Mesaĝoj: 418
Lingvo: Español
fajrkapo (Montri la profilon) 2013-septembro-07 11:38:58
146
PROVIZI
Proveer, suministrar, abastecer, aprovisionar
1. Fari, ke iu aŭ io ricevu en pli-malpli granda kvanto ion bezonatan:
Hacer que alguien o algo reciba en cantidad más o menos grande algo necesitado:
Mia edzo provizas min je ĉio necesa.
Mi marido me provee de todo lo necesario.
Observu, ĉu sufiĉos la provizo de trinkaĵoj.
Observa si será bastante la provisión de bebida.
Por vojaĝo al Svedio mi proviziĝis je varmaj vestoj.
Para viajar a Suecia me abastecí de ropa de abrigo (vestimenta caliente).
Ŝi facile enprovizas sciojn en sia memoro.
Ella fácilmente se provee de conocimientos en su memoria.
2. Almeti ion al objekto por ĝin kompletigi:
Asignar/añadir algo a un objeto para completarlo.
Ni devos provizi la ĉambron per mebloj.
Deberemos proveer la habitación de muebles.
Komenciĝis provizado de nia domo per novaj fenestroj.
Se comenzó el abastecimiento de nuestra casa con nuevas ventanas.
Ĉu vi havas provizan radon en via aŭto?
¿Tienes rueda de repuesto ("provisoria", provisional) en tu coche?
3. Prizorgi:
Cuidar de:
Li provizas la bezonojn de sia filo.
Él provee las necesidades de su hijo.
PROVIZI
Proveer, suministrar, abastecer, aprovisionar
1. Fari, ke iu aŭ io ricevu en pli-malpli granda kvanto ion bezonatan:
Hacer que alguien o algo reciba en cantidad más o menos grande algo necesitado:
Mia edzo provizas min je ĉio necesa.
Mi marido me provee de todo lo necesario.
Observu, ĉu sufiĉos la provizo de trinkaĵoj.
Observa si será bastante la provisión de bebida.
Por vojaĝo al Svedio mi proviziĝis je varmaj vestoj.
Para viajar a Suecia me abastecí de ropa de abrigo (vestimenta caliente).
Ŝi facile enprovizas sciojn en sia memoro.
Ella fácilmente se provee de conocimientos en su memoria.
2. Almeti ion al objekto por ĝin kompletigi:
Asignar/añadir algo a un objeto para completarlo.
Ni devos provizi la ĉambron per mebloj.
Deberemos proveer la habitación de muebles.
Komenciĝis provizado de nia domo per novaj fenestroj.
Se comenzó el abastecimiento de nuestra casa con nuevas ventanas.
Ĉu vi havas provizan radon en via aŭto?
¿Tienes rueda de repuesto ("provisoria", provisional) en tu coche?
3. Prizorgi:
Cuidar de:
Li provizas la bezonojn de sia filo.
Él provee las necesidades de su hijo.
fajrkapo (Montri la profilon) 2013-septembro-08 11:15:28
602
PRINCIPO
Principio
1. Fundamento, origina elemento kaj fonto:
Fundamento, elemento original y fuente:
La laboro estas la principo de riĉiĝo.
El trabajo es el principio del enriquecimiento.
La atomoj estas la principo de la korpoj.
Los átomos son el principio del cuerpo.
2. Fundamenta veraĵo, sur kiu baziĝas rezonado, scienco, arto kaj simile:
Verdad fundamental sobre la que se basa un razonamiento, ciencia, arte y similar:
Oni ofte uzas la principon de Paskalo por diversaj kalkuloj.
A menudo se usa el principio de Pascal para diversos cálculos.
Ne ekzistas principa diferenco inter Esperanto kaj la naciaj literaturaj lingvoj.
No hay una diferencia principal entre Esperanto y las lenguas literarias nacionales.
3. Ĝenerala regulo, rigardata kiel gvidilo de konduto:
Regla general, vista como guía de conducta:
Li restis fidela al siaj principoj.
Él quedó fiel a sus principios.
Principe la ĉefa administrado de Universala Kongreso estas prizorgata en la Centra Oficejo.
