16 შედარება / გრამატიკა

Pli, plej

შედარების ხარისხის საჩვენებლად გამოიყენება pli და plej, რომლებიც ჩვეულებრივ აღწერენ ზედსართავ სახელებს ან ზმნიზედებს, თუმცა ასევე სხვა სიტყვებსაც.

Pli

Pli აღნიშნავს, რომ აღწერილი თვისება, ქმედება, მდგომარეობა და ა.შ. რაიმე სხვას აღემატება, რასთანაც ადარებენ. იმის საჩვენებლად, თუ რას აღნიშნავს pli-გამოთქმა, იხმარება ნაწილაკი ol:

La papero estas tre blanka, sed la neĝo estas pli blanka. - ქაღალდი ძალიან თეთრია, მაგრამ თოვლი უფრო თეთრია.

თოვლის სითეთრე ქაღალდის სითეთრეს აღემატება.
Mi havas pli freŝan panon, ol vi. - მე უფრო ახალი პური მაქვს, ვიდრე შენ.

ჩემი პურის სიახლე შენი პურის სიახლეს აღემატება.
Nu, iru pli rapide! - აბა, უფრო სწრაფად წადი!

შენი სისწრაფე ახლანდელსას უნდა აღემატებოდეს.
Du homoj povas pli multe fari ol unu. - ორ ადამიანს მეტის გაკეთება შეუძლია, ვიდრე ერთს.

ორი კაცის გაკეთებული საქმე ერთის გაკეთებულს აღემატება.
Mia frato diris al Stefano, ke li amas lin pli, ol sin mem. - ჩემმა ძმამ შტეფანს უთხრა, რომ ის საკუთარ თავზე მეტად უყვარს.

ძმას უყვარს როგორს შტეფანი, ისე საკუთარი თავი, მაგრამ შტეფანისადმი სიყვარული საკუთარისას აღემატება.
Mieno lia montris pli suferon, sed ne koleron. - მისი გამომეტყველება მეტ ტანჯვას უჩვენებდა, მაგრამ არა ბრაზს.

მისი გამომეტყველება ბევრ რამეს უჩვენებდა, მაგრამ ყველაზე მეტად ტანჯვას.
Ĝi eĉ unu minuton pli ne povus elteni. Pli = pli longe. - მას ერთი წუთით მეტი მოთმენაც კი არ შეეძლო. მეტი = მეტ ხანს.
Restas ĉirkaŭ dek personoj, ne pli. Pli = pli multaj. - დაახლოებით ათი ადამიანი დარჩა, მეტი არა. მეტი = უფრო ბევრი.

არ აგერიოთ ნაწილაკი pli ნაწილაკ plu-ში, რომელიც აღნიშნავს, რომ მოქმედება ან მდგომარეობა კი არ წყდება, არამედ გრძელდება. Plu დროითი ნაწილაკია: Tenu ankaŭ plu ĝin en sekreto. (კიდევ შეინახე ეგ საიდუმლოდ.) = Ne ĉesu teni ĝin en sekreto. (არ შეწყვიტო ამის საიდუმლოდ შენახვა.) Daŭrigu teni ĝin en sekreto. (განაგრძე ამის საიდუმლოდ შენახვა.) Ni ne ĉesis labori, sed plu faris niajn taskojn. (მუშაობა არ შევწყვიტეთ, არამედ განვაგრძეთ მოვალეობის შესრულება.) Mi plu amos vin ĝis la morto. (სიკვდილამდე მეყვარები.)

Pli შესაძლოა აღნიშნავდეს დროს თუკი დროის აღმნიშვნელი სხვა სიტყვა გამოტოვებულია ან ნაგულისხმევი:

Li rakontis plu. = Li daŭrigis sian rakontadon. - მან კიდევ მოგვითხრო. = მან განაგრძო თხრობა.
Li rakontis pli. = Li rakontis pli multe da aferoj. - მან მეტი მოგვითხრო. = მან კიდევ უფრო მეტი ამბები მოგვითხრო.
Li ne vivos plu. = Li ne vivos pli longe. - ის მეტს ვეღარ იცოცხლებს. = ის უფრო მეტად ვეღარ იცოცხლებს.
Mi pensas, ke ĝi estos konstruata pli [longe] ol tri jarojn. - მგონი ეს სამ წელზე მეტია შენდება.

