Į turinį

La palabra del día

kefga_x, 2012 m. rugpjūtis 5 d.

Žinutės: 418

Kalba: Español

fajrkapo (Rodyti profilį) 2013 m. gruodis 11 d. 08:06:39

KONSEKVENCO
Consecuencia

1. Tio, kio logike sekvas el starigita principo:
Aquello/lo que sigue lógicamente de un principio establecido:

Laŭ mi, via konkludo estas konsekvenca.
Según yo (en mi opinión, yo para mi que) tu conclusión es consecuente.

La esperantismo celas la reciprokan sinkomprenadon kaj konsekvence ankaŭ estimon kaj amon inter ĉiuj nacioj.
El esperantismo busca (tiene por objetivo) la autocomprensión recíproca y en consecuencia (y consecuentemente), también la estima y amor entre todas las naciones.

2. Logika aŭ racia interligiteco inter faktoj aŭ ideoj:
Interconexión lógica o racional entre hechos o ideas:

Li ne estas bona instruisto, ĉar li ĉiam parolas sen ordo kaj konsekvenco.
Él no es (un) buen maestro/profesor, porque siempre habla sin orden ni consecuencia.

Ŝi nenion timas kaj agas konsekvence laŭ la ideoj, kiujn ŝi opinias ĝustaj.
Ella no teme a nada (a ella no le da nada miedo) y actúa en consecuencia con las ideas que considera correctas.

Lia konduto estas nekonsekvenca.
Su conducta es inconsecuente.

Mi sentas senkonsekvencon en viaj ideoj.
Siento/noto inconsecuencia en tus ideas.

fajrkapo (Rodyti profilį) 2013 m. gruodis 11 d. 08:52:40

695

KONKLUDI
Concluir, deducir

1. Tiri per rezono logikajn sekvojn el argumentoj, principoj aŭ faktoj:
Extraer mediante (un/el) razonamiento, consecuencias lógicas de argumentos, principios o hechos:

El nia parolo mi povas konkludi, ke ni ne povos kunlabori.
De nuestra conversación, puedo concluir/deducir que no podremos colaborar.

Mi faris la konkludon, ke ŝi ne volas vidi min.
Llegué a la conclusión de que ella no quiere verme.

Via konkludo estas tute erara.
Tu conclusión está totalmente equivocada.

Kaj konklude ŝi diris: "Ni devas informi aliajn pri la aperintaj problemoj."
Y en conclusión ella dijo: ”Debemos informar a otros sobre los problemas que aparecieron”.

Liaj argumentoj ne estis konkludigaj (ebligantaj konkludon).
Sus argumentos no fueron concluyentes (que hacen posible una conclusión).

2. Formale finaranĝi:
Despachar formalmente:

La ŝtatoj konkludis pacon.
los estados dedujeron (la) paz.

Madridano (Rodyti profilį) 2013 m. gruodis 27 d. 16:05:44

Kara Fajrkapo: Vi interrompis vian valoregan fadenon "La palabra del día", tiom utila por komencantoj kiom ankaŭ por bonaj scipovantoj de nia lingvo. Mi esperas ke tiu halto estu nur provizora kaj precipe ke ĝi ne ŝuldiĝas al malsano. Atendante vian revenon mi deziras al vi prosperan Novan Jaron 2014.
Darío

fajrkapo (Rodyti profilį) 2014 m. sausis 25 d. 16:48:49

Madridano:Kara Fajrkapo: Vi interrompis vian valoregan fadenon "La palabra del día", tiom utila por komencantoj kiom ankaŭ por bonaj scipovantoj de nia lingvo. Mi esperas ke tiu halto estu nur provizora kaj precipe ke ĝi ne ŝuldiĝas al malsano. Atendante vian revenon mi deziras al vi prosperan Novan Jaron 2014.
Darío
Dankon Dario, kaj bonan jaron 2014 al vi kaj al cxiuj lernu-antoj.
Mi havis feriojn dum decembro kaj poste kelkajn aferojn dum januaro, pro kiuj mi ne venas al lernu, sed nun mi estas denove cxi tie kun novaj fortoj, nenio pri malsanoj, danke al Dio.

Gracias Dario, y buen año a ti y todos los lernueros. Me tomé vacaciones en diciembre y después algunos asuntos en enero por los cuales no vine a lernu, pero ahora estoy de nuevo aquí con fuerzas renovadas, nada de enfermedades, gracias a Dios.