Principalmente la administración más importante (principal) del Congreso Universal es atendida/cuidada en la Oficina Central.
PRINCIPO
Principio
1. Fundamento, origina elemento kaj fonto:
Fundamento, elemento original y fuente:
La laboro estas la principo de riĉiĝo.
El trabajo es el principio del enriquecimiento.
La atomoj estas la principo de la korpoj.
Los átomos son el principio del cuerpo.
2. Fundamenta veraĵo, sur kiu baziĝas rezonado, scienco, arto kaj simile:
Verdad fundamental sobre la que se basa un razonamiento, ciencia, arte y similar:
Oni ofte uzas la principon de Paskalo por diversaj kalkuloj.
A menudo se usa el principio de Pascal para diversos cálculos.
Ne ekzistas principa diferenco inter Esperanto kaj la naciaj literaturaj lingvoj.
No hay una diferencia principal entre Esperanto y las lenguas literarias nacionales.
3. Ĝenerala regulo, rigardata kiel gvidilo de konduto:
Regla general, vista como guía de conducta:
Li restis fidela al siaj principoj.
Él quedó fiel a sus principios.
Principe la ĉefa administrado de Universala Kongreso estas prizorgata en la Centra Oficejo.
Principalmente la administración más importante (principal) del Congreso Universal es atendida/cuidada en la Oficina Central.
fajrkapo (Montri la profilon) 2013-septembro-09 07:35:24
603
SABLO
Arena
Minerala, diversspeca, pli-malpli delikata polvo, formita de diseriĝo de ŝtonoj, precipe de kvarco:
Polvo más o menos delicado, mineral, de distintas clases, formado por una disgregación/dispersion de piedras, principalmente de cuarzo:
Estas multe da sablo en la dezerto.
Hay mucha arena en el desierto.
Tordi ŝnurojn el sablo (fari vanan laboron).
Torcer cuerdas de arena (hacer un trabajo en vano).
La vojeto estis sablita.
El caminito fue cubierto de arena.
Ni ne povas daŭre vojaĝi, ĉar nia ŝipo estas sur sablaĵo.
No podemos seguir viajando, porque nuestro barco está sobre un banco de arena.
Sablejo estas loko, de kiu oni eltiras sablon por konstruado.
Un arenal es un lugar del que se extrae arena para la construcción.
Sablero enfalis en mian okulon!
¡Un grano de arena cayó en mi ojo!
Infanoj ludis en la sablujo (sablokesto). Tie ili konstruis sablajn kastelojn.
Los niños jugaron en el cajón de arena. Allí ellos construyeron castillos de arena.
Atentu! Ĉi tie estas flusablo, kiu kapablas engluti homon!
¡Cuidado! !Aquí hay arenas movedizas, que son capaces de tragarse a un hombre!
SABLO
Arena
Minerala, diversspeca, pli-malpli delikata polvo, formita de diseriĝo de ŝtonoj, precipe de kvarco:
Polvo más o menos delicado, mineral, de distintas clases, formado por una disgregación/dispersion de piedras, principalmente de cuarzo:
Estas multe da sablo en la dezerto.
Hay mucha arena en el desierto.
Tordi ŝnurojn el sablo (fari vanan laboron).
Torcer cuerdas de arena (hacer un trabajo en vano).
La vojeto estis sablita.
El caminito fue cubierto de arena.
Ni ne povas daŭre vojaĝi, ĉar nia ŝipo estas sur sablaĵo.
No podemos seguir viajando, porque nuestro barco está sobre un banco de arena.
Sablejo estas loko, de kiu oni eltiras sablon por konstruado.
Un arenal es un lugar del que se extrae arena para la construcción.
Sablero enfalis en mian okulon!
¡Un grano de arena cayó en mi ojo!
Infanoj ludis en la sablujo (sablokesto). Tie ili konstruis sablajn kastelojn.
Los niños jugaron en el cajón de arena. Allí ellos construyeron castillos de arena.
Atentu! Ĉi tie estas flusablo, kiu kapablas engluti homon!