აქ დაუშვებელია plu-ს გამოყენება, რადგან მოჰყვება ol-გამოთქმა, რომელიც pli-ს ან მსგავს სიტყვას საჭიროებს.

Plej

Plej აღნიშნავს, რომ აღწერილი თვისება, ქმედება, მდგომარეობა და ა.შ. აღემატება ყველა სხვას, რომელსაც ადარებენ. ეს შესაძლოა იყოს არსებული ყველა სხვა ან კონტექსტიდან გამომდინარე ყველა მსგავსი:

Aŭgusto estas mia plej amata filo. - ავგუსტი ჩემი ყველაზე საყვარელი ვაჟია.

არ მყავს ვაჟი, ვინც უფრო მიყვარს.
Ŝi prenis la plej belan arĝentan vazon, kiu estis en la loĝejo. - მან ყველაზე ლამაზი ვერცხლის ლარნაკი წაიღო, რომელიც სახლში იყო.

იქ უფრო ლამაზი ლარნაკი არ იყო.
Li estas tre ekkolerema kaj ekscitiĝas ofte ĉe la plej malgranda bagatelo. - ის ძალიან ბრაზიანია და ხშირად უმნიშვნელო რაღაცაზეც კი ღელდება.
Li ekaŭdis bruan tonon, kiu povis ektimigi la koron eĉ de plej kuraĝa viro. - მან ხმაური გაიგონა, რომელსაც ყველაზე მამაცი კაცის გულის შეშინებაც კი შეეძლო.
Plej multe li amas, ke oni lin bone akceptu, ke la regalado estu bona. = Li plej amas, ke... - ყველაზე მეტად უყვარს, რომ კარგად მიიღონ და მოექცნენ.

იმ ჯგუფის საჩვენებლად, სადაც plej-გამოთქმა ვალიდურია, ჩვეულებრივ იხმარება წინდებული el: Ŝi estas la plej saĝa el ĉiuj, kiujn mi konas. (ის ყველაზე ჭკვიანია მათგან, ვისაც ვიცნობ) თუ სად არის plej-გამოთქმა ვალიდური, შესაძლებელია ასევე ვაჩვენოთ en-ის, sur-ის, inter-ისა ან ადგილის სხვა წინდებულის გამოყენებით: Ĝi estas la plej alta montaro en Azio. (ეს აზიაში ყველაზე მაღალი მთიანეთია.)

ზუსტად ორი რაიმეს შედარებისას განსხვავება la pli-სა და la plej-ს შორის ქრება. თუკი ორიდან ერთ-ერთი მეორეზე დიდია, ის ავტომატურად მათ შორის ყველაზე დიდიცაა:

Ĝi estas la pli bona el la du. = Ĝi estas la plej bona el la du. - ეს ამ ორიდან საუკეთესოა. = ეს ამ ორს შორის საუკეთესოა.

თუკი la pli-ს ამბობენ, ჩვეულებრივ შესაძლოა საუბარი იყოს ორ შესადარებელ რაიმეზე და „el la du“-ს დამატების საჭიროება აღარაა:

Ŝi estas la pli aĝa. = Ŝi estas la plej aĝa el la du. - ის უფრო მაღალია. = ის ორიდან ყველაზე მაღალია.

მაგრამ ზოგ კონტექსტში აუცილებლად მხოლოდ ორი არაა: Ĉu tiu estas unu el viaj malpli aĝaj fratinoj? Ne, ŝi estas la pli aĝa. ის ჩემი დებიდან ჩემზე უფროსია.

