Al la enhavo

Wątpliwosci językowe

de Monarkisto, 2011-novembro-06

Mesaĝoj: 206

Lingvo: Polski

ustra (Montri la profilon) 2014-oktobro-21 17:09:30

inutix:Słowo na dziś - rolo
" Mi tre sxatis la rolulojn de tiu filmo."
Jak rozumiecie to zdanie?
"Bardzo mi się podobali charaktery tego filmu."

redaktita

inutix (Montri la profilon) 2014-oktobro-21 17:29:51

inutix:Na początku też tak myślałem , ale ciocia Vikipedia twierdzi, że chodzio postacie , bohterów książek , filmów, piosenek, obrazów itd.
Na przykład " Don Mateo z Sandomierza" czy "Guliver"
Albo ja coś źle zrozumiałem. ( co jest całkiem możliwe , bo słabo znam Esperanto, ale się cały czas uczę).
http://eo.wikipedia.org/wiki/Rolulo

inutix (Montri la profilon) 2014-oktobro-25 07:03:16

Wrócę jeszcze do słowa POSTENO i utworzonych od niego słów POSTENIGI i POSTENIGXI.
Jak napisał Bryku :
posteno = posterunek, stanowisko
posteni = stać na posterunku
postenigi = ustawić na posterunku
posteniĝi = ustawić się na posterunku

ale czy POSTENIGI zostanie w ten sposób właściwie zrozumiane ?
czy raczej jako posten-igi - czyli cofać, opóźniać? od słowa POSTE , zresztą taką definicję podają słowniki.(postenigi- cofać, opóźniać) Tak samo sytuacja ma się z posten- igxi - cofać się, udawać się do tyłu.
Moje pytanie więc brzmi , czy warto tak "na siłę" tworzyć słowa pochodne.
Jak więc przetłumaczyć:
"La sxtelistoj postenigxis post la muro."- Złodzieje ustawili posterunek za murem.
czy Złodzieje cofnęli się za mur.
Niby chodzi o to samo , że złodzieje są za murem , ale sens jakby różny. Nie wiadomo po której stronie muru są złodzieje. ridulo.gif

bryku (Montri la profilon) 2014-novembro-06 07:02:19

W Esperanto istnieje wiele słów, które można rozumieć inaczej:

kolego = kol-eg-o = bardzo długa szyja
eraro = er-ar-o = zbiór cząstek
teamo = te-am-o = miłość do herbaty
...

Ważne tutaj jest raczej to, które z tych znaczeń częściej się używa oraz ich kontekst.

Daniel86 (Montri la profilon) 2015-majo-07 09:54:21

Witam ponownie. Esperanckie "ŝati" zachowuje się jak niemieckie "mögen". Czyli w bezokoliczniku "ŝati" znaczy lubić, natomiast w trybie przypuszczającym (ŝatus) znaczy chciałbym/chciałabym. Zastanawia mnie więc, jaka jest różnica między "volus" a "ŝatus"?

Jeśli nie ma takiej różnicy, które słówko preferujecie używać i dlaczego? Czy miewacie wątpliwości, które kiedy użyć?

Kirilo81 (Montri la profilon) 2015-majo-07 11:34:09

ŝatus jest nowsze od volus (w czasie Zamenhofas ŝati znaczyło tylko "cenić" ), zob. w Tekstaro:

Zamenhof: 134 "volus", 0 "ŝatus"

inni autorzy: 355 "volus", 123 "ŝatus"

Monato/La Ondo de Esperanto: 59 "volus", 91 "ŝatus"

Osobisćie w sensie "chciałbym" (jako prośba) używam tylko ŝatus.

tp2001 (Montri la profilon) 2015-majo-10 23:26:12

1. Odnośnie przypadków (tak, wiem, w Esperanto są tylko 2 przypadki, a resztę polskich odpowiedników p. tworzymy dodając przedimki), w kursie prof. Sygnarskiego (http://edu.i-lo.tarnow.pl/esp/lern/pnje/0005.php) jest na przykład takie zdanie:
"Wchodzę do twego pokoju, a ty nie patrzysz na mnie - czy nie pragniesz mnie widzieć?"
"Mi eniras en vian ĉambron, kaj vi ne rigardas min - ĉu vi ne deziras min vidi?"
Czy moja wersja jest też poprawna, czy bez sensu:
"Mi eniras al la via ĉambro, sed vi ne rigardas min, ĉu vi ne deziras vidi min?"

