Al la enhavo

Imiesłowy

de magnifico94, 2010-januaro-16

Mesaĝoj: 10

Lingvo: Polski

magnifico94 (Montri la profilon) 2010-januaro-16 14:59:04

Jak tworzymy imiesłowy w esperanto?

PS: Wiem, że istnieją końcówki:

-at
-it
-ot
-ant
-int
-ont

Lecz nie umiem tego stosować. Proszę o pomoc.

peteris92 (Montri la profilon) 2010-januaro-16 15:15:47

Użyję przykładowego czasownika "fari" czyli robić

-at farata - robiony
-it farita - robiony, ale w przeszłości
-ot farota - ten który będzie robiony
-ant faranta - robiący
-int farinta - robiący - w przeszłości
-ont faronta - ten który będzie coś robił, robiący w przyszłości

magnifico94 (Montri la profilon) 2010-januaro-16 15:34:47

A jak jest, np. "robiąc"? Czytałem gdzieś, że niby "fare", a gdzieś indziej było napisane, że to nieprawda.

sinjoro (Montri la profilon) 2010-januaro-16 16:50:12

magnifico94:A jak jest, np. "robiąc"?
farante

peteris92 (Montri la profilon) 2010-januaro-16 18:48:15

robiąc to farante jak sinjoro wspomniał.

Natomiast ja jestem bardzo ciekawy jak brzmi imiesłów przysłówkowy uprzedni w esperancie, na przykład zrobiwszy

arcxjo (Montri la profilon) 2010-januaro-16 19:12:48

jestem bardzo ciekawy jak brzmi imiesłów przysłówkowy uprzedni w esperancie
Może po prostu -inte?

Np. "Manĝinte la tagmanĝon, mi iris al la kinejo.", czyli mniej więcej "kiam mi finis manĝi la tagmanĝon, mi iris al la kinejo."
W przeciwieństwie do np. "Manĝante la tagmanĝon...", co by oznaczało "jedząc obiad".

sinjoro (Montri la profilon) 2010-januaro-16 20:31:06

arcxjo:
jestem bardzo ciekawy jak brzmi imiesłów przysłówkowy uprzedni w esperancie
Może po prostu -inte?

Np. "Manĝinte la tagmanĝon, mi iris al la kinejo.", czyli mniej więcej "kiam mi finis manĝi la tagmanĝon, mi iris al la kinejo."
W przeciwieństwie do np. "Manĝante la tagmanĝon...", co by oznaczało "jedząc obiad".
Dokładnie tak. Tagmanĝinte mi iris al kinejo - Zjadłszy obiad poszedłem do kina.

magnifico94 (Montri la profilon) 2010-januaro-17 16:08:04

A jak jest "zamknięty"?

Czy "fermanta", czy "fermata"?

arcxjo (Montri la profilon) 2010-januaro-17 16:40:50

magnifico94:A jak jest "zamknięty"?

Czy "fermanta", czy "fermata"?
Od tego są właśnie imiesłowy bierne, które wskazują wykonywanie czynności na przedmiocie.
fermita - zamknięty [wcześniej]
fermata - zamykany [teraz]
fermota - ten, który będzie zamykany [w przyszłości]

Imiesłowy czynne oznaczałyby:
ferminta - ten, który zamknął
fermanta - zamykający [teraz]
fermonta - ten, który zamknie

Taka dygresja - tu się ujawnia genialna plastyczność esperanto. Z czasownikiem esti można tworzyć czasy złożone, np.
Mi estis fermanto - byłem otwierającym [właśnie wtedy],
Mi estos ferminto - będę [w przyszłości] tym, który otwierał [dawniej],
La skatolo estis fermita - szkatuła była [już wtedy] otwarta [czyli ktoś ją otworzył jeszcze wcześniej],
La skatolo estos fermota - szkatuła w przyszłości będzie tą, która zostanie kiedyś otwarta, itp.

Możliwości jest praktycznie tyle samo, co w języku angielskim. rido.gif

Amike

peteris92 (Montri la profilon) 2010-januaro-18 19:53:34

Odnośnie Twojej dygresji, prawda, ale te możliwości są wykorzystywane tak naprawdę przez mniejszość esperantystów, głownie używają tych form bardzo doświadczeni esperantyści.

Reen al la supro