ბევრს მიაჩნია, რომ ორი რაიმეს შედარებისას უნდა იხმარონ la pli, და რომ la plej ამ შემთხვევაში არასწორია. ყოველ შემთხვევაში ხშირად la pli-ს ხმარება უფრო ლამაზია და მიზანშეწონილი.

Malpli, malplej

შესადარებლად ასევე შესაძლებელია ვიხმაროთ malpli და malplej:

Via pano estas malpli freŝa, ol mia. ≈ ...pli malfreŝa... - შენი პური ჩემსაზე ძველია.
La amaso kuris malpli rapide ol la veturilo, kiu ruliĝis tre rapide. ≈ ...pli malrapide... - ხალხის მასა ავტომობილზე ნაკლებ სწრაფად გარბოდა, რომელიც ძალიან სწრაფად მიდიოდა. ≈ ...უფრო ნელა...
Ĝuste tie troviĝas unu loko, kiu, estante malplej facile komprenebla, malplej bone aperis en la traduko. ≈ ...plej malfacile... ...plej malbone... - ზუსტად იქაა ერთი ადგილი, რომელიც, არის რა ყველაზე რთულად გასაგები, ყველაზე რთულად გამოჩნდა თარგმანში.
Tiu estas la malplej taŭga el ĉiuj. ≈ ...plej maltaŭga... - ის ყველაზე ნაკლებ შესაბამისია. ≈ ... ყველაზე შეუსაბამოა.
Li estas la malpli aĝa frato (el la du fratoj). ≈ ...la pli juna... - ის უმცროსი ძმაა (ორი ძმიდან).

ზოგჯერ შესაძლებელია სურვილისამებრ MAL-პრეფიქსის გადაწევა ამ წინადადებებში, მაგრამ ხშირად საქმე მხოლოდ ნიუანსურ განსხვავებასთან გვაქვს. განსხვავება შესაძლოა ძალიან დიდიც იყოს: Li estas malpli bela ol vi. Li estas pli malbela ol vi. პირველი ვერსია კომპლიმენტია, მეორე კი - შეურაცხყოფა.

Kiel eble plej

გამოთქმა kiel eble plej უჩვენებს რაიმეს შეძლებისამებრ გამაქსიმუმებას. ის აღნიშნავს , რომ გამოსაყენებელია ყველა საშუალება ყველაზე მაღალი ხარისხის მისაღწევად:

La vortaro devis havi amplekson kiel eble plej malgrandan. - ლექსიკონი რაც შეიძლება პატარა უნდა ყოფილიყო.

რაც უფრო პატარაა, მით უფრო კარგია.
Diru kiel eble plej rapide, per kio mi povas esti utila al vi! - რას შეიძლება სწრაფად მითხარი როგორ გამოგადგე!

შენი მაქსიმალური სისწრაფე გამოიყენე.

მეორე პოპულარული ვარიანტია plejeble: Faru tion plejeble rapide!

არ აგერიოთ kiel eble plej kiom eble (plej/pli)-ში, რომელსაც შემზღუდველი ნიუანსური მნიშვნელობა აქვს. თუკი kiel eble plej სიმაქსიმუმეს აღნიშნავს, kiom eble (pli/plej) უჩვენებს, რომ შესაძლებლობები ლიმიტირებულია.

Estas dezirinde ke ĉiuj uzu la novajn vortojn kiom eble egale. - სასურველია ახალი სიტყვები ყველამ რაც შეიძლება თანაბრად იხმაროს.

სრულიად მთლიანი თანასწორობა ალბათ შეუძლებელია.
Mi kiom eble evitas tiun vorton. = Mi vere provas eviti tiun vorton, sed povas esti, ke tio ne ĉiam eblas. - შეძლებისდაგვარად ვერიდები იმ სიტყვის გამოყენებას. = იმ სიტყვის გამოყენებას მართლაც ვერიდები, მაგრამ შეიძლება ზოგჯერ ეს ასე ვერ ხდება.
Li devas — kiom tio estas ebla — uzi lingvon kiom eble plej neŭtralan. - მან, როცა ეს შესაძლებელია, ყველაზე ნეიტრალური ენა უნდა გამოიყენოს.