¡Cuidado! !Aquí hay arenas movedizas, que son capaces de tragarse a un hombre!
fajrkapo (Montri la profilon) 2013-septembro-09 20:16:39
147
VUNDI
Herir
1. Difekti vivan korpon per tranĉo, piko aŭ kontuzo:
Estropear/deteriorar un cuerpo vivo con corte, pinchazo o contusión:
Kiu batas edzinon, tiu vundas sin mem.
Quien pega a la esposa se hiere a si mismo.
Tio estis vundeto, sed ne granda vundo.
Eso era una heridita, pero no una gran herida.
Piki al iu la vundan lokon.
Pinchar a alguien el lugar herido.
Kiel bone, ke vi revenis senvunda!
Qué bien, !que volviste sin herida/intacto/salvo.
Vundebla estis nur la kalkano de Aĥilo.
Sólo el talón de Aquiles se podía herir.
2. Suferigi ies animon aŭ koron per dolora frapo:
Hacer sufrir el alma o corazón de alguien con un golpe doloroso:
Ŝia perfido vundis lian koron.
Su traición hirió su corazón.
Langa vundo plej profunda.
Herida de lengua la más profunda.
Li diris vundajn vortojn.´
Él dijo palabras hirientes.
Mi jam laciĝis de la vundado de mia koro.
Ya me cansé de la herida de mi corazón.
VUNDI
Herir
1. Difekti vivan korpon per tranĉo, piko aŭ kontuzo:
Estropear/deteriorar un cuerpo vivo con corte, pinchazo o contusión:
Kiu batas edzinon, tiu vundas sin mem.
Quien pega a la esposa se hiere a si mismo.
Tio estis vundeto, sed ne granda vundo.
Eso era una heridita, pero no una gran herida.
Piki al iu la vundan lokon.
Pinchar a alguien el lugar herido.
Kiel bone, ke vi revenis senvunda!
Qué bien, !que volviste sin herida/intacto/salvo.
Vundebla estis nur la kalkano de Aĥilo.
Sólo el talón de Aquiles se podía herir.
2. Suferigi ies animon aŭ koron per dolora frapo:
Hacer sufrir el alma o corazón de alguien con un golpe doloroso:
Ŝia perfido vundis lian koron.
Su traición hirió su corazón.
Langa vundo plej profunda.
Herida de lengua la más profunda.
Li diris vundajn vortojn.´
Él dijo palabras hirientes.
Mi jam laciĝis de la vundado de mia koro.
Ya me cansé de la herida de mi corazón.
fajrkapo (Montri la profilon) 2013-septembro-10 10:16:58
604
KONDIĈO
Condición
1. Cirkonstanco, fakto, de kiu dependas la efektiviĝo de io:
Circunstancia, hecho, del que depende la efectividad de algo:
Ni plenumas ĉiujn kondiĉojn postulatajn por partopreni la konkurson.
Cumplimos todas las circunstancias exigidas para participar en el concurso.
Kondiĉa modo esprimas kondiĉon, ekzemple: se mi havus monon, mi aĉetus domon.
El modo condicional expresa condición, ejemplo: si tuviera dinero compraría una casa.
2. Deviga interkonsentita aranĝo, de kies respekto dependas la valideco de aranĝo, kontrakto:
Acuerdo obligado mutuo, de cuyo respeto depende la validez de un acuerdo, contrato:
Ni diskutis la kondiĉojn de luado de apartamento.
Discutimos las condiciones del alquiler de un apartamento.
La aliĝo al nia organizo kondiĉas la akcepton de ĝia statuto.
El inscripción a nuestra organización condiciona la aceptación de su estatus.
Mi konfidas al vi plene kaj senkondiĉe.
Yo confío en ti plena e incondicionalmente.
3. Ĉiu el la eksteraj cirkonstancoj, al kiu persono aŭ objekto estas submetata, kaj de kiuj dependas lia aŭ ĝia stato:
Cada una de las circunstancias externas a las que una persona u objeto está sometida, y de las que depende su estado:
La vivkondiĉoj en nia lando iomete pliboniĝis.
Las condiciones de vida en nuestro país mejoraron un poquito.
Samaj kondiĉoj, samaj superstiĉoj.
Mismas condiciones, mismas supersticiones.
Mi venos, kondiĉe ke la vetero estos bela.
