Ujumbe: 445
Lugha: Esperanto
nornen (Wasifu wa mtumiaji) 24 Novemba 2020 3:47:38 alasiri
StefKo:PS.Da. Ale glagol "основываться" ( < osnova) ne sravnimy s glagolom “opierać” ( < perti); zato sravnil jesm “opierać się na kimś/czymś” s “опираться на кого-либо/что-либо”. Te dva glagoly imajut tuže nahodnost.
Pole "opierać się na faktach" ruse estas "основываться на фактах" (Google translate), do ankaŭ post "na" estas lokativo. Ĉu ne?
- - - -
O padežah:
Bezsumno, znanje o generalnom upotrěbjenju padežev je pomočno, ale takovo znanje ne pomagaje v odnošenju k specialnomu upotrěbjenju padežev, požedanomu někojimi glagolami.
Pozvoli mi objasniti. Napriměr, iščuči anglijsky glagol “learn” v slovniku, nahodžu tuto:
learn v naučiti se (p), učiti se (i), …Aha, te glagoly sut refleksivne formy glagolov “učiti” i “naučiti”. I to je cělkom logično: I learn something ≈ I teach myself something.
Učenik očevidno je podmet togo glagola i zato stoji v imeniteljnom padežu (nominativu). A čto s tematikoju? V ktorom padežu stoji ona? Jestli slědil byh generalnym pravilam o upotrěbjenju padežev, govoril byh “vo viniteljnom padežu (akuzativu)”, ibo tematika je objekt mojih studij. Ale sumněvaju se. Ja, bědny neslovjan, pytaju sebe: Kako skazati to na poljskom? Kako skazati to na russkom?
PL: Uczę się języka angielskiego. = uczyć się czegoś
RU: Учусь английскому языку. = учиться чему-либо
Nyně znaju, že viniteljny padež ne uživaje se, ale pytanje je, či roditeljny padež (genitiv kako na poljskom) ili dateljny padež (dativ kako na russkom). Odkryvaju knigu “Maly Princ” i išču “uči”.
Maly Princ:…naučil se lětanju samoletami…Aha! MS uživaje russky model s dateljnym padežem, a ne poljsky model s roditeljnym padežem. Konečno uznal jesm, že trěba skazati: Uču se anglijskomu jezyku.
…ja najbolje byl učil se geografiji, historiji, aritmetikě i gramatikě…
…poněčemu se naučil…
Vse to ne bylo by potrěbno, jestli v slovniku bylo by napisano:
learn v naučiti se (p) něčemu, učiti se (i) něčemu, …ili
learn v naučiti se (p) (+3), učiti se (i) (+3), …ili
learn v naučiti se (p) (+dat), učiti se (i) (+dat), …Smutna povědka o Gvatemalcu, probujučem naučiti se medžuslovjanskomu jezyku.
nornen (Wasifu wa mtumiaji) 25 Novemba 2020 6:06:26 alasiri
StefKo (Wasifu wa mtumiaji) 26 Novemba 2020 11:45:47 asubuhi
nornen (Wasifu wa mtumiaji) 27 Novemba 2020 4:08:36 alasiri
-- japonska prislovica
StefKo (Wasifu wa mtumiaji) 27 Novemba 2020 4:22:21 alasiri
Praslava učiti – igi ke iu havu kutimojn, kutimoĝojn, praktikon, povoscion; instrui fari ion; la verbo devenas de praslava verbo vyknąti kiu signifas komenci alkutimiĝi, akiri kutimon, lerton, praktikon, alkutimiĝi al io.
En la pola oni diras uczyć się języka (lerni lingvon), kie języka estas język en genitivo, sed ankaŭ oni diras uczyć się na fortepianie kie fortepianie estas fortepian en lokativo.
De tio “lerni fremdan lingvon” signifas akiri povoscion, kapablon por paroli fremdlingve.