მეორე ვარიანტი შეზღუდული ნიუანსითაა laŭeble plej.

Kiel და ol

ნაწილაკები kiel და ol მიუთითებენ თუ რასთან ხდება შედარება. ამ შემთხვევაში kiel და ol წინდებულებს4} ჰგვანან, მაგრამ აგრეთვე დაქვემდებარებულ კავშირებსაც. შეიძლება ითქვას, რომ ისინი საკუთარ სიტყვით კატეგორიას ქმნიან: შედარებით ნაწილაკებს.

Kiel-ის მეშვეობით იწარმოება თანაბარი შედარებები, რომლებიც უჩვენებს, თუ რას ჰგავს რაიმე. Kiel გვხვდება TI-კორელატთან ან sama/same-სთან ერთად, მაგრამ ხშირად ასეთი სიტყვა უბრალოდ ნაგულისხმევია ხოლმე:

Tiu ĉi malfreŝa pano estas malmola, kiel ŝtono. - ეს ძველი პური ქვასავით მაგარია.

პურის სიმაგრე ქვის სიმაგრეს ჰგავს.
Ŝiaj okuloj estis kiel du steloj. = Ŝiaj okuloj similis al du steloj. - მისი თვალები ორი ვარსკვლავივით იყო. = მას თვალები ორ ვარსკვლავს მიუგავდა.
Nia regimentestro estas por siaj soldatoj kiel bona patro. - ჩვენი პოლკოვნიკი ჩვენი სამხედროებისთვის კარგი მამასავითაა.
Mi ĝojas, ke vi havas tian saman opinion, kiel mi. - მოხარული ვარ, რომ ისეთივე აზრისა ხართ, როგორც მე.
Li estis kiel senviva. = Lia eco similis al senviveco. - იგი უსიცოცხლოდ იყო. = მისი მდგომარეობა უსიცოცხლობას წააგავდა.
Sentu vin tute kiel hejme. - თავი ისე იგრძენი, როგორც სახლში.
Diskuti kun li estas same senutile, kiel draŝi venton. - მასთან კამათი ისეთივე უშედეგოა, როგორც ქარის ნაყვა.
Mi zorgas pri ŝi tiel, kiel mi zorgas pri mi mem. - მასზე ისე ვზრუნავ, როგორც საკუთარ თვზე.
La afero ne estas tia, kiel oni pensas. - საქმე ისე არაა, როგორც ფიქრობენ.

Ol-ით უთანასწორო შედარებები კეთდება, რომლებიც უჩვენებს, თუ რისგან გასხვავდება რაიმე. Ol ჩვეულებრივ pli-სთან, malpli-სთან, malsama-სთან, malsame-სთან, alia-სთან ან alie-სთან ერთად გამოიყენება:

Lakto estas pli nutra, ol vino. = Lakto malsimilas al vino laŭ la nutreco. - რძე ღვინოზე სასარგებლოა. = სარგებლიანობით რძე ღვინოსგან განსხვავდება.
Mi havas pli freŝan panon, ol vi. = Se oni komparas kun vi (kun la pano, kiun vi havas), mi havas pli freŝan panon. - შენსაზე უფრო ახალი პური მაქვს. = თუკი შენსას (პურს, რომელიც გაქვს) შევადარებთ, მე უფრო ახალი პური მაქვს.
Vi estas pli ol beleta, vi estas bela! - შენ ოდნავ ლამაზზე უფრო მეტი ხარ, ლამაზი ხარ!
Ŝi estis ankoraŭ pli bela ol antaŭe. - ის ისევ ადრინდელზე უფრო ლამაზი იყო.
Pli bone ne fari, ol erari. - არგაკეთება შეცდომაზე უმჯობესია.
Ĝi estis al mi pli kara, ol mi povas diri. - ის ჩემთვის იმაზე მეტად ძვირფასი იყო, ვიდრე თქმა შემიძლია.