Yo vendré a condición de que el tiempo esté bueno/bonito.
KONDIĈO
Condición
1. Cirkonstanco, fakto, de kiu dependas la efektiviĝo de io:
Circunstancia, hecho, del que depende la efectividad de algo:
Ni plenumas ĉiujn kondiĉojn postulatajn por partopreni la konkurson.
Cumplimos todas las circunstancias exigidas para participar en el concurso.
Kondiĉa modo esprimas kondiĉon, ekzemple: se mi havus monon, mi aĉetus domon.
El modo condicional expresa condición, ejemplo: si tuviera dinero compraría una casa.
2. Deviga interkonsentita aranĝo, de kies respekto dependas la valideco de aranĝo, kontrakto:
Acuerdo obligado mutuo, de cuyo respeto depende la validez de un acuerdo, contrato:
Ni diskutis la kondiĉojn de luado de apartamento.
Discutimos las condiciones del alquiler de un apartamento.
La aliĝo al nia organizo kondiĉas la akcepton de ĝia statuto.
El inscripción a nuestra organización condiciona la aceptación de su estatus.
Mi konfidas al vi plene kaj senkondiĉe.
Yo confío en ti plena e incondicionalmente.
3. Ĉiu el la eksteraj cirkonstancoj, al kiu persono aŭ objekto estas submetata, kaj de kiuj dependas lia aŭ ĝia stato:
Cada una de las circunstancias externas a las que una persona u objeto está sometida, y de las que depende su estado:
La vivkondiĉoj en nia lando iomete pliboniĝis.
Las condiciones de vida en nuestro país mejoraron un poquito.
Samaj kondiĉoj, samaj superstiĉoj.
Mismas condiciones, mismas supersticiones.
Mi venos, kondiĉe ke la vetero estos bela.
Yo vendré a condición de que el tiempo esté bueno/bonito.
fajrkapo (Montri la profilon) 2013-septembro-11 06:55:41
605
TRAKTI
Tratar
1. Diskuti pri la kondiĉoj de iu afero por finveni al interkonsento:
Discutir sobre las condiciones de un asunto para llegar a un acuerdo/consenso:
La firmaoj traktis negocon.
Las firmas trataron un negocio.
Ni jam pritraktis vendon.
Nosotros ya tratamos sobre una venta.
Ni devas reciproke intertrakti.
Debemos tratarnos recíprocamente.
2. Tia- aŭ alimaniere agi, konduti kontraŭ iu aŭ io:
Obrar de tal, o de otra manera, comportarse contra (hacia) alguien o algo:
Ŝi afable traktis la gaston.
Ella trató amablemente al invitado/huésped.
Mi ĉiam traktadis vin kiel mian propran infanon!
¡Siempre te he tratado como a mi propio hijo!
3. Metode esplori, disvolvi kaj klarigi temon:
Explorar metódicamente, desarrollar y aclarar un tema:
La aŭtoro en tiu libro traktas tre gravan problemon.
El autor en ese libro trata un problema muy importante.
La traktado de tiu problemo estas sufiĉe detala.
El tratamiento de ese problema está bastante detallado.
Mi tralegis ĉiujn liajn traktaĵojn (verkojn, en kiuj oni traktas demandon).
Yo leí todos sus tratados (obras en las que se trata una pregunta).
4. Modifi per fizika aŭ psika rimedo:
Modificar con un remedio físico o psíquico:
Kuracistoj traktis malsanulon per antibiotikoj.
Los médicos trataron a un enfermo con antibióticos.
TRAKTI
Tratar
1. Diskuti pri la kondiĉoj de iu afero por finveni al interkonsento:
Discutir sobre las condiciones de un asunto para llegar a un acuerdo/consenso:
La firmaoj traktis negocon.
Las firmas trataron un negocio.
Ni jam pritraktis vendon.
Nosotros ya tratamos sobre una venta.
Ni devas reciproke intertrakti.
Debemos tratarnos recíprocamente.
2. Tia- aŭ alimaniere agi, konduti kontraŭ iu aŭ io:
Obrar de tal, o de otra manera, comportarse contra (hacia) alguien o algo:
Ŝi afable traktis la gaston.
