Al la enhavo

Kial Esperanto estas tiel malfacila?

de oskar1991, 2014-marto-21

Mesaĝoj: 42

Lingvo: Esperanto

oskar1991 (Montri la profilon) 2014-marto-22 06:06:16

Mi parolos iomete pri e-paperaj legiloj. Elektronika papero kaj elektronika inko estas ekranaj teknologioj kiujn MIT dizajnis por imiti la aspekton de ordinara inko sur papero. Konvenciaj eklanoj estas fone lumataj, kaj tiel ili lacigas la okulojn. Komputiloj ordinare havas konvenciajn eklanojn.

Male al ekranoj kiuj sendas lumon rekte al okuloj, elektronikaj papero reflektas lumon kiel ordinara papero. Tial elektronika papero donas pli larĝan angulon por rigardi al la skribita surfaco, ol oni havas en komputilaj ekranoj. Krom tio elektronika papero ne necesas elektran energion por teni la tekston. Tial einkaj legiloj postulas energion nur kiam oni ŝanĝas la paĝon. Fakte einkaj legiloj ŝpare uzas baterion.

Mi estas studento de kuracarto (I am a medical student), kaj havas tri legilojn. La JetBook Color mi uzas nur por kuracartaj libroj, kiel la libroj de Sobotta, kiuj postulas kolorajn ilustraĵojn. Por legi ordinarajn librojn mi uzas la Amazonan Kindle, kaj la Kobon.

Por faciligi la diskuton, mi parolos nur pri la Kindle. Legiloj havas vortarojn por multaj lingvoj. Tiujn vortarojn oni klasigas en fakoj. En mia Kindle, estas fakoj por la Angla, por la Franca, kaj por la Hispana lingvoj. Kiam mia vicpatrino aĉetis vortaron (A Digital Latin Dictionary) por la Latina lingvo, ŝi starigis ĝin en la Angla fako. Do ŝi povas serĉi samtempe Anglajn kaj Latinajn vortojn.

Mi aĉetis la Esperantan vortaron Pasporto Esperanta: An Esperanto-English Dictionary. Mi sekvis la ekzemplon de mia vicpatrino, kaj starigis ĝin en la angla fako. Poste mi aĉetis kelkajn librojn el Amazon. Amazon permesas al eldonistoj protekti la librojn kontraŭ ŝanĝojn kaj kopiojn per DRM (Digital Rights Management). Tiu protekto ne estas devigata; Amazon lasas la decidon al eldonisto. Sed la Esperantaj verkistoj preskaŭ ĉiam protektas iliajn librojn per DRM. Kelkaj eldonistoj klasigas la librojn kiel verkitaj en Esperanto. Ne estas fako por Esperanto en la legilo, kaj la Esperanta vortaro estas en la Angla fako. Tial oni ne sukcesas uzi la vortaron por legi la librojn. Aliaj verkistoj klasigas la librojn laŭ ilia nacia lingvo; ekzemple se li estas Basko li diras ke la libro estas verkitaj en la Eŭska lingvo. Kompreneble ne estas fako por la Eŭska lingvo, tial la leganto ne sukcesas uzi vortaron.

Mi proponas: Ke Esperantistoj ĉiam eldonu e-paperajn librojn sen DRM; (2) Ke Esperantistoj vendu bone verkitajn librojn per Amazon kaj per Kobobooks; (3) Ke la verkistoj de la Plena Ilustrita Vortaro sendu tiun vortaron al Amazon kaj al Kobobooks. Oni devas klasigi la vortaron en la Angla fako de Kindle. Jen kelkaj libroj kiujn mi volas aĉeti en Amazon sen DRM: Mr Tot aĉetas mil okulojn; Maskerado ĉirkaŭ la morto; La Origino de la Specioj; Invado: Tero; Roboto vizitas la Teron; Apologio; La Avarulo; La Iliado; Nokto de la Galaksia fervojo; kaj Princo Serebrjanij (alia eldono, korektita, sen DRM, kun vortaro en la Angla fako).

Fuzzy (Montri la profilon) 2014-marto-22 06:27:19

Eltwish:Mi avide volas retan angla-Esperantan vortaron kiu enhavas frazojn, idiomaĵojn, notojn pri kutimaj uzmanieroj, ekzemplojn kaj tiel plu.
Ĉu Reta Vortaro ne estas tia?
Por kompreni uzmanierojn mi ankaŭ uzas Tekstaron de Esperanto.
Ankaŭ por malkovri ĝustan nomon de io, tre uzeblas Vikipedio -- trovu bezonatan artikolon en via denaska lingvo kaj poste rigardu la tradukon en Esperanto. Plejofte mi sukcese trovas la serĉaton.