სიტყვებთან preferi (prefere, prefero და ა.შ.) შესაძლებელია ნაკლებ სასურველი რაიმეს აღნიშვნა რომელიმე ნაწილაკით. ინფინიტივის წინ იხმარება ol, ზოგჯერ anstataŭ. არსებითი სახელის ან ნაცვალსახელი წინ ჩვეულებრივ გამოიყენება al, თუმცა ასევე antaŭ, kontraŭ და anstataŭ-ს შესაძლებელია:

Tiam Dio inspiris al mi la ideon ekbruligi mian liton, prefere neniigi mian domon per fajro, ol permesi, ke la granda amaso da homoj mizere pereu. - მაშინ უფალმა შთამაგონა იდეით დამეწვა ლოგინი, ხანძრით გამენადგურებინა ჩემი სახლი, ვიდრე ამოდენა ხალხის საცოდავად ამოხოცვის ნება დამერთო.
Mia edzino preparas manĝojn, kiujn mi certe preferas al la manĝoj el la kuirejoj de la plej bonaj hoteloj. - ჩემი ცოლი ისეთ კერძებს ამზადებს, რომლებიც ნამდვილად მირჩევნია საუკეთესო სასტუმროთა სამზარეულოებში მომზადებულ კერძებს.
Li ne atentas la vizaĝon de princoj, kaj ne preferas riĉulon antaŭ malriĉulo. - იგი პრინცებს არ ელის, და არც მდიდრები ურჩევნია ღარიბებს.
Preferos la morton ol la vivon ĉiuj restintoj. = ...ol elekti la vivon... - ყველა დანარჩენს სიცოცხლეს სიკვდილი ურჩევნია.

Ol ნაგულისხმევ ინფინიტივს უკავშირდება. ამიტომაც იხმარება ol.

Kiel და ol ფუნქციურ მსაზღვრელებთან ერთად

შედარებითი kiel-ის ან ol-ის შემდეგ გვხვდება ქვემდებარე (ან ნაცვალსახელი) ფუნქციური მსაზღვრელის გარეშე, შედარება წინადადების ქვემდებარეს მიემართება. Kiel ან ol-ნაწილი წინადადების არსი როგორღაც ქვემდებარეს წარმოადგენენ. ასეთი kiel ან ol-გამოთქმა ასევე შესაძლოა პასუხობდეს წინადადების სხვა წევრსაც, რომელსაც მსაზღვრელი არ უნდა ერთვოდეს, მაგ. შემასმენელს.

თუკი ასეთი შედარებითი გამოთქმა დამატებად ან ზედსართავად უნდა გავიგოთ, მაშინ ამის საჩვენებლად ფუნქციური მსაზღვრელის გამოყენებაა საჭირო:

Mi elektis lin kiel prezidanto. - როგორც პრეზიდენტმა, მე ის ავირჩიე.

ნაგულისხმევი აზრი: პრეზიდენტმა ის აირჩია. პრეზიდენტი ვარ მე, ქვემდებარე წინადადებაში.
Mi elektis lin kiel prezidanton. - პრეზიდენტად ის ავირჩიე.

