Ordonoj: ĉu "imperative" ekzisti par ni?
од Edigxepe, 23. јун 2015.
Поруке: 57
Језик: Esperanto
Edigxepe (Погледати профил) 23. јун 2015. 14.00.45
Povas oni diri "Lernu ni!" kiel "Lernu vi!"?
Tiu estas kiel "Aprendamos nosotros!" en la hispana aŭ "Let's learn!" en la angla.
Dankon!!
Post Skribo: Mi estas nova lernantino de esperanto, pardonu min se mi faras iun eraron en la gramatiko aŭ en aliu afero.
mbalicki (Погледати профил) 23. јун 2015. 14.19.33
Edigxepe:Saluton! Povas oni diri "Lernu ni!" kiel "Lernu vi!"?Jes, oni povas.
Finaĵo „-u” signifas imperativon kaj ĝenerale la subjekto devas esti menciita. En esperanto alia regulo ekzistas, ke kiam la subjekto de imperativo estas duapersona (do „vi” aŭ „ci”), tiam oni povas ĝin forlasi.
Do oni povas diri:
- „mi pensu” = „pensu mi”
- „ci rigardu” = „rigardu ci” = „rigardu”
- „li venu” = „venu li”
- „ŝi ridu” = „ridu ŝi”
- „ĝi fariĝu” = „fariĝu ĝi”
- „oni kantu” = „kantu oni”
- „ni kuiru” = „kuiru ni”
- „vi sidu” = „sidu vi” = „sidu”
- „ili donu” = „donu ili”
erinja (Погледати профил) 23. јун 2015. 14.51.35
nornen (Погледати профил) 23. јун 2015. 16.10.06
Mbalicki jam trafe klarigis la uzon de la u-formojn.
Ĉar mi vidas, ke vi estas hispanparolanto, permesu al mi kompari la Esperantan u-formon kun la hispana subjuntivo.
Ĉiam, kiam la hispana subjuntivo (que haga, que hiciera) esprimas peton, celon aŭ ordonon, ĝin oni tradukas per u-formo.
Dice que lo llame. = Li diras, ke mi telefonu lin.
Dijo que lo llamara. = Li diris, ke mi telefonu lin.
Lo digo para que entienda. = Mi diras tion, por ke li komprenu.
Lo dije para que entendiera. = Mi diris tion, por ke li komprenu.
Post la vorteto "si" / "se", en Esperanto oni ĉiam uzas us-formon.
Si viniera, me iría. = Se li venus, mi forirus.
Si hubiera venido ayer, me habría ido de una vez. = Se li venus hieraŭ, mi tuj forirus.
Kiam en la Hispana, la subjuntivo temas pri okazontaĵo, oni uzas en Esperanto os-formon:
Cuando venga, me iré. = Kiam li venos, mi foriros.
Desit1 (Погледати профил) 23. јун 2015. 16.25.09
Tamen, mi devas mencii ke oni faris erareton.
La originala frazo estis:
Si hubiera venido ayer, me habría ido de una vez. = Se li venus hieraŭ, mi tuj forirus.
La plej taŭga traduko estus
Si hubiera venido ayer, me habría ido de una vez. = Se li estus veninta hieraŭ, mi estus foririnta tuj.
Memoru ke eĉ la kunmetitaj verboformoj helpas kompreni kaj klarigi aliajn ideojn kaj nuancojn de la tradukoj. Kaj ankaŭ memoru ke la kondicionalo sen kunmetita formo nur indikas eblecon en la estonteco, kaj, do, la plej taŭga traduko de "Se li venus hieraŭ, mi tuj forirus." estus "Si viniera ayer, me iría de una vez." (Kio sonas tute strange al hispanparolantaj oreloj, do.
nornen (Погледати профил) 23. јун 2015. 16.31.25
Desit1:Si hubiera venido ayer, me habría ido de una vez. = Se li estus veninta hieraŭ, mi estus foririnta tuj.Tio estas unu el la plej malnovaj disputoj rilataj al Esperanto.
La "estus veninta" eble estas ĝusta (kvankam oni povas kompreni tion kiel "antaŭ hieraŭ" ), tamen la "estus foririnta" signifas ke mi "estus foririnta antaŭ ol li alvenus", kaj ne tuj en la momento de lia alveno.
"Se li venus (estus veninta) hieraŭ, mi estus foririnta." = "Si hubiera venido ayer, yo ya habría estado lejos, porque me habría ido antes de que él viniera."
-inta esprimas antaŭtempecon.