Ella trató amablemente al invitado/huésped.
Mi ĉiam traktadis vin kiel mian propran infanon!
¡Siempre te he tratado como a mi propio hijo!
3. Metode esplori, disvolvi kaj klarigi temon:
Explorar metódicamente, desarrollar y aclarar un tema:
La aŭtoro en tiu libro traktas tre gravan problemon.
El autor en ese libro trata un problema muy importante.
La traktado de tiu problemo estas sufiĉe detala.
El tratamiento de ese problema está bastante detallado.
Mi tralegis ĉiujn liajn traktaĵojn (verkojn, en kiuj oni traktas demandon).
Yo leí todos sus tratados (obras en las que se trata una pregunta).
4. Modifi per fizika aŭ psika rimedo:
Modificar con un remedio físico o psíquico:
Kuracistoj traktis malsanulon per antibiotikoj.
Los médicos trataron a un enfermo con antibióticos.
fajrkapo (Montri la profilon) 2013-septembro-11 07:57:06
148
VARBI
Alistar, reclutar
1. Fari per siaj instigoj, ke iu soldatiĝu:
Hacer por propia incitación que alguien se aliste ("se haga soldado" ):
Ili varbis mian fraton en la armeon.
Ellos alistaron a mi hermano en el ejército.
Ne ĉiuj varbitoj iĝas bonaj soldatoj.
No todos los alistados se hacen buenos soldados.
2. Fari per siaj instigoj, ke iu aniĝu al grupo, partio, doktrino:
Hacer por propia incitación que alguien se haga miembro de un grupo, partido, doctrina:
Esperantistoj ŝatas varbi homojn al Esperanto.
A los esperantistas les gusta reclutar/alistar personas al Esperanto.
Ni okupiĝas pri varbado de samideanoj.
Nos ocupamos del alistamiento/reclutamiento de personas con las mismas ideas.
VARBI
Alistar, reclutar
1. Fari per siaj instigoj, ke iu soldatiĝu:
Hacer por propia incitación que alguien se aliste ("se haga soldado" ):
Ili varbis mian fraton en la armeon.
Ellos alistaron a mi hermano en el ejército.
Ne ĉiuj varbitoj iĝas bonaj soldatoj.
No todos los alistados se hacen buenos soldados.
2. Fari per siaj instigoj, ke iu aniĝu al grupo, partio, doktrino:
Hacer por propia incitación que alguien se haga miembro de un grupo, partido, doctrina:
Esperantistoj ŝatas varbi homojn al Esperanto.
A los esperantistas les gusta reclutar/alistar personas al Esperanto.
Ni okupiĝas pri varbado de samideanoj.
Nos ocupamos del alistamiento/reclutamiento de personas con las mismas ideas.
fajrkapo (Montri la profilon) 2013-septembro-11 08:39:19
149
STUFI
Estofar
Longe kuiri viandon en fermita kaserolo kun malmulte da akvo, tre modere varmigante por konservi ĝian tutan sukon:
Cocinar carne durante mucho tiempo en una cacerola cerrada con poca agua, calentando muy moderadamente para conservar todo su jugo:
Hodiaŭ mi stufis viandon en ĝia suko.
Hoy estofé (hice estofado de) carne en su jugo (en salsa).
Mi tre ŝatas stufitan bovaĵon kun legomoj.
Me gusta mucho la carne de res/vaca con legumbres/hortalizas.
Tie ni manĝis tre bongustan stufaĵon.
Allí comimos un estofado muy rico.
Stufujo estas poto por stufi viandon.
Una "estofadera" es una olla (pote) para estofar carne (hacer estofado de carne).
STUFI
Estofar
Longe kuiri viandon en fermita kaserolo kun malmulte da akvo, tre modere varmigante por konservi ĝian tutan sukon:
Cocinar carne durante mucho tiempo en una cacerola cerrada con poca agua, calentando muy moderadamente para conservar todo su jugo:
Hodiaŭ mi stufis viandon en ĝia suko.
Hoy estofé (hice estofado de) carne en su jugo (en salsa).
Mi tre ŝatas stufitan bovaĵon kun legomoj.