ნაგულისხმევი აზრი: მე ავირჩიე პრეზიდენტი. პრეზიდენტი გახდა ის, დამატება წინადადებაში.
Li amos sian landon pli ol ĉiuj aliaj landoj. (Ĉiuj aliaj landoj amos lian landon malpli.) - მას თავისი ქვეყანა მეტად ეყვარება, ვიდრე სხვა ქვეყნებს. (სხვა ქვეყნებს მისი ქვეყანა ნაკლებად ეყვარებათ.)
Li amos sian landon pli ol ĉiujn aliajn landojn. (Li amos ĉiujn aliajn landojn malpli.) - მას თავისი ქვეყანა სხვა ქვეყნებზე მეტად ეყვარება. (მას სხვა ქვეყნები ნაკლებად ეყვარება.)
Tie la suno lumis multe pli hele ol ni. (Ni lumis malpli hele.) - იქ მზე უფრო კაშკაშად ანათებს ვიდრე ჩვენ. (ჩვენ ნაკლებად კაშკაშად ვანათებთ.)
Tie la suno lumis multe pli hele ol ĉe ni. (Ĉe ni la suno lumis malpli hele.) - იქ მზე უფრო ძლიერად ანათებდა, ვიდრე ჩვენთან. (ჩვენთან მზე ნაკლებ ძლიერად ანათებდა.)
Li uzas Esperanton, kiel sekretan lingvon. (Li uzas sekretan lingvon.) - ის ესპერანტოს საიდუმლო ენად იყენებს. (ის საიდუმლო ენას იყენებს.)
Ŝi havas multe da ne-Esperantistoj kiel amikojn. (Ŝi havas amikojn.) - მას ბევრი არაესპერანტისტი მეგობარი ჰყავს. (მას მეგობრები ჰყავს.)
Al vi kiel al esperantistoj mi volas nur diri, ke terure altaj kaj dikaj estas ankoraŭ la interpopolaj muroj. (Mi diros tion al esperantistoj.) - თქვენ, როგორც ესპერანტისტებს, მინდა მხოლოდ გითხრათ, რომ ხალხთაშორისი კედლები ჯერ კიდევ საშინლად მაღალი და სქელია. (ამას ესპერანტისტებს ვეტყვი.)
Estis tie tiel lume, preskaŭ kiel dum la tago. (Dum la tago estas tiel lume.) - იქ ისეთი სინათლე იყო, როგორც თითქმის დღისით. (დღისით ისეთი სინათლეა.)
Mia frato diris al Stefano, ke li amas lin pli, ol sin mem. (Li amas sin mem.) - ჩემმა ძმამ სტეფანს უთხრა, რომ იგი საკუთარ თავზე მეტად უყვარს. (მას საკუთარი თავი უყვარს.)
Estas ja pli bone havi ion, ol nenion. (Oni povus havi nenion.) - უმჯობესია გქონდეს რაიმე, ვიდრე არაფერი. (შესაძლოა არაფერი გქონდეს.)
Neniam mi amis lin pli multe, ol en la tago, kiam li de tie ĉi forveturis. (En tiu tago mi amis lin multe.) - ის ისე არასდროს მყვარებია, ვიდრე იმ დღეს, როცა აქედან გაემგზავრა. (იმ დღეს იგი ყველაზე მეტად მიყვარდა.)
Antono devis pensi pri io alia ol pri sia ama aflikto. (Li ne pensu nur pri sia ama aflikto.) - ანტონს თავისი სასიყვარულო გულისტკივილის მაგივრად სხვა რამეზე უნდა ეფიქრა. (მარტო თავის სასიყვარულო გულისტკივილზე არ უნდა იფიქროს.)

ხანდახან kiel-გამოთქმა ან ol-გამოთქმა მხოლოდ სიტყვის ეპითეტს უკავშირდება. თუკი ასეთ ეპითეტს N-დაბოლოება აქვს, თუმცა შედარებით გამოთქმას N-დაბოლოება არ უნდა ჰქონდეს, რადგან იგი ნაგულისხმევ წინადადებაში დამატებას არ წარმოადგენს:

Li uzas domon grandan kiel palaco. ≈ Li uzas domon. La domo estas granda kiel palaco. - იგი სასახლესავით დიდ სახლს იყენებს. ≈ იგი სახლს იყენებს. სახლი სასახლესავით დიდია.