Fuzzy (Montri la profilon) 2014-marto-22 06:38:44

oskar1991:Mi ofte trovas la esprimojn "signifa viro" kaj "signifa vizaĵo" en libroj verkitaj en Esperanto, aŭ tradukitaj al Esperanto. Ekzemple mi trovis tiajn esprimojn en la libro "Invado: Tero". Mi ankaŭ trovis similan esprimon en la libro "Roboto vizitas la Teron". Post longa pripensado, mi kredas ke mi komprenis, kion la tradukisto de la unua libro kaj la verkisto de la dua volis diri. Oni povas traduki la Anglan vorton "mean" per signifi (you know what I mean) aŭ per malica (a mean remark). La tradukisto elangligis "mean face" per "signifa vizaĝo". Mi nur sukcesis legi la libron "Invado: Tero" kiam mi anstataŭigis la Esperantan tradukon per la Angla originalo (Invasion: Earth). Mi sendis la libron ree al Amazon, kaj mi ne plu memoras kian esprimon la tradukisto uzis por "early warning radar".
Oskar, mi tute ne emas diskuti kun vi, ĉar plejverŝajne vi pravas pri viaj proponoj.

Sed mi volus scii, kie ekzakte en "Invado: Tero" vi trovis la esprimon "signifa vizaĵo". Ja mi tutĝue tralegis tiun libron, kaj opinias la lingvon de ĝi tute bona. Eble ĉar la tradukisto estas Mikaelo Ĉertilov, do ruslingvano, kiel mi ridulo.gif. Se paŭsi de la rusa, la esprimo "signifa vizaĵo" signifas "vizaĵo esprimanta ion signifan, gravan".

michaleo (Montri la profilon) 2014-marto-22 06:54:45

Fuzzy:
oskar1991:Mi ofte trovas la esprimojn "signifa viro" kaj "signifa vizaĵo" en libroj verkitaj en Esperanto, aŭ tradukitaj al Esperanto. Ekzemple mi trovis tiajn esprimojn en la libro "Invado: Tero". Mi ankaŭ trovis similan esprimon en la libro "Roboto vizitas la Teron". Post longa pripensado, mi kredas ke mi komprenis, kion la tradukisto de la unua libro kaj la verkisto de la dua volis diri. Oni povas traduki la Anglan vorton "mean" per signifi (you know what I mean) aŭ per malica (a mean remark). La tradukisto elangligis "mean face" per "signifa vizaĝo". Mi nur sukcesis legi la libron "Invado: Tero" kiam mi anstataŭigis la Esperantan tradukon per la Angla originalo (Invasion: Earth). Mi sendis la libron ree al Amazon, kaj mi ne plu memoras kian esprimon la tradukisto uzis por "early warning radar".
Oskar, mi tute ne emas diskuti kun vi, ĉar plejverŝajne vi pravas pri viaj proponoj.

Sed mi volus scii, kie ekzakte en "Invado: Tero" vi trovis la esprimon "signifa vizaĵo". Ja mi tutĝue tralegis tiun libron, kaj opinias la lingvon de ĝi tute bona. Eble ĉar la tradukisto estas Mikaelo Ĉertilov, do ruslingvano, kiel mi ridulo.gif. Se paŭsi de la rusa, la esprimo "signifa vizaĵo" signifas "vizaĵo esprimanta ion signifan, gravan".
Jes, mi ankaŭ tion tiel komprenus, se mi legus mean face - signifa vizaĝo. En Esperanto tio ne estus problemo, ĉar ekzistas du malsamaj vortoj.

oskar1991 (Montri la profilon) 2014-marto-22 15:59:10

michaleo:
Fuzzy:
oskar1991:Mi ofte trovas la esprimojn "signifa viro" kaj "signifa vizaĵo" en libroj verkitaj en Esperanto, aŭ tradukitaj al Esperanto. Ekzemple mi trovis tiajn esprimojn en la libro "Invado: Tero". Mi ankaŭ trovis similan esprimon en la libro "Roboto vizitas la Teron". Post longa pripensado, mi kredas ke mi komprenis, kion la tradukisto de la unua libro kaj la verkisto de la dua volis diri. Oni povas traduki la Anglan vorton "mean" per signifi (you know what I mean) aŭ per malica (a mean remark). La tradukisto elangligis "mean face" per "signifa vizaĝo". Mi nur sukcesis legi la libron "Invado: Tero" kiam mi anstataŭigis la Esperantan tradukon per la Angla originalo (Invasion: Earth). Mi sendis la libron ree al Amazon, kaj mi ne plu memoras kian esprimon la tradukisto uzis por "early warning radar".
Oskar, mi tute ne emas diskuti kun vi, ĉar plejverŝajne vi pravas pri viaj proponoj.