Me gusta mucho la carne de res/vaca con legumbres/hortalizas.
Tie ni manĝis tre bongustan stufaĵon.
Allí comimos un estofado muy rico.
Stufujo estas poto por stufi viandon.
Una "estofadera" es una olla (pote) para estofar carne (hacer estofado de carne).
fajrkapo (Montri la profilon) 2013-septembro-11 09:10:36
150
SPITE
A pesar de (spiti: desafiar, retar, provocar)
Intence kontraŭstarante la volon de iu alia, montrante, ke oni ne timas la batalon:
Intencionadamente oponerse a la voluntad de alguno otro, mostrando que no se teme la batalla:
Mi forveturos spite malpermeson de mia patrino.
Yo saldré (en vehículo) a pesar de la prohibición de mi madre.
Mi spitas al la pluvo.
Yo desafío/reto a la lluvia.
Pli facile estas eviti ol spiti.
Es más fácil evitar que desafiar/retar.
Ŝi rimarkis lian spitan konduton.
Ella notó/observó su conducta desafiante/provocadora.
Via konstanta spitado ne plaĉas al mi.
Tu constante provocación no me gusta.
Nia filo estas malobeema kaj spitema.
Nuestro hijo es desobediente y provocador/desafiante.
SPITE
A pesar de (spiti: desafiar, retar, provocar)
Intence kontraŭstarante la volon de iu alia, montrante, ke oni ne timas la batalon:
Intencionadamente oponerse a la voluntad de alguno otro, mostrando que no se teme la batalla:
Mi forveturos spite malpermeson de mia patrino.
Yo saldré (en vehículo) a pesar de la prohibición de mi madre.
Mi spitas al la pluvo.
Yo desafío/reto a la lluvia.
Pli facile estas eviti ol spiti.
Es más fácil evitar que desafiar/retar.
Ŝi rimarkis lian spitan konduton.
Ella notó/observó su conducta desafiante/provocadora.
Via konstanta spitado ne plaĉas al mi.
Tu constante provocación no me gusta.
Nia filo estas malobeema kaj spitema.
Nuestro hijo es desobediente y provocador/desafiante.
fajrkapo (Montri la profilon) 2013-septembro-12 07:34:17
606
SPONTANEA
Espontáneo-a
1. Fariĝanta, okazanta sen ia ekstera videbla kaŭzo:
Que se hace, que ocurre sin ningún tipo de causa externa visible:
Ni batalas kontraŭ spontanea kreskado de sovaĝaj vegetaĵoj.
Batallamos contra el crecimiento espontáneo de vegetales/hierbajos (yerbajos) salvajes.
La domo spontanee ekbrulis.
La casa salió ardiendo (se puso a arder) espontáneamente.
2. Meminiciata, sen ekstera instigo:
Autoiniciado, sin incitación/instigación externa:
Li faris spontanean proponon de siaj servoj.
Él hizo una propuesta espontánea de sus servicios.
Ŝi spontanee esprimas siajn sentojn.
Ella expresa sus sentimientos espontáneamente.
Nia socio estas organizema, sed al ĝi mankas spontaneeco.
Nuestra sociedad es organizativa (tiende a organizar), pero le falta espontaneidad.
SPONTANEA
Espontáneo-a
1. Fariĝanta, okazanta sen ia ekstera videbla kaŭzo:
Que se hace, que ocurre sin ningún tipo de causa externa visible:
Ni batalas kontraŭ spontanea kreskado de sovaĝaj vegetaĵoj.
Batallamos contra el crecimiento espontáneo de vegetales/hierbajos (yerbajos) salvajes.
La domo spontanee ekbrulis.
La casa salió ardiendo (se puso a arder) espontáneamente.
2. Meminiciata, sen ekstera instigo:
Autoiniciado, sin incitación/instigación externa:
Li faris spontanean proponon de siaj servoj.
Él hizo una propuesta espontánea de sus servicios.
Ŝi spontanee esprimas siajn sentojn.
Ella expresa sus sentimientos espontáneamente.
Nia socio estas organizema, sed al ĝi mankas spontaneeco.
Nuestra sociedad es organizativa (tiende a organizar), pero le falta espontaneidad.