შედარება მხოლოდ სახლის სიდიდეს ეხება. შეადარეთ: იგი დიდ სახლს იყენებს როგორც სასახლეს. (იგი სასახლეს იყენებს.)
Mi neniam renkontis homon (tian) kiel ŝi. ≈ Mi ne renkontis homon, kiu estas simila al ŝi. - არასოდეს შევხვედრივარ მისნაირ ადამიანს. ≈ არასოდეს შევხვედრივარ ადამიანს, როგორიც ისაა.
Ĝi havas du okulojn tiel grandajn, kiel du tasoj. ≈ La okuloj estas tiel grandaj kiel du tasoj. - მას ჭიქებივით დიდი თვალები აქვს.
Li lernis gravajn lingvojn, kiel la Angla lingvo kaj la Franca. (La Angla lingvo kaj la Franca estas tiaj gravaj lingvoj.) - მან მნიშვნელოვანი ენები ისწავლა, როგორიცაა ინგლისური და ფრანგული. (ინგლისური და ფრანგული მნიშვნელოვანი ენებია.)

ინგლისური და ფრანგული ისეთი ენების მაგალითებია, რომლებიც მან ისწავლა. ალბათ მან ზუსტად ისინი ისწავლა.
Mi havas alian proponon, ol la ĵus prezentita. (Mia propono estas alia, ol la ĵus prezentita.) - სხვა შემოთავაზება მაქვს, ვიდრე აწ უკვე წარმოდგენილია. (ჩემი შემოთავაზება უკვე წარმოდგენილზე განსხვავებულია.)
Li havas korpon pli larĝan ol alta. = ... pli larĝan ol ĝi estas alta. - მისის სხეული უფრო დიდია, ვიდრე მაღალი. = უფრო დიდი, ვიდრე მისი სიმაღლეა.

იდენტობასა და ფუნქციასთან დაკავშირებული kiel

ჩვეულებრივ, შედარებითი kiel უჩვენებს მსგავსებას (...tia kiel..., ...tiel kiel... და სხვ.), მაგრამ ზოგჯერ იგი აღნიშნავს იდენტობას ან როლს. ამ შემთხვევაში kiel ნიშნავს „როლში მყოფს“ ან რაიმე მსგავსს.

Mi elektis lin kiel prezidanto. = ...estante prezidanto. ...en mia rolo de prezidanto., ...ĉar mi estas prezidanto. - ის პრეზიდენტობისას ავირჩიე. = ...ვიყავი რა პრეზიდენტი. ...ჩემი პრეზიდენტობისას., ...რადგან პრეზიდენტი ვარ.
Ŝi estus bona por mi kiel edzino! = ...estante edzino! ...en edzina rolo! - გამომადგება, როგორც ცოლი! = ...ცოლად!
Li naskiĝis kiel Franco, sed mortis kiel homarano. - ის ფრანგად დაიბადა, მაგრამ მსოფლიო მოქალაქედ გარდაიცვალა.

დაბადებისას ის ფრანგი იყო, მაგრამ გარდაცვალებისას - მსოფლიო მოქალაქე.

მხოლოდ კონტექსტის მიხედვით შეგვიძლია განვსაზღვროთ kiel მსგავსებას მიუთითებს, იდენტობასა თუ ფუნქციას.

შედარებითი გამოთქმები - შემოკლებული წინადადებები?

შედარებითი kiel-გამოთქმა ხშირად შესაძლოა მთლიანი შემასმენლიანი დამოკიდებული წინადადებით ჩავანაცვლოთ, მაგრამ ეს ყოველთვის შესაძლებელია არაა:

Li uzas sian hejmon kiel laborejon. → Li uzas sian hejmon (tiel), kiel oni uzas laborejon. - ის სახლს სამსახურად იყენებს. → ის სახლს ისე იყენებს, როგორც სამსახურს იყენებენ.

სრულ kiel-წინადადებას იგივე მნიშვნელობა აქვს, როგორიც შედარებით kiel-გამონათქვამს.
Mi elektis ŝin kiel prezidanton. → Mi elektis ŝin (tiel), kiel oni elektas prezidanton. - მე ის პრეზიდენტად ავირჩიე. → მე ის ისე ავირჩიე, როგორც პრეზიდენტს ირჩევენ.

სრულ kiel-წინადადებას შედარებითი გამოთქმისგან განსხვავებით სხვა მნიშვნელობა აქვს. შედარებითი გამოთქმა გვაუწყებს მის მიერ მიღებულ თანამდებობაზე. Kiel-წინადადება უჩვენებს გზას (მეთოდს) თუ როგორ აირჩიეს ის.