Pri rekta komplemento en genitivo kaj dativo (en la pola, kiel estas en la rusa – mi ne scias)
En la pola oni uzas la genitivon por jenaj specoj de verboj:
1) negativaj, se ili regas la akuzativon jese, tiel: mi ne skribis de ĉi tiu teksto (sed: mi skribis ĉi tiun tekston); Vi ne montris de bonvolo; Mi ne trovis de nenio interesa (duobla negado!);
2) rilate al partoj de la subjekto, ekz. aldoni de ligno, aĉeti de frandaĵoj, verŝi de teo;
3) kiuj estas semantikaj ekvivalentoj de neitaj verboj, ekzemple: rifuzi de subteno (neneite: doni subtenon), forgesi de tasko (neneite: memori taskon), ĉesi de serĉado (neneite: daŭrigi serĉadon).
Oni ankaŭ uzas dativon, kiam subjekto uzas ian aĵon, ekz. upić się piwem (satdrinki per biero), sed: pić piwo (drinki bieron), kierować autem (regi per aŭto), malgraŭ ke ekzistas ankaŭ kierować auto (regi aŭton, ekz. policisto regas aŭton dekstren).
Atento: La Esperantaj ekzempoj kun genitivo estas laŭvortaj tradukoj de la polaj frazoj!
sergejm (Wasifu wa mtumiaji) 27 Novemba 2020 4:57:16 alasiri
3) отказать в поддержке (rifuzi EN subteno), забыть задание (forgesi taskon), управлять автомобилем (regi per aŭto), водить автомобиль (regi aŭton), напиться пивом (satdrinki sin per biero), пить пиво (drinki bieron)
nornen (Wasifu wa mtumiaji) 27 Novemba 2020 7:08:34 alasiri
Mi jam sciadis pri la uzo de la genitivo laŭ (1) kaj (2), kvankam mi ofte faras erarojn ĉi-rilate, sed (3) estis nova al mi. Fakte la uzo partitiva (2) ankaŭ okazas en la hispana.
Me comí las papas.
Laŭvorte: Al mi manĝis la terpomojn.
Laŭsence: Mi formanĝis ĉiujn terpomojn, kiuj ĉeestis.
Comí de las papas.
Laŭvorte: Manĝis de la terpomoj.
Laŭsence: Mi manĝis kelke de la terpomoj, sed ankaŭ restas kelke.
Ĉu certe “piwem” kaj “autem” estas dativoj? Ĉu ne instrumentaloj?
Kiel oni diras "Mi formanĝis la terpomojn" kaj "mi manĝis de la terpomoj" vialingve?
- - - -
Alia demando: En la germana (kaj la hispana) estas du specoj de refleksivaj verboj: dativ-refleksivaj kaj akuzativ-refleksivaj. Ekz:
Dativ-refleksiva:
Er wünscht sich (dativo) ein Buch (akuzativo).
Laŭvorte: Li deziras al si libron.
Laŭsence: Li deziras libron.
Akuzativ-refleksiva:
Er fürchtet sich (akuzativo) vor Tieren (dativo, ĉar "vor" regas tiun kazon).
Laŭvorte: Li timas sin antaŭ bestoj.
Laŭsence: Li timas bestojn.
La grava malsameco estas, ke ĉe dativ-refleksivaj verboj ja povas esti akuzativa objekto, sed ĉe akuzativ-refleksivaj verboj ne povas esti tia objekto, ĉar la loko de la akuzativa jam estas prenita.
1) Ĉu en la slavaj lingvoj ankaŭ ekzistas dativ-refleksivaj kaj akuzativ-refleksivaj verboj?
2) Ĉu estas en la slavaj lingvoj refleksivaj verboj, kiuj prenas akuzativan objekton? Ĉu vi povus doni ekzemplojn?
Mi antaŭdankas kore.
StefKo (Wasifu wa mtumiaji) 27 Novemba 2020 8:32:51 alasiri
nornen:Multan Dankon, Stef Ko kaj Sergej M.Evidente, instrumentalo! Mi korektis eraron.
