Berichten: 12
Taal: Esperanto
Leopold65 (Profiel tonen) 31 maart 2025 09:02:22
Saluton!
capiscuas:Kion mi, kiel uzanto, devas fari por ricevi kaj elspezi ĉi tiun monon? Kiel ĉi tio efektiviĝas en la praktiko?
En resumo: Ğ1 estas la unua cifereca mono bazita sur homa egaleco en sia mem-kreado, laŭ la principoj de la "Relativeca Teorio de la Mono" (Théorie Relative de la Monnaie).
capiscuas (Profiel tonen) 5 april 2025 18:51:53
Kion mi, kiel uzanto, devas fari por ricevi kaj elspezi ĉi tiun monon? Kiel ĉi tio efektiviĝas en la praktiko?
Por ricevi kaj elspezi ĝunojn (la unuo de la monlibera sistemo), vi povas viziti gchange.fr aŭ girala.net por malkovri, kiuj servoj kaj produktoj estas ofertataj kontraŭ ĝunoj. Vi povas proponi aferojn, kiujn vi scias fari aŭ havas — ekzemple, lingvokursoj, manfaritaj produktoj, komputila helpo, ktp.
Por uzi la monon, sufiĉas demandi aŭ esplori en tiuj retejoj kie oni akceptas ĝin. Ekzemple, en nia esperantista grupo ni jam vidis la pasintjare esperantan hispanan kongreson, kiu akceptis ĝunojn por aliĝo, loĝado kaj manĝado — du partoprenantoj pagis per ĝunoj, unu el ili estis Detxa (kiu komencis tiun ĉi fadenon). La ricevitaj ĝunoj poste estis uzataj por luo de interpretada ekipaĵo kaj por danki al la teknika teamo de la kongreso.
Se oni povas akiri vivrimedojn per ĝunoj, kiel eviti ke, kiam la sistemo estos konata, miloj da mizeruloj aliĝu samtempe, kolapsigante la sistemon?
Tre bona demando! La komunumo mem zorgas pri ekvilibro inter konsumantoj kaj produktantoj — ofte nomataj *prosumantoj* (produktanto + konsumanto). La homoj, kiuj akceptas ĝunojn, mem povas elekti al kiu vendi. Se ili vidas ke iu nur kunkreas sed nenion proponas, ili povas:
- Ne vendi al tiu persono.
- Aŭ pliigi la prezojn por instigi nur aktivajn partoprenantojn.
Krome, oni povas starigi esperantistajn projektojn kaj peti donacojn en la monlibera forumo: forum.monnaie-libre.fr/c/langues/esperanto/100 aŭ en Telegramo: t.me/libera_mono au chi tie.
Kiel ĝuno estas aplikebla en la Esperanta movado? Kiel ĝi kompareblas kun Stelo aŭ la pagsistemo de UEA?
Bonegaj demandoj! Ili helpas konstrui kolektivan scion por la komunumo kaj naskas novajn ideojn.
La ĉefa diferenco kun la Stelo (monunuo el la esperanta movado jam malaperita nur simbolika) estas ke **ĝuno estas tute malcentra**. La Stelo estis interesa iniciato, sed ĝi estis regata de unu grupo, kiu decidis kiom da mono krei kaj kie disdoni ĝin — kaj tiu procezo estis plejparte manlibra, kun multe da laboro kaj ebleco de eraroj.
Aliflanke, ĝuno estas kunkreebla de ĉiuj, sen bezono de centra aŭtoritato. Se multaj uzantoj estas esperantistoj, tiam pli da servoj kaj produktoj aperos por subteni la movadon — sed samtempe la mono ankaŭ funkcias ekster la esperanta komunumo, kio vastigas ĝian utilon.
Pri UEA: ilia kvarlitera kodo ne estas alterna valuto, nur rimedo por movi **eŭrojn** inter membroj. Ĝi funkcias per retpoŝto kaj estas sufiĉe malrapida. Ili povus uzi liberan softvaron kiel framagit.org/komun/gnb por modernigi sian sistemon.
Krome, la juna sistemo kuraĝigas **interkonatiĝon inter esperantistoj**, ĉar por fariĝi kunkreanto oni bezonas 5 atestojn de jam ekzistantaj membroj. Tio stimulas renkontiĝojn kaj fidon — ne ĉio restas virtuala.
---
Ĉu uloj kiuj ne povas aŭ ne volas uzi komputilojn povas aliĝi al la sistemo?
Jes! Ekzistas fizikaj biletoj por diversaj lokoj, tiel ke eĉ sen interreto aŭ poŝtelefono, oni povas interŝanĝi. Tiucele, lokaj volontuloj agas kiel "homaj bankomaŝinoj", kiuj helpas konverti inter la fizika kaj cifereca ĝuno. Tio permesas inkluzivon por maljunuloj aŭ tiuj kun limigita teknika kapablo.
---
Kiujn aĵojn kaj servojn la praktiko montris ke oni ne povas aĉeti per ĝunoj?
Oni jam aĉetis **kongresajn alighojn**, **organikan manĝaĵon**, **restoraciojn**, **aviadveturojn**, **frizistojn**, **masagojn**, **lingvajn kursojn**, kaj eĉ **benzinkuponojn** (kreiĝis interŝanĝe kun servo de ĝunisto al benzinvendejo).
La projekto bitarkivo.org ekakceptos ĝunojn por danki siajn volontulojn, kiuj skanas kaj konservas historiajn revuojn en Esperanto.
