lingvo: Español
fajrkapo (Montri la profilon) 2014-januaro-30 09:37:05
KOMANDI
Capitanear, ordenar, manejar
1. Havi militan ordonpovon super iu aŭ io:
Tener poder de mando/orden militar sobre alguien o algo:
Kiu komandas la ŝipon?
¿Quién capitanea el barco?
La taĉmento ne agos sen mia komando.
El destacamento/equipo no actuará sin mi mandato.
La komandanto de ŝipo nun estas en sia komandejo.
El comandante/capitán del barco ahora está en su comandancia.
2. Ordoni (manovron, militistan movon kaj simile):
Ordenar (maniobra, movimiento militar y similar):
Haltu! komandis la kapitano.
¡Alto/pare/deténgase!, ordenó el capitán.
Li telekomandis direktoŝanĝon de raketo.
Él teleordenó un cambio de dirección del cohete.
Mi estas alkomandita ĉi tien por gardostari.
Estoy mandado aquí para vigilar.
3. Deteni, estri:
Detener, manejar
Komandu viajn pasiojn.
Maneja tus pasiones.
Ĉiun demandu, sed mem al vi komandu.
Pregunta a todos, pero manéjate a ti mismo.
fajrkapo (Montri la profilon) 2014-januaro-30 10:04:17
DEPRIMI
Deprimir
Senenergiigi, tute malvigligi kaj senkuraĝigi:
Quedar sin energía, totalmente aplomar/amuermar y quedar sin valor:
Mi ne scias, kio tiel deprimas min, ke mi nenion volas fari.
Yo no sé qué me deprime tanto que no quiero hacer nada.
Ŝi estas deprimita de sia malsukceso.
Ella está deprimida por su fracaso.
Promenado en la naturo malpliigis la deprimon.
Un paseo en la naturaleza redujo/disminuyó la depresión.
Li tre deprimiĝis, sed mi kuraĝigis lin.
El se deprimió mucho, pero yo le envalentoné (le di valor).
fajrkapo (Montri la profilon) 2014-januaro-31 09:56:20
PUTO
Pozo
Profunda, vertikala truo, fosita en tero, por ĉerpi el ĝi akvon, kiu tie kolektiĝas pro subtera fonto aŭ trasorbiĝo, aŭ por forfluigi neutilan likvon:
Agujero vertical, profundo, cavado en (la) tierra, para sacar agua de él, que allí se recoge por una fuente subterránea o gotera, o para expulsar (hacer fluir lejos) un líquido inútil:
(trasorbigxo es gotearse muy lentamente desde algún material)
Kara, iru preni akvon de la puto.
Querido/a, ve a coger/tomar agua del pozo.
En puton ne kraĉu, ĉar vi trinki bezonos.
No escupas en (un) pozo, porque necesitarás beber.
Puta akvo estas pura ĉi tie.
El agua de pozo está limpia aquí.
La putisto boris al ni la puton.
El pocero nos perforó el pozo.
La drenputo ricevas superfluajn akvojn el ĝardeno kaj ellasas ilin en la grundon.
El pozo de drenaje recibe aguas superfluas de un jardín y las deja salir al suelo.
fajrkapo (Montri la profilon) 2014-februaro-01 08:49:29
KVIETA
Quieto-a, tranquilo-a, calmado-a
1. Tia, ke ĝi ne ekscitas la sensojn, ne perturbas la ripozon:
Tal que no excita los sentidos, no perturba el descanso/reposo:
Ni kune promenis en kvietaj (senbruaj) stratoj.
Juntos paseamos en calles tranquilas (sin ruido).
La kvieteco de la nokto karesis la animon.
La quietud de la noche acariciaba el alma.
Kio povus kvietigi mian doloron?
¿Qué podría tranquilizar/calmar mi dolor?
Mi prenis kvietigan medikamenton (kvietigaĵon) por ebligi ripozon.
Tomé un medicamento tranquilizante (un relajante, un calmante) para hacer posible/posibilitar el descanso.
La vento jam kvietiĝis.
El viento ya se calmó.
2. Ne montranta ekscitecon, havanta nepasian kaj pacan aspekton:
Que no muestra excitación, que tiene un aspecto no pasional y pacífico:
Ni ĉiuj koleris, nur li restis kvieta.
Todos nos enfadamos, sólo él se quedo calmado.
Ŝi ĉiam parolas kviete.
Ella siempre habla tranquilamente.
3. Nekolerema, ne facile incitebla; pacema; malsovaĝa:
Que no es de irritarse/enfadarse, no fácilmente incitable; pacífico; manso:
Ĉi tiu besteto estas tre kvieta.
Este animalito es muy tranquilo.
Fariĝis paco, sed la homaro ankoraŭ ne retrovis sian kvieton.
Se hizo la paz, pero la humanidad todavía no reencontró su calma/quietud.
Manon malkvietan ĉiu muro atakas.
A mano nerviosa/inquieta todo muro le ataca.
fajrkapo (Montri la profilon) 2014-februaro-02 09:42:58
RARA
Raro-a, infrecuente
1. Malofta, maldensa:
Raro, escaso
Evidentiĝis, ke lia malsano estas tre rara kaj nekuracebla.
Se evidenció (se hizo evidente) que su enfermedad es (era) muy rara e incurable.
Ĝi estas rare uzata.
(eso, ello) Es raramente usado.