Sed mi volus scii, kie ekzakte en "Invado: Tero" vi trovis la esprimon "signifa vizaĵo". Ja mi tutĝue tralegis tiun libron, kaj opinias la lingvon de ĝi tute bona. Eble ĉar la tradukisto estas Mikaelo Ĉertilov, do ruslingvano, kiel mi ridulo.gif. Se paŭsi de la rusa, la esprimo "signifa vizaĵo" signifas "vizaĵo esprimanta ion signifan, gravan".
Saluton, Fuzzy.
Mi ne plu havas la libron "Invado: Tero", ĉar mi sendis ĝin ree al Amazon. Sed mi povas diri almenaŭ unu lokon en la libro kie la tradukisto skribis SIGNIFAN anstataŭ MALICAN. Kredu min, la tradukisto ofte faras tiajn erarojn. Rigardu en via traduko la jenan specimeneton:

"He pulled open the flap of the tent and stepped in. Sergeant Groot held out the web belt with Rob's equipment already attached. The sergeant was six foot six, big and black and just as MEAN as he looked."

Sed mi estas scivolema pri rusaj esprimoj por militiloj, ĉar mi tre ŝatas komputilajn war games. Ĉu vi povas helpi min pri la teksto ĉi sube? La originala libro diras:

"At the same instant the military Early Warning radar exploded into life. Enemy attack!"

Mia traduko: "La pormilita frue avertanta radaro tuj viviĝis." Mi ne memoras per kio la rusa tradukisto anstataŭigis "permilita frue avertanta radaro", sed mi entute ne komprenis la tradukon. Ĉar vi diras ke la tradukisto estas ruso, do mi rigardis la rusan esprimon. Mi ne parolas la Rusan lingvon, sed la esprimo Система предупреждения о ракетном нападении ŝajnas al mi pli klara ol la Esperanta traduko. Mi lernis la Antikvan Grekan lingvon en Latin school (tio estas Usona lernejo, kie oni lernas la Latinan lingvon, kaj iom da Greka lingvo), do mi povas diveni la Rusan abocon. Система estas Greka vorto, kaj signifas "starigo", "sistemo". Do la duan kaj la trian Rusajn vortojn mi tradukis per "averta sistemo". La esprimo о ракетном нападении devas signifi "kontraŭ misilo atako". Mi estus kompreninta la esprimon se la tradukisto skribus:

"La averta sistemo kontraŭ misilo atako eksplodis vivanta" aŭ io simila.

Eltwish (Montri la profilon) 2014-marto-22 16:31:53

Fuzzy:Ĉu Reta Vortaro ne estas tia?
Bedaŭrinde, mi ĵus hazarde provis serĉi "leave behind" (forlasi), "volatile" (vaporiĝema / malstabila), kaj "cats and dogs" (pluvegi) per ReVo, kaj neniu el la tri havis bonan tradukon. Eble mi tro postulas, sed komparu tion kun la angla-hispana vortaro ĉe wordreference.com, ĉe kiu la tri havas diversajn tradukojn kun ekzemploj kaj notoj.

oskar1991 (Montri la profilon) 2014-marto-22 18:53:51

Aaron94:
Eltwish:Tamen, mi konsentus, ke aĉe mankas bonaj retaj vortaroj inter Esperanto kaj aliaj lingvoj. La vortaro ĉe lernu utilas, sed estas pli glosaro ol vortaro. Mi avide volas retan angla-Esperantan vortaron kiu enhavas frazojn, idiomaĵojn, notojn pri kutimaj uzmanieroj, ekzemplojn kaj tiel plu.
Por mi, tial Esperanto estas iom malfacila. Esperanta vorto ne estas ĉiam egala al la angla vorto, do enhavi ekzemplon aŭ noton estus helpa. Ankaŭ la afiksoj malfaciligas ĝin. Mi scias ke ili estis kreataj por facile pluigi onian vortprovizon, sed por mi, legante, ili konfuzas min. Eble mi ne legas sufiĉe.
Saluton, Eltwish.

