La palabra del día
ca, kivuye
Ubutumwa 418
ururimi: Español
fajrkapo (Kwerekana umwidondoro) 30 Mukakaro 2013 21:25:54
REGALI
Agasajar, tratar bien, regalar
1. Bone kaj plezurige trakti iun, donante al li ion bonan (manĝaĵojn kaj trinkaĵojn):
Tratar a alguien buena y gustosamente, dándole algo bueno (comidas y bebidas):
Ni regalis gastojn per tre bongusta vespermanĝo.
Agasajamos a los huéspedes con una rica/deliciosa cena.
La artisto regalis nin per du eksterprogramaj kantoj.
El artista nos agasajó con dos canciones fuera de programa.
Kia regalato, tia regalado.
Qué clase de agasajado, así el regalo.
Ne rifuzu akcepti nian regalon de bondeziro.
No rechaces aceptar nuestro regalo de buenos deseos.
2. Malbone (ironie) trakti:
tratar a alguien malamente (irónicamente):
Li estis regalita per la plato de la glavo.
El fue agasajado con la plancha/placa de la espada.
Forregali - malmilde forpuŝi.
Repeler/despreciar/desdeñar- rechazar duramente
Li tiom zorgis pri vi kaj fine vi forregalis lin.
El tanto se preocupó por ti y finalmente tu le despreciaste.
Ŝi donis al li bonan forregalon.
Ella le dio un buen desprecio.
fajrkapo (Kwerekana umwidondoro) 30 Mukakaro 2013 21:41:52
DISPONI
Disponer
Decidi, laŭ sia bontrovo, kio fariĝos pri iu aŭ io; uzi laŭ sia plaĉo:
Decidir a discreción (al arbitrio o buen juicio de uno) lo que se hará con alguien o algo; usar a placer de uno:
Vi scias, ke vi povas disponi pri mi.
Tú sabes que puedes disponer de mi.
Mi disponas malmultan tempon.
Dispongo de poco tiempo.
Ĉu ĉi tiu loko estas ankoraŭ disponebla?
¿Este lugar aún está disponible?
Li havas la ŝlosilon sub sia dispono.
El tiene la llave a su disposición.
Ni disponigis unu ĉambron al studentoj.
Hicimos disponer una habitación a los estudiantes.
Disponaĵo - aparato, kiu estas parto de komputa sistemo kaj estas disponebla al ties taskoj.
Dispositivo - aparato que es parte de un sistema informático y está disponible a tareas de eso.
fajrkapo (Kwerekana umwidondoro) 30 Mukakaro 2013 22:02:12
FAJNA
Fino, puro, refinado
1. Ekstrakvalita, pursubstanca:
Excelente (de calidad extra, extraordinario), de sustancia pura:
La vino estis tre fajna.
El vino era muy fino.
Ŝia ringo estis farita el fajna oro.
Su anillo estaba hecho de oro fino.
Ili fajnigis metalon per kemiaj procedoj.
Ellos refinaron el metal por procedimientos químicos.
2. Prezentanta aŭ distinganta akre subtilajn diferencojn:
Que presenta o distingue agudamente sutiles diferencias:
Mi havas belan ĉemizon, faritan el fajna tolo.
Tengo una bonita camisa, hecha de fina tela.
Ŝiaj oreloj estas tiom fajnaj.
Sus orejas son tan finas.
Lia gusto estas vere fajna.
Su gusto es verdaderamente fino/refinado.
Mi ne ŝatis liajn desegnaĵojn pro ilia malfajneco.
No me gustaron sus dibujos por su tosquedad/basteza.
fajrkapo (Kwerekana umwidondoro) 31 Mukakaro 2013 07:34:52
Existencias, reservas, provisiones (stock)
Kvanto da varoj, krudmaterialoj aŭ fabrikitaĵoj, disponeblaj en magazeno aŭ deponejo:
Cantidad de mercancía, materiales en crudo o cosas fabricadas, disponibles en un almacén o depósito.
La ministro devigis Coca-Cola detrui sian tutan stokon.