Oni intencas rarigi ĉi tiun belegan arbaron.
Se intenta hacer raro este bellísimo bosque.
2. Altvalora pro sia malofteco:
De gran/alto valor por su rareza:
Ĉiuj raraj plantoj kaj bestoj estas gardataj de la ŝtato.
Todas las plantas y animales raros están protegidos por el estado.
Antaŭe tiaspeca literaturo estis raraĵo.
Antiguamente/antes una literatura de tal clase/especie era una rareza.
fajrkapo (Montri la profilon) 2014-februaro-02 17:05:24
GAJNI
1. Akiri monon aŭ valoraĵon en pli-malpli hazarda ludo:
Adquirir/obtener dinero o cosa de valor en un más o menos juego de azar:
Mi gajnis en loterio.
Gané a la lotería.
Kiu ne riskas, tiu ne gajnas.
Quien no se arriesga no gana.
Pli bona estas gajno malgranda, ol granda malgajno.
Mejor es una ganancia pequeña que una gran pérdida.
Li perdis multe da mono, sed poste regajnis ĝin.
Él perdió mucho dinero, pero después lo -recuperó/volvió a ganar-.
2. Superi la alian partion en ludbatalo:
Superar a la otra parte (otro grupo) en una batalla de juego/lúdica:
Ni gajnis la batalon, sed malgajnis la militon.
Ganamos la batalla, pero perdimos la guerra.
3. Ricevi ian abstraktan profiton el la cirkonstancoj, ne el sia propra merito aŭ penado:
Recibir algún tipo de beneficio/provecho abstracto de las circunstancias, no del mérito o empeño/esfuerzo propio:
Ni povus gajni ankoraŭ iom da tempo, sed tio verŝajne ne helpos.
Podemos ganar todavía algo de tiempo (algún tiempo), pero eso al parecer no servirá/ayudará.
4. Akiri ies favoron, partianecon:
Obtener el favor de alguien, su simpatía (su "partidariedad", que sea partidario):
Vi povus gajni tiujn personojn por la afero.
Tú podrías ganar(te) a esas personas para el asunto.
Se vi povus favorigi lin por nia afero, tio estus tre granda gajno por ni.
Si tú pudieras favorecerle para nuestro asunto, eso sería una muy grande ganancia para nosotros.
fajrkapo (Montri la profilon) 2014-februaro-03 13:46:06
JUSTA
Justo-a
1. Respektanta egale kaj senpartie la rajtojn de la aliaj homoj, kaj haviganta al ĉiu lian apartenaĵon:
Que respeta igual e imparcialmente los derechos de las otras personas, y que hace tener a cada uno su pertenencia:
Miaj gepatroj estas severaj, sed justaj.
Mis padres son severos, pero justos.
Pardonemeco superas justecon.
Las ganas de perdonar superan a la justicia.
Pardonu, mi certe ne volis fari maljustaĵon al vi.
Perdona, yo de verdad que no quería hacerte una injusticia.
2. Konforma al la interna juĝo de la konscienco:
Conforme al juicio interno de la consciencia:
Li ricevis justan punon por siaj krimoj.
El recibió un castigo justo por sus crímenes.
Ni devas juĝi juste.
Debemos juzgar justamente.
La devo de juĝisto estas diri la juston.
El deber de un juez es decir lo justo (la justicia).
Mi pensas, ke la puno estas maljusta.
Pienso que el castigo es injusto.
3. Bazita sur la realo:
Basado en la realidad:
Mi ne opinias tion justa.
Yo no creo que eso es justo.
4. Virta:
Virtuoso:
Ŝi estas justa homo.
Ella es una persona justa.
Mi ne kredas, ke ĉiuj vi estas justuloj kaj neniu el vi estas pekulo.
Yo no creo que todos vosotros seais justos y que ninguno de vosotros sea un pecador.
fajrkapo (Montri la profilon) 2014-februaro-03 16:26:47
AMARA
Amargo-a
1. Maldolĉa por la gusto:
Amargo para el gusto:
La teo estis tre amara kaj malbongusta.
El té estaba muy amargo y malo.
Mi tre trinkos (drinkos) tiun amaraĵon!
¡No beberé esa cosa amarga!
2. Maldolĉa por la koro:
Amargo para el corazón:
Morto de la avino estis amara doloro por ŝi.
La muerte de la abuela fue un amargo dolor para ella.
Rigardante gejunulojn li amare bedaŭras, ke la tempo pasis tre rapide kaj li jam maljuniĝis.
Mirando a los jóvenes él se lamenta amargamente de que el tiempo pasó muy rápidamente y él ya (se) envejeció.
Subite ŝi eksentis la amarecon de sia vidviniĝo.
De pronto ella sintió/notó la amargura de su viudedad.
fajrkapo (Montri la profilon) 2014-februaro-06 09:21:41
Pum
Onomatopeo, imitanta la surdan bruon de falo kaj simile:
Onomatopeya que imita el ruido sordo de una caida y similar:
Pum! la viro falis en la riveron.
¡Pum! el hombre (se) cayó al río (en el río).
Mi ne povis ekdormi pro krioj kaj pumpumadoj, venantaj de ekstero.
No podía dormirme por los gritos y el follón que venían de fuera.
ateneo (Montri la profilon) 2014-junio-02 18:38:23
Abdicar; dimitir, renunciar.
La reĝo abdikis.
El rey abdicó.