Kwa maudhui

AdE": [jl-ag2025]

ya amigueo, 4 Julai 2025

Ujumbe: 59

Lugha: Esperanto

amigueo (Wasifu wa mtumiaji) 5 Agosti 2025 2:40:12 alasiri

Ujumbe umefichwa.

amigueo (Wasifu wa mtumiaji) 5 Agosti 2025 5:40:36 alasiri

Ujumbe umefichwa.

Altebrilas (Wasifu wa mtumiaji) 6 Agosti 2025 8:41:05 asubuhi

La natura emo de la lingvoj estas mallongigi parolojn.

Sed por doni al ili kromajn ecojn (precizecon, ĝentilecon, hierarkian respekton, politikan korekton, ktp.), oni observas la malan tendencon.

Tio estigas novajn regulojn, kaj tiu, kiu preteratentas ilin aspektas kiel misparolanto.

amigueo (Wasifu wa mtumiaji) 6 Agosti 2025 11:00:53 asubuhi

En Globasao:
Compare the following sentences:

Mi le kari tiga yuxitul cel moyun nini.
I bought three toys for each child.

Mi le kari tiga yuxitul cel moy nini.
I bought three toys for all the children.

En Esperanto:
¹Mi acxetis tri ludilojn al cxiu infano.
²Mi acxetis tri ludilojn al cxiuj infanoj.

¹ <> ². Cxu vere?

amigueo (Wasifu wa mtumiaji) 6 Agosti 2025 11:04:11 asubuhi

Altebrilas:La natura emo de la lingvoj estas mallongigi parolojn.

Sed por doni al ili kromajn ecojn (precizecon, ĝentilecon, hierarkian respekton, politikan korekton, ktp.), oni observas la malan tendencon.

Tio estigas novajn regulojn, kaj tiu, kiu preteratentas ilin aspektas kiel misparolanto.
Ambaux tendencoj kunvivas. Longaj distingoj fine igxas gramatike kompaktaj. Ekzemploj, bv.

amigueo (Wasifu wa mtumiaji) 6 Agosti 2025 11:56:05 asubuhi

Ujumbe umefichwa.

Altebrilas (Wasifu wa mtumiaji) 6 Agosti 2025 12:55:54 alasiri

Ĉu vi ne scias la prepozicion po?

Altebrilas (Wasifu wa mtumiaji) 6 Agosti 2025 1:02:09 alasiri

Ekzemplo, en la franca :

Simpligado:
Seniorem > Sieur

Malsimpligado (pro ĝentileco)
Sieur > Monsieur

En nuna epoko, oni nomas maljunulojn per politike korekta "senior". La buklo estas fermita!

Frano (Wasifu wa mtumiaji) 6 Agosti 2025 2:31:42 alasiri

Altebrilas:Tio estigas novajn regulojn, kaj tiu, kiu preteratentas ilin aspektas kiel misparolanto.
Nova estas bone forgesita malnova.

Google tradukis, mi nek kontrolis nek korektis, ĉar mi ne povas devigi min legi atente ĝin. Sed ŝajne baldaŭ ĝi denove fariĝos la normo.

AL LA PLEJ SERENA KAJ POTENCA REGANTO KAJ NIA SINJORO JAKOB, LAŬ LA GRACO DE DIO, REĜO DE GRAND-BRITIO, FRANCIO KAJ HIBERNIO, DEFENDANTO DE LA KREDO, KT.P.

Via plej serena kaj potenca reganto, Via Moŝto eble povos akuzi min pri ŝtelo pro tio, ke mi volas ŝteli el viaj aferoj tiom da tempo, kiom la libro alportita al vi postulus. Mi havas nenion por diri responde, ĉar tempo ne povas esti redonita. Sed eble la perdo, kiun suferis la tempo, kiu apartenas al viaj verkoj, estos kompensita per la memoro pri via nomo kaj la gloro de via epoko, se efektive tio, kio estas alportita, havas ian valoron. Ĉiukaze ĝi estas nova, kaj tute nova, kvankam kopiita de tre malnova modelo, nome, la mondo mem kaj la naturo de aferoj kaj la spirito. Mi mem (mi konfesas sincere) konsideras ĉi tiun verkon pli la produkto de la tempo ol de la menso. Ĉar estas en ĝi nur unu afero inda je miro - ke iu povis elpensi la komencojn de la verko kaj tiajn fortajn dubojn pri tio, kio ricevis forton. La resto sekvas sen malfacilaĵo. Sed certe estas io hazarda (kiel ni diras) kaj, kvazaŭ, nevola en tio, kion homoj pensas, same kiel en tio, kion ili faras aŭ diras. Sed mi volus, ke ĉi tiu hazardo (pri kiu mi parolas) estu komprenata tiel, ke se estas io bona en tio, kion mi alportas, tiam ĝi estu atribuita al la senfina kompato kaj boneco de Dio kaj la feliĉa prospero de viaj tempoj, la reganto, kiun mi servis kun neŝancelebla fervoro dum mia vivo kaj post la morto, eble, mi atingos, ke viaj tempoj brilu por la posteularo per ĉi tiu nova torĉo, lumigita en la mallumo de filozofio, kaj ĉi tiu reviviĝo kaj restarigo de sciencoj apartenas pro merito al la tempoj de la reganto, la plej saĝa kaj plej klera el ĉiuj. Restas peto, ne malinda je Via Moŝto kaj pli grava ol io ajn alia por nia plano. Ĝi konsistas en tio, ke, imitante Salomonon multmaniere - per la povo de justeco, per paca regado, per la grandeco de via koro, kaj fine per la bonega diverseco de libroj, kiujn vi kompilis, vi aldonu al tio, sekvante la ekzemplon de la sama reĝo, la zorgon kompili kaj kompletigi naturan kaj eksperimentan historion, veran kaj striktan (forĵetinte filologion), tian, kia taŭgus por la fundamento de filozofio, mallonge, tian, kian ni priskribos ĝin en ĝia loko; por ke fine, post tiom da jarcentoj da ekzisto de la mondo, filozofio kaj la sciencoj ne plu ŝvebu en la aero, sed ripozu sur la solidaj fundamentoj de diversa kaj, krome, bone pripensita sperto. Mi donis la Organon; la materialon oni devas serĉi en la aferoj mem. La plej kompleza kaj plej alta Sinjoro gardu Vian Moŝton por longa tempo.

Via plej serena Moŝto, plej fervora kaj sindona servisto Francisko Verulamo, kanceliero

Kurudi juu