El ministro obligó a Cocacola a destruir todas sus existencias (todo su stock).
Bedaŭrinde la varoj, kiujn mi stokis, iĝis malpli kostaj.
Por desgracia (lamentablemente) la mercancía que aprovisioné se hizo menos cara (más barata).
La varoj estas sekure stokitaj.
La mercancía está aprovisionada de forma segura (sin peligro).
La oficejo funkcias ankaŭ kiel stokejo de la eldonaĵoj.
La oficina funciona también como almacén (como sitio para las existencias) de las publicaciones.
++++En español se usa cada vez más la palabra stock, de hecho la recoje la RAE como stock, me extraña que no la haya castellanizado la Academia como estoc, o similar.
fajrkapo (Kwerekana umwidondoro) 31 Mukakaro 2013 09:17:50
PREVENTI
Prevenir
Antaŭmalhelpi (malbonon, malsanon ktp):
Evitar ("pre-impedir" ) (un mal, uma enfermedad, étc):
Trinku vitaminon C, ĉar ĝi preventas malsanojn.
Bebe vitamina C, porque previene enfermedades.
Mi ĝojas, ke kuracistoj proponis al mi efikan preventan kuracmetodon.
Me alegro que los médicos me propusieron un tratamiento preventivo eficaz.
Oni uzas preventilojn por ne gravediĝi.
Se usan preservativos ("instrumentos para prevenir") para no quedarse embarazada.
Oni aplikis bakteriofaĝojn por preventado de disenterio.
Se aplicaron bacteriófagos? para la prevención de la disentería.
fajrkapo (Kwerekana umwidondoro) 31 Mukakaro 2013 09:49:18
ESCEPTI
Exceptuar
Apartigi kaj ne kunkalkuli; intence preterlasi; malakcepti:
Apartar/separar y no hacer caso ("no juntar en la cuenta", no echar cuentas); desaprovechar a propósito; rechazar:
Oni esceptis mortigistojn el la amnestio.
Se exceptuaron a los asesinos de la amnestía.
Gramatiko de Esperanto ankaŭ havas esceptojn.
La gramática de Esperanto también tiene excepciones.
Mi ricevis tiun laboron dank' al miaj esceptaj kapabloj.
Recibí ese trabajo gracias a mis capacidades excepcionales.
Mi ŝatas lerni ĉion escepte matematikon.
Me gusta aprender todo menos/excepto matemáticas.
Por la aranĝo necesas antaŭpagi. Esceptokaze oni povas pagi surloke.
Para el arreglo es necesario el prepago. Excepto en el caso de que se pueda pagar in situ.
Ŝi invitis al sia festo ĉiujn, escepte de mi.
Ella invitó a su fiesta a todos, menos/excepto a mi.
Ni iros promeni escepte se estos malbona vetero.
Iremos a pasear excepto/menos si hace (hará) mal tiempo.
Ĉiuj senescepte konsentis helpi al ŝi.
Todos sin excepción estaban de acuerdo en ayudarla.
fajrkapo (Kwerekana umwidondoro) 31 Mukakaro 2013 11:07:39
PROSPERI
Prosperar
1. Esti en kontentiga, sukcesa stato:
Estar en estado complaciente/satisfactorio, exitoso:
Ni ĝojas, ke nia firmao prosperas.
Nos alegramos de que nuestra empresa (firma comercial) prospere.
Ŝi tre prizorgis la ĝardenon, pro tio ĉio prosperis tie.
Ella de ocupó mucho del jardín, por eso todo prosperó allí.
2. Okazi al iu, kiel kontentiga rezulto de penado:
Ocurrir a alguien, como resultado complaciente/satisfactorio del esfuerzo.
Al ni solaj prosperis ne perdi monon.
A nosotros solos prosperó no perder dinero. ?? (sólo nosotros no perdimos dinero??)
)+++
La nova leĝo tute ne prosperos al niaj landanoj.
La ley nueva en absoluto prosperará para nuestros paisanos.
Prospero de via familio nun dependas nur de vi.
