Ku rupapuro rw'ibirimwo

Adverboj en kunmetitaj vortoj

ca, kivuye

Ubutumwa 11

ururimi: Esperanto

Miland (Kwerekana umwidondoro) 7 Kigarama 2009 15:22:10

Ĉu vi scias kunmetitajn vortojn kies partoj estas adverboj? Eblas, se ili havas la finaĵon n por indiki direkton ekz supreniri. Sed kio pri kunmetitaj vortoj kiuj enhavas adverbon kiel radiko kun la sola finaĵo e? Mi trovis posteulo en la PMEG.
Ĉu vi scias aliajn?

magnifico94 (Kwerekana umwidondoro) 7 Kigarama 2009 16:01:23

ekz.spontanea

patrik (Kwerekana umwidondoro) 7 Kigarama 2009 16:30:00

multekosta. okulumo.gif

darkweasel (Kwerekana umwidondoro) 7 Kigarama 2009 16:49:40

magnifico94:ekz.spontanea
Temas ĉi tie pri radiko SPONTANE/.

Kio pri "multenombro" (= pluralo)?

Miland (Kwerekana umwidondoro) 7 Kigarama 2009 18:13:22

patrik:multekosta. okulumo.gif
Ha, bona ekzemplo. Dankon!

Eddycgn (Kwerekana umwidondoro) 7 Kigarama 2009 19:46:52

mi legis : lasttempa
Por eviti du T, ĉu oni povas skribi
lastetempa
lastatempa ?

Dankon

darkweasel (Kwerekana umwidondoro) 7 Kigarama 2009 19:50:07

Temas pri - laŭ PMEG - Vortigo de frazetoj.

*en la laste tempo* ne havas sencon. Tial oni devas sin esprimi jene:
en la lasta tempo → [en lasta tempo]+E → lastatempe

Vilius (Kwerekana umwidondoro) 7 Kigarama 2009 21:29:57

Fakte, la demando povus esti ne pri "Adverboj en kunmetitaj vortoj" (kunmetitaj vortoj konsistas el radikoj, ne plenaj vortoj), sed ĉu la adverba finaĵo -e uzeblas kiel ligfinaĵo. Laŭ PMEG, la respondo estas jes:
Se la antaŭelemento estas vorteto (tia vorto, kiu ne bezonas finaĵon), oni normale ne uzas ligan finaĵon. Je bezono oni tamen povas uzi ligan E-finaĵon: postsigno → postesigno (faciligas la elparolon), postulo → posteulo (faciligas la komprenon). Tio tamen okazas nur tre malofte.
Aliaj finaĵoj ol E povas aperi post vorteta antaŭelemento nur kiam tio aldonas necesan signifon: unuaeco = “la eco esti unua” (unueco = “la eco esti kiel unu”), antaŭeniri = “iri antaŭen” (antaŭiri = “iri antaŭ io”). La ligon EN (E + N) oni uzas iafoje ankaŭ post radikaj antaŭelementoj: supreniro, ĉieleniro (aŭ ĉieliro), hejmenvojaĝo (aŭ hejmvojaĝo).

Eddycgn (Kwerekana umwidondoro) 7 Kigarama 2009 22:51:53

darkweasel:Temas pri - laŭ PMEG - Vortigo de frazetoj.

*en la laste tempo* ne havas sencon. Tial oni devas sin esprimi jene:
en la lasta tempo → [en lasta tempo]+E → lastatempe
dankon!
kaj adjektivo?
la lastatempaj aferoj? Ĉu a estas permesata en kunmetitaj frazetoj?
mi volis nur eviti malbelan tt.

Miland (Kwerekana umwidondoro) 8 Kigarama 2009 10:51:16

Vilius:kunmetitaj vortoj konsistas el radikoj, ne plenaj vortoj
Kutime tio estas ĝusta (krom la finaĵo "o" por plibonigi elparoladon), sed ne kiam oni uzas nesubstantivajn finaĵojn kiel kunligaĵojn por plibonigi komprenon, miaopinie! Ni vidis ekzemplojn kiel posteulo kaj lastatempe, Pro tio, precize, mi volis diri "adverboj (tutaj) en kunmetitaj vortoj".

Subira ku ntango