The basic and primary meaning of the prepositions al (to), el (from, out of), and ĝis (until, up to) is direction, but they are also used for various other meanings:
- al
- Goal of movement:Mi venas de la avo, kaj mi iras nun al la onklo.
- Direction without movement: Ŝi apogis sin per la mano al la muro.
- The person who receives something, or who profits/loses from an action: Donu al la birdoj akvon. Diru al mi vian nomon. Ŝi kombas al si la harojn. Pardonu al mi! Lia babilado malhelpis al mi fari la hejmtaskojn.
- The person who experiences or feels something: Ŝajnas al mi, ke vi mensogas.
- The owner etc. (with aparteni): La rozo apartenas al Teodoro.
- The result of a transformation or change:Li disrompis ĝin al mil pecoj. Normally we use en + N-ending: Li disrompis ĝin en mil pecojn.
- Increase, addition etc. (with aligi, aliĝi, aldoni etc.): Ĉu vi jam aliĝis al la kongreso?
- That which is under consideration when something is close or similar: Proksime al la angulo staris aŭto. Tiu nubo similas al ĉevalo.
- el
- Movement away from inside to outside: El la tubo fluis akvo. Li eliris el la ĉambro.
- Lineage, origin, source, previous state, cause: El kiu lando vi venas? Ŝi tradukis la libron el la Ĉina lingvo. El la knabo fariĝis junulo. El surprizo (= pro surprizo) li preskaŭ falis. To express a cause we nowadays prefer to use pro.
- Material, components: La skatolo estis farita el ligno. Unu minuto konsistas el sesdek sekundoj.
- Group or a mass when one distinguishes or separates some individuals out of the group, or a part out of a mass:El ĉiuj miaj infanoj Ernesto estas la plej juna. Trinku el la vino, kiun mi enverŝis.
- ĝis
- A location which a movement reaches but doesn't go past: Mi akompanis ilin ĝis ilia domo.
- Limit or border in space, on land etc: La tuta lago ĝis la transa bordo estas kovrita de glacio.
- Time, measurement, degree, level or state which something attains but doesn't go beyond: Mi laboras de frua mateno ĝis malfrua vespero. La tasko estu preta ĝis la fino de Junio. La prezo falis ĝis du eŭroj.
Also the accusative N-ending and the preposition de (of) are directional role markers.