Co do reszty chyba nie mam problemów: "per" oznacza "za pomocą", "miejscownik" tworzymy przez "sur, ĉe, apud...", a "dopełniacz" "de" jest odpowiednikiem angielskiego "of"?

2. Są jakieś reguły odnośnie klejenia słów, kiedy dodajemy -o-, a kiedy nie? Czemu nie "vitrfarejo", zamiast "vitrofarejo", obydwa wyrazy są przecież równie łatwe do wymówienia?

bryku (Montri la profilon) 2015-majo-11 04:36:38

tp2001:
"Mi eniras al la via ĉambro, sed vi ne rigardas min, ĉu vi ne deziras vidi min?"
Przyimek la w tym wypadku "la via ĉambro" byłby uzasadniony, gdyby Twój rozmówca miał kilka pokoi, a rozmowa dotyczyła jednego z nich i w danym momencie byłoby wiadomo, o który z nich chodzi. Ja to rozumiem mniej więcej jako "ten twój pokój". Druga rzecz. "Al" mówi jedynie, że dotarłeś do pewnego miejsca, niekoniecznie do środka. Dlatego lepsze jest "en", które tutaj nie pozostawia żadnych wątpliwości. Reszta jest w porządku.

tp2001:
2. Są jakieś reguły odnośnie klejenia słów, kiedy dodajemy -o-, a kiedy nie? Czemu nie "vitrfarejo", zamiast "vitrofarejo", obydwa wyrazy są przecież równie łatwe do wymówienia?
Literkę "o" dodajemy ze względów fonetycznych. Być może dla ciebie wymowa "-trf-" jest prosta, ale innym nacjom może sprawiać trudności. Dlatego lepiej brzmi vitrofarejo od vitrfarejo. Ale na upartego ten drugi termin też możesz używać. Przecież nikt ci nie broni.

Mocną stroną Esperanto jest jego giętkość, której nie znajdziesz w żadnym innym języku. Z braku potrzebnego słowa możesz zawsze utworzyć termin opisowy:

hospitalo = szpital
malsanulejo = miejsce chorych = szpital
sanigatejo = miejsce leczonych = szpital
kuracatejo = to samo

Amike: Grzesiek

Daniel86 (Montri la profilon) 2015-majo-11 09:57:36

Kirilo81:ŝatus jest nowsze od volus (w czasie Zamenhofas ŝati znaczyło tylko "cenić" ), zob. w Tekstaro:

Zamenhof: 134 "volus", 0 "ŝatus"

inni autorzy: 355 "volus", 123 "ŝatus"

Monato/La Ondo de Esperanto: 59 "volus", 91 "ŝatus"

Osobisćie w sensie "chciałbym" (jako prośba) używam tylko ŝatus.
Czyli jeśli chcę być wierny oryginalnej wersji esperanta, to lepiej będzie używać "volus"?

Kirilo81 (Montri la profilon) 2015-majo-11 19:34:33

Daniel86:Czyli jeśli chcę być wierny oryginalnej wersji esperanta, to lepiej będzie używać "volus"?
Tak i nie. Musisz być wierny tylko Fundamentowi, a w tych wypadkach, gdzie język jeszcze nie jest jednolity, jest zalecane orientować się stylem Zamenhofa. Ale przez to, że dzisiaj używa się zwykle ŝatus, nie ma takiego problemu, więc nie ma powodu wracać do volus, mimo że to jest forma Zamenhofa.

Reen al la supro