(...)
Ĉu certe “piwem” kaj “autem” estas dativoj? Ĉu ne instrumentaloj?
Kiel oni diras "Mi formanĝis la terpomojn" kaj "mi manĝis de la terpomoj" vialingve?
jeść/zjeść/jadać ziemniaki - manĝi/ekmanĝi/manĝadi terpomojn (akuzativo)
najeść się ziemniaków - satmanĝi de terpomoj (dativo, laŭvorta traduko)
pojeść ziemniaków - manĝeti (pli bone: "manĝi iom") de terpomojn (dativo, laŭvorta traduko)
nornen:Dativ-refleksiva:
Alia demando: En la germana (kaj la hispana) estas du specoj de refleksivaj verboj: dativ-refleksivaj kaj akuzativ-refleksivaj. Ekz:
Dativ-refleksiva:
Er wünscht sich (dativo) ein Buch (akuzativo).
Laŭvorte: Li deziras al si libron.
Laŭsence: Li deziras libron.
Akuzativ-refleksiva:
Er fürchtet sich (akuzativo) vor Tieren (dativo, ĉar "vor" regas tiun kazon).
Laŭvorte: Li timas sin antaŭ bestoj.
Laŭsence: Li timas bestojn.
La grava malsameco estas, ke ĉe dativ-refleksivaj verboj ja povas esti akuzativa objekto, sed ĉe akuzativ-refleksivaj verboj ne povas esti tia objekto, ĉar la loko de la akuzativa jam estas prenita.
1) Ĉu en la slavaj lingvoj ankaŭ ekzistas dativ-refleksivaj kaj akuzativ-refleksivaj verboj?
2) Ĉu estas en la slavaj lingvoj refleksivaj verboj, kiuj prenas akuzativan objekton? Ĉu vi povus doni ekzemplojn?
Mi antaŭdankas kore.
Er wünscht sich (dativo) ein Buch (akuzativo). On życzy sobie książkę (akuzativo, bezona sobie anstatŭ się!)
Laŭvorte: Li deziras al si libron.
Laŭsence: Li deziras libron.
Akuzativ-refleksiva:
Er fürchtet sich (akuzativo) vor Tieren (dativo, ĉar "vor" regas tiun kazon).
Laŭvorte: Li timas sin antaŭ bestoj.
Laŭsence: Li timas bestojn.
Tiu ĉi verbo en la pola estas refleksiva bać się kaj ĝi regas genitivon (bać się czegoś/kogoś - timi antaŭ io).
Ĉu estas en la pola refleksivaj verboj kiuj prenas akuzativan objekton? Temas pri tia ekzemplo: Zabiję go, łajdaka (Mi murdos lin, friponon)?
Mi ne trovas ekzemplojn de alia tipo. Mi supozas ke ili ne ekzistas. Antaŭ vorto en akuzativo ĉiam devas esti ia prepozicio, ekz. Prowadzić dziecko za rękę (konduki bebon je mano) - Prowadzić (kogo? kiun?) za (co? je kio? en Esperanto akuzativo ne taŭgas).
StefKo (Wasifu wa mtumiaji) 29 Novemba 2020 9:35:57 alasiri
nornen (Wasifu wa mtumiaji) 29 Novemba 2020 10:47:21 alasiri
ty spaš a tobě rang rode... Kak ty to dělaš?!Očevidno speči... Ja ne imaju ideje, jesm tako udivjeny, kako ty.
Može algoritm konečno poznal, že iz vseh upotrěbiteljev tutogo foruma, ja jesm najlěpějši, najobrazovanějši, seksualno najprivlěkateljnějši, najrazumnějši i -najvažněje- najskromnějši hlapec.
Kako skazal moj stary prijatelj, apostol Pavel: "Cui honorem, honorem. Slava dostojnym."
- - - -
Na poljskom, "Marta" je mužsko ili žensko ime?