Mi ne nur kredas je la sistemo — **mi mem uzas ĝin**. Ĝi povus esti rimedo por ke esperantistaj eventoj, asocioj kaj projektoj **rekompencu volontulojn** eĉ kiam eŭroj mankas. Kaj inverse, ĝi estas bona ilo por enkonduki Esperanton al aliaj komunumoj.
Por ricevi kaj elspezi ĝunojn (la unuo de la monlibera sistemo), vi povas viziti gchange.fr aŭ girala.net por malkovri, kiuj servoj kaj produktoj estas ofertataj kontraŭ ĝunoj. Vi povas proponi aferojn, kiujn vi scias fari aŭ havas — ekzemple, lingvokursoj, manfaritaj produktoj, komputila helpo, ktp.
Por uzi la monon, sufiĉas demandi aŭ esplori en tiuj retejoj kie oni akceptas ĝin. Ekzemple, en nia esperantista grupo ni jam vidis la pasintjare esperantan hispanan kongreson, kiu akceptis ĝunojn por aliĝo, loĝado kaj manĝado — du partoprenantoj pagis per ĝunoj, unu el ili estis Detxa (kiu komencis tiun ĉi fadenon). La ricevitaj ĝunoj poste estis uzataj por luo de interpretada ekipaĵo kaj por danki al la teknika teamo de la kongreso.
Se oni povas akiri vivrimedojn per ĝunoj, kiel eviti ke, kiam la sistemo estos konata, miloj da mizeruloj aliĝu samtempe, kolapsigante la sistemon?
Tre bona demando! La komunumo mem zorgas pri ekvilibro inter konsumantoj kaj produktantoj — ofte nomataj *prosumantoj* (produktanto + konsumanto). La homoj, kiuj akceptas ĝunojn, mem povas elekti al kiu vendi. Se ili vidas ke iu nur kunkreas sed nenion proponas, ili povas:
- Ne vendi al tiu persono.
- Aŭ pliigi la prezojn por instigi nur aktivajn partoprenantojn.
Krome, oni povas starigi esperantistajn projektojn kaj peti donacojn en la monlibera forumo: forum.monnaie-libre.fr/c/langues/esperanto/100 aŭ en Telegramo: t.me/libera_mono au chi tie.
Kiel ĝuno estas aplikebla en la Esperanta movado? Kiel ĝi kompareblas kun Stelo aŭ la pagsistemo de UEA?
Bonegaj demandoj! Ili helpas konstrui kolektivan scion por la komunumo kaj naskas novajn ideojn.
La ĉefa diferenco kun la Stelo (monunuo el la esperanta movado jam malaperita nur simbolika) estas ke **ĝuno estas tute malcentra**. La Stelo estis interesa iniciato, sed ĝi estis regata de unu grupo, kiu decidis kiom da mono krei kaj kie disdoni ĝin — kaj tiu procezo estis plejparte manlibra, kun multe da laboro kaj ebleco de eraroj.
Aliflanke, ĝuno estas kunkreebla de ĉiuj, sen bezono de centra aŭtoritato. Se multaj uzantoj estas esperantistoj, tiam pli da servoj kaj produktoj aperos por subteni la movadon — sed samtempe la mono ankaŭ funkcias ekster la esperanta komunumo, kio vastigas ĝian utilon.
Pri UEA: ilia kvarlitera kodo ne estas alterna valuto, nur rimedo por movi **eŭrojn** inter membroj. Ĝi funkcias per retpoŝto kaj estas sufiĉe malrapida. Ili povus uzi liberan softvaron kiel framagit.org/komun/gnb por modernigi sian sistemon.
Krome, la juna sistemo kuraĝigas **interkonatiĝon inter esperantistoj**, ĉar por fariĝi kunkreanto oni bezonas 5 atestojn de jam ekzistantaj membroj. Tio stimulas renkontiĝojn kaj fidon — ne ĉio restas virtuala.
---
Ĉu uloj kiuj ne povas aŭ ne volas uzi komputilojn povas aliĝi al la sistemo?
Jes! Ekzistas fizikaj biletoj por diversaj lokoj, tiel ke eĉ sen interreto aŭ poŝtelefono, oni povas interŝanĝi. Tiucele, lokaj volontuloj agas kiel "homaj bankomaŝinoj", kiuj helpas konverti inter la fizika kaj cifereca ĝuno. Tio permesas inkluzivon por maljunuloj aŭ tiuj kun limigita teknika kapablo.
---
Kiujn aĵojn kaj servojn la praktiko montris ke oni ne povas aĉeti per ĝunoj?
Oni jam aĉetis **kongresajn alighojn**, **organikan manĝaĵon**, **restoraciojn**, **aviadveturojn**, **frizistojn**, **masagojn**, **lingvajn kursojn**, kaj eĉ **benzinkuponojn** (kreiĝis interŝanĝe kun servo de ĝunisto al benzinvendejo).
La projekto bitarkivo.org ekakceptos ĝunojn por danki siajn volontulojn, kiuj skanas kaj konservas historiajn revuojn en Esperanto.
Mi ne nur kredas je la sistemo — **mi mem uzas ĝin**. Ĝi povus esti rimedo por ke esperantistaj eventoj, asocioj kaj projektoj **rekompencu volontulojn** eĉ kiam eŭroj mankas. Kaj inverse, ĝi estas bona ilo por enkonduki Esperanton al aliaj komunumoj.