Zamenhof:Liaj manoj kaj piedoj komencis jam laciĝi, la belaj okuloj sin fermis, li devus morti, se ŝi ne alvenus."Sus manus y pies ya comenzaron a cansarse, los bonitos ojos se le cerraron/cerraban, habría tenido que morir, si ella no hubiera venido."
Aŭ direkte prenita el la Fundamento:
Zamenhof:Mi ne farus la eraron, se li antaŭe dirus al mi la veron (aŭ se li estus dirinta al mi la veron).Yo no habría hecho el error, si él me hubiera dicho la verdad (antes de que yo cometiera el error).
Sume:
si hubiera hecho = se farus (antaŭe), se estus farinta
habría hecho = farus
ya habría terminado de hacerlo = estus farinta
Edigxepe (Погледати профил) 23. јун 2015. 16.44.06
nornen:Bonvenon Ediĝepe.Multajn dankon, nornen!!
Mbalicki jam trafe klarigis la uzon de la u-formojn.
Ĉar mi vidas, ke vi estas hispanparolanto, permesu al mi kompari la Esperantan u-formon kun la hispana subjuntivo.
Ĉiam, kiam la hispana subjuntivo (que haga, que hiciera) esprimas peton, celon aŭ ordonon, ĝin oni tradukas per u-formo.
Dice que lo llame. = Li diras, ke mi telefonu lin.
Dijo que lo llamara. = Li diris, ke mi telefonu lin.
Lo digo para que entienda. = Mi diras tion, por ke li komprenu.
Lo dije para que entendiera. = Mi diras tion, por ke li komprenu.
Post la vorteto "si" / "se", en Esperanto oni ĉiam uzas us-formon.
Si viniera, me iría. = Se li venus, mi forirus.
Si hubiera venido ayer, me habría ido de una vez. = Se li venus hieraŭ, mi tuj forirus.
Kiam en la Hispana, la subjuntivo temas pri okazontaĵo, oni uzas en Esperanto os-formon:
Cuando venga, me iré. = Kiam li venos, mi foriros.
Vi estas granda helpo por mi. Mi ne scias antaŭe, ke por la "se"-frazoj oni devas uzi verbojn kun "-us".
Ĉu vi parolas la hispanan?
Denove, dankon!
nornen (Погледати профил) 23. јун 2015. 16.45.34
Edigxepe:Multajn dankon, nornen!!Mi helpis ĝoje.
Vi estas granda helpo por mi. Mi ne scias antaŭe, ke por la "se"-frazoj oni devas uzi verbojn kun "-us".
Ĉu vi parolas la hispanan?
Denove, dankon!
Mi parolas la Gvatemalan varianton de la Hispana.
novatago (Погледати профил) 23. јун 2015. 17.08.00
nornen:Nu, mi dirus, laŭ la kunteksto ke pli bona traduko al la hispana estus:
Zamenhof:Liaj manoj kaj piedoj komencis jam laciĝi, la belaj okuloj sin fermis, li devus morti, se ŝi ne alvenus."Sus manos y pies ya comenzaron a cansarse, los bonitos ojos se le cerraron/cerraban, habría tenido que morir, si ella no hubiera venido."
"Sus manos y pies ya comenzaron a cansarse, los bonitos ojos se le cerraron/cerraban, habría muerto, si ella no hubiera venido."
Laŭ la kunteksto de la plena alineo, via traduko ne estas miskomprenebla, tamen ĝi estas stranga.
Ĝis, Novatago.
orthohawk (Погледати профил) 23. јун 2015. 19.03.09
erinja:...notu tamen ke kvankam oni uzis "ci" en la ekzemploj, oni ne uzas la pronomon "ci" en Esperanto.Se ci volas citi Zamenhofon, bonvolu ne fuŝciti lin. Li diris "anstataŭ "ci" oni ordinare uzas "vi". (emfazo estas la mia/dm) El Ekzercaro, sekcio 16.
erinja:Nur ege malmultaj uzas ĝin en la ĉiutaga parolad [sic](oni ĝenerale opinias ke ili strangas, do mi konsilas ne uzi ĝin se vi ne volas ke oni opiniu ke vi strangas), alie oni trovas ĝin nur en poemoj.Aŭ se oni uzas "ci" pro personaj moralaj principoj, oni eble devos ekspliki al la aŭdanto kial ria opinio estas malĝusta. Mi, persone, evitas tion per porti t-ĉemizon kiu diras "mi uzas "ci" pro personaj moralaj principoj. Ne juĝu min."