Kelkaj teknikaj iloj tiel faciligas la vivon, ke la homoj ne plu povas vivi sen ili. Dum granda parto de la homa historio, niaj praavoj vivis sen libroj, sen skribo, sen movebla telefono. Homero verkis la Iliadon en la epopea lingvo; li ne havas skribon, gramatikon, aŭ vortaron. Sed li sukcesis verki kaj memorkonservi sian belan poemon. Sed mi neniam lernus la epopean dialekton se la klopodo por tio estus tre granda. Estas nur kvar libroj verkitaj en la epopea lingvo, kaj tre malmultaj homoj parolas ĝin. Kial do mi konsumus multajn jarojn kaj klopondus por lerni tian lingvon?

Sed pro fingoprema vortaro en mia Kindle legilo, mi sukcesis legi la Iliadon post tri aŭ kvar monatoj de lernado. Kiam mi ne konas vorton, sufiĉas fingropremi sur ĝi, kaj klarigila noto montras la signifon. Sen granda klopodo mi sukcesis legi la Iliadon, kaj poste la Odiseon de Homero, kaj fine la Theogonion kaj la Laborojn kaj Tagojn de Hesiodo. Tiel mi facile lernis la Epopean lingvon, kaj legis ĉiujn librojn, kiujn oni skribis en ĝi. Mi ne kredas, ke mi estus leginta la Iliadon, se tiu kostus al mi multajn jarojn, studadon kaj konstantajn drilojn.

Mi ne komprenas, kial estas tiel malfacile al Esperantistoj eldoni la Plenan Vortaron en Amazon, kaj klasigi ĝin kiel Anglan vortaron. La verkisto de Pasporto Esperanta, lia nomo estas Brian Hales, scias kiel fari tion. Poste la Esperantistoj publiku librojn bone verkitajn. Arbitraciuloj (Angle referees for journals) povos meti stampojn sur legindaj libroj por indiki ke ili estas altkvalitaj kaj bone verkitaj. Mi ne kredas ke tio estas tiel malfacila aŭ altkosta por ne efektiviĝi.

novatago (Montri la profilon) 2014-marto-22 21:56:24

Jen nova stulta fadeno. Ŝajne nun, lingvojn oni nur povas lerni per interreto kaj komputilaĵoj. Ĝis nun neniu lernis lingvojn krom eble la latina. XD

Kion venonte?

Ĝis, Novatago.

erinja (Montri la profilon) 2014-marto-23 01:50:23

Ĉu vi tre facile trovas rimedojn por la islanda lingvo per Amazon, mi scivolas? Ĉar tiu lingvo havas proksimume same multe da parolantoj kiel Esperanto, kvankam grandparte en unu lando.

Estas multaj ciferecaj libroj en Esperanto. Ili tamen grandparte ne troviĝas en Amazon. Mi sugestas al vi elŝuti librojn ĉe Projekto Gutenberg. Vi ankaŭ povus elŝuti "Marvirinstrato", sufiĉe lastatempa libro kiu estas havebla senpage en cifereca formato.

Mi bedaŭras ke la mondo de cifereca eldonado en Esperanto ne plaĉas al vi. Se tio helpas -- estas malfacile por mi aĉeti ciferecajn elŝutaĵojn en lingvoj kiujn mi parolas, kiel ekzemple la itala, ĉar Amazon ne permesas al mi aĉeti de alilanda Amazon-vendejo (do ne eblas por mi aĉeti italan Kindle-libron de amazon.it). La mondo de cifereca eldonado ĝenerale ne estas tiel libera, kiel oni eble esperus ke ĝi estu. Tio ne estas kulpo de Esperantujo mem, sed de la industrio.

Estas mistero al mi, kial vi tamen insistadas ke vi ne parolas Esperanton. Estas eraroj en via mesaĝo sed mi komprenas ĝin perfekte, kaj krom se vi uzis aŭtomatan tradukilon por skribi vian mesaĝon, tio signifas ke vi regas la lingvon sufiĉe bone. Ŝajnas, iomete, ke vi venis ĉefe por piketi la forumanojn ĉi tie!

Mikaelo (Montri la profilon) 2014-marto-23 06:39:22

oskar1991:
Ĉu vi povas helpi min pri la teksto ĉi sube? La originala libro diras:

"At the same instant the military Early Warning radar exploded into life. Enemy attack!"

Mia traduko: "La pormilita frue avertanta radaro tuj viviĝis."
Kompreneble la tradukoj neniam transdonas plene la originalan tekston. Kaj diversaj tradukistoj povas traduki la saman frazon diversmaniere. La plej grava restas transdoni signifon kaj esti laueble pliproksime al originalo. Tiun frazon mi tradukis: "Samtempe armea radaro de fora trovado ekfunkciis. Malamika atako!"

Reen al la supro