Kaj Jen la vorto de la tago:
Y He aquí la palabra del día:

741

JUKI
Picar, escocer

Kaŭzi al iu malagrablan impreson en la haŭto, kvazaŭ de multaj incitetaj piketoj, pro kiuj oni sentas la bezonon sin grati:
Causar a alguien una impresión desagradable en la piel, como de muchas pequeñas picaduras incitantes, por las que/cuales se siente la necesidad de rascarse:

Kio jukas min?!
¿Qué me pica?

Juku la haŭto, sed ne sur mia korpo.
Que pique la piel, pero no en (sobre) mi cuerpo.

Li gratis la jukantan orelon.
Él se rascó/rascaba la oreja que le picaba.

Denove komenciĝis alergio: okuloj ruĝiĝis kaj ekaperis juko de la nazo.
-De nuevo/otra vez- (se) empezó/comenzo la alergia: ojos enrojecidos (los ojos se enrojecían) y apareció de pronto picor de (la) nariz.

La jukado ĝenis koncentriĝi pri la laboro.
-El picor/la picazón- incomodaba/molestaba (para) concentrarse en el trabajo.

Mi ne scias, kiel aperis ĉi tiu jukiga makuleto sur mia haŭto.
No sé cómo apareció esta manchita que pica en (sobre) mi piel.

fajrkapo (Rodyti profilį) 2014 m. sausis 26 d. 09:11:48

742

KONTANTA
En efectivo, en metálico, al contado (contante)

1. Tuj pagata:
Inmediatamente pagado:

Je kontanta pago vi ĝuas rabaton!
¡Con/mediante pago -en efectivo/en metálico/al contado- disfrutarás de una rebaja!

Ĉi tiun aŭton mi aĉetis kontante.
Este coche/auto lo compré al contado (yo compré este coche al contado.

2. Pagata per moneroj aŭ monbiletoj:
Pagado con monedas o billetes:

Vi ne akceptu liajn belajn parolojn por kontanta mono (kiel veron).
No aceptes sus bonitas palabras como dinero al contado (como verdad).

Ĉu ni povos facile akiri kontantan monon en tiu lando?
¿Podremos adquirir/obtener fácilmente dinero al contado/en metálico en ese pais?

Mi ne portas kontantaĵon kun mi, ĉar mi havas kreditkarton.
Yo no llevo dinero en -efectivo/metálico- conmigo, porque tengo (una) tarjeta de crédito. (No llevo efectivo conmigo, porque...).

::*una traducción posible es contante, pero no es una palabra que se use mucho, al menos en España.
Hay una expresión que es dinero contante y sonante, pero salvo esta frase, las traducciones son las que se han dado: en efectivo, en metálico, al contado, y en algunos ámbitos por la influencia del inglés, (en) cash.

Supongo que en Eo la pregunta para decir ¿en efectivo o con tarjeta (de crédito)? será: cxu kontanta-e aux per karto? , o cxu kontanta-e aux karte?

fajrkapo (Rodyti profilį) 2014 m. sausis 26 d. 14:18:44

696

RISKI
Arriesgar

1. Elmeti ion al necerto aŭ danĝero:
Exponer algo a inseguridad o peligro:

Mi ne volas riski mian vivon.
No quiero arriesgar mi vida.

Kiu ne riskas, tiu ne havas.
Quien no arriesga, no tiene.

Dubo gardas kontraŭ risko.
La duda protege del riesgo.

Ne estas senriske naĝi en ĉi tiu lago.
No es inarriesgado nadar en este lago.

2. Elmeti sin al la ebleco de bedaŭrinda okazaĵo:
Exponerse a la posibilidad de un suceso lamentable (a lamentar):

Vi riskas perdi mian konfidon.
Te arriesgas a perder mi confianza.

Vi estas (tro) riskema viro!
¡Eres un hombre (demasiado) arriesgado!

3. Kuraĝi fari ion malgraŭ la ebleco de malsukceso aŭ malbona konsekvenco:
Atreverse a hacer algo a pesar de la posibilidad de fracaso o una mala consecuencia:

Mi ne volas riski preni sur min tiun taskon.
No quiero arriesgarme a tomar sobre mi esa tarea.

La risko estas tro granda.
El riesgo es demasiado grande.

Ĉu vi volas partopreni en tiu riska eksperimento?
¿Quieres participar en ese experimento arriesgado? (o arriesgado experimento).

fajrkapo (Rodyti profilį) 2014 m. sausis 27 d. 10:12:35

743

BALAI
Barrer

1. Forŝovi (polvon, malpuraĵon kaj simile) per speciala ilo, konsistanta el fasko da vergetoj aŭ haregoj:
Arrastrar (deslizar lejos)(polvo, suciedad y similar) con un instrumento especial, que consiste en un manojo de varitas o grandes pelos:

Mi balais la mortintajn foliojn.
(yo) Barrí las hojas muertas.