შედარებითი kiel-გამოთქმები ყოველთვის არ არიან შემოკლებული დამოკიდებული წინადადებები.

ზოგს მიაჩნია, რომ მთლიან წინადადებაში გამოსაყენებელი KI-სიტყვა ყოველთვის უნდა იხმარონ. მაშინ ისინი თანაბარი შედარებისას ხშირად იყენებენ kia(j)(n)-ს ნაცვლად kiel-ისა. ასეთი ხმარება არატრადიციულია და არარეკომენდებული. ზოგჯერ იგი სრულიად არაელეგანტურიც კი შეიძლება გახდეს

Li vizitis tiajn urbojn, kia estas Parizo. - ის ისეთ ქალაქებს ეწვია, როგორიცაა პარიზი. → Li vizitis (tiajn) urbojn kia Parizo.

უმჯობესია თქვათ: Li vizitis (tiajn) urbojn kiel Parizo.
Li loĝas en la sama urbo, en kiu mi loĝas. - ის იმავე ქალაქში ცხოვრობს, სადაც მე. → Li loĝas en la sama urbo, en kiu mi.

უმჯობესია თქვათ: Li loĝas en la sama urbo kiel mi.
Li naskiĝis en la sama tago kaj en la sama loko, kiam kaj kie mi naskiĝis. - ის იმავე დღესა და იმავე ადგილას დაიბადა, როცა და სადაც მე დავიბადე. → Li naskiĝis en la sama tago kaj en la sama loko, kiam kaj kie mi.

უმჯობესია თქვათ: Li naskiĝis en la sama tago kaj (en la sama) loko kiel mi.
Emilio havis sur si eĉ la saman veston, kiun ŝi tiam havis sur si. - ემილიოს იგივე სამოსი ეცვა, რაც მაშინ → Emilio havis sur si eĉ la saman veston kiun tiam.

თქვით როგორც ზამენჰოფმა: Emilio havis sur si eĉ la saman veston kiel tiam.

თუკი შედარებითი გამოთქმა მთელი დამოკიდებული წინადადებაა, ის შეგვიძლია შემოვიყვანოთ kia-ით, kiu-თი, kiam-ითა და ა.შ., მაგრამ თუკი შედარებითი გამოთქმა წინადადების ერთადერთი ნაწილია (ან უშემასმენლო რამდენიმე მათგანი), მაშინ აუცილებლად შედარებითი kiel უნდა გამოვიყენოთ.

Kvazaŭ

მსგავსებით შედარებებში შეგვიძლია ნაცვლად შედარებითი kiel-ისა, ვიხმაროთ kvazaŭ, თუკი მსგავსება მხოლოდ წარმოსახვითი და არარეალურია და ამის ხაზგასმა გვსურს:

Dum momento li staris senmova, kvazaŭ ŝtoniĝinta. - წუთიერად ის გაუნძრევლად იდგა, გაქვავებულივით.

სინამდვილეში არ გაქვავებულა.
Silente li migris tra la lando, kiu aperis al li kvazaŭ abunda fruktoĝardeno. - ის ჩუმად მიმოდიოდა ქვეყანაში, რომელიც ხილით სავსე ბაღად ეჩვენებოდა.
Ĉiu statuo sur la riĉaj sarkofagoj ŝajnis kvazaŭ ricevinta vivon. - მდიდრულ სარკოფაგებზე ყველა ქანდაკება თითქოს გაცოცხლდა.

ზოგჯერ N-დაბოლოება უნდა გამოვიყენოთ როგორც შედარებითი kvazaŭ-ს, ისევე შედარებითი kiel-ის შემდეგ: Tiesto ŝtelis filon de Atreo kaj lin edukis kvazaŭ sian propran. (ტიესტომ ატრიუსის ვაჟი მოიტაცა და აღზარდა, როგორც საკუთარი.)