El prosperar de tu familia ahora sólo depende de ti.
Nia urbo estas sufiĉe prospera.
Nuestra ciudad es bastante próspera.
Li malprosperis en sia negoco.
El fracasó en su negocio.
Ŝi provis fari tion multfoje, sed ŝiaj provoj estis malprosperaj.
Ella intentó hacer eso muchas veces, pero sus intentos fueron estériles.
+++No sé seguro si es ese significado...
fajrkapo (Kwerekana umwidondoro) 31 Mukakaro 2013 13:06:25
ABSORBI
Absorber
1. Ekskluzive okupi (la spiriton aŭ atenton):
Ocupar de forma exclusiva (el espíritu o la atención):
Lia lernado absorbas tutan lian penson.
Su aprendizaje absorbe todo su pensamiento.
Absorbita per la legado ŝi ne rimarkis, ke jam venis nokto.
Absorbida por la lectura ella no se dio cuenta de que ya vino la noche.
2. Sorbi:
Sorber:
Ĉi tiuj floroj rapide absorbas akvon.
Estas flores rápidamente absorben el agua.
Via ĉemizo absorbis en sin vian ŝviton.
Tu camisa absorbió dentro (en si) tu sudor.
Li tiel absorbiĝis en sia laboro, ke li eĉ ne volis manĝi.
El se absorbió tanto en su trabajo que ni quiso comer.
La glaso falis kaj suko absorbiĝis en tapiŝon.
El vaso cayó y se absorbió zumo en una alfombra.
Absorbiĝo en amo povas kaŭzi grandajn problemojn.
El absorberse en el amor puede causar grandes problemas.
fajrkapo (Kwerekana umwidondoro) 31 Mukakaro 2013 19:44:06
REFUTI
Refutar
Venke rebati opinion per trafaj argumentoj:
Rebatir victoriosamente con argumentos acertados:
La sciencisto refutis sian teorion.
El científico refutó su teoría.
Ĉiu aserto devas esti refutita ne nur per vortoj.
Toda afirmación debe ser refutada no sólo con palabras.
Ŝiaj vortoj estis refuto al la ofenda artikolo pri ŝiaj gepatroj.
Sus palabras fueron una refutación al ofensivo artículo sobre sus padres.
Mi montros tion per nerefuteblaj faktoj.
Mostraré eso por hechos irrefutables.
fajrkapo (Kwerekana umwidondoro) 31 Mukakaro 2013 20:00:23
DESTINI
Destinar
1. Decidi, ke iu (aŭ io) ricevos ion:
Decidir que alguien (o algo) recibirá algo:
Li destinis testamente sian posedaĵon al sia filo.
El destinó por testamento sus posesiones a su hijo.
La reĝo destinis por ŝi malbonan sorton.
El rey destinó para ella un mal sino (destino, suerte).
Tiuj donacoj estis destinitaj por mi.
Esos regalos fueron destinados a mi.
Neniu rajtas ŝanĝi la destinon de tiu testamenta postlasaĵo.
Nadie tiene derecho a cambiar el destino de esa herencia testamental.
2. Decidi pri cirkonstanco aplikota al io:
Decidir sobre una circunstancia que será aplicada a algo:
Mi destinis tiun tagon por vizito de amikoj.
Yo destiné ese día para visita de amigos (para visitar amigos).
3. Decidi pri la estonteco aŭ sorto de io aŭ iu:
Decidir sobre el futuro o suerte de algo o alguien:
Ĉiu homo estas destinita por morto.
Todo hombre es destinado para la muerte.
Ilia geedziĝo estas destinita al malsukceso.
Su boda (de ellos) está destinada al fracaso.
La sorto destinis, ke ni ne havu infanojn.
La suerte destinó que no tuviéramos niños/hijos.
La destino de Romo estis konkeri la mondon.
El destino de Roma fue conquistar el mundo.
4. Decidi, kien iros io:
Decidir a dónde irá algo:
La aviadilo destinita por Londono.
El avión destinado para Londres.