Se ĉiu balaos antaŭ sia pordo, tiam en la tuta urbo estos ordo.
Si cada uno (todos) barriera delante de su puerta, entonces en toda la ciudad habría orden.

Balaaĵon el korto eksteren ne elportu.
El barrido del patio no lo saques -al exterior/fuera-.

2. Purigi per tia ilo:
Limpiar con tal instrumento:

Balau vian ĉambron.
Barre tu habitación/cuarto.

La stratoj estis balaitaj.
Las calles estaban/fueron barridas.

Nova balailo bone balaas.
(una)Escoba nueva barre bien.

Metu tiujn pecojn de rompita vazo en la balaaĵujon.
Pon esos pedazos de recipiente roto en la basura (el basurero).

Balaistoj ne multe enspezas en nia lando.
Los barrenderos no cobran mucho en nuestro país.

3. Dispuŝi, perforte forigi:
Dispersar, alejar violentamente (por la fuerza, con fuerza):

La venkinta partio balais siajn kontraŭantojn.
El partido vencedor (que venció) barrió a sus contrincantes.

La vento forbalais la nubojn kaj la ĉielo denove iĝis bela.
El viento despejó (barrió lejos) las nubes y el cielo de nuevo se puso (hizo) bonito.

fajrkapo (Rodyti profilį) 2014 m. sausis 28 d. 09:00:15

744

DENUNCI
Denunciar

Sciigi al estro, policano, juĝisto, aŭ al la publiko, ies kulpon aŭ krimon:
Hacer saber (dar a conocer) a un jefe, policía, o al público, la culpa o crimen de alguien:

Ĉu vi denuncis min al la instruisto?
¿Me denunciaste al profesor/maestro?

Iu denuncis lin pri ŝtelo.
Alguien le denunció por robo.

Ili faris denuncon antaŭ polico kontraŭ siaj najbaroj, kiuj okupiĝis pri monfalsado.
Ellos hicieron una denuncia ante la policía contra sus vecinos, que se ocuparon de falsificación de dinero.

Homoj malŝatas denuncantojn.
Las personas detestan/desprecian a los denunciantes.

Denuncisto estas homo, kiu estas pagata aŭ ŝirmata de la polico por denunci.
Un denunciante (un topo) es una persona que está pagada o protegida por la policía para denunciar.

fajrkapo (Rodyti profilį) 2014 m. sausis 30 d. 09:37:05

746

KOMANDI
Capitanear, ordenar, manejar

1. Havi militan ordonpovon super iu aŭ io:
Tener poder de mando/orden militar sobre alguien o algo:

Kiu komandas la ŝipon?
¿Quién capitanea el barco?

La taĉmento ne agos sen mia komando.
El destacamento/equipo no actuará sin mi mandato.

La komandanto de ŝipo nun estas en sia komandejo.
El comandante/capitán del barco ahora está en su comandancia.

2. Ordoni (manovron, militistan movon kaj simile):
Ordenar (maniobra, movimiento militar y similar):

Haltu! komandis la kapitano.
¡Alto/pare/deténgase!, ordenó el capitán.

Li telekomandis direktoŝanĝon de raketo.
Él teleordenó un cambio de dirección del cohete.

Mi estas alkomandita ĉi tien por gardostari.
Estoy mandado aquí para vigilar.

3. Deteni, estri:
Detener, manejar

Komandu viajn pasiojn.
Maneja tus pasiones.

Ĉiun demandu, sed mem al vi komandu.
Pregunta a todos, pero manéjate a ti mismo.

fajrkapo (Rodyti profilį) 2014 m. sausis 30 d. 10:04:17

745

DEPRIMI
Deprimir

Senenergiigi, tute malvigligi kaj senkuraĝigi:
Quedar sin energía, totalmente aplomar/amuermar y quedar sin valor:

Mi ne scias, kio tiel deprimas min, ke mi nenion volas fari.
Yo no sé qué me deprime tanto que no quiero hacer nada.

Ŝi estas deprimita de sia malsukceso.
Ella está deprimida por su fracaso.

Promenado en la naturo malpliigis la deprimon.
Un paseo en la naturaleza redujo/disminuyó la depresión.

Li tre deprimiĝis, sed mi kuraĝigis lin.
El se deprimió mucho, pero yo le envalentoné (le di valor